«Бекітемін»
«Әлеуметтік-экономикалық» ПЦК
__________
«____» ____
2021ж
Қысқа мерзімді сабақ
жоспары
Пән /
Предмет
|
Қазақстан құқығы
факультатив
|
Сілтемені
басыңыз!
№
1
тапсырма
Шарт: Құқықтық нысандардың
біреуіне анықтама берген студент Жаров былай
дейді:
«Құқықтық әдет ғұрып» - бұл
бір-біріне ұқсайтын істерге ереже болып қалатын, нақты іс бойынша
сот шешімі. Ал, оған студент Аблаев қарсы былай дейді: «Құқықтық
әдет ғұрып» - бұл тәртіп ережесі ұзақ уақыт бойы қайталана беретін
мемлекетпен санкцияланған жалпыға міндетті тарихи
ереже.
Сұрақ: Олардың қайсынікі
дұрыс? Прецеденттік құқықтың белгілерін және оның қолданылу аумағын
атаңыз.
№ 2
тапсырма
Шарт: Студент Алимовтың
ойынша, нормативтік акт ол құқық нормалары жүйеленетін, құзіретті
органдардан берілген жазбаша құжаты деп санайды. Студент Ермеков
келіспеді. Оның ойынша нормативтік акт кейіннен ұқсас заңды
істердің шешілуінің міндетті ережелері болатын нақты іс бойынша
соттың шешімі.
Сұрақ: Бұл таласта
кімнің тұжырымы дұрыс? Нормативтік актілердің маңыздылығын
анықтаңыз? Қандай мемлекеттік органдар заңды актілерді шығарады?
Заңды актілерге мысал
келтіріңіз.
№ 3
тапсырма
Шарт: Акимов құқықтық
мемлекеттің белгілерін былай деп
атайды:
Заңның
үстемділігі.
Басқару элитасын тотальді
бақылау.
Билікті бөлу
қағидаттары.
Жеке тұлғаның құқығы мен
бостандығына кепіл.
Соттың
тәуелсіздігі.
№ 4
тапсырма
Шарт: Студент Бектасов
қоғамдағы құқықтық функцияны қарастыра отырып, ол ең бастысы
тәрбие, сонымен бірге жалпы және арнайы құқық бұзушылыққа ескерту
жасау, ал қосымшасына қоғамдағы қатынастарды реттеу деп өз ойын
айтты.
Сұрақ: Құқықтың
функциясы мен нысандарын
атаңыз?
№ 5
тапсырма
Шарт: Студент Сарсенбаева
құқықтық актілерді жалпы сипаттау барысында Конституцияны Азаматтық
туралы заң, азаматтық кодекс және еңбек туралы заң жоғарғы заңдық
күші бар нормативтік актілер деп
сипаттайды.
Сұрақ: Конституция
дегеніміз не? Құқықтық актілердің жалпы жүйесіндегі Конституцияның
маңызы қандай? Оның жоғарғы заңдық күші немен
анықталады?
Г) Кесте
толтыру
Р/с
|
Мемлекет
нысаны
|
Басқару
нысаны
|
Саяси
режимі
|
1
|
|
|
|
2
|
|
|
|
3
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
Бөлім/
Раздел
|
І-Бөлім. Мемлекет және құқық туралы, мемлекеттік-құқықтық
құбылыстар туралы негізгі
ұғымдар
|
Сабақтың
тақырыбы
Тема
урока
|
Мемлекет туралы
негізгі түсініктер
|
Күні
/Дата
|
|
Тобы /
Группа
|
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту
нәтижелері
Сабақтын
мақсаты
|
1. Мемлекеттің рулық қауымнан
айырмашылығы, мемлекеттің пайда болуы туралы теориялар туралы
түсіну
2. Басқару нысаны,
биліктің бөліну принциптері, мемлекеттік билік органдары,
мемлекеттік атқару органдары, жергілікті басқару органдары туралы
білу
|
Бағалау
критерийлері
Крийтерий
оценивания
|
-
Құқық туралы
ақпараттар іздеу
-
Жеке тақырыпты
зерттеу барысында ақпараттық коммуникативтік технологияларды
пайдалану
|
Педагог:
А.Атеева
Лекция 1.
Мемлекет туралы негізгі
түсініктер
-
Мемлекет туралы түсініктері
мен түрлері
-
Мемлекеттің шығу
тарихы
-
Мемлекет түрлері, белгілері
және мәні
-
Мемлекетке дейінгі кезеңдегі
әлеуметтік биліктің ерекшеліктері
Арнаулы кәсіби басқару және
мәжбүрлеу аппаратының болуы, яғни бұқаралық биліктің
болуы
Салықтар жүйесі, яғни мемлекет
өмір сүруі үшін халықтан салық жинауға
мәжбүр
Мемлекеттің
белгілері
Егемендік, бұл мемлекетке тән
өз аумағындағы үстемдік пен халықаралық қатынастардағы
тәуелсіздік
Аумақтық бөлініс. Мемлекет өз
аумағында өмір сүруші барлық адамдарды өз билігімен және қорғау
арқылы біріктіреді
М
Құқықтың болуы. Мемлекет
құқықсыз өмір сүре алмайды, себебі құқық мемлекеттік билікті
заңдастырады
емлекет- басқару
функциясын орындайтын және оның көмегімен, қоғамның тіршілік-
тынысын қамтамасыз ететін, оған қажетті жағдайлар мен алғышарттар
жасауға ұмтылатын адамзат қоғамын ұйымдастырудың айрықша
нысаны.
Мемлекеттің басқа саяси ұйымдардан
ерекшеленетін өзіндік белгілері:
1. Жария билігінің
болуы.
2. Аумағының (территориясының
) болуы.
3. Мемлекеттің өзінің өмір
сүруі үшін халықтан салық жинау.
4. Мемлекет басқа ұйымдардан
қоғамды әрекет ететін институттармен, егемендік және тәуелсіздік
деген қасиеттермен ерекшеленеді.
5. Мемлекеттің мемлекеттік
рәмізі мен мемлекеттік тілінің болуы.
Мемлекеттің пайда болуы
туралы теориялар:
1. Теологиялық теория
(Ф.Аквински, Авгутин).
2. патреархалдық теория
(Арестотель, платон).
3. Органикалық теория (Платон,
Арестотель, Герберт ).
4. Озбырлық теориясы
(Е.Дюринг, Л.Гумпилович, К.Каутский).
5. Қоғамдық келісім теориясы
(Г.Гротсий, Д.Лок, П.Гольбах, Ж.Руссо,А.Н.Радишов
).
6. Диалектикалық материалистік
теория (К.Маркс, Ф.Энгельс, В.И.Ленин).
Мемлекет
нысаны:
1. Басқару
нысаны.
2. Мемлекеттік құрылым
нысаны.
3. Саяси
режимі.
Мемлекет
механизмі дегеніміз- мемлекет
қызметтерін жүзеге асыру үшін құрылған мемлекеттік органдар мен
ұйымдастыру мәжбүрлеу құралдар
жүйесі.Мемлекетті басқарудың нысаны.
Басқару нысаны ұғымын пайымдағанда мемлекеттік жоғары биліктің
ұйымдастырылуын түсінеміз. Әсіресе, оның ең жоғары және орта
органдарының ұйымдастырылуы, олардың құрылымы, құзыреттері,
құрылуының тәртіптік реті, өкілеттіктерінің мерзімі, халықпен
қатынасу түрлері, халықтың оларды қалыптастыру дәрежесі сөз
болады.Мемлекеттегі жоғары егемендік биліктің ұйымдастырылуы, оның
органдарының өзара және халықпен байланысын сипаттайды. Мемлекеттің
құрылымы - тұтастай мемлекет пен оның бөліктерінің белгілі түрдегі
құқықтық қатынастарын сипаттайтын мемлекеттің аумақтық
ұйымдастырылуы болып табылады. Мемлекет құрылымына байланысты
барлық мемлекеттер біртұтас (унитарлы) және күрделі болып екі топқа
бөлінеді. Унитарлық мемлекеттің ішкі аумақтық құрылымында басқа
мемлекеттер болмайды. Осы мағынада унитарлық мемлекет біртұтас
мемлекет деп аталады. Унитарлық мемлекет, әдетте тек
әкімшілік-аумақтық бөліктерге бөлінеді де, мемлекеттің
әкімшілік-аумақтық құрылымын құрайды. Әкімшілік – аумақтық
бөліктерге ерекше құқықтық мәртебе берілмейді. Мұндай мемлекетте
бір ғана Конституция, бір ғана заң шығаратын жоғары орган, бір ғана
жоғары басқару органы біртұтас азаматтық болады. Қазақстан
Республикасы- унитарлық мемлекет. Күрделі мемлекет - мұндай
мемлекеттердің құрамдас бөлектерінің белгілі бір дәрежеде
дербестігі болады. Күрделі мемлекеттерге империя, конфедерация,
федерация, достастық және бірлестіктер құрған мемлекеттер жатады.
Конфедерация - белгілі бір тарихи кезеңде, өздерінің алдына қойған
мақсаттарына жету үшін егеменді мемлекеттердің уақытша жасасқан
келісімдері бойынша құрылған одақ.