Құқық сабағының әзірлемелері

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Мен қоғамдық көлікте жолаушымын»

Сабақтың барысы: Қала тұрғындары уақытының едәуір бөлігін қоғамдық көлікте өткізеді, өйткені әр жұмыс күні олар жұмысқа жетіп, үйлеріне оралуы керек. Трамвай, автобус немесе метрополитенмен саяхат жүйкеңізді сынауға айналмас үшін, сіз қоғамдық көліктердегі жүріс-тұрыс ережелерін біліп, оларды қатаң сақтағаныңыз жөн.

Нұсқаулық 1-қадам Қоғамдық көлікке кіргенде алдымен сыртқа шыққандарға рұқсат етіңіз. Сонда сіз қарттарды, әйелдерді, балаларды және мүгедектерді алға жіберуіңіз керек. Осыдан кейін ғана тәрбиелі адам автобусқа немесе метро вагонына өзі кіре алады.

2-қадам Метро вагонында болған кезде вагонның кіреберісінде орналасқан ұстағышқа арқаңызды сүйемеуіңіз керек. Сонымен, сіз өзіңіздің артында отырған адамды ренжітіп, оның мазасын алуы мүмкін.

3-қадам Сіз оқыған газет немесе кітап мазмұнымен танысу үшін қасында тұрған немесе отырған адамның иығынан қарауға тырыспаңыз. Мұны жасай отырып, сіз адамның жеке кеңістігін бұзып, оның өміріне араласасыз. Бұл мінез-құлық заңды тітіркенуді тудырады және қақтығыс көзі болуы мүмкін.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Менің көмекшілерім жол белгілері»

Сабақтың барысы: Мақсаты: психологиялық ахуал қалыптастыру. «Амандасу» бағдаршам түстері бойынша: оқушылар алдарына берілген бағдаршам суретінің әр түсіне екі оқушының атын жазады, содан кейін сол түске сай амандасады. Қызыл түс – қолыңды бұлғап амандас Сары түс – қолын алып амандас Жасыл түс- құшақтасып амандас Жасыл, қызыл, сары жетондар арқылы топқа бөлінеді. 1. «Жол сақшылары» 2. «Жаяу жүргінші» 3. «Жол белгілері» 5 мин

2. «Жол ережелері» Бұл кезең «Жалғасын тап» деген ойын түрінде өтеді. 1. Жүріп келе жатқан көліктің алдынан өтіп кетемін деуші болма.Ол тоқтағанша, не өтіп кеткенше тоса тұр. 2. Аялдамада тұрған автобустың арт жағынан айналып өт. Сонда сен оның соңынан келе жатқан машинаны дер кезінде көре аласың. 3. Жолдан өткенде әңгімені доғарып, барлық зейінді жол қауіпсіздігіне аудару керек. 4. Көшенің шетіне өту үшін арнайы өткелден өту керек. Ал қалалық жерлерде аспалы көпірлермен, жол асты жолымен жүреді. 5. Транспорттың артына жабысуға болмайды, құлап, апатқа ұшырауын мүмкін. 6. Көшеде келе жатып, қақпадан шығып келе жатқан көлікті көрсең күте тұр. 3. «Кім тапқыр?» Екі аяқты, бір ізді Үстіне мені мінгізді. Мінгізгенмен ол менің Аяғымды жүргізді. (велосипед) Ала таяқ ұстаған, Жол тәртібін нұсқаған. Өміріңді күзеткен, Ысқырығы күшті адам. (полиция қызметкері)

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Көмек үшін қалай алғыс айтамын» Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу.

Сабақтың барысы: Мұғалімнің сөзі.

Мақсаты: мектепте сыбайлас жемқорлықтың тиімді алдын алуға бағытталған ұйымдастырушылық-құқықтық тетіктерді, адамгершілік-психологиялық атмосфераны құру және енгізу.

Тапсырмалар:

- мектепте сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін жағдайларды жою бойынша іс-шараларды анықтау және жүргізу;

- сыбайлас жемқорлыққа қарсы тұрақты тұлғаның негізін құрайтын адамгершілік нормаларына балаларды оқыту және тәрбиелеу әдістерін жетілдіру;

- сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің мүмкіндігін алып тастайтын ұйымдық-құқықтық тетіктерді әзірлеу және енгізу;

-- азаматтар мен ұйымдардың сыбайлас жемқорлық фактілері туралы ақпаратқа қол жеткізу, сондай-ақ оларды бұқаралық ақпарат құралдарында еркін жариялау құқықтарын іске асыруға жәрдемдесу. 

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Біз әр түрліміз, біз біргеміз» Тренинг.толеранттылық

Мақсаты: Толеранттық ұғымын кеңейту. Айнала қоршаған адамдарға кешіріммен, түсінушілікпен,ізгілікпен қарауға үйрету. Жасаған әрекеттеріне жауапкершілікпен, қасындағы адамдарға шыдамдылықпен қарауға тәрбиелеу. Ата-ана мен бала арасындағы байланысты күшейту, оқушыларды инабаттылыққа, тәртіптілікке шақыру.Ұжымдық, достық қарым-қатынасты қалыптастыру. Балалар мен жасөспірімдерде мүгедектігі бар адамдарға толерантты қарым – қатынасты қалыптастыру. Тренинг «Мейірімділік деген не? Мейірімділікке байланысты қандай мысалдар келтіре аласыздар?» «Мүгедек адамдарға қандай көмек көрсете аласың?» деген сұрақтар қойылып оқушылар өз жауаптарымен бөлісу.. Пікір алмасу. Ой бөлісу. Оқушылар белсенділік танытып, өз ойлары мен пікірлерін ортаға салды, сабаққа деген ынталарының жоғары екенін көрсетті.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Менің құқықтарым мен міндеттерім»

Мақсаты: - оқушылардың құқықтық білімін жетілдіру, балалардың өзі құқықтарын және міндеттерін білу, құқықтық білім әр адамның ісі екенін ұғындыру

- ой-өрісін дамыту, белгілі бір пікір айтуға, тұжырым жасауға үйрету, есте сақтау қабілетін жетілдіріп, сөздік қорын молайту;

- оқушылардың бойына құқықтық, патриоттық, адамгершілік тәрбиені сіңіру;

Бүгін викторина «Менің құқықтарым және міндеттерім» ойынын өткіземіз

Ойынның кезендері:

1.Блиц-турнир

2. Менің құқықтарым

3. Менің міндеттерім

4. Сергіту сәті. Ойын «Менің құқықтарым мен міндеттерім»

5. Жағдаятты шешу

1.Блиц –турнир. Интерактивті тақтадағы сұрақтарға жауап береді, топтарға жауаптарды толықтыруға болады

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: Балалардың құқықтары мен мен мемлекеттің қамқорлығы

Адам дүниеге келгеннен кейін, оның өмірін, денсаулығын, тыныштығын, біздің мемлекетіміздің Ата Заңы – Конституция қорғайды. Ал Ата Заңымыздан басқа тікелей балалардың құқығын қорғайтын Заң бар ма?
1989 жылдың 20 қарашасында Бала құқықтары туралы
Конвенция БҰ ұйымында қабылданып, 1995 жылдың желтоқсан айында Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Бала құқығы туралы Конвенцияға» қол қойды.
1-маусым – халықаралық балаларды қорғау күні
20-қараша – дүниежүзілік балалар күні
10-желтоқсан – адам құқығы күні

10.12.1948ж – адам құқықтарының жалпыға ортақ Декларациясын БҰҰ қабылдады
1959ж – әлемде бала құқығының халықаралық күнін мерекелеу Декларацияны жариялаудан басталды
1979ж – халықаралық балалар жылы өтті
20.11.1989ж - БҰҰ-да Бала құқықтары туралы Конвенция қабылданды
28.01.1993ж - ҚР-ның тұнғыш Конституциясы қабылданды.
8.06.1994ж – Қазақстан Республикасы Бала құқықтары туралы Конвенцияны бекітті

«Адам құқығы, бала құқығын қорғаудан басталады»
Міне, адамның шыр етіп жерге түскен минутынан бастап, оны өмірін, денсаулығын, тыныштығын қорғап отырған заң бар. Бұл заң 1948 жылы 10 - желтоқсанда қабылданған. «Адам құқығының жалпыға бірдей декларациясы», сонымен қатар 1959 жылы қабылданған «Бала құқығы Декларациясы», міне осы декларациядан кейін 61 ел қол қойған 1989 ж 20 қарашада «Балалар құқығы туралы Конвенция» қабылданды. Қазірде бұған 191 мемлекет кірген. Конвенция деген - арнаулы мәселелер жөніндегі келісім шарт. Осы Конвенция негізінде 2002 ж тамызда Қазақстанда «Балалар құқығы туралы» заң қабылданды. Бұл заң 9 - тарау, 53 - бап - тан тұрады. Осы ережелерді бұлжытпай орындау - біздің Отанымыз, еліміз, халқымыз алдындағы парызымыз.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Менің қалам, Менің кішкентай Отаным» Вандализм.

Вандализм — өнер, мәдениет туындысын, тарихи ескерткіштерді, молалар мен діни ғимараттарды, табиғат нысандарын, қоғам мен мемлекет меншігіндегі басқа да мүлікті қасақана қирату. Мұндай нысандардың сыртына таңба, сурет салу, шимайлау, лас нәрсе жағу, қайтыс болған адамның сүйегін қорлау да вандализмге жатады

Егер адам тарих, мәдениет ескерткіштерін, табиғи кешендерді, мемлекет қорғауға алған нысандарды, тарихи, ғылыми, көркемдік, мәдени құндылығы бар заттарды және құжаттарды қасақана жойса немесе бүлдірсе, қылмыстық іс қозғалады. Қылмыстық кодекстің 203-бабы («Ерекше құндылығы бар заттарды қасақана жою, әкету немесе бүлдіру») бойынша үш жылдан жетжылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасы берілуі мүмкін. Аталған санатқа жататын нысанды өртеген, жарған, біреулердің денсаулығына зиян келтірген адам бас бостандығынан айырылады.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Мектеп - құқық жері». (құқықбұзушылықты болдырмау, мүліктік сипаттағы қылмыстардың алдын-алу)

Бұл заңның 3-тарауы. БАЛАНЫҢ НЕГIЗГI ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МIНДЕТТЕРI

8-бап. Баланың денсаулық сақтауға құқығы

9-бап. Баланың даралық ерекшелiкке және оны сақтауға құқылы

10-бап. Баланың өмiр сүруге, жеке басының бостандығына, қадiр-қасиетiне және жеке өмiрiне қол сұғылмауға құқығы

11-бап. Баланың сөз және ар-ождан бостандығына, ақпаратқа, қоғамдық өмiрге араласуға құқығы

12-бап. Баланың қажеттi тұрмыс деңгейiне құқығы

13-бап. Баланың мүлiктiк құқықтары

14-бап. Баланың тұрғын үйге құқығы

14-1-бап. Жетім балалардың, ата-анасының қамқорлығынсызқалған балалардың тұрғын үйін сақтауды қамтамасыз ету.

15-бап. Баланың бiлiм алуға құқығы

16-бап. Баланың еңбек бостандығына құқығы

16-1-бап. Баланың экономикалық қанаудан қорғалу құқығы

17-бап. Баланың мемлекеттiк көмекке құқығы

18-бап. Мемлекеттiк ең төменгi әлеуметтiк стандарттарды белгiлеу

19-бап. Баланың дем алуға және бос уақытын пайдалануға құқығы

20-бап. Баланың мiндеттерi

      Әрбiр бала Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңдарын сақтауға, басқа адамдардың құқықтарын, бостандығын, ар-ожданы мен қадiр-қасиетiн, Республиканың мемлекеттiк нышандарын құрметтеуге, еңбекке жарамсыз ата-анасына қамқорлық жасауға, тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қам-қарекет жасауға, тарих және мәдениет ескерткiштерiн сақтауға, табиғатты сақтауға және табиғи байлықтарға ұқыпты қарауға мiндеттi.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: Ту, Елтаңба, Гимн – мемлекеттің символдары

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы

Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы – ортасында шұғылалы күн, оның астында қалықтап ұшқан қыран бейнеленген тік бұрышты көгілдір түсті мата. Тудың сабының тұсында ұлттық өрнек тік жолақ түрінде нақышталған. Күн, оның шұғыласы, қыран және ұлттық өрнек бейнесі алтын түстес.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік туының авторы – Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Шәкен Ниязбеков.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы – дөңгелек нысанды және көгілдір түс аясындағы шаңырақ түрінде бейнеленген, шаңырақты айнала күн сәулесіндей тарап уықтар шаншылған. Шаңырақтың оң жағы мен сол жағында аңыздардағы қанатты пырақтар бейнесі орналастырылған. Жоғарғы бөлігінде – бес бұрышты көлемді жұлдыз, ал төменгі бөлігінде «Қазақстан» деген жазу бар. Жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, аңыздардағы қанатты пырақтардың бейнесі, сондай-ақ  «Қазақстан» деген жазу – алтын түстес.

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік елтаңбасының авторлары – белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік гимні

Бұрын «Менің Қазақстаным» әні ретінде танымал болған Қазақстанның гимні Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасы бойынша 2006 жылы 6 қаңтарда еліміздің Парламентінде бекітілді. Бірінші рет ол 2006 жылы 11 қаңтарда Мемлекет басшысының салтанатты ұлықтау рәсімінде орындалды.

Әннің авторы Шәмші Қалдаяқов, сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы біргеміз!» 9 желтоқсан – Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің халықаралық күні.

сыбайлас жемқорлық субъектілерінің жауапкершілігі қылмыстық және әкімшілік заңнаманың призмасы арқылы ғана қарастырылатындығын және мемлекеттік және жеке сектордағы сыбайлас жемқорлықтың себептері мен жағдайларын жоюды ескере отырып, заңда сыбайлас жемқорлықтың алдын алу үшін келесі институттарын енгізетінін атап өтті:

• сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл мен жемқорлық тәуекелдерін талдау (сыртқы және ішкі);

• сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру;

• сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулер мен стандарттар;

• қаржы шаралары.

Кездесу барысында екі сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыбында бейнеролик көру ұйымдастырылды.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Заңды білмеуі – жауапкершіліктен босатпайды»

Адам құқығы — адамның муддесін қанағаттандыруга бағытталган, заңмен қоргалатын демократиялық құндылық. Адам құқығына мынадай белгілер тән:

• олар қоғамда өмір жағдайының үнемі өзгеріп отыруына байланысты, адамның табиғи және әлеуметтік мәнділігі негізінде туындайды және дамиды;

• объктивті түрде қалыптасады және мемлекеттің мойындауына тәуелді емес;

• туғанынан беріледі;

• табиғи (су, жер, ауа, т.б. сияқты) қажеттілік болып табылады, ажыратылмас сипатта болады;

• тікелей әрекетті болып табылады;

• ең жоғары әлеуметтік құндылық болып танылады;

• құқықтың кажетті бөлігі ретінде адамның өмір сүруінің нақты бір түрпатын білдіреді;

• жеке адамның өз калауынша әрекет жасауына мүмкіндік жасайтын, сейтіп нақты бір игіліктер алуын қамтамасыз ететін адамдар мен мемлекеттің арасындағы қарым-қатынастарды тұжырымдайтын кағидаттар мен нормаларды білдіреді;

• оларды мойындау, сақтау және корғау — мемлекеттің міндеті.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: Құқықтық сауаттықлық деңгейін анықтау тест .

«Баланың құқықтары» тест-сауалнамасы

1. Балаға бірінші кезекте кім жауап береді:
а) отбасы ә) мектеп б) қорғаншылық және қамқоршылық органы г) мемлекет
2. Құқық қабілеттілігі неше жаста келеді:
а) туғаннан, ә) 6 жастан, б) 14 жастан, г) 18 жастан.
3. Қай жастан бастап баланың пікірі оның өмірінің мәселелерін шешуде басты болып табылады:
а) 10 жастан, ә) 14 жастан, б) 16 жастан. г) 18 жастан бастап.
4. Адам:
а) 12 жаста, ә) 14 жаста, б) 16 жаста, г) 18 жаста.
5. Екі ата-ананың тең құқықтары бар ма:
а) иә, әрдайым ә) иә, егер соттық шектеулер болмаса, б) жоқ, егер олар бөлек тұрса, онда бала көп тұратын адам г) жоқ, ананың әрқашан көп құқығы бар.
6. Баланы тәрбиелейтін ең жақсы жер қайда:
а) үйде, ата-анасымен ә) әжесінде, б) патронаттық отбасында г) балалар үйінде.
7. Тәрбиенің негізгі әдісі қандай?
а) жазалау, ә) мадақтау с) сендіру, г) жеке мысал
8. Қылмыстық заңнаманы бұзған барлық кәмелетке толмағандар:
а) кешірім, ә) адамгершілікпен қарағаны үшін, б) шартты түрде жазаланғаны үшін, б) ең төменгі жаза үшін.
9. Ата-ана баласына қандай минималды білім беруі керек?
а) бастауыш -4 сынып, ә) негізгі жалпы -9 сынып, б) толық орта - 11 сынып г) кәсіптік білім.
10. 14 жастан асқан кәмелетке толмаған адам келесі жағдайларда жұмыс істеуге құқылы:
а) жеуге ешнәрсе, б) киетін ештеңе, б) ол қалаған кезде г) оның оқуына кедергі келтірмейді және денсаулығына зиян келтірмейді.

Күні:

Құқық сабағының тақырыбы: «Неке және отбасы туралы» ҚР Заңында бекітілген отбасының құқықтары мен міндеттері.

Жаңа тақырып жоспары

1. Неке және отбасылық құқықтық қатынастар ұғымы.

2. Некеге отыру және оны тоқтатудың шарттары.

3. Отбасы ұғымы, ерлі-зайыптылардың құқықтары мен міндеттері

1. Неке және отбасылық құқықтық қатынастар ұғымы.

      Отбасылық құқықтық қатынастар дегеніміз – құқық нормасымен реттелген отбасы мүшелерінің арасындағы қатынастарды айтамыз.

Неке отбасы заңдары:

1. Некеге тұрудың шарттары мен тәртібін, некені тоқтату және оны жарамсыз деп тануды белгілейді;

2. Отбасы мүшелерінің: ерлі-зайыптылардың, ата-аналар мен балалардың арасындағы азаматтық құқықтар мен міндеттерді, мүліктік емес және мүліктік жеке қатынастарды реттейді;

3. Ата-анасының қамқорынсыз қалған балаларды отбасына орналастырудың нысандары мен тәртібін айқындайды;

4. Азаматтық хал актілерін ті