Сабақ жоспары "Электр қорегі" пәні бойынша

1

Модуль /пән атауы

Электр қорегі

2

Сабақ тақырыбы

5.1 тақырып. Импульсті қорек көздерінің түрлері мен ерекшеліктері

3

Дайындаған педагог

Джумагазиева С.Б.

4

Өткізілген күні

24.09.2021

5

Жалпы мәліметтер

Курс 3

оқу жылы 2021-2022

топ Т19-3А

6

Сабақ түрі

Аралас

7

Мақсаттары:

Білімділік:

Импульсті қорек көздерінің түрлері мен ерекшеліктері туралы студенттерге жеткізу. Студенттерді арнайы біліммен қамтамасыз ету. Алынған ақпараттарды жүйелей білуге, шығармашылық ой-өрістерін дамытуға машықтандыру

Дамытушылық:

студенттердің ойлауын, компьютерлік сауаттылығы мен іскерлігін, танымдық қабілетін, логикалық сауаттылығын дамыта отырып, олардың пәнге деген қызығушылығын, белсенділігін арттыру және теориялық білімнің қажеттілігін жеткізіп түсіндіру

Тәрбиелік:

пәнге, білімге, шығармашылыққа, ойын еркін жеткізе білуге, топта бірлесе жұмыс істеуге, тәртіптілікке, сабырлылыққа, еңбек сүйгіштікке, ұқыптылыққа, ұшқыр ойлы, еңбек нарығында бәсекеге қабілетті бар жеке тұлғаны қалыптастыру

8

Оқу сабақ барысында білім алушылар игеретін кәсіби біліктердің тізбесі:

Импульсті қорек көздерінің түрлерін біледі

Импульсті қорек көздерінің ерекшеліктерін айыра алады

9

Қажетті ресурстар:

1. Е.О. Федосеева «выпрямительные устройства», М.: «Искусство», 2010;

2. А.И. Гербах, «Проектирование источников вторичного питания».-М.: «радио и связь!. 2012;

3. А.Т. Бурков «Электронная техника и преобразователи», М.: Транспорт, 2011;

10

Сабақтың барысы

10.1

Ұйымдастырушылық-мотивациялық (10 мин.):

1. Сәлемдесу, студенттердің көңіл-күйіне, денсаулығына баса назар аудару.

2. Аудиторияның тазалығын тексеру

3.Студенттерді түгендеу. Топтың сабаққа дайындығын тексеру

10.2

2. Үй тапсырмасын өзектендіру (20 мин.):

Activity 1

Тест тапсырмалары

1. Диодты көпірмен айнымалы токты түзеткеннен кейін пульсацияны тегістеуге арналған құрылғы?

А) Тегістейтін сүзгі

В) Көпір

С) Импульсті кернеу

Д) Кедергі

Е) Трансформатор

2. Құрылғыны дұрыс басқару және оны жандырмау үшін, оны кернеудің дұрыс деңгейімен қамтамасыз ету қажет.

А) Трансформатор

В) Инвертор

С) Катушка

Д) Диод

Е) Кедергі

3. Жартылай өткізгіш инвертор, онда жартылай өткізгішті құралдардың коммутациясы жартылай өткізгіш инвертордың құрамына кіретін элементтермен негізделген кернеу әсерінен жүзеге асырылатын жартылай өткізгіш инвертор.

А) Жетекті инвертор

В) Катушка

С) Шығыстағы кернеу

Д) Инвентор

Е) Автономды инвертор

4. Жартылай өткізгіш инвертор, онда жартылай өткізгіш аспаптардың коммутациясы электр энергиясының жартылай өткізгіштік инверторға қатысы бойынша сыртқы кернеудің әсерімен жүзеге асырылады.

А) Жетекті инвертор

В) Катушка

С) Шығыстағы кернеу

Д) Инвентор

Е) Автономды инвертор

5. Бір деңгейдегі тұрақты ток кернеуін жоғары немесе төмен шамадағы тұрақты ток кернеуіне түрлендіруді жүзеге асыратын құрылғы.

А) Инвентор

В) Конвертор

С) Катушка

Д) Диод

Е) Кернеу

6. Бұл жүктемедегі (немесе түзеткіштің шығысындағы) өзгермейтін кернеуді (немесе токты) белгілі бір дәлдікпен қолдайтын құрылғы.

А) Конвертор

В) Инвентор

С) Тұрақтандырғыш

Д) Катушка

Е) Кернеу

7. Айнымалы токты тұрақты етіп түрлендіретін түзеткіш және ....... қолданылады.

А) Кедергі

В) Кернеу

С) Түзеткіш

Д) Сүзгі

Е) Айнымалы ток

8. Тұрақты шығыс кернеуінің талап етілетін номиналын қамтамасыз ететін жоғарылататын немесе төмендететін ................ болады

А) Кернеу

В) Түзеткіш

С) Тұрақты ток

Д) Айнымалы ток

Е) Трансформатор

9. Трансформатордың екінші орамының фазаларының саны бойынша ажыратылады:

А) бір фазалы, екі фазалы, үш фазалы инверторлар

В) екі фазалы, төрт фазалы, үш фазалы инверторлар

С) бір фазалы, екі фазалы, бес фазалы инверторлар

Д) бір фазалы, екі фазалы, төрт фазалы инверторлар

Е) бір фазалы, екі фазалы, алты фазалы инверторлар

10. Инверторлардың жіктелуі:

- шығу кернеуі кезеңіндегі қарама-қарсы полярлықтың импульстерінің саны бойынша;

- түрлендіру схемасы бойынша;

- қолданылатын ауыстырып қосқыш вентильді құрылғылардың (кілттердің) түрі бойынша;

- ауыстырып қосқыш құрылғыларды басқару немесе коммутациялау тәсілі бойынша

А) түрлендіру схемасы бойынша

В) қолдану қажеттілігі бойынша

С) инвертирлеу схемасы бойынша

Д) инвертордың сыртқы түрі

Е) трансформатордың екінші орамының фазаларының саны бойынша

10.3

Кәсіби білікті қалыптастыру (40 мин.):

Электрлік қорек көздері бұл бірінші реттік қорек көзінің электр энергиясын электр қондырғыларын қорек көзімен қамтамасыз ету үшін белгілі бір шаманы түрлендіреді. Түрлендіру операциясын орындайтын қорек көзі екінші ретті қорек көзі деп аталады. Бірініші реттік қорек көздері ретінде өндірістік айнымалы ток желісін немесе дербес айнымалы ток көздерін және тұрақты ток көздерін пайдаланады. Бұл қорек көздері тікелей, әр түрлі электрлік құрылғыларын қоректендіруге мүмкіндік бола бермейді. Міне, осы себептен бірінші ретті қорек көздерін энергияны түрлендіретін құрылғыларға қажеттілік туады. Екінші ретті қорек көздері күшейткіштерді, интегралдық жүйелерді және де осы айтылған электр сұлбаларын пайдаланып құрасытырылған қондырғыларды ток көзімен қамтамасыз ету үшін пайдаланылады. Өндірістегі қолданылатын электр көздерінің кернеулері 220В, ал аккумуляторлық ток көздерінің кернеулері 12В. Жоғарыда айтқанымыздай, бұл кейбір аспаптарды қоректендіруге жарамайды. Екінші реттік қорек көздері негізгі 3 түрлі блоктардан туады:

1. Жиілікті реттеу;

2. Тұрақтылықты қамтамасыз ету;

3. Кернеудің шамасын беру.

Жиілікті реттеу формасы түрлендіретін энергияның қажеттілігіне байланысты 2 негізгі классқа бөлінеді:

1. Түзеткіштер;

2. Инверторлар.

Түзеткіш дегеніміз айнымалы токты және кернеуді тұрақты токқа түрлендіреді.

Инвертор дегеніміз тұрақты кернеуді айнымалы кернеуге айналдырады.

Автоматиканың барлық құрылғылары сырттан қоректендіруге байланысты категорияларға бөлінеді. Бірінші категорияларға электрқабылдағыштары жатады. Екінші категорияға өндірістік электр энергиясын пайдаланытын құрылғылар жатады.

  Көптеген электронды құрылғылардың жұмыс істеуі үшін бір немесе бірнеше қорек көздері болуы қажет.

Барлық қорек көздерін 2 топқа бөлуге болады:

1. Біріншілік қорек көздері;

2. Екіншілік қорек көздері.

Радиоэлектронды құрылғылардың құрамына 1 топты және 2 топты қорек көздері бір мезгілде пайдалануы мүмкін.

 Біріншілік қорек көздері

Бұл топқа жататын қорек көздері :

1. Химиялық қорек көздері (галваникалық элементтер, батарея және аккумуляторлар);

2. Термобатареялар;

3. Термоэлектронды түрлендіргіштер;

4. Фотоэлектрлік түрлендіргіштер;

5. Отынды элементтер;

6. Биохимиялық қорек көздері;

7. Атомды элементтер;

8. Электромашиналы генераторлар.

Химиялық қорек көздері - автономды қоректі талап ететін, аз қуатты құрылғылар мен аппаратураларды топпен қоректендіру үшін кеңінен қолданылады. Батареялар мен аккумуляторлар санымен қатар қосымша және резервті қорек көзі ретінде пайдаланылады. Мұндай қорек көздерінің шығыс кернеуінің айнымалы құраушысы жоқ десе де болады.

Термобатареялар – бұл тізбектегі қосылған термопаралар. Термобатареялар аз қуатты қорек көзі ретінде пайдаланылады. Мысалы: радиоқабылдағыштар.

Термоэлектронды түрлендіргіштер -қатты қызатын катоды бар вакуумды немесе газды аспаптар. Жылу энергиясын электр энергиясына айналдыру бұл құрылғыларда термоэлектронды эмиссия құбылысының арқасында жүзеге асады.

Фотоэлектрлік түрлендіргіш – жылу және күн энергиясын электр энергиясына түрлендіреді. Фотоэлектронды түрлендіргіштер аз қуатты қажет ететін радиоэлектрлік, спутниктегі техникаларда қолданылады.

Отындыэлементтер – химиялық реакцияның энергиясын электрлік энергияға түрлендіреді. Жұмыс істеу принципі заттың тотықтануына негізделген.

Биохимиялық ток көздері отындық қорек көздері сияқты химиялық реакция энергиясын электр энергиясына түрлендіреді.

Атомды элементтер аз қуатты қажет ететін радиоэлетронды аппаратураларды қоректендіру үшін қажет. Жұмыс істеу принципі атомды элемент 2 электродтан тұрады. Екі электродтын арасында диэлектрик немесе вакуум болады. Электродтың біреуіне радиоактивті стронций орнатылады. Стронций β сәулесін шығарады. Осының арқасында 2 электродтың арасында кернеулер айырымы пайда болады.

Электромашиналы генераторлар механикалық энергияны электрлік энергияға түрлендіреді. Олар тұрақты және айнымалы ток генераторлары болып екіге бөлінеді.

Екіншілік қорек көздері жоғарыда айтып өткендей радиоэлектронды аппаратуралардың құрамдас бөлігі болып табылады. Ол біріншілік қорек көзінен алынған электр энергиясын қоректендірілуі керек болған радио электронды аппартуралардың талабына сәйкес түрлендіріп береді.

10.4

Жаңа тақырыпты бекіту (10 мин.):

Activity 1

Электр қорек көзі дегеніміз не?

Бірінші қорек көзіне жататын қорек көздері?

Түзеткіш дегеніміз не?

Инвентор дегеніміз не?

10.5

Бағалау (5 мин.):

- сабаққа белсенді қатысқан студенттерді бағалау.

10.6

6. Сабақты қорытындылау және рефлексия (7 мин)

- кері байланыс

«Аяқталмаған сөйлем»

• тақырып бойынша пайда болған сұрақтың мәселесін шешу кезінде студенттердің назарын белсендіру;

• сабаққа белсенді қатысқан студенттерді бағалау.

10.7

Үй тапсырмасы (3 мин.):

Өтілген жаңа тақырып бойынша «Оригинальные конструкции источников питания (Қорек көздерінің түпнұсқа конструкциялары)» (2010) Кашкаров А. П., Колдунов А. С. кітабынан қосымша мәліметтер жинап келу

2. Үй тапсырмасын өзектендіру (20 мин.):

Activity 1

Тест тапсырмалары

1. Диодты көпірмен айнымалы токты түзеткеннен кейін пульсацияны тегістеуге арналған құрылғы?

А) Тегістейтін сүзгі

В) Көпір

С) Импульсті кернеу

Д) Кедергі

Е) Трансформатор

2. Құрылғыны дұрыс басқару және оны жандырмау үшін, оны кернеудің дұрыс деңгейімен қамтамасыз ету қажет.

А) Трансформатор

В) Инвертор

С) Катушка

Д) Диод

Е) Кедергі

3. Жартылай өткізгіш инвертор, онда жартылай өткізгішті құралдардың коммутациясы жартылай өткізгіш инвертордың құрамына кіретін элементтермен негізделген кернеу әсерінен жүзеге асырылатын жартылай өткізгіш инвертор.

А) Жетекті инвертор

В) Катушка

С) Шығыстағы кернеу

578тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Пән

Бағыт

Сынып

Іздеу

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Физика пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары

Сайт Peaksoft веб-студиясында жасалған - Peaksoft.kz