Материалдар / Сабақ жоспары Ілік септік
МИНИСТРЛІКПЕН КЕЛІСІЛГЕН КУРСҚА ҚАТЫСЫП, АТТЕСТАЦИЯҒА ЖАРАМДЫ СЕРТИФИКАТ АЛЫҢЫЗ!
Сертификат Аттестацияға 100% жарамды
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ АЛУ

Сабақ жоспары Ілік септік

Материал туралы қысқаша түсінік
бастауыш сыныптарға арналған
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
15 Маусым 2018
1473
0 рет жүктелген
770 ₸
Бүгін алсаңыз
+39 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : 9.01.2017. Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Ілік септі

Мақсаты:



Оқушыларға сұрақ беру арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу, жаңа сөздерді меңгерту Кімнің?Ненің? деген сұрақтарымен таныстыру.Жалғауларды сөздерге дұрыс жалғай білуге үйрету, жаттығулар орындау

Күтілетін нәтижелер:

Жаңа сабақты игереді.

 Жаңа сөздер үйренеді.

 Ілік септігін басқа септіктерден ажырата алады.

Тапсырмаларды орындау арқылы тақырыпты түсіне алады.

Керекті жабдықтар:

кестелер жинағы, топшама

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе




















Тұсау кесер


























Негізгі бөлім





















Қорытынды

I. Ұйымдастыру бөлімі.

-Оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау.

II. Ережені еске түсіру




береді, сөйлемде бастауыш болады. Қар қалың жауды.

ІІІ. «Білгім келеді»

Өлеңді мәнерлеп оқу, қарамен жазылған сөздерді сөз құрамына талдау, қосымша қай септікте тұрғанын анықтау.

Атақ-даңқ қалай шығады?

Көмірдің аты

Жанумен шығар.

Балғаның аты

Қағумен шығар.

Шегенің аты

Бекумен шығар.

Қашаудың аты

Шекумен шығар.

Батырдың аты

Жеңумен шығар.

Жомарттың аты

Берумен шығар.

Ақынның аты

Жырлаумен шығар.

Шәкірттің аты

Тыңдаумен шығар.

- қарамен жазылған сөздер түбір сөзге ілік септік жалғауларының жалғануы арқылы жасалған.

ТҮЙІН: Ілік септіктегі зат есімдер кімнің? ненің? кімдердің? нелердің? деген сұрақтарға жауап береді. Ілік септік жалғаулары: -ның, -нің, -дың, дің, -тың, -тің.




1-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаны қойып сөз тіркесін көшіріп жаз

Қайыңың қабығы, тақтаның алдында, ешкінің сүті,....

2-жаттығу

Мәтінді оқып, ілік септінінде тұрған сөздерді тауып,байланысып тұрған сөзбен жаз.

Тұрсынның қуанышында. Балалардың үйіне, балалардың бәрі, ойынынң қызықтығы.

5-жаттығу

Ж. Жабаевтың өлеңін оқып, ілік септіктегі сөздерді тауып сұрақ қой. Жетісудың, нудың, судың.

6-жаттығу

Көп нүктенің орнына ілік септіктегі сөздерді тауып жаз

Үйдің іші, үйдің терезесі, үйдің іргесі. Ақынның өмірі, ақынның жасы, ақынның кітабы. Мараттың баласы, Мараттаың досығ Мараттың добы.


4-жаттығу Сөз тіркестерін оқып, ілік септіктегі сөзі бар тіркестерді теріп жаз

Теректің бұтағы, кітаптың беті, құстың ұясы, қауынның дәмі, қоянның көжегі.


Ережені еске түсіру


Үйге 3-жаттығу

Басбармақ» әдісі арқылы бағалау





Оқушы жауаптары тыңдалады

















Шығармашылық тапсырмамен жұмыстанады























Жұппен жұмыс

дәптерлеріне жазады көршілерімен тексереді

Оқушы жауаптары тыңдалады


Сөйлемдерді көшіріп жазады











Күнделіктеріне үйге берілген тапсырмаларды жазып алады

Рефлексия жазады






Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : 9.01.2017. Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

БАРЫС септік

Мақсаты:



Зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейту. Септік жалғауларын және сұрақтарын толық меңгерту. Барыс септіктегі сөздердің қандай сұрақтарға жауап беретінімен және оның жалғауларымен таныстыру.

Күтілетін нәтижелер:

Оқушылардың зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейте түсу, өз бетімен жұмыс жасату арқылы барыс септік туралы білім алуға жағдай жасау, сөйлеу кезінде септік жалғауларын дұрыс қолдана білуге үйрету.

Керекті жабдықтар:

2. Дамытушылық: Ойындар арқылы пәнге қызығушылығын арттыру, білімділігін дамыту, шығармашылық қабілетін шыңдау
3. Тәрбиелік: Оқушыларды оқу білімге шақыру, білімпаздылыққа, сауаттылыққа, ұжымдастыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу;

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе




















Тұсау кесер


























Негізгі бөлім





















Қорытынды

I. Ұйымдастыру бөлімі.

-Оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау.

II. Ережені еске түсіру




береді, сөйлемде бастауыш болады. Қар қалың жауды.

ІІІ. «Білгім келеді»

Өлеңді мәнерлеп оқу, қарамен жазылған сөздерді сөз құрамына талдау, қосымша қай септікте тұрғанын анықтау.

Атақ-даңқ қалай шығады?

Көмірдің аты

Жанумен шығар.

Балғаның аты

Қағумен шығар.

Шегенің аты

Бекумен шығар.

Қашаудың аты

Шекумен шығар.

Батырдың аты

Жеңумен шығар.

Жомарттың аты

Берумен шығар.

Ақынның аты

Жырлаумен шығар.

Шәкірттің аты

Тыңдаумен шығар.

- қарамен жазылған сөздер түбір сөзге ілік септік жалғауларының жалғануы арқылы жасалған.

ТҮЙІН: Ілік септіктегі зат есімдер кімнің? ненің? кімдердің? нелердің? деген сұрақтарға жауап береді. Ілік септік жалғаулары: -ның, -нің, -дың, дің, -тың, -тің.



1-жаттығу Өлеңді мәнерлеп оқып, қарамен жазылған сөздердің қосышасы тап

2-жаттығуМәтіннен ілік, барыс септіктегі сөздерді тауып, өздері байланысқан сөздерімен теріп жазу.

Омар Есіл өзенінің жағалауынан сауысқанның балапанын тауып алды. Ол балапанды үйге алып келді. Балапнға нанның үгіндісін берді. Омар балапанды тауыққораға орналастырды. Балапан ауладағы итпен де достасты. Ол әуелі тауықша қыт-қыттап, ал кейін итше үретін болды. Ит балапанға үйді күзетуді үйретті. Бір күні басқа сауысқан балапанды шықылықтап шақырды. Ит сауысқанға үріп, оны үркітіп жіберді.

Өзеннің жағалауынан, сауысқанның балапанын, үйге алып келді, балапанға берді, тауыққораға орналастырды, балапанға үйретті, сауысқанға үріп.

3-жаттғу

Жұмбақтарды көшрңп жаз

4,5 жаттығу





Оқушы жауаптары тыңдалады

















Шығармашылық тапсырмамен жұмыстанады























Жұппен жұмыс

дәптерлеріне жазады көршілерімен тексереді

Оқушы жауаптары тыңдалады


Сөйлемдерді көшіріп жазады











Күнделіктеріне үйге берілген тапсырмаларды жазып алады

Рефлексия жазады




Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Табыс септік

Мақсаты:



Зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейту. Септік жалғауларын және сұрақтарын толық меңгерту. Табыс септіктегінің сұрақтары мен жалғаулары туралы білімдерін тиянақтап, бағалау.

Күтілетін нәтижелер:

Оқушылардың зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейеді

өз бетімен жұмыс жасату арқылы табыс септік туралы білімдері толығады.

сөйлеу кезінде септік жалғауларын дұрыс қолдана біледі.

Керекті жабдықтар:

Оқулық, әдістеме т.б.

Тәсілдер

Баяндау, түсіндіру, сұрақ - жауап


Сабақ кезеңдері


 Оқушы әрекеті

Кіріспе




Тұсау кесер


























Негізгі бөлім


























Қорытынды

І. Ұйымдастыру кезең:

Оқушылармен амандасу, түгендеу.


Ереже сұрау: Зат есімнің септелуі деген не? Атау септігінің жалғауы бар ма? Ілік септігінің сұрағы қандай? Барыс септігіндегі сөз сөйлемде қандай мүше бола алады?

(Дәптер...) таза ұста.
Ережемен танысу. Табыс септік
Кімді? - ны,- ні тұрлаусыз мүше


Ү. Жана сабақ:

Мен айтам іс құралын,

Сен айт кімін бұлардың

Скальпель бар қолында

Кімді айттым ойымда

Қылқалам бар қолында,

Кімді айттым ойымда

Қалағы бар қолында,

Кімді айттым ойымда

Балғасы бар қолында,

Кімді айттым ойымда?

Ыдысы бар қолында,

Кімді айттым ойымда?

Сандары бар бойында,

Нені айттым ойымда?

Экраны бар бойында ,

Нені айттым ойымда?


Қандай сұраулы сөздері қолдандам? Кімдерді, нелерді айттым?

- Нені?,кімді? сұрақтары қай септіктің сұрақтары?

Табыс септігі

Ия, дұрыс айтасыңдар?

Ережені шығарту


1-жаттығу. Жұмбақты көшіріп жаз. Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын тап.



2-жаттығу. Сурет бойынша мәтін құрастыр. Құрастырған сөйлемдеріндегі табыс септіктегі сөздерді тап.


3-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді тауып жаз.


Сергіту сәті:

Орнымыздан тұрайық,

Қолды белге қояйық,

Иіліп оңға бір,

Иіліп солға бір,

Алға қарай бір адым,

Артқа қарай бір адым,

Жоғары төмен қарайық,

Орнымызды табайық.




ҮІ. Жаңа білімдерің бекіту:

Балалар бүгін нені үйрендік, нені білдік?
Табыс септігінің сұрақтары қандай?.

Септік жалғаулары дегеніміз қандай жалағаулур?

-Қандай септік түрлерін өттік?

ҮІІ. Бағалау.

ҮІІІ. Үйге тапсырма: 4-жаттығу.






Оқушы жауаптары тыңдалады

















Шығармашылық тапсырмамен жұмыстанады












Жұппен жұмыс

дәптерлеріне жазады көршілерімен тексереді

Оқушы жауаптары тыңдалады


Сөйлемдерді көшіріп жазады











Күнделіктеріне үйге берілген тапсырмаларды жазып алады

Рефлексия жазады








Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Жатыс септік

Мақсаты:



Зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейту. Септік жалғауларын және сұрақтарын толық меңгерту. Жатыс септіктегінің сұрақтары мен жалғаулары туралы білімдерін тиянақтап, бағалау.

Күтілетін нәтижелер:

Оқушылардың зат есімнің септелуі туралы түсініктерін кеңейеді

өз бетімен жұмыс жасату арқылы табыс септік туралы білімдері толығады.

сөйлеу кезінде септік жалғауларын дұрыс қолдана біледі.

Керекті жабдықтар:

Оқулық, әдістеме т.б.

Тәсілдер

Баяндау, түсіндіру, сұрақ - жауап


Сабақ кезеңдері


 Оқушы әрекеті

Кіріспе




Тұсау кесер
































Негізгі бөлім
































Қорытынды

І. Ұйымдастыру кезең:

Оқушылармен амандасу, түгендеу.


Ереже сұрау: Зат есімнің септелуі деген не? Атау септігінің жалғауы бар ма? Ілік септігінің сұрағы қандай? Барыс септігіндегі сөз сөйлемде қандай мүше бола алады?

(Дәптер...) таза ұста.
Ережемен танысу. Жатыс септік
Кімде? Неде? – да,де,- на тұрлаусыз мүше


Ү. Жана сабақ:

Мен айтам іс құралын,

Сен айт кімін бұлардың

Скальпель бар қолында

Кімді айттым ойымда

Қылқалам бар қолында,

Кімді айттым ойымда

Қалағы бар қолында,

Кімді айттым ойымда

Балғасы бар қолында,

Кімді айттым ойымда?

Ыдысы бар қолында,

Кімді айттым ойымда?

Сандары бар бойында,

Нені айттым ойымда?

Экраны бар бойында ,

Нені айттым ойымда?


Қандай сұраулы сөздері қолдандам? Кімдерді, нелерді айттым?

- Нені?,кімді? сұрақтары қай септіктің сұрақтары?

Табыс септігі

Ия, дұрыс айтасыңдар?

Ережені шығарту

1- жаттығуды көшіріп жазып, қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын табамыз. Ол сөздер қандай септік және қандай сұраққа жауап береді?

Ережемен таныстыру. (бір оқушыға оқыту)

Мұғалімнің түсініктемесі.

Жатыс септіктің сұрақтары: кімде? неде? кімдерде? нелерде? қайда?

Жалғаулары: -да, -де, -та, -те.

Ауызша жаттығу орындау.

2- жаттығу. Мәтінді оқып, жатыс септіктегі сөздерді табамыз.

Ойын  «Кім тапқыр»


3-жаттығу. Жатыс септігіндегі сөз тіркесінен сөйлем құрап жаз

Сергіту сәті:

Орнымыздан тұрайық,

Қолды белге қояйық,

Иіліп оңға бір,

Иіліп солға бір,

Алға қарай бір адым,

Артқа қарай бір адым,

Жоғары төмен қарайық,

Орнымызды табайық.



4-жаттығу Өлеңді көшіріп жазып, септіктегі сөздердің астын сыз


ҮІ. Жаңа білімдерің бекіту:

Балалар бүгін нені үйрендік, нені білдік?
Табыс септігінің сұрақтары қандай?.

Септік жалғаулары дегеніміз қандай жалағаулур?

-Қандай септік түрлерін өттік?

ҮІІ. Бағалау.

ҮІІІ. Үйге тапсырма: 6-жаттығу.






Оқушы жауаптары тыңдалады

















Шығармашылық тапсырмамен жұмыстанады


















Жұппен жұмыс

дәптерлеріне жазады көршілерімен тексереді

Оқушы жауаптары тыңдалады


Сөйлемдерді көшіріп жазады




















Күнделіктеріне үйге берілген тапсырмаларды жазып алады

Рефлексия жазады









Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Шығыс септік

Мақсаты:



Оқушыларға сұрақ беру арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу, жаңа сөздерді меңгерту Кімнен?Неден? деген сұрақтарымен таныстыру.Жалғауларды сөздерге дұрыс жалғай білуге үйрету, жаттығулар орындау

Күтілетін нәтижелер:

Жаңа сабақты игереді.

 Жаңа сөздер үйренеді.

 Ілік септігін басқа септіктерден ажырата алады.

Тапсырмаларды орындау арқылы тақырыпты түсіне алады.

Керекті жабдықтар:

кестелер жинағы, топшама

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе




















Тұсау кесер


























Негізгі бөлім





























Қорытынды

I. Ұйымдастыру бөлімі.

-Оқушылардың сабаққа дайындығын қадағалау.

Ұйымдастыру бөлімі.
Әрбір адам досым, сыныптасым,
Әрбір ісің тірлік, тірек, адамдық,
Әрбір сөзің шындық, бірлік, адалдық
Әрбір сабақ үйрену, оқу, іздену.
І. Қызығушылығын ояту
- Түбір сөз дегеніміз не?
- Қосымша дегеніміз не?
- Септік жалғаулары дегеніміз не?
- Зат есімнің септелуі дегеніміз не?
- Қазақ тілінде неше септік бар?
«Септіктер» ассоциация құру.

II. Ережені еске түсіру

Семантикалық карта.
Сөздер ------------------Атау септік --------Ілік септік ------Барыс септік -----Табыс септік ----Жатыс септік
Бөлмеде, құмда,
Айданада
Суретшінің, ағаштың,
оқушылардың
Оқушы, кітап, ағаштар
Шеңберді, саңырауқұлақты,
Әсемді
Ауылға, мектепке,
Сәулеге

«Қайың» сөзін септеу.

ІІ. Мағынаны тану.
Көркем жазу. Берілген сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне талдау.
Оқушылар кітапханадан кітапты алды. Асан хабарды газеттен оқыды. Терезеден зәулім ағаштар көрінеді. Марат досынан кітабын алды.
Ережені меңгерту.
Шығыс септіктегі зат есімдер кімнен? кімдерден? неден? нелерден? қайдан? деген сұрақтарға жауап береді. Шығыс септік жалғаулары: - дан, - ден, - тан, - тен, - нан, - нен.
Оқулықпен жұмыс.
1 - Жаттығу. Сөйлемдердегі қарамен жазылған сөздердің түбірімен қосымшасын тап.
2 - Жаттығу Мақал - мәтелдерді оқы. Шығыс септіктегі сөздерді тауып, сұрақ қой, жалғауын тап. Мақалдың мағынасын жаз.
Екі жақты түсіндірме күнделігін толтыру.

Мақалдар ------------------------------------- Мағынасы
Шегірткеден қорыққан егін екпес …………….
Баладан мін табылса,
Ата - анаға сын тағылар..........
Түлік төлден өседі........
Қорқақ көлеңкесінен де қорқады..............

Сергіту сәті.
Зат есім септеледі жеті түрде,
Бір – бірімен шатастырып алып жүрме.
Жалғанатын жалғаулары сан түрлі ғой,
Жатта соны, ойнап күлме, босқа жүрме.
Атау, ілік, барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес.
Жаттап алсаң балақай,
Зат есімді септе тез.

Ребусты шеш. Ай, гүл
Осы сөзді қатыстырып септік түрлеріне қойып сөйлем жаз.
Айгүл мектепке келді. Айгүлдің мінезі ашық. Мен Айгүлге кітап сыйладым.
Мейіржан Айгүлді қонаққа шақырды. Айгүлде ертегі кітаптар көп. Айгүлден
үлгі алуға болады. Жандос Айгүлмен мұзайдынға барды.

Ұжыммен жұмыс. «Ішіне – сыртына»
Тарыдан, жазда, ұшақты, көлдің, орман, сүттен, балалар, өсімдіктің, Сәулеге, кірпіштен, жұмысқа, қаптарды, өзеннен, тілден, сабақты, қоладан.
Ішіне --------- Сыртына

ІІІ. Толғаныс
Венн диаграммасы. Жатыс септік пен шығыс септікті салыстыру.
Жатыс септік
Шығыс септік

Тест жұмысы.
1. Қазақ тілінде неше септік бар?
а) 6 в) 7 с) 5
2. Сөйлемнен шығыс септігінде тұрған сөзді тап:
Кеше Сәуледен хат келді.
а) Сәуледен
в) келді
с) кеше
3. Шығыс септігінің сұрақтарын тап.
а) кімде? неде?
в) кімнің? ненің?
с) кімнен? неден?
4. Шығыс септігінің жалғауларын тап:
а) - да, - де, - та, - те
в) – дан, - ден, - тан, - тен
с) – ны, - ні, - ды, - ді, - ты, - ті
5. Шығыс септігінде тұрған сөзді тап.
а) мектептен
в) мектепте
с) мектептің

Бағалау.
Үйге тапсырма беру:
Зат есімдердің септелуін жаттау.
4 - Жаттығу Ребусты шеш және сол сөздерге шығыс септік жалғауын жалғап, сөйлем құрастыр.

Топқа бөлу












Оқушы жауаптары тыңдалады

















Шығармашылық тапсырмамен жұмыстанады










Жұппен жұмыс

дәптерлеріне жазады көршілерімен тексереді

Оқушы жауаптары тыңдалады


Сөйлемдерді көшіріп жазады










































Күнделіктеріне үйге берілген тапсырмаларды жазып алады

Рефлексия жазады





Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Көмектес септік

Мақсаты:



Зат есімнің  септелуі туралы түсінік беру, көмектес септіктің жасалуы туралы білім беру. Сөйлем  ішінен  көмектес  септіктегі сөздерді сөз  құрамына    талдап, оларды  өздері байланысатын  сөздерімен теріп  жазу  арқылы олардың   жалғауларын  ажырата  білу дағдыларын  қалыптастыру.

Күтілетін нәтижелер:

Жаңа сабақты игереді.

 Жаңа сөздер үйренеді.

 Ілік септігін басқа септіктерден ажырата алады.

Тапсырмаларды орындау арқылы тақырыпты түсіне алады.

Керекті жабдықтар:

кестелер жинағы, топшама

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе




















Тұсау кесер


























Негізгі бөлім





























Қорытынды

I. Ұйымдастыру бөлімі.

-

Балалар  қазір қазақ  тілі  сабағы. Сұлтанмахмұт  атамыз айтқандай :

Сүйемін  туған  тілді  анам  тілін,

Бесікте  жатқанымда-ақ  берген  білім.

Шыр етіп  жерге  түскен  минутымнан

Құлағыма  сіңірген  таныс  үнім. – деп  айтқандай  ата-бабамыздың  қанымен  бойымызда  дарыған тіліміз жасай берсін.

Ертеде  бір шаңырақта  100 адам  бірге тату-тәтті өмір  сүріпті. Мұның  мәнісін  сұраған  адамдарға сол  шаңырақтың  адамы  1 сөзбен  жауап  беріпті. Сол жауап  қандай  деп  ойлайсыңдар? Өз пікірлерін айтқызу.

Ендеше тобымызға ат қояйық.Топтардың аттары:   Достық.  Татулық.  Сыйластық. Қазақ тілі бал тілім,

Өзің барда шалқыдым.

Тіліммен бірге  самалмын,

Тіліме кім тағар мін?

       Зат есім септеледі жеті түрде,

       Бір-бірімен шатастырып алып жүрме.

       Жалғанатын жалғаулары сан түрлі ғой,

       Жатта соны ажырат, босқа жүрме.

       Атау, Ілік, Барыс, Табыс, Жатыс, Шығыс, Көмектес

       Жаттап алсаң балақай, зат есімді септе тез.




. Тақтаға назар аударту.

Балалар  1-жаттығуға  назар аударайық. Оқыту.Түбірі  мен  қосымшасын  ажырату.

Ендеше  біздің  7-нші  септігіміз  көмектес  септік  екен.Қандай  сұраққа  жауап береді  екен?

Жалғаулары  қандай  екен?  Әр топ  1 сөйлемнен  орындау. Тақтаға  орындату.

                         Немен?                                                                    Кімдермен?

  1. Қоғамдық  көлікпен  жүру  ережелерін  білесің  бе?Үлкен  адамдармен  қашанда  сіз деп  сөйлес.

                                                          Немен?                                                Кімдермен?

  1. Әміре  халық  әндерін  үлкен  сезіммен  шырқады. 3. Әсет  басқа  ақындармен айтысқанда, өзінің  білімділігін  байқатты.Оқушылар өз пайымдауларын айтады.

Көмектес септіктің сұрақтары:  Кіммен?  немен?

Жалғаулары: -мен, -бен, -пен.

3 топ берілген  сөздерді септейді.

1 топ:   көлік                       2 топ:  адам                        3 топ: ақын

Осы тапсырма бойынша  қатесіз септеген оқушылар ынталандырылады.

Топ басшылары тобында белсене  қатысқан оқушылар  туралы айтып өтеді.

2- жаттығу. Ауызша. Жұмбақтарды  оқып, көмектес  септіктегі сөздерге  сұрақ  қою.

  1. Желмен  ұшып жетеді,

Желмен  ұшып  кетеді.(қаңбақ)

  1. Таңмен  көзін ашады.

Әлемге  нұрын  шашады.(күн)

Сергіту  сәті. Поэзия  минуты. Өлеңнен  көмектес  септіктегі  сөздерді  тапқызу.

Электронды оқулықтан тыңдату.

Еске  алу. М.Мақатаев.

Келсең , кел

Ұятыңмен,арыңмен  кел.

Бойыңдағы  жақсылық

Барыңмен  кел.

Биік  бол, мендегінің  бәрін  меңгер

Жабырқаған  жанымды  жаныңмен  көр.

Бірі  ұнатып, біреуі  жек  көреді.

Мен  қойғам  адамдарға  өкпелеуді

Басқа  жағдай  көңілді  көп бөледі

Өкпе, наз дегендерің  өткен  енді.

Өмірдің  заңы  бөлек, жөні  бөлек

Несіне  өкпелейсің   жөніңе  кет.

Бықсып  жатар өсектің  қоламтасы

Еркінірек  наздансаң  еліңе  кеп.

Келсең, кел, әзілмен  кел, назыңмен  кел.

Жан жұмсартқан  жайдары  жазыңмен  кел.

Не халде  отыр екем,  көзіңмен  көр

Аясаң сезіміңді  сезіммен  бер

Бәрінен  айырылсаң  өзіңнен  көр.

Өлеңнен  көмектес  септіктегі  сөздерді  тапқызу. Көмектес септікте тұрған сөзді айтқанда қол шапалақтау. (9 сөз)

 3-жаттығу. Сөйлемдерді  көшіріп  жазу. Көмектес  септіктегі сөздерді  тауып, қосымшаларын  белгіле. Тақтаға бағалау үшін арнайы ереже ілінеді.

 1. Жаттығу әдемі жазылу керек.

2. Сауатты , қатесіз болу керек.

3. Тапсырма орындалу керек.

Барлық ат күміс-ер-тоқыммен ерттелген. Әжесі Гаухармен  музейге  барды. Алмагүл сыпырғышпен еден сыпырып  жүр. Ғани Әсетпен шахмат ойнады. Бұл шипажайда адамдар қымызбен емделді.

Әр топтағы оқушылар көршілеріне баға қояды және неліктен сол бағаны қойғанын дәлелдейді. «Сен-маған, мен-саған» әдіс.


Топқа бөлу



Топ ережесімен  таныстыру.

1. Бір-бірін тыңдау.

2. Уақытты тиімді пайдалану.

3. Тапсырманы толық , сауатты орындау.

Топ  басшыларын  сайлау.

Біздер қазір  септіктермен  танысып  жатырмыз. Әр топтағы  оқушылар мына септіктерді  суыра  қойыңдар.










Оқушы жауаптары тыңдалады

















Шығармашылық тапсырмамен жұмыстанады










Жұппен жұмыс

дәптерлеріне жазады көршілерімен тексереді

Оқушы жауаптары тыңдалады


Сөйлемдерді көшіріп жазады

















Күнделіктеріне үйге берілген тапсырмаларды жазып алады

Рефлексия жазады









Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Етістіктің жіктелуі 

Мақсаты:



1.Етістікке жіктік жалғауы жалғанып өзгеруін етістіктің жіктелуі деп аталатынын түсіндіру. 

Күтілетін нәтижелер:

Етістіктерді жекеше, көпше түрде жіктеуді жаттығу , дағдыландыру тапсырмалары арқылы есте сақтау қабілеттері дамиды.

Керекті жабдықтар


Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе




















Тұсау кесер































Негізгі бөлім
























Қорытынды

I.Ұйымдастыру кезеңі: 
Психологиялық дайындық. 
Бүгінгі сабағымыз тренинг түрінде өтеді.Яғни топ болып жарысамыз.Сабағымыздың мақсаты- етістіктің жіктелуі туралы алған білімдерімізді жинақтау. 
Сабағымыздың ережесімен танысайық. 
1.
Тыныштықты сақтау 
2.
Бір- бірімізді тыңдау 
3.
Ойымызды толық айту. 
II.
Үй жұмысын тексеру 
Тудым, өстім, есейдім. (I жақ) 
1.
Бөлім 
«
Білгенге маржан, білмегенге- арзан» 


Топтар бір- біріне 3 сұрақтан қояды. 
1-
топ. 1.Етістік дегеніміз не? (Заттың қимылын, іс- әрекетін білдіретін сөздер) 
2.
Туынды етістік дегеніміз не? (Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған етістік) 
3.
Етістік қандай сөйлем мүшесі болады? (баяндауыш) 
2-
топ.1.Етістіктің түрлері (дара,күрделі,болымды,болымсыз) 
2.
Дара етістік (бір сөзден тұрады) 
3.
Негізгі етістік (түбір сөзден болған етістік) 
3-
топ. 1.Етістіктің астын қалай сызымыз? 
2.
Болымсыз етістік? ( болымды етістікке - ма,- ме,- ба,- бе, - па,- пе жұрнақтары жалғану арқылы) 
3.
Сен оқыдың (II жақ) 
4-
топ.1.Күрделі етістік ( екі н/е үш сөзден құралады) 
2.
Етістіктің сұрақтары ( не істеді? неғылды? қайтті?) 
3.
Етістіктің жіктелуі ( етістікке жіктік жалғауы жалғанып өзгеруін етістіктің жіктелуі ) 

III.
Жаңа сабақ: 
Оқулықпен жұмыс 
1-
жаттығу 
Қаратпа сөздер: мұғалім, ардақты мұғалім. 
Жіктік жалғаулы етістік : тұрамын, шыдармын, шығармын. 
2-
жаттығу. 
Жіктік жалғаулы етістіктер: шошып қалды, ұрып жатыр, жатыр едім, тұтамыз, кесіп тастаймыз, демаламыз. 
Қаратпа сөздер:жігітім, Жәке. 

Сергіту сәті: «Арқадағы суреттер»









3-жаттығу.Жұмбақты оқып шешуін тап. Етістіктерді үш жақта жіктеп жазу 
1,3
топқа қалмайды. 2,4 топқа бармайды 
I
жақ Мен қалмадым. Біз қалмадық 
II
жақ Сен қалмадың Сендер қалмадыңдар 
Сіз қалмадыңыз Сіздер қалмадыңызда 
III
жақ Ол қалмады Олар қалмады 

I
жақ Мен бармадым. Біз бармадық 
II
жақ Сен бармадың. Сендербармадыңдар. 
Сіз бармадыңыз Сіздер бармадыңыздар 
III
жақ Ол бармады. Олар бармады 
4-жаттығу 
1,3 топқа тимей. 2,4 топқа тимеді 
I
жақ Мен тимеймін. Біз тимейміз 
II
жақ Сен тимейсің Сендер тимейсіңдер 
Сіз тимейсіз Сіздер тимейсіздер 
III
жақ Ол тимейді Олар тимейді 

I
жақ Мен тимедім. Біз тимедік 
II
жақ Сен тимедің. Сендер тимедіңдер. 
Сіз тимедіңіз Сіздер тимедіңіздер 
III
жақ Ол тимеді. Олар тимеді. 

Қорытынды: Етістік туралы не біледі соны топтап жазады. 
Топтастыру «Етістік » әр топ өз жауаптарын тақтада қорғайды. 
жіктік жалғауы басқа қосымшалар сияқты сөз бен сөзді байланыстыратындығы; 
баяндауыш қызметінде келетіндігі; 
жекеше, көпше түрде жіктелетіндігі; 
III
жақта жіктік жалғауы болмайды; 
Үйге тапсырма 5-жаттығу

Рефлексия Өзін-өзі бағалау Иықтан қағу

Бағалау Топ басшылары бағалау

Суммативті бағалау

Сабаққа назар аудару

Оқу құралдарын түгенлеу.



Сабақтың ережесімен танысады.




Үй жұмысы тексеріледі.




Топтар арасында бір-біріне сұрақтар қойылады.















Жаттығулармен жұмыстанады

1-жаттығу өз бетімен жұмыс



Топпен жұмыстану

1-топ Рөлге бөліп оқу 2-топ Жіктік жалғаулы сөздерді теріп жазады. (баралық, шошып қалды,ұрып жатыр, шабасың,кесіп жатыр едім, айтшы, білемісің, білемін,тұтамыз,кесіп тастайыз,демаламыз.)

3-топ Қаратпа сөздерді табады. Ей, ал, жігітім,Жәке.












Берілген сөздерді жіктейді.












Етістік сөзін топтастыру

Үйге тапсырма алады.


Кері байланыс жүргізеді.










Бекітемін: Сыныбы: 4 «б»

Күні : Пәні: қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

Өткен шақ

Мақсаты:



өткен шақ қимылдың,іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен бұрын          болып,істеліп кеткенін білдіретіндігін түсіндіру;


Күтілетін нәтижелер:

өткен шақ қимылдың,іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен бұрын          болып,істеліп кеткенін білдіретіндігін түсіндіру;

Есте сақтау қаблеттерін,сөздік қорларын дамыту;

Жаттығу жұмыстарын дұрыс, таза орындау.

Керекті жабдықтар


Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе




















Тұсау кесер































Негізгі бөлім











Қорытынды

І.Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру

 Ережелерді қайталау

ІІІ.Сұрақ-жауап

 Етістік дегеніміз не?

Етістіктің жіктелуі

Етістіктің неше шағы бар? Мысал келтіру

Сабақтың мақсатымен таныстыру.

 Өткен шақ іс-әрекеттің бұрын болып кеткенін білдіреді.Өткен шақ етістіктері не істедім? не істедің?не істеді? деген сұрақтарға жауап береді.

1-жаттығу ауызша орындау

1-тапсырма.

  Төмендегі шартты белгілерді пайдаланып,сөйлем құрастырып жаз.Етістікті өткен шақта жазу.

 

-мен                                           -біз

 

-сен                                             -сендер

 

-сіз       -сіз-с--сіздер                        --сіздер     -

 

 

          -ол                                         -олар

 

 

Не істедім?  не істедің?   Не істеді?

 

 

анама үй                                                       серуендеуге

 

 

«Мөлдір бұлақ»журналына                        қызықты кітап       3-жаттығу

Сөйлем құрастырып жаз

Екі жаңылтпашты қатыстыра отырып мәтінді жалғастырып жазу.Етістіктерді теріп жазып өткен шаққа айналдыр.   

1.Бұл-піл,бұл ірі піл

2.Шеше,шеше

Неше кесе сынды кеше?

Айдардың шешесі ас үйде кеселерді жуып тұрды.Бір кезде үйге үлкен піл кіріп келді. ...

3-жаттығу.Төмендегі етістіктерді өткен шақта жаз.

Киін,жаз,тербет

 Көркем жазу

 Тоқыды,салды,барды.

Осы сөздермен сөйлем құрастырып жаз.Жекеше түрде жіктеп жаз

Мен тоқыдым,салдым,бардым

Сен тоқыдың,салдың,бардың

Сіз тоқыдыңыз,салдыңыз,бардыңыз

Ол тоқыды,салды,барды

4-жаттығу.Жаңылтпашты көшіріп жазып,етістіктердің астын сыз.

 Тіреушке түйреген түйреуішті,

Күлдіреуішке тіреген тіреуішті.

Күлдіреуішке тірегем тірелмепті,

Түйреуішім тіреуішке түйрелмепті.

 


 

"Тез ойла,сөз ойла"

"Не?"

... құлындайды

...қоздайды

...боталайды

...бұзаулайды

 

                Өткен шақ                         Осы шақ

Мұғалім ...

Тігінші ...

Жазушы ...

Ұшқыш ...

Сабақты қортындылау.

Венн диаграммасы

Мадл дәпісінкен

Үйге тапсырма:5-жаттығу,ереже жаттау 122 бет

Бағалау .

 

Сабаққа назар аудару

Оқу құралдарын түгенлеу.



Сабақтың ережесімен танысады.




Үй жұмысы тексеріледі.




Топтар арасында бір-біріне сұрақтар қойылады.















Жаттығулармен жұмыстанады

1-жаттығу өз бетімен жұмыс



Топпен жұмыстану

1-топ Рөлге бөліп оқу 2-топ Жіктік жалғаулы сөздерді теріп жазады. (баралық, шошып қалды,ұрып жатыр, шабасың,кесіп жатыр едім, айтшы, білемісің, білемін,тұтамыз,кесіп тастайыз,демаламыз.)

3-топ Қаратпа сөздерді табады. Ей, ал, жігітім,Жәке.












Берілген сөздерді ж сөзін топтастыру

Үйге тапсырма алады.


Кері байланыс жүргізеді.



























Бекітемін: Оқу ісінің меңгерушісі

Сыныбы 4

Күні: 6.02.17.

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Диктант . «Ақ аю»

Мақсаты



Диктантты сауатты жазуға төселдіру,баулу. Диктант мазмұнынан ауытқымауға қатесіз жазуға машықтандыру

Күтілетін нәтижелер

-Өз бетімен дұрыс жазуға жұмыстанады .

-Ойларын жүйелі жазады .

  • Диктант мазмұнын баяндайды .

- Топтық ережені есте ұстайды.

Сабақтың түрі

Жазба жұмысы, сыни ойлау

Тапсырмалар

Жазба жұмыс тапсырмасын орындау

Керекті жабдықтар

Жазба дәптерлері , диктанттар жинағы

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе



Психологиялық дайындық.

Диктант мәтінінің мазмұнымен таныстыру .

Балалар көңілдене түсіп, психологиялық ахуалы көтеріледі

Сабаққа зер салу.

Мәтінді мұқият тыңдау.

Негізгі бөлім

Аю туралы білетін мағлұматтарын сұрастыру Жаңа ақпараттар беру

Ақ аю (лат. Ursus maritimus) - аюлар тұқымдасына жататын сүтқоректі; кейде Thalarctos туысына жатқызады. Дене ұзындығы 2-2,5 м, кейде 3 м, биіктігі 1,5 м, салмағы 800 кг. Жүні ақ, кейде сұрғылт, қалын. Білезіктері және табаны жүнмен қапталған. Арктика фаунасы: Солтүстік мұзды мұхитының жағалауларында және суда жүзіп жүрген мұздарды паналайды. Жақсы жүзіп сүңгиді. Негізгі қорегі итбалықтар. Төменгі температураға бейімделген (тері асты майы жануар салмағының 40% жетеді). Ақ аю терісі мен етін пайдаланады. ТМД 1956 жылдан бастап аулауға тиым салынған. 1976 жылы ХТҚО және КСРО Қызыл кітабына енгізілді. Әр түрлі деректер бойынша ақ аю саны 10-20—ТМД-да 5-6 мың.

Диктант Қызықты мәлімет

Бұл аюлар күніне 25 кг астам ет жей алады.


Диктант мәтінінің мазмұнын оқу.( 2 рет)


(Әр оқушыға жеке әдістемелік көмек беру)

Талдау

Сын жұмысын жаздырту.


Қосымша тапсырмалар беру

Аю туралы білгендерін айтады.





Ақ аю туралы жаңа мағлұматтарға қанық болады.




















Өз бетімен буындап таза жазу.


Берілген тапсырмалармен жұмыстану





Қорытынды

Жұмыстарын жинау, тексеру, бағалау.

Бағалау.

Жұмыстарын тапсыру.











































Сыныбы 4

Күні: 8.02.17.

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Дара және күрделі сын есім

Мақсаты



Сын есім тақырыбынан алған білімдерін тиянақтау.Дара және күрделі сын есім туралы түсінік беру.Жаттығулар орындату арқылы білімдерін бекіту. Дара және күрделі сын есімдерді басқа сөз таптарынан сөзднрге сұрақ қою арқылы таба білуге үйрету.

Күтілетін нәтижелер

Дара және күрделі сын есімнің негізгі белгілері туралы біледі.

Өзіне тән қасиеттеріне толығырақ игеру барысында сөздің лексикалық және граматикалық жақтарына көңіл бөле отырып,оқушылардың сөйлеу дағдылары қалыптасады.

Сабақтың түрі

Қайталау сабағы

Тапсырмалар

Жаттығулармен , ережелермен жұмыс

Керекті жабдықтар

Палакат, оқулық, кеспе қағаздар т.б

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе



Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық дайындық


Топқа бөлінеді

І-топ Зат есім

ІІ-топ Етістік

ІІІ-топ Сын есім

Балалар көңілдене түсіп, психологиялық ахуалы көтеріледі




Тұсаукесер

Айналмалы бекет әдісі

Өтілген материалдармен жұмыс

ережелермен жұмыс

Әр топ флипчартка постер ретінде өздеріне берілген сөз таптарын қорғайды. Топ арасында бір-біріне сұрақтар қояды. Сұраққа жауап берген оқушыларға жұлдызшалар беріп отырады.


Негізгі бөлім

Мақал – мәтелдер
Тілі тәтті, діні қатты.

Жақсы кісі жығылса,
Жаман адам табылар.

Сабыртүбі – сары алтын.


Оқулықпен жұмыс

1-жаттығу

«Жайлау» өлеңді көшіріп жазып дара сын есім мен күрделі сын есімдерді тап


 2-жаттығу Төмендегі берілген сын есімдер мен зат есімдерді байланыстырап сөйлем құрастырып жаз.


Сергіту сәті: Мәредегі аттар


3-жаттығу Мәтінді көшіріп жаз .

Сын есімдерді тауып дара және күрделі екенін ажырат

Елімізде тағы қандай қорықтар бар?


5 жаттығу Шығармашылық жұмыс

Жеңсіз көйлек, ұзын жеңді көйлек. Ақша бұлт, қою қара бұлт. Танымал әнші, аса танымал әнші. Сабырлы мінез, мінез. Иен дала, кең байтақ дала.

Мақал – мәтелдерден сын есімдерді табу.




1-жаттығу

Дара сын есім: ашық.

Күрделі сын есім: қызыл ала, ақ боз.


2-жаттығу

Тұп-тұнық су, қара көк ат, биік үйлер, ауыр жұмыс, ұзын көше.


Берілген командалар бойынша қимылдайды.



3-жаттығу

Дара сын есім:

Далалы, шағын, табиғи, қызыл.

Күрделі сын есім: қызыл жемсаулы,қара көк, ақ сары.

Қорытынды

Сұрақтарға тез әрі дұрыс жауап бер.
Денсаулық қандай байлық? (зор)
Бір сөзден құралған сын есім ... (дара)
Тәтті сөзі заттың несін білдіреді? (дәмін)
Қандай бала арлы бала? (әдепті)
Жақсы – жаманқандай сын есім? (қарсы мәндес сын есім)
Әдемі сөзі қандай сын есім? (дара)
Заттың сынын, сапасын, түрін, түсін, дәмін білдіретін сөз табы? (Сын есім)
Сын есімнің сұрақтары? (қандай? қай?)
Сын есімдер құрамына қарайқаншаға бөлінеді? (екіге)

Сұрақтарға жауап беру арқылы сабақты қорытындылайды.

Үйге тапсырма



4-жаттығу Мәтінге тақырып қояды. Көшіріп жазып дара және күрделі сын есімдерді ажыратады.

Үй тапсырмасын жазып алады.

Рефлексия басбармақ әдісі


бағалау

Формативті бағалау бағалау парағы арқылы жүзеге асады.

Суммативті бағалау

Күнделікке бағаларын қойдыртады.




























Сыныбы 4

Күні: 13.02.17.

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Қарсы мәндес сын есім

Мақсаты



Оқушыларға мағынасы қарама - қарсы сын есімдер туралы түсінік беру,
сын есімдерді сөйлеу кезінде қолдана білуге жаттықтыру.

Күтілетін нәтижелер

1.Қарсы мәндес және мәндес сын есімдерді ажырата біледі.
2.Қарсы мәндес сын есімнің өзіне тән қасиеттерін толығырақ игерту барысында сөздің лексикалық және грамматикалық жақтарына көңіл бөле отырып, оқушылардың сөйлеу дағдысын қалыптастасады.

Сабақтың түрі

Қайталау сабағы

Тапсырмалар

Жаттығулармен , ережелермен жұмыс

Керекті жабдықтар

Палакат, оқулық, кеспе қағаздар т.б

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе



І Ұйымдастыру

Психологиялық дайындық.

Танысу.

Біз жайнаған гүлдейміз.

Шуағын шашқан күндейміз.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру.

 4-жаттығу Сурет бойынша әңгіме құрастыру

Сабаққа дайындалады.

Топқа бөлінеді.

Шеңберге тұрады мұғалім атаған сөздер бойынша топтасып отырады.

Зат есім Етістік. Сын есім


Тұсаукесер

Жұмбақ шешу Ұлы ақын Абай ақылды, тапқырлықты қажет етеді және өте қызық ойын деп жұмбақты жақсы көріпті. Өзі де жұмбақ шығарыпты. Соның бірі мынау:
- Баяғыдан бері сегіз батыр кезек жығысып келе жатыр. Түбінде қайсысы жеңері тағы белгісіз. Сол сегіз батыр кімдер?
Шешуі:
Қыс пен жаз, күн мен түн, тақ пен жұп,
Жақсылық пен жамандық - болды сегіз (Абай)
Жұмбақтар:
Асты тігілген, үсті сөгілген (қап)
Аяғы бар, басы бар,
Арқалаған тасы бар. (тасбақа)
Түнде бар, күндіз жоқ(жұлдыз)

Жұмбақты ң шешімін таба отырып, танымдық қабілеттеррі артады.


Негізгі бөлім

Ойын:   ,, Ойна, ойла, толықтыр ,,

жақсы —                                                        

  жұқа –

тұщы —  

ылғал

оңай —              

жуан 

Қандай қорытынды жасауға болады?

Қарсы мәндес сын есім дегеніміз не?

Оқулықпен жұмыс:

1-топ: 1-жаттығу. Екі мәтінді салыстыра оқып, қарама-қарсы сын есімдерді зат есімдерімен көшіріп жаз.
2-топ: 2-жаттығу. Көп нүктенің орнына қарама-қарсы сөздерді қойып, көшіріп жаз

Кит-үлкен жануар, ал шабақ- майда балық.

Қоян-қорқақ аң, ал арыстан-батыл аң.

Көлшік-таяз, ал теңіз-терең.

Сергіту сәті: Ыммен түсіндір «Шыншыр, балық, оқушы»
3-топ: 3-жаттығу. «Екі балықшы» мәтінді көшіріп жазып, қарсы мәндес сын есімдердің астын сыз.

Жақсы-жаман, бос-қатты

4- жаттығу Берілген сын есімдерді қарама-қарсы сыңарын тауып жазу

5-жаттығу Әр топтағы сын есімдерді толықтырып жазып, мағынасын өзара салыстыр


Ойын арқылы қарама*қарсы мағыналы сөздерді ұғынады






Дәптермен жұмыс жүргізеді.


1-жаттығу

Суық жел-жылы жел, ауыр бұлт-жеңіл бұлт, қатты даусы-әлсіз даусы.


Оқулықта берілген жаттығулардыы горындау арқылы білімлерін толықтырады.


Қимылмен көрсетеді.




Топ басшысы топ мүшелерін бағалап отырады.


Қорытынды

Рефлексиялық – бағалау кезеңі. Сабаққа қорытынды жасау.
Данышпандар кітабы
Біз жасап тұрған өмір қарама - қарсылықтан тұрады. Күн мен түннің ауысуы, ыстық пен суықтың болуы табиғи болса, бейбітшілік пен соғыс адамның жақсы, жаман әрекетімен байланысты. Адам баласы көңіліне ақылды көп түйсе, білгір болатыны ал аз түйсе надан болатыны анық. Адам өзінің оңы мен солын кішкене кезінен осылай таныса, әрине, оның жас шағы кемелдене отырып, ардақты кәрілікке жеткізетіні белгілі. ( мәтіннен қарсы мағыналы сөздерді тапқызу)
мағынасы қарама - қарсы қызық сөздер
Ал енді ойнайық
«Сөйлемді аяқта!»
Қосымша:
Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, антонимдерді тап.
1. Өлі арыстаннан.... тышқан артық.
2. Еріншек егіншіден.... масақшы озады.
3. Ит үрер жақсыға да,.... да.

Топтастыру

Сын есім

Жаңа сабақ бойынша білімдерін қорытындылайды.

Үйге тапсырма



Бағалау (Оқушылар өздерін бағалайды)
Үйге тапсырма 6 - жаттығу 46 бет, ереже жаттау
6-жаттығу

Үйге тапсырма алады.


бағалау

Бағалау парағы

Мен сабақ қызықты _____________ қызықсыз болды деп ойлаймын. 

Бағалау жүреді.

Басбармақ әдісі











Сыныбы 4

Күні: 13.02.17.

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Дара және күрделі сан есім 

Мақсаты



Сан есімнің дара, күрделі түрлерімен таныстыру; күрделі сан есімнің емлесін меңгерту;

Күтілетін нәтижелер

жаттығу жұмыстарын талдау арқылы еркін ойлау, өз көзқарасын жеткізу, дәлелдей білу, өзгені тыңдау, тұжырым жасай білу қабілеттері жетіледі;
әр оқушы өз - өзіне баға береді, өзіндік пайымын жасайды, тәрбиелік, тағылымдық мәнін ұғынады; сан есімді ажырата біледі; сауатты жаза біледі;
Түйінді түсініктер: Дара сан есімді күрделіге айналдыру

Сабақтың түрі


Тапсырмалар


Керекті жабдықтар


Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе



І Ұйымдастыру

Психологиялық дайындық.

Танысу.

Біз жайнаған гүлдейміз.

Шуағын шашқан күндейміз.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру.

 4-жаттығу Сурет бойынша әңгіме құрастыру

Сабаққа дайындалады.

Топқа бөлінеді.

Шеңберге тұрады мұғалім атаған сөздер бойынша топтасып отырады.

Зат есім Етістік. Сын есім


Тұсаукесер

Дәптерге көркем жазу. С с сексен

Көркем жазу Ауызша сұрау


Негізгі бөлім

Шығармашылық тапсырма: Топпен жұмыс
І топ. 1 - жаттығу. Сөйлемдерді оқы. Сан есімдерді теріп жазып, олардың неше сөзден құралғанына көңіл бөл.
ІІ топ. 2 жаттығу. Сөйлемдерді оқы. Дара және күрделі сан есімдерді жаз.
екі топқа. 3 - жаттығу. Сан есімдерді тап, оны санмен жаз. Дара және күрделі сан есімдерді ажырат.
Сауаттылық минуты
Мұғалім тапсырма береді. Оқушылар сан есімдерді дара және күрделі түрлеріне топтап, сөзбен жазады. 9, 28, 645, 2, 60, 2004, 100 1996.
Тоғыз, екі, алпыс, жүз.
Жиырма сегіз, алты жүз қырық бес, екі мың төрт, мың тоғыз жүз тоқсан алты.
Топпен жұмыс
І топ
Реттік сан есімдерді есептік сан есімге айналдырып жаз.
отыз екінші үй –
оныншы аудан –
төртінші кітап –
жиырма үшінші орын –
сегізінші қабат –
үшінші қатар –
бірінші бала –
ІІ топ
Есептік сан есімдерді реттік сан есімдерге айналдырып жаз.
Жүз жетпіс екі... мектеп, он екі... сынып, екі... қабат, он төрт... орын, жиырма сегіз... оқушы, сегіз... үй.




ІІІ. Ой толғаныс
Шығармашылық тапсырма: Мұғалім оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуге баулиды. Оқушылардың жұмыстарын қадағалайды, жетекшілік жасайды.






І топ. Санмен өрнектелген мақалдарды оқы.

Еңб2, адамның 2 - нші анасы.
Ерінш2, тің ертеңі 1, тп, 5.
Өм, 1, адам б,, асын еңб2, ке үйр, 7, ті.
4еу түгел болса, төбедегі келер,
6ау ала болса, ауыздағы кетер.
ІІ топ. Көңілді шумақтар 

Же1 екен 1қазан:
Кей1 жемді 1қазан
1 – ақ сәтте қойды жеп.
Кү1 етті,
«Тойдым», - деп..
Естіп 1 кез дү1ді,
Жағадағы тү1ді
Паналауға жүгірді.

Оқулықпен жұмыс:Мұғалім оқушылардың жұмыстарын қадағалайды, жетекшілік жасайды. Оқушылар өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады. Ережені оқып талдайды.


Жаңа тақырыптар бойынша жаттығулармен жұмыстану




Топтық жұмыстар жүргізе отырып, ережелермен жұмыстану






Оқушылар топтық жұмысқа даярланады. Әр топ өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады, бірігіп атқарған жұмыс нәтижесін бір оқушы көрсетеді


















Қорытынды

Тест алу
«Иә, жоқ» ойыны 

Мұғалім тапсырманы түсіндіреді. 1. Сан есім заттың санын білдіреді. 
Иә жоқ
2. «30»- дара сан есім. 
Иә, жоқ
3. «Төртінші» - есептік сан есім. 
Иә, жоқ
4. Күрделі сан есім бір сөзден жасалады. 
иә, жоқ
5. Күрделі сан есімнің құрамындағы сөздер бөлек жазылады. 
Иә, жоқ
6. Дара сан есім бір сөзден құралады. 
Иә, жоқ
7. «264»- күрделі сан есім. 
Иә, жоқ
8. «600» - дара сан есім. 
Иә, жоқ
9. Реттік сан есім есептік сан есімге – нші, ншы, - інші, - ыншы жұрнақтары жалғану арқылы жасалады.
 Иә, жоқ 
10. «Бесінші» - реттік сан есім. 
Иә, жоқ 

Әр тапсырманың тұсына иә немесе жоқ деп жауап бересіңдер. Оқушылар орындайды. Тақтада тексереді

Үйге тапсырма



Үйге тапсырма 5 - жаттығу 135 бет, ереже жаттау
Қосымша:
1. Өлі арыстаннан.... тышқан артық.
2. Еріншек егіншіден.... масақшы озады.
3. Палуанға оң....
бірдей.
4. Ит үрер жақсыға да,.... да.


Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, антонимдерді тап.


бағалау

Бағалау (Оқушылар өздерін бағалайды)
























Күні:

Сыныбы: 4


Сабақтың тақырыбы

Дара және күрделі сан есім

Жалпы мақсаты

Құрамына қарай сан есімнің түрлерімен таныстыру.

Оқыту нәтижелері

Дара және күрделі сан есімдердің жазылуын үйренеді және бір – бірінен ажырата алады

Тапсырмалар

Жаттығу жұмыстары, сұрақтар, кестелер

Әдіс – тәсілдер

Топтық жұмыс, диалог, ыстық орындық стратегиясы,


Сабақтың жүру барысы:

Уақыты

Мұғалім іс – әрекеті

Оқушының іс – әрекеті


2 минут

І Ұйымдастыру

1 Психологиялық ахуал



2 Топқа бөлу


Оқушылар өз есімдерінің бас әрпіне байланысты сын есім сөз айтады

3 минут

ІІ Қайталау

«Ыстық орындық» стратегиясын пайдаланып сын есім туралы қайталау

1 Сан есім дегеніміз қандай сөз табы?
2. Сан есім қандай сұрақтарға жауап береді?
3. Сан есім қай сөз табымен тікелей тіркесіп, қолданылады?
4. Сан есімдер сөйлемде қандай қызмет атқарады?
5. Сан есімдердің зат есімсіз жұмсалуын мысал келтіріңдер?
ә) Ал енді, сан есімдер қатысқан мақал – мәтелдерді ортаға салыңдар.



Сұрақтарға жауап алу

3 минут

ІІІ Қызығушылықты ояту

Сандар сыры

1 топ. Көп нүктенің орнына тиісті сандарды қойып, оларды құрамына қарай талда.

  1. жұрттың тілін біл

түрлі білім біл.

  1. Елдің көзі – …

  1. жылда  ел жаңа

4 … бірі-қыдыр.




Әр топ осы сандар туралы білетінін ортаға салады


3 минут




3 минут



3 минут



3 минут



1 минут


5 минут




V Жаңа сабақты меңгерту

1 – жаттығу Топтық жұмыс




2– жаттығу Топтық жұмыс



3– жаттығу Топтық жұмыс

Сергіту сәті


4– жаттығу Топтық жұмыс Терме диктанты


.  “Этномәдени сұрақтар” – ауызша жұмыс түрі
Сандарға байланысты халқымыздың ұғымында 1, 3, 5, 7, 9, 40 секілді сандардың бәрін бір ырымға негіздеп, киелі деп есептеген. Сондықтан да менің қоятын сұрағым осы төңіректі қамтиды.
1. Жеті атаңды ата (ата, әке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене)
2. Халқымыздың кие тұтқан сандарын ата (7, 9)
3. Үш арсызды ата (ұйқы, тамақ, күлкі)
4. Жігіттің үш жұрты (өз жұрты, қайын жұрты, нағашы жұрты)
5. Төрт түлік (қой, сиыр, жылқы, түйе)
6. Ер қаруы бес қару (найза, садақ, шоқпар, қылыш, айбалта)
7. Қонақтың төрт түрі (арнайы, қыдырма, құдайы, қылғыма)
8. Үш бәйтерек (Ілияс, Сәкен, Бейімбет)
9. Бес арыс (Шәкәрім, Ахмет, Мағжан, Міржақып, Жүсіпбек)
10. Халқымыздың сан есімдерден басталып айтылатын ұлттық ойындары қалай аталады? (тоғызқұмалақ, алтыбақан)


Дара сан есімдерді күрделі сан есімдерге айналдырып жаз

Ережені түсінеді


Әр топ берілген сөйлемдегі санды сөзге айналдырып жазады


Оқушылар қимылдар жасайды



Берілген сан есімдердің дара немесе күрделі екенін дәлелдейді , терңп жазады.



Оқушылар дәптерге күрделі сан есімдерді жазады




6 минут



1 минут


4 минут

VІ Қорытынды

Кері байланыс



Үйге тапсырма: 50 бет 5 – жаттығу


Критерий бойынша бағалау


Оқушылар бүгінгі сабақта нені түсіне алмады? Стикерге жаздыру


Күнделіктеріне жазып алады


Топ басшылары критерий бойынша топ мүшелеріңің ұпай санына байланысты бағасын айтады




























Сыныбы 4

Күні: 20.02.17.

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Есімдік

Мақсаты



Есімдік туралы түсінік беру,есімдіктің атқаратын қызметін байқату,оқушыларға есімдікті сөйлеу тәжірибелерінде саналы түрде қолдана білуге үйрету.

Күтілетін нәтижелер

Есімдік туралы түсінеді.Есімдіктің атқаратын қызметін байқайды.Есімдікті сөйлеу тәжірибелерінде саналы түрде қолдана білуге үйренеді.

Сабақтың түрі

Жаңа сабақ

Тапсырмалар

Сұрақтар, жаттығулар жаз

Керекті жабдықтар


Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе



І Ұйымдастыру

Психологиялық дайындық.

Танысу.

Біз жайнаған гүлдейміз.

Шуағын шашқан күндейміз.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру.

 4-жаттығу Сурет бойынша әңгіме құрастыру

Сабаққа дайындалады.

Топқа бөлінеді.

Шеңберге тұрады мұғалім атаған сөздер бойынша топтасып отырады.

Зат есім Етістік. Сын есім


Тұсаукесер

Өткен сабақтарды қайталау мақсатында топтар бір-біріне сұрақтар қояды.Зат есім, етістік, сын есім, сан есімдерді қайталату.

Диалогтік оқыту арқылы өткен сабақтан алған білімдерін қорытындылайды

Негізгі бөлім































Ой шақыру»

1-жаттығу Сөйлемдерді оқып, қарамен жазылған сөздердің қай сөздердің орнына қойылғанына назар аудар


Түсіну 6минут

Есімдік дегеніміз не? Қандай сөздерді есімдік дейміз?

Есімдіктің ережесін қортып, постерге сызып топ болып түсінгендерін қорғайды.Мысал келтіреді.

Қолдану 13минут


2-жаттығу

Мәтінді көшіріп жаз. Есімдіктерді тауып астын сыз. Қай сөзбен байланысып тұрғанын анықта

Талдау5минут


3-жаттығу.

3-топқа есімдіктер беріледі.

Есімдіктердің орнына кісі атын қойып, сөйлемдерді өзгерт


4-жаттығу.

Мақал-мәтелдерді түсініп оқып, көшіріп жаз.Есімдіктерді тауып. Түбірін ажырат.Бағалау



5-жаттығу Мәтінді оқы.Бұл мәтіннің кейіпкері кім?



Оқулықпен жұмыс:Мұғалім оқушылардың жұмыстарын қадағалайды, жетекшілік жасайды. Оқушылар өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады. Ережені оқып талдайды.


Жаңа тақырыптар бойынша жаттығулармен жұмыстану


Оқушылар топтық жұмысқа даярланады. Әр топ өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады, бірігіп атқарған жұмыс нәтижесін бір оқушы көрсетеді

Қорытынды



Үйге тапсырма



Үйге тапсырма 6 - жаттығу 52 бет, ереже жаттау.



бағалау

Бағалау (Оқушылар өздерін бағалайды)









Сыныбы 4

Күні: 23.02.17.

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Жіктеу есімдігі

Мақсаты

Жіктеу есімдіктері туралы білімдері кеңейеді

Күтілетін нәтижелер

Алған білімдерін практикамен ұштастыра біледі, есімдіктердің жағын, түрін ажыратады

Сабақтың түрі

Түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау жұмысы

Тапсырмалар

Сұрақтар, жаттығулар жаз

Керекті жабдықтар

Сызбалар

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе


Психологиялық дайындық

Бүгінгі сабақта көңіл күй тамаша!

Алайық бәріміз бағаны асыға.

«1» – керегі жоқ, «2» – керегі жоқ.

«3» – нашар, «4» – жақсы, «5» – керемет

Сабаққа дайындалады.

Топқа бөлінеді.

Шеңберге тұрады мұғалім атаған сөздер бойынша топтасып отырады.

Зат есім Етістік. Сын есім


Тұсаукесер

Балалар, қазір мен өлең оқимын. Бұл өлеңдегі кездесетін есімдіктерді есте сақтай отырыңдар.

  • Мен, сен, ол,

Інім таныс бол.

Жіктеліп жүреді,

Бар айыбы сол.

Мен дейді, сен дейді,

Бір – біріне сенбейді.

«Олға» көңіл бөлмейді.

Түптеп келгенде,

Тірліктері өнбейді.

Біз, сіз, олар,

Көпке таныс болар.

Қимылына қарасаң,

Көңілің толар.

Біз дейді, сіз дейді,

Бірлігін үзбейді.

Бірігіп іздейді.

«Олар» да ,

Қосылады соларға.

Ауыз бірлік бар жерге

Қауіп — қатер жолар ма?

 

  • Қай есімдік туралы айтылған?

  • Осы өлеңде қандай жіктеу есімдіктері бар?

 

Бір-біріне тақырып бойынша сұрақ қояды. (Қандай сөз таптарын білесің? Есімдік деген не? Есімдік қай сөз таптарынын орнына қолданылады? Жіктеу есімдіктерді білесің бе?)

Диалогтік оқыту арқылы өткен сабақтан алған білімдерін қорытындылайды

Негізгі бөлім



















1-жаттығу Мәтінді оқы. Кімнің сойлеп тұрганын, кімнің тыңдап тұрганын немесе біреу туралы айтылып тұрғанын есімдікті тап



2-жаттығу

Қлеңді көшіріп жазып,есімдіктердің астын сыз.


3-жаттығу

Мәтіндегі сөйлемнің орны ауысқан, сқйлемдерді орнына қой




4-жаттығуЕсімдіктерді оқы, жіктеу есімдігін теріп жаз.

.

5-жаттығу Жіктеу есімдктерін тауып олардың қай жақта екенін айт.

Оқулықпен жұмыс:Мұғалім оқушылардың жұмыстарын қадағалайды, жетекшілік жасайды. Оқушылар өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады. Ережені оқып талдайды.


Жаңа тақырыптар бойынша жаттығулармен жұмыстану




Қорытынды

Қорытындылау

2 мин

Осымен, балалар, бүгінгі сабақта не білдік? (Есімдіктер не үшін қолданылады, есімдіктердің қай жақта және қай түрде болатынын) .



Үйге тапсырм

6-жаттығу



бағалау










Сыныбы: 4 «в»

Күні

Сабақтың тақырыбы:


Жіктеу есімдіктерінің септелуі

Мақсаты:


Оқушыларға жіктеу есімдіктерінің септелуі туралы мәлімет беру, түсіндіру, тереңдету.

Күтілетін нәтижелер:



А. Жіктеу есімдіктерінің септелуінің мағынасын түсінеді.

В. Жіктеу есімдіктердің септелуіне сөйлемдер құрастырып, оны мәтіннен таба біледі.

С. Сөйлемде жіктеу есімдіктері қай септікте тұрғанын ажыратады.

Қажетті құрал-жабдықтар:



Видеоролик, интерактивті тақта, флипчарт, маркер, тосынсый-рефлексияға.


Сабақ барысы:

Саб. кезеңдері

Уақыты

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе




мин

Психологиялық дайындық: Келген қонақтарды, оқушыларды Ұлыстың Ұлы күнімен құттықтау. «Кәмпиттер» тренингі арқылы оқушыларды топқа бөлу.

Топ ережесін еске түсіру.

1.Зер салып, мұқият тыңдау

2. Ашық, өз еркін анық айта білу

3.Біреудің ойын бағалау

4.Сабаққа белсенді қатысу.

Қозғалысқа түсіп 4топқа бірігу.


Оқушы ойланып жауап береді.


Тұсау

кесер





мин

























мин

Бүгінгі сабағымыз морфология тарауын, соның ішінде есім сөздердің түрленуін бекітуге арналады. Дәптерлерін ашып, күннің жадын жазу.

Өз біліміңді тексер. (Өткен тақырып бекітуге тест орындау)

1.Есімдік деген не?

А)сөз табы В) сөз тіркесі С) сөйлем

2. Есімдік қалай қолданылады? А) сұрақтарға жауап беру арқылы В) қолданылмайды С) есім сөздердің орнына қолданылады Д) етістік сөздерінің орнына қолданылады Е) мұндай сөз табы жоқ

3.Есімдіктің сұрақтары бар ма?

А)не істеді? Неғылды? Қайтті? В) қай есім сөздің орнына жұмсалады, сол сөз табының сұрағына жауап береді с) жоқ

4 Жіктеу есімдіктерін белгілеңіз: А) ендеше, соңдықтан

В) туралы, үшін С) мен, сен, ол

5. «Мен» жіктеу есімдігінің барыс септігінде түрленіп тұрғанын көрсетіңіз:

А) менің В) менде С) менімен D) маған

Тақтадан тест кілті беріледі, оқушылар өздерін тексереді.

Қолпаштау әдісі арқылы бағалау

Үй жұмысын тексеру. 4-жаттығу. Видеоролик жіберіледі (алдынғы сабақты бекітуге арн.)

1.Наурыз мейрамы қазақ халқы үшін қандай мереке?
Наурыз мерекесі әр жылдың наурыз айының 22-жұлдызында өтеді. Бұл күн Қазақ күнтізбесінде, сонымен қатар шығыс күнтізбесінде жаңа жыл, яғни жыл басы ретінде аталады. Наурыз сөзі парсы тілінен аударғанда «жаңа күн» деген мағынаны білдіреді. Дәл осы наурыздың 22-жұлдызында күн мен түн теңеседі. Наурыз мерекесі қазақ халқының ұлттық мерекелерінің ішіндегі ең негізгісі және маңыздысы болып табылады. Бұл күнді қазақ халқы ерекше қадірлеп «Ұлыстың Ұлы күні» деп атаған.

Жіктеу есімдіктерін әртүрлі септікте қолданып, сурет бойынша әңгіме құрап жаз. (Слайдта бағалау критерийлері жазулы)

Шеңбер бойынша дәптерлерін алмастыру. Бағдаршам әдісі арқылы бағалау, интерпретация жасау. Оқушылар құрастырған мәтіндерін оқиды.

Зерттеушілік әңгіме:

Тақырыпты оқу, топта талдау. «Жіктеу есімдіктерінің септелуі» Сабақтың табыс критерийлерін оқушылармен бірге табу.

Сабақтын табыс критерийлерін анықтау:

А.Есімдіктерді дұрыс танып біледі

В. Сөйлемде жіктеу есімдіктері қай септікте тұрғанын ажырата алады.

С. Әдеби шығармаларда жіктеу есімдіктерінің септелуін анықтап, мағынасын түсінеді, өмірде қолдана алады, мысалдар келтіреді.


Оқушылар күннің жадын жазып, дәптерлеріне тест жауаптарын жазады.


Оқушылар өз ойларын айтады.














Төмендегі критерийлер бойынша бірін – бірі бағалайды.


Бағалау критерийі:


Сурет бойынша құрастырған әңгімелері нақты, дәлелді, жіктеу есімдіктерін әртүрлі септікте қолдана алған

Жасыл түс

Сурет бойынша құрастырған әңгімелері түсінікті, бірақ жіктеу есімдіктерін аз қолданған.

Сары түс

Сурет бойынша әңгіме құрастырған, жіктеу есімдіктерін қолданбаған.

Қызыл түс

Жауаптарына қарай сабақтың мақсатын ашу.

Негізгі бөлім:





мин


































































1-жаттығу. Мәтінін 4 топқа бөліп беру. Карточкада жазылған сөйлемдерді талдау.

- Жіктеу есімдіктерінің қай септікте тұрғанын айту.

- Есімдіктердің түбірі қай септіктерде өзгерген?

Оқулықтағы 1 тақырыпшаны оқып, «ойлан-жұптас-бөліс» әдісі бойынша талқылатуды ұйымдастыру.

1топ-Мұқан есебін шығара алмай басы қатып отырған. Сол сәтте оның ойына Сәкен түсті. Жүгіріп Сәкенге келді.

2 топ- Ол есебін шығарып қойыпты. Мұқан оны көшіріп алғысы келді.

3 топ- Бірақ Сәкен дәптерін бермей қойды.Мұқан оған ренжіп қалды.Есікке қарай беттеген оны Сәкен тоқтатты.

4 топ- Олар ұзақ отырып есеп шығарды. Мұқан оған риза болып, үйіне қайтты.

Ойлануға түрткі сұрақтар:

Есімдіктер қалай түрленеді? (септеледі, жіктеледі,көптеледі,тәуелденеді)

Мұқан мен Сәкенге мінездеме беру Венн диаграммасы арқылы

Овал 3

Өкпелегіш, ренжегіш,

еріншек, әріден ойламайды




Овал 4

Ақылды,

білімді,

ұқыпты, тиянақты, қамқор


Овал 5

Сыныптас, дос,

оқушы













Кедергісі бар балаға: осындай жағдай сенің өміріңде орын алды ма?(«жадылық серуен» техникасы) Бүгін сабақта білімге құмар, өнерсүйгіш ,елде «домбырашы қыз» атанған кісі туралы айтқым келіп тұр.

2-жаттығу.

Көп нүктенің орнына тиісті есімдікті қойып мәтінді көшіріп жаз.

Есімдіктер қай септікте, қай жақта тұрғанын айту. (Синтаксистік талдау жасау)

- Құрманғазы, Дина туралы не білесіңдер? Әйел адамның ауыр жүгін ысырып қойып, өнерді қалай қастерлеуді үйреткен алып ана. Өте қайратты,қажырлы кісі болған дейді. Ел басына қаралы күн туғанда ҰОС 4 бірдей арысын майданға аттандырды. Сұрапыл соғысқа аттанып, оралмаған қанша адам? Мұрат,Жұрынбай атты ұлдары соғыста көз жұмды. Соғыс жеңіспен аяқталды.Дина Н. Жеңіске арнап күйін шығарды.Биыл Ұлы Жеңіске неше жыл болады?

Құрманғазы менің әкем Кенжемен дос еді.Әкем зор денелі, қарулы, жиын-тойларда күреске қатысатын.Сондықтан халық оны палуан Кенже деп атайтын.Құрманғазы біздің үйге жиі келіп тұратын.Мен оның күйлерін зейін қойып тыңдайтынмын.Осыны сезген Құрманғазы маған күй үйрете бастады. Домбыра тартуды тастамай, оны жалғастыра беруімді өсиет етіп айтатын.

І жақ Мен (айтушы)

ІІ жақ Сен (тыңдаушы)

Сіз

ІІІ жақ Ол (бөгде жақ)

Көпше

І жақ Біз (тыңдаушы жақ)

ІІ жақ Сендер (тыңдаушы жақ)

Сіздер

Олар (Бөгде жақ)


Сергіту сәті: Мен, сен, ол, олар

Бәрімізде бір ұжым.

Мынау сынып,бұл ұстаз,

Қуанышты күн бүгін. Осы сергіту сәтінде біздер қандай сөздерді пайдаланып тұрмыз?(Есімдік сөздер)

Қандай есімдік пайдаландық?» (мен, сен, ол, олар-жіктеу есімдіктері) Бәрі, бұл, мынау-сілтеу есімдіктері.


Терме диктанты 3-жаттығу. Жіктеу есімдіктерін теріп жазып, сұрақ қою және қай септікте тұрғанын айту.

Біздің (кімнің?)І.с. 3 жақ, к.т. Менімен К.с.1 жақ,ж.т.,Біз а.с. 1 жақ,к.т., Біздің і.с.,1жақ,к.т.Менің і.с,1 жақ, ж.т.

Шығармашылық тапсырма

1-топ: Бос уақытыңда сен немен айналысқанды ұнатасың? жіктеу есімдіктерін пайдаланып, сол туралы 4-5 сөйлем жазыңдар

2-топ:. Мен- жіктеу есімдігін септеп жазу.

3-топ: Есімдік туралы не білдіңдер тірек-сызба арқылы көрсету. (флипчартқа)

4-топ: Бірінші сөзі жіктеу есімдігі болып келген ән аттарын жаз.


5-жаттығу( ауызша)

1) Топтарға тапсырма: Жақша ішіндегі мен тұлғасының қайсысы жіктеу есімдігі, қайсысы көмектес септік жалғауы екенін анықта.

1.Бүгін сабаққа сені(мен)бірге дайындаламын.

2.Інімнен бұрын (мен) келдім.

3.Осы(мен)әңгіме бітті дегендей үндемей қалды.

4.Тісін ақсита ырылдап тұрған итті көрген (мен) қаша жөнелдім.

Семантикалық картамен жұмыс.
















Венн диаграммасын ойластырып, жасау.










.




.















Мәтінмен жұмыстанады, дәптерлеріне мәтінді көшіріп жазады




















Шығармашылық жұмыс.

Әр топ өз жұмыстарын қорғайды. Топтар бір-бірінің жауаптарын тыңдай отырып, олардың түсіндіру дәрежесін бағалайды.


Оқушылар сөйлемдерін оқып, бірге талдап, қойылған сұрақтарға жауап береді.




Семантикалық кестені толтырады.


Қорытынды:


  Рефлексия: Алғыс айту

Алдарыңыздағы Өзін-өзі бағалау парағын толтырып болсаңыз, тосын сыйды ашып қараңыз. Ішінде не бар?

«Екпей егін шықпас, Үйренбей білім жұқпас»- дегендей, алдарыңызда екі жолақ қағаз.Егер сіз өз біліміңізге сенімді,сабақта қателескен жоқсындар-қызыл жолақты,

Әлі де түсінбеген жерім бар,әлі де жұмыстану керек дегендер-сары түсті жолақтарды і алып мына суретті аяқтайық.Мынау біздің күніміз.

Жарқыраған, әлемге аяң тәуелсіздігіміздің арқасында басқа мемлекеттермен тең, қазақ елі деген елімізде арқашан аспанымыз ашық, еліміз тыныш болсын .


Үй жұмысы: 4-жаттығу,ережелерді қайталау.


Рефлексия жасау.















Сыныбы 4

Күні:

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Шылау.

Мақсаты

сөз табы шылау туралы түсінік бере отырып, оның ерекшелігін ұғындыру, шылау түрлерімен таныстыру, сөйлем ішінде қолдана білу.

Күтілетін нәтижелер

Өз ойын түсінікті жеткізе білуге, сөйлем құрастыруға дағдыландыру, білімін кеңейту.

Сабақтың түрі

Түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау жұмысы

Тапсырмалар

Сұрақтар, жаттығулар жаз

Керекті жабдықтар

Сызбалар

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе


І. Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық дайындық (бір-біріне сәттілік тілеу)

         Қайырлы күн, достар!

         Қайырлы күн, қонақтар!

         Сәлем бердік сіздерге,

         Құрметпенен біз.

         Бүгінгі күн ашық болсын,

         Сәттілікке толы болсын.

          Біздің алар бағамыз,

         Кілең «бестіктер болсын»!


Сабаққа дайындалады.

Топқа бөлінеді.

Шеңберге тұрады мұғалім атаған сөздер бойынша топтасып отырады.

Зат есім Етістік. Сын есім


Тұсаукесер

1) Үй тапсырмасын тексеру. 5 – жаттығу.

(алдымен дефис арқылы, содан кейін сөздердің бірігуі арқылы жасалған үстеулерді өздері байланысып тұрған етіс-

тікпен бірге теріп жазу)

2) Миға шабуыл. (сұрақ-жауап)  1 – слайд.

а) Үстеу дегеніміз не?

ә) Үстеудің түрлерін ата.

б) Мезгіл үстеу дегеніміз не?

в) Мекн үстеу дегеніміз не?

г) Сын-қимыл үстеуі дегеніміз не?


Ережені оқып талдайды.

Негізгі бөлім



















Шылау:

-      Сөз табы

-      Мағынасы жоқ

-      Сөйлем мүшесі болмайды

-      Сөзден бөлек жазылады

-      Сөз бен сөзді байланыстырады

-      Сұраққа жауап бермейді

-      Түрлері мен (бен, пен), және, да, де, та, те, ма, ме, ба, бе, па, пе үшін, туралы, дейін, шейін қой, ғой, қана (ғана) –ақ.

-      Сергіту сәті. Оқулықпен жұмыс

1-жаттығу (Сөйлемдерді көшіріп жаз)

2-жаттығу. Өлеңді түсініп оқып, өзіндік мағынасы жоқ сөздері тап.

3-жаттығу. Өлеңді түсініп оқы. Шылауларды тап.

4-жаттығу. Төмендегі шылауларды қатыстырып, сөйлем құрастырып жаз.









Оқулықпен жұмыс:Мұғалім оқушылардың жұмыстарын қадағалайды, жетекшілік жасайды.




Оқушылар өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады.


Қорытынды

Сәйкестендіру стратегиясы «Менің бағытым» ойыны. Сөздерді өзіне тиісті шылаумен байланыстыру.

Бардың            дейін

Өзің                 шейін

Ана                  ғана

Отан               туралы

Көрдің             үшін

Ауылға            ба?

Кешке             бе



Қосымша сұрақтарға жауап беру арқылы білімдерін бекітеді.




Үйге тапсырм

6-жаттығу

Үйге тапсырма:  158 бет,5-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, тек шылаулары бар сөйлемдерді көшіріп жаз.




бағалау

Бағалау парағы арқыл жүзеге асады.











Сыныбы 4

Күні:

Пәні: Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы

Мен (пен, бен), және шылаулары.

Мақсаты

сөз табы шылау туралы түсінік бере отырып, оның ерекшелігін ұғындыру, шылау түрлерімен таныстыру, сөйлем ішінде қолдана білу.

Күтілетін нәтижелер

Өз ойын түсінікті жеткізе білуге, сөйлем құрастыруға дағдыландыру, білімін кеңейту.

Сабақтың түрі

Түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау жұмысы

Тапсырмалар

Сұрақтар, жаттығулар жаз

Керекті жабдықтар

Сызбалар

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті


Кіріспе


І. Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық дайындық (бір-біріне сәттілік тілеу)

         Қайырлы күн, достар!

         Қайырлы күн, қонақтар!

         Сәлем бердік сіздерге,

         Құрметпенен біз.

         Бүгінгі күн ашық болсын,

         Сәттілікке толы болсын.

          Біздің алар бағамыз,

         Кілең «бестіктер болсын»!


Сабаққа дайындалады.

Топқа бөлінеді.

Шеңберге тұрады мұғалім атаған сөздер бойынша топтасып отырады.

Зат есім Етістік. Сын есім


Тұсаукесер

1) Үй тапсырмасын тексеру. 5 – жаттығу.

(алдымен дефис арқылы, содан кейін сөздердің бірігуі арқылы жасалған үстеулерді өздері байланысып тұрған етіс-

тікпен бірге теріп жазу)

2) Миға шабуыл. (сұрақ-жауап)  1 – слайд.

а) Үстеу дегеніміз не?

ә) Үстеудің түрлерін ата.

б) Мезгіл үстеу дегеніміз не?

в) Мекн үстеу дегеніміз не?

г) Сын-қимыл үстеуі дегеніміз не?


Ережені оқып талдайды.

Негізгі бөлім



















Шылау:

-      Сөз табы

-      Мағынасы жоқ

-      Сөйлем мүшесі болмайды

-      Сөзден бөлек жазылады

-      Сөз бен сөзді байланыстырады

-      Сұраққа жауап бермейді

-      Түрлері мен (бен, пен), және, да, де, та, те, ма, ме, ба, бе, па, пе үшін, туралы, дейін, шейін қой, ғой, қана (ғана) –ақ.

-      Сергіту сәті. Оқулықпен жұмыс

1-жаттығу (Сөйлемдерді көшіріп жаз)

2-жаттығу. Өлеңді түсініп оқып, өзіндік мағынасы жоқ сөздері тап.

3-жаттығу. Өлеңді түсініп оқы. Шылауларды тап.

4-жаттығу. Төмендегі шылауларды қатыстырып, сөйлем құрастырып жаз.









Оқулықпен жұмыс:Мұғалім оқушылардың жұмыстарын қадағалайды, жетекшілік жасайды.




Оқушылар өздеріне берілген тапсырмалармен жұмыстанады.


Қорытынды

Сәйкестендіру стратегиясы «Менің бағытым» ойыны. Сөздерді өзіне тиісті шылаумен байланыстыру.

Бардың            дейін

Өзің                 шейін

Ана                  ғана

Отан               туралы

Көрдің             үшін

Ауылға            ба?

Кешке             бе



Қосымша сұрақтарға жауап беру арқылы білімдерін бекітеді.




Үйге тапсырм

6-жаттығу

Үйге тапсырма:  158 бет,5-жаттығу. Сөйлемдерді оқып, тек шылаулары бар сөйлемдерді көшіріп жаз.




бағалау

Бағалау парағы арқыл жүзеге асады.










Сабақтың тақырыбы 

Мен (бен, пен), және шылаулары 


Сабақтың жалпы мақсаты 

Мен (бен, пен), және шылауларының сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратындығы туралы оқушылардың түсініктерін қалыптастыру, бұл шылауларды орынды қолдана білуге жаттықтыру, оқушылардың ойлау және талдау қабілеттерін жетілдіруге ықпал ету, ізденімпаздыққа баулу. 

Оқытуда қолданылатын әдіс-тәсілдер 

«Миға шабуыл» әдісі, «Сәйкесін тап» ойыны, диалогтық әдіс, « топтық зерттеу, тест. 


Оқытуда күтілетін нәтиже 

Оқушылардың мен (бен, пен), және шылауларының сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратындығы туралы түсініктері, ойлау және талдау қабілеттері қалыптасады, шылауларды орынды қолдана білуге үйренеді. 

Түйінді идея 

Нақты ойлау арқылы ой қорыту 



Сабақ барысы


Мұғалімнің іс-әрекеті 


Оқушының іс-әрекеті 

Кіріспе







Тұсаукесер




Негізгі бөлім



























Қорытынды













Үйге тапсырма


Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру 



Жаңа сабақтың ашылуы 

І. Білу «Миға шабуыл» әдісі

- Балалар, шылау туралы не білеміз?


ІІ.Түсіну

Оқулықпен жұмыс: 

1-жаттығу

Жер мен Юпитер,  отыз бен қырық, көк пен жасыл, қалың және жұқа, келу және кету,

 

2-жаттығу Сөздерді оқып, көп нүктенің орнына тиісті шылауларды қойып жазу. Дыбыстық талдау жасау бір сөзге.


4-жаттығу  Сен білесің бе? Сөйлемдерді көшіріп жазып сөз құрамына талдау

Жыртқыш құстардың мықты қанаттары мен аяқтары, қырағы көзі,  үшкір тұмсығы және өткір тырнақтары болады.

Суретпен жұмыс ;

6-жаттығу  Сурет бойынша екі сөзді шылаулар арқылы байланыстыры жаз.   Қаз бен үйрек. Бүркіт пен қарға.

8. «Сыңарың тап » ойыны.

Бардың                 туралы

Шәкірт                   дейін

Ауылға                     ба?

Кешке                        пе?

Әке                           шейін

Келіп                            үшін

Тек өзің                           бе

Көрдің                           ғана

 


10. Қорытынды  Тест  жұмысы: « Кім көп біледі

1.    Төмендегі сөздердің ішінен шылау сөздерді белгілендер:

а)  мектеп        ә)  және       б) үйге

2. Көп нүктенің орнына керекті шылауды  жазыңдар:

             Ауа райы  күзге  ........    суытады.

а)  гөрі       ә)  сайын     б) таман

3. Шылау сөзді тап:

а)  мен       ә)  қалам      б) хана

4. Шылау  сөзбен  .......   жазылады.

а) бірге      ә)  бөлек     б) сызықша арқылы

5. Көп нүктенің орнына тиісті шылауды жазыңдар:

Қос ана ғой көк  ...... жер!

Береке, байлық бөккен жер.

а)  мен       ә)  пен      б) те

11.Үйге тапсырма; 80 бет 3-жаттығу

12. Бағалау.


Үлкенге де сіз,

Кішіге де сіз.

Сәлем бердік сіздерге,

Құрметпенен біз.

Жеке жұмыс

Оқушылар шылау туралы ізденгендері бойынша жауап береді.


Оқушылар сызба бойынша сәйкесін көрсетеді.
 
Жеке жұмыс

Шылауларды тауып, сөйлемде қандай қызмет атқарып тұрғанын айтады.
















Жеке жұмыс


Оқушылар шылау сөздердің сөздермен дұрыс тіркесін сызба арқылы көрсетеді.
 













Оқушылар тест сұрақтарына жауап беру арқылы өз ойларын жинақтайды.

Әр топ басшылары өз топ мүшелерін ұпай санымен бағалайды.




Сыныбы

4-сынып

Пәні

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы

Ма,ме,ба,бе,па,пе шылаулары

Сабақ мақсаты

Ма,ме,ба,бе,па,пе шылауларының өздері қатысты сөзге сұраулық мағына үстейтіндігі туралы түсінік беру,жазылу емлесін меңгерту.

Күтілетін нәтиже

Ма,ме,ба,бе,па,пе шылауларының өздері қатысты сөзге сұраулық мағына үстейтіндігі туралы түсінеді,жазылу емлесін меңгереді.

Әдіс-тәсілдер

Топтастыру,ойқозғау,топпен жұмыс,жеке жұмыс,жұптық жұмыс.

Құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер

Интербелсенді тақта,слайдтар,суреттер.

Барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе бөлім

Психологиялық дайындық

-Бүгінгі сабақты ерекше «ия,жоқ» бағасы бойынша сіздердің сабаққа ынталарыңызды байқағым келеді.

-Сіздер ізденгішсіздер ме?

-Сіздер жалқаусыздар ма?

-Сіздер ойшылсыздар ма?

-Сіздер тапқырсыздар ма?

-Сіздер алғырсыздар ма?

-Сіздер әдептісіздер ме?

-Ендеше менің ізденгіш,ойшыл,тапқыр,алғыр,әдепті,ұйымшыл достарым қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Оқушылар сұрақтарға «ия» немесе «жоқ» деп жауап берп отырады.

Ойшыл, тапқыр, алғыр,әдепті тобына бөлінеді.

Тұсаукесер

«Шылау» ұғымын топтастыру

сұраққа  жауап       жеке тұрып сөйлем бермейді                     мүшесі болмайды

 

өз алдына                  ш                                   сөзден

толық                      ы                                  бөлек

мағынасы жоқ          л                                   жазылады

а

сөз бен сөзді                                    убірыңғай

байланыстырады                сөздермен

қайталанып

өзі тіркескен                         келсе  үтір

сөзге күшейту                                                қойылады

анықтау мағыналарын

үстейді

Негізгі бөлім

Ой қозғау.Жаңа сабаққа дайындық «Жасырынған сөздер» ойынын ойнату.

1.Құс қанатсыз бола …? (ма)

2.Сен ертең келесің  …? (бе)

3.Жазда Астанаға барасың …?(ба)

4.Ол өз орнына отырып …? (па)

-Қалай ойлайсыздар бұл сөздер сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр?

Оқушылар көп нүкте орнына тиісті сөздерді қойып айтады.

 

 

 

 

 

-Бұл сөйлемдегі ма, па, ба,бе шылаулар.Олар сұраулық мағынада қолданылып тұр.

Жаңа сабақ

1-жаттығу

Өлеңді түсініп оқып, көшіріп жаз

Сұраулы мағына беріп шылауларды сыз

2-жаттығу

Мәтінді түсініп оқып, ккөшіріп жаз

3 жаттығу Өлеңді түсініп оқып, тек сұраулы сөйлемдерді көшіріп жаз

4-жаттығу

Жақша ішіндегі жұрнақ пен шылауларларды ажыратып, тиісті тыныс белгісін қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз

6-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті шылауларды қойып, сөйлемдерді көшіріп жаз

Оқушылар шешуін тауып, шылаулардың өзіне қатысты сөздерге сұраулық мағына беріп тұрғанын айтады. Ереже тұжырымдайды.

 

 

 

 

Жаттығуды жазып,шылауларды сызып,қандай мағынада жұмсалғанын түсіндіреді.

Сергіту сәті

«Қимылмен түсіндір» ойынын ойнату.

Ортаға бір оқушы шығып,оған сурет беріледі, суретті өзі көрмей төбесіне ұстап тұрады.Басқа балалар оны қимылмен түсіндіргенде не екенін табу керек.

Үйге тапсырма

5-жаттығу.


Бағалау

Өзін-өзі,жұптық,топтық бағалаулар

Оқушылар өздерін, жұптарын, топтарын бағалайды.

 



Сабақтың тақырыбы: Шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы

Сабақтың мақсаты: оқушыларға шылаулар мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы туралы білімдерін жинақтауға қолайлы орта құру

Сабақтың міндеттері:

  1. Шылауларды шылау тұлғалас қосымшалардан ажырата алуға үйрену;

  2. Тақырыпқа байланысты топтастыру білімдерін жүйелеуге жағдай жасау

  3. Топта жұмыс жасау арқылы оқушылар бірін-бірі құрметтеуге, бір-бірінен үйренуге дағдылану

Күтілетін нәтижелер:

  1. Сабақ барысында оқушылар шылау туралы өз білетіндерін өзгелермен бөлісе алады;

  2. Еркін сөйлеуге, ойын тиянақты жеткізе алады;

  3. Жеке ойларын ортаға салып, топқа ойын жеткізе алады. Өзгенің пікірін тыңдау жауапкершіліген сезінеді.

Бағалау: топ басшылары «Топтастыру» стратегиясы бойынша бағалайды

Сабаққа қажетті материалдар: әртүрлі тақырыптағы сюжетті суреттер, үлестірмелі материалдар, маркерлер, плакаттар, интерактивті тақта

Сабақтың типі: қайталау сабақ

Сабақтың әдісі: жеке, жұпта және топта жұмыс, «Топтастыру» стратегиялары

І. Қызығушылықты ояту сатысы

Сыныпта біздің тыныштық,

Естілмейді дыбыс түк.

Мұны біз де қоштаймыз,

Кешіккенді тоспаймыз.

Бүгінгі біздің қызықты

Сабағымызды бастаймыз.


Ой қозғау. «Маржан тізбек» ойыны.

Семантикалық карта толтыру.

Шылау

Шылау тұлғалас қосымша

Ажар Астанаға Болатпен ілесіп барады.




Болат пен Ажар Астанаға бармақ. Сөйлемдер

Шылау

Шылау тұлғалас қосымша

Оқулыққа берілген мақал-мәтелдерде, жырларда, әңгімелерде тәрбиелік мағына бар.




Оқулыққа мақал-мәтел де, жырлар да, әңгімелер де енгізілген.

Сөйлемдер

Шылау

Шылау тұлғалас қосымша

Құр бостан-босқа айқайлама




Бұл айқай ма?



-Екі бағандағы сөйлемдерді салыстырып, қандай қорытынды шығаруға болады?


ІІ. Мағынаны тану сатысы

Мен (бен, пен) шылаулары бірыңғай екі сөзді байланыстырады да, екеуінің ортасында бөлек жазылады.

Дәптермен жұмыс

2-жаттығу. Зат атауларын мен (бен, пен) шылаулары арқылы байланыстырып, сөйлем ққрастырып жаз.

1-топ. Дәптер мен қалам

2-топ. Шаңсорғыш пен сыпырғыш

3-топ. Ағаш сандық пен ағаш төсек

4-топ. Дәптер мен қалам

5-топ. Шаңсорғыш пен сыпырғыш

3-жаттығу. Өлеңді жатқа жазу.

Адам да, мал да өзінше

Жүр жадырап далада.

Көктемді қарсы алып тұр,

Кәрі де, жас та, бала да.

С. Сейфуллин

1)  Бұл өлең жолдары ойымызға не әкелді? (көктемнің келгенін, көркем де әсем табиғат, таза ауа).

2) Мәтіндегі шылауларды бір сызықпен, жатыс септігі жалғанған сөзді екі сызықпен сыз.

Сергіту сәті (би қимылдары)

Тақтамен жұмыс

4-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, шылаулардың астын сыз.

ІІІ. Ой толғаныс

Сәйкестендіру стратегиясы «Менің бағытым» ойыны. Сөздерді өзіне тиісті шылаумен байланыстыру.

Бардың            дейін

Өзің                 шейін

Ана                  ғана

Отан               туралы

Көрдің             үшін

Ауылға            ба?

Кешке              бе?

Шылау:

-      Сөз табы

-      Мағынасы жоқ

-      Сөйлем мүшесі болмайды

-      Сөзден бөлек жазылады

-      Сөз бен сөзді байланыстырады

-      Сұраққа жауап бермейді

-      Түрлері мен (бен, пен), және, да, де, та, те, ма, ме, ба, бе, па, пе үшін, туралы, дейін, шейін қой, ғой, қана (ғана) –ақ.

Бағалау

«5» болсын алар бағамыз,

Біліммен бақыт табамыз.

Өнер-білім көп бақыт,

Өсе берсін санамыз, дей отыра топ басшыларына сөз береміз. (Топ басшылары топта жұмыс жасаған балаларды бағалайды).

Үйге тапсырма. 5-жаттығу. Мемлекетіміздің ең биік тау шыңы туралы мәлімет жинап келу. Ішіндегі шылаулардың астын сызу


Сыныбы

4-сынып

Пәні

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы

Одағай

Сабақ мақсаты

 Одағай, оның түрлері, жазылуына жаттығу,оқушылардың шығармашылықпен жұмыс жүргізуі, диалог, білім мен дәстүрді ұштастыру.

Күтілетін нәтиже

Одағай бойынша білімдерін толықтыру, кеңейту мақсатында, толық мағлұмат алады


Теориялық материалды жүйелі, тиянақты баяндауға дағдыландыру, өздігінен жұмыс жасауға дағдыланады


Алған білімін іс жүзінде пайдалана білу қабілеттеріны артады

Әдіс-тәсілдер

Топтастыру,ойқозғау,топпен жұмыс,жеке жұмыс,жұптық жұмыс.

Құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер

Интербелсенді тақта,слайдтар,суреттер.

Барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе бөлім

Психологиялық дайындық

-Бүгінгі сабақты ерекше «ия,жоқ» бағасы бойынша сіздердің сабаққа ынталарыңызды байқағым келеді.

-Сіздер ізденгішсіздер ме?

-Сіздер жалқаусыздар ма?

-Сіздер ойшылсыздар ма?

-Сіздер тапқырсыздар ма?

-Сіздер алғырсыздар ма?

-Сіздер әдептісіздер ме?

-Ендеше менің ізденгіш,ойшыл,тапқыр,алғыр,әдепті,ұйымшыл достарым қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Оқушылар сұрақтарға «ия» немесе «жоқ» деп жауап берп отырады.

Ойшыл, тапқыр, алғыр,әдепті тобына бөлінеді.

Тұсаукесер

Автобусқа үлгеремін деп жүгіріп келе жатқанда автобус жүріп кетті. Сондағы көңіл-күйің қандай болар еді. Не дер едің?

сабақтан үйге келсең ата—анаң саған жаңа велосипед сатып әкелген екен. Сондағы сенің көңіл-күйің қандай болар еді? Не дер едіғң?

Байқаусызда қолыңа ине кіргізіп алдың. Сондағы сенің көңіл-күйің қандай болар еді? Не дер едіғң?

аузына қарындаш арқылы сурет салып отырған адамды көргенде не дер едің?

серуенде жүргенде аяқ астында ысылдаған жыланды көргенде қандай күйде болар едің?

Осындағы сөздер нені білдіреді?

Ереже: Толық мағынасы жоқ, сондықтан затты, құбылысты, әрекетті нақты білдірмей тек адамның әртүрлі көңіл - күйін, сезімін білдіретін немесе жан - жануарларға қаратылып айтылатын сздер одағай сөздер деп аталады.
Одағайда негізгі мағына болмайды. Сөйлемде одағайлар оқшау айтылады. Басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейді, сұраққа жауап бермейді. Одағай сөйлем мүшесі бола алмайды. Одағай сөйлемнің басында да, ортасында да, соңында да қолданыла береді.

Негізгі бөлім

Оқулықпен жұмыс:

  1. жаттығу.Оқы,назар аудар, көшіріп жаз.

2-жаттығу.Өзбетімен жұмыс.

4-жаттығу. Тақтада орындау

5-жаттығу.Ойын « Тез шақыру»

Жұптық жұмыс. Ойын: « Тапқыр жұп»
Көңіл-күй...
шақыру...
жекіру...
тұрмыстық...
Берілген сөздері өз қатарына жаз.
Пай-пай! Түу! Пәлі! Бәсә! Әп-бәлем! Мәссаған!Ә! Ойпырым-ай! Алда-ай! Әй! Оллаһи-беллаһи! Моһ-моһ, шөре-шөре, сорап-сорап, көс-көс, шәуім-шәуім, әукім-әукім, Айтақ!
Әй! Ей!Тәйт! Жә! Сап-сап! Марш! Стоп! Кәне! Тек! Тәк! Мәлік келгір! Хош! Хайыр! Рахмет! Кеш жарық! Ассалаумағалейкум! Құп! 
 Шығармашылық жұмыс:
Терме диктант құру
Сабақ қорытындыланып, бағаланады.
 Ойын: 
«Одағайды сен тап, басқасын біз айталық!»

Одағайларды тауып түрлеріне ажырату.
1 ... келгенің жақсы болды ғой! 2 ...Айдос, бері қарашы! 3 ... сен не істеп қойғансың?! 4 ...Жауыннан бұрын кетіп қалмаған екенбіз! 5 ... нағыз әнші мұнан шықты, міне! 6... ондай сөзді айтпа! 7 ... осынша кешіккендерің-ай! 8...Беріктің бет-аузын қара!

Оқушылар көп нүкте орнына тиісті сөздерді қойып айтады.

 

 

 

 


Сергіту сәті

«Қимылмен түсіндір» ойынын ойнату.

Ортаға бір оқушы шығып,оған сурет беріледі, суретті өзі көрмей төбесіне ұстап тұрады.Басқа балалар оны қимылмен түсіндіргенде не екенін табу керек.

. Қорытындылау.


--Балалар, бүгін қандай сөз табымен таныстық?

-- Одағай деген не?

--Одағайлар қандай көңіл күйді білдіреді?

--Одағай сөздер сөйлем мүшесі бола ала ма?

--Сөйлемдегі басқа сөздермен байланысқа түсе ме?

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру.6-жаттығу.

ІХ. Оқушыларды бағалау.

.



Бағалау

Өзін-өзі,жұптық,топтық бағалаулар

Оқушылар өздерін, жұптарын, топтарын бағалайды.

Сыныбы

4-сынып

Пәні

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы

Еліктеуіш сөздер

Сабақ мақсаты

  Оқушыларға еліктеу сөз туралы түсінік бере отырып, өткен тақырыпппен байланыстыра отырып білімділігін арттыру Оқушыларға еліктеу сөздер , олардың жасалуы туралы түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын орындату.

Күтілетін нәтиже

Еліктеуіш сөздер бойынша білімдерін толықтыру, кеңейту мақсатында, толық мағлұмат алады


Теориялық материалды жүйелі, тиянақты баяндауға дағдыландыру, өздігінен жұмыс жасауға дағдыланады


Алған білімін іс жүзінде пайдалана білу қабілеттеріны артады

Әдіс-тәсілдер

Топтастыру,ойқозғау,топпен жұмыс,жеке жұмыс,жұптық жұмыс.

Құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер

Интербелсенді тақта,слайдтар,суреттер.

Барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе бөлім

Психологиялық дайындық

-Бүгінгі сабақты ерекше «ия,жоқ» бағасы бойынша сіздердің сабаққа ынталарыңызды байқағым келеді.

-Сіздер ізденгішсіздер ме?

-Сіздер жалқаусыздар ма?

-Сіздер ойшылсыздар ма?

-Сіздер тапқырсыздар ма?

-Сіздер алғырсыздар ма?

-Сіздер әдептісіздер ме?

-Ендеше менің ізденгіш,ойшыл,тапқыр,алғыр,әдепті,ұйымшыл достарым қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Оқушылар сұрақтарға «ия» немесе «жоқ» деп жауап берп отырады.

Ойшыл, тапқыр, алғыр,әдепті тобына бөлінеді.

Тұсаукесер

Сеңдей тұтасқан сіреу қарды мықты аттар күтірлетіп бұзып келеді.
Кейде сәл нәрсеге елең етіп, құлақтарын тіге қалады.
Сол тұяқтары сіреу қарды күрт - күрт басқан сайын, жалдары дір - дір етеді.
Теңіз беттен жапалақтап қар жауып тұр.
(Ә. Нұрпейісов)
Сөйлемдердегі еліктеу сөздердің мағыналық түрлерін ажыратып, сөйлемдегі күтірлетіп.................... деген сөздер айналадағы құбылыстар мен заттардың дыбыстарына, сыртқы түріне, қимыл - әрекеттеріне еліктеуден туған. Ендеше, олар еліктеу сөздер деп аталады.

1) Еліктеу сөздер мағынасы жағынан айналадағы әртүрлі дыбысқа және жеке қимылға, іс - әрекетке еліктеуді білдіруіне байланысты еліктеуіш сөздер және бейнелеуіш сөздер болып екіге бөлінеді
Еліктеу сөздер
Мағынасы қарай
Еліктеуіш сөздер Бейнелеуіш сөздер
Түрлі дыбыстарға еліктеуден туындаған еліктеу сөздер Көру арқылы сипаттайтын еліктеу сөздер
Тарс, сарт - сұрт, тасыр - тұсыр, салдыр - гүлдір, арс - арс, т. б. Маң - маң, сылқ, жалт, морт, қисаң - қисаң, ербең - ербең т. б.
Тақтаға мына мысалдар жазылады. Оқушылармен бірлесе отырып, еліктеу сөздердің мағыналық түрлерін ажырату.

Негізгі бөлім

1-жаттығу

Берілген сөзздердің ішінен заттардың бір-бірінен соқтығысуынан пайда болған дыбысты сөздерді жаза

2-жаттығу Сөйлемдерді оқып, еліктеуіш сөздерді тап

3-жаттығу

Қандай сөздермен тіркесіп, тұрғанын айт

4-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып көшіріп жаз

5-жаттығу жұмбаұқтарды оөып, еліктеуіш сөздерді теріп жаз


. Қорытындылау.


. Қатты қорыққан кедегі қозғалыс (селк)
2. Қазанның жай қайнауы (бүлк)
3. Ең жіңішке дауыстың естілуі (шіңк)
4. Жөтелдің түрі (күрк)
5. Үйдің төбесінен аққан тамшының естілуі (тырс)
6. Күлкінің түрі (кеңк)
7. Қасыңнан, төбеңнен бір нәрсе өте шықса калай сипаттайсың? (зу)
8. Шала ұйыған айранның беті (ірк)
9. Бүркіттің аңды көргендегі даусы (шаңқ)
VІІ. Үйге тапсырма беру, оқушылардың білімін бағалау кезеңі:


Бағалау

Өзін-өзі,жұптық,топтық бағалаулар

Оқушылар өздерін, жұптарын, топтарын бағалайды.














Сыныбы

4-сынып

Пәні

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы

Еліктеуіш сөздер

Сабақ мақсаты

  еліктеу сөздің мағыналық түрлерін біліп, еліктеуіш сөздің мағынасын, пайда болу тәсілін, қолданылу аясын түсіну; Оқушыларға еліктеу сөз туралы түсінік бере отырып, өткен тақырыпппен байланыстыра отырып білімділігін арттыру Оқушыларға еліктеу сөздер , олардың жасалуы туралы түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын орындату.

Күтілетін нәтиже

Еліктеуіш сөздер бойынша білімдерін толықтыру, кеңейту мақсатында, толық мағлұмат алады


Теориялық материалды жүйелі, тиянақты баяндауға дағдыландыру, өздігінен жұмыс жасауға дағдыланады


Алған білімін іс жүзінде пайдалана білу қабілеттеріны артады

Әдіс-тәсілдер

Топтастыру,ойқозғау,топпен жұмыс,жеке жұмыс,жұптық жұмыс.

Құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер

Интербелсенді тақта,слайдтар,суреттер.

Барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе бөлім

Психологиялық дайындық

-Бүгінгі сабақты ерекше «ия,жоқ» бағасы бойынша сіздердің сабаққа ынталарыңызды байқағым келеді.

-Сіздер ізденгішсіздер ме?

-Сіздер жалқаусыздар ма?

-Сіздер ойшылсыздар ма?

-Сіздер тапқырсыздар ма?

-Сіздер алғырсыздар ма?

-Сіздер әдептісіздер ме?

-Ендеше менің ізденгіш,ойшыл,тапқыр,алғыр,әдепті,ұйымшыл достарым қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Оқушылар сұрақтарға «ия» немесе «жоқ» деп жауап берп отырады.

Ойшыл, тапқыр, алғыр,әдепті тобына бөлінеді.

Тұсаукесер

Сеңдей тұтасқан сіреу қарды мықты аттар күтірлетіп бұзып келеді.
Кейде сәл нәрсеге елең етіп, құлақтарын тіге қалады.
Сол тұяқтары сіреу қарды күрт - күрт басқан сайын, жалдары дір - дір етеді.
Теңіз беттен жапалақтап қар жауып тұр.
(Ә. Нұрпейісов)
Сөйлемдердегі еліктеу сөздердің мағыналық түрлерін ажыратып, сөйлемдегі күтірлетіп.................... деген сөздер айналадағы құбылыстар мен заттардың дыбыстарына, сыртқы түріне, қимыл - әрекеттеріне еліктеуден туған. Ендеше, олар еліктеу сөздер деп аталады.

1) Еліктеу сөздер мағынасы жағынан айналадағы әртүрлі дыбысқа және жеке қимылға, іс - әрекетке еліктеуді білдіруіне байланысты еліктеуіш сөздер және бейнелеуіш сөздер болып екіге бөлінеді
Еліктеу сөздер
Мағынасы қарай
Еліктеуіш сөздер Бейнелеуіш сөздер
Түрлі дыбыстарға еліктеуден туындаған еліктеу сөздер Көру арқылы сипаттайтын еліктеу сөздер
Тарс, сарт - сұрт, тасыр - тұсыр, салдыр - гүлдір, арс - арс, т. б. Маң - маң, сылқ, жалт, морт, қисаң - қисаң, ербең - ербең т. б.
Тақтаға мына мысалдар жазылады. Оқушылармен бірлесе отырып, еліктеу сөздердің мағыналық түрлерін ажырату.

Негізгі бөлім

1-жаттығу

Берілген сөзздердің ішінен заттардың бір-бірінен соқтығысуынан пайда болған дыбысты сөздерді жаза

2-жаттығу Сөйлемдерді оқып, еліктеуіш сөздерді тап

3-жаттығу

Қандай сөздермен тіркесіп, тұрғанын айт

4-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып көшіріп жаз

5-жаттығу жұмбаұқтарды оөып, еліктеуіш сөздерді теріп жаз


. Қорытындылау.


. Қатты қорыққан кедегі қозғалыс (селк)
2. Қазанның жай қайнауы (бүлк)
3. Ең жіңішке дауыстың естілуі (шіңк)
4. Жөтелдің түрі (күрк)
5. Үйдің төбесінен аққан тамшының естілуі (тырс)
6. Күлкінің түрі (кеңк)
7. Қасыңнан, төбеңнен бір нәрсе өте шықса калай сипаттайсың? (зу)
8. Шала ұйыған айранның беті (ірк)
9. Бүркіттің аңды көргендегі даусы (шаңқ)
VІІ. Үйге тапсырма беру, оқушылардың білімін бағалау кезеңі:


Бағалау

Өзін-өзі,жұптық,топтық бағалаулар

Оқушылар өздерін, жұптарын, топтарын бағалайды.
















Сыныбы

4-сынып

Пәні

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы

Еліктеуіш сөздер

Сабақ мақсаты

  еліктеу сөздің мағыналық түрлерін біліп, еліктеуіш сөздің мағынасын, пайда болу тәсілін, қолданылу аясын түсіну; Оқушыларға еліктеу сөз туралы түсінік бере отырып, өткен тақырыпппен байланыстыра отырып білімділігін арттыру Оқушыларға еліктеу сөздер , олардың жасалуы туралы түсіндіріп, жаттығу жұмыстарын орындату.

Күтілетін нәтиже

Еліктеуіш сөздер бойынша білімдерін толықтыру, кеңейту мақсатында, толық мағлұмат алады


Теориялық материалды жүйелі, тиянақты баяндауға дағдыландыру, өздігінен жұмыс жасауға дағдыланады


Алған білімін іс жүзінде пайдалана білу қабілеттеріны артады

Әдіс-тәсілдер

Топтастыру,ойқозғау,топпен жұмыс,жеке жұмыс,жұптық жұмыс.

Құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер

Интербелсенді тақта,слайдтар,суреттер.

Барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе бөлім

Психологиялық дайындық

-Бүгінгі сабақты ерекше «ия,жоқ» бағасы бойынша сіздердің сабаққа ынталарыңызды байқағым келеді.

-Сіздер ізденгішсіздер ме?

-Сіздер жалқаусыздар ма?

-Сіздер ойшылсыздар ма?

-Сіздер тапқырсыздар ма?

-Сіздер алғырсыздар ма?

-Сіздер әдептісіздер ме?

-Ендеше менің ізденгіш,ойшыл,тапқыр,алғыр,әдепті,ұйымшыл достарым қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Оқушылар сұрақтарға «ия» немесе «жоқ» деп жауап берп отырады.

Ойшыл, тапқыр, алғыр,әдепті тобына бөлінеді.

Тұсаукесер

Сеңдей тұтасқан сіреу қарды мықты аттар күтірлетіп бұзып келеді.
Кейде сәл нәрсеге елең етіп, құлақтарын тіге қалады.
Сол тұяқтары сіреу қарды күрт - күрт басқан сайын, жалдары дір - дір етеді.
Теңіз беттен жапалақтап қар жауып тұр.
(Ә. Нұрпейісов)
Сөйлемдердегі еліктеу сөздердің мағыналық түрлерін ажыратып, сөйлемдегі күтірлетіп.................... деген сөздер айналадағы құбылыстар мен заттардың дыбыстарына, сыртқы түріне, қимыл - әрекеттеріне еліктеуден туған. Ендеше, олар еліктеу сөздер деп аталады.

1) Еліктеу сөздер мағынасы жағынан айналадағы әртүрлі дыбысқа және жеке қимылға, іс - әрекетке еліктеуді білдіруіне байланысты еліктеуіш сөздер және бейнелеуіш сөздер болып екіге бөлінеді
Еліктеу сөздер
Мағынасы қарай
Еліктеуіш сөздер Бейнелеуіш сөздер
Түрлі дыбыстарға еліктеуден туындаған еліктеу сөздер Көру арқылы сипаттайтын еліктеу сөздер
Тарс, сарт - сұрт, тасыр - тұсыр, салдыр - гүлдір, арс - арс, т. б. Маң - маң, сылқ, жалт, морт, қисаң - қисаң, ербең - ербең т. б.
Тақтаға мына мысалдар жазылады. Оқушылармен бірлесе отырып, еліктеу сөздердің мағыналық түрлерін ажырату.

Негізгі бөлім

1-жаттығу

Берілген сөзздердің ішінен заттардың бір-бірінен соқтығысуынан пайда болған дыбысты сөздерді жаза

2-жаттығу Сөйлемдерді оқып, еліктеуіш сөздерді тап

3-жаттығу

Қандай сөздермен тіркесіп, тұрғанын айт

4-жаттығу Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып көшіріп жаз

5-жаттығу жұмбаұқтарды оөып, еліктеуіш сөздерді теріп жаз


. Қорытындылау.


. Қатты қорыққан кедегі қозғалыс (селк)
2. Қазанның жай қайнауы (бүлк)
3. Ең жіңішке дауыстың естілуі (шіңк)
4. Жөтелдің түрі (күрк)
5. Үйдің төбесінен аққан тамшының естілуі (тырс)
6. Күлкінің түрі (кеңк)
7. Қасыңнан, төбеңнен бір нәрсе өте шықса калай сипаттайсың? (зу)
8. Шала ұйыған айранның беті (ірк)
9. Бүркіттің аңды көргендегі даусы (шаңқ)
VІІ. Үйге тапсырма беру, оқушылардың білімін бағалау кезеңі:


Бағалау

Өзін-өзі,жұптық,топтық бағалаулар

Оқушылар өздерін, жұптарын, топтарын бағалайды.








Сабақтың тақырыбы

Сөйлеу мәдениеті

Сілтеме

Оқулық 4-сынып, қазақ тілі

Жалпы мақсаттар

 Оқушылардың әдептілік,ізеттілік туралы берілген білімді кеңейту; Жазба тілде шақыру, тілек білдіруге байланысты сөздерді пайдалана білуге үйрету, оқушылардың өз бетімен  жұмыс жасауы арқылы теориялық ойлауын, сөйлеу тілін дамыту.

Оқыту нәтижесі

 Сөйлеу және оның түрлер туралы  біледі. Сөйлеу мәнері қалыптасып, шығармашылық қабілеттері дамиды.

Түйінді идеялар

Сыныпта жеті модульді қолдану арқылы оқушының сабаққа деген ынтасын, қызығушылығын  арттыру. Бір-бірімен ұжымда ынтымақтаста әңгімелесу, пікірлесу арқылы топтық жұмыс жасауға дағдыланады.

Психологиялық ахуал

Шаттық шеңберін құрып сыныптың психологиялық ахуалды қалыптастыру, оқушыларды топқа бөлу.  (3 мин.)

1-тапсырма

Жеке жұмысТөмендегі сұрактарға жауап береді


2-тапсырма

Сыпайы сөздерді топтастырып жазады

3-тапсырма

Топтық жұмыс.

Тірек сөздерді пайдаланып, әңгіме құрастыру

Сергіту сәті. «Қара жорға биі»

4-тапсырма

Жұппен жұмыс(Рөлдік ойын)

Үйге тапсырма

-Мәтінді түсініп оұып,Жанардың қателіігін табу

Мысалдар келтіру


Қорытынды

Тақырып бойынша "Сұхбат"әдісі бойынша  диалог құру. Кері байланыс жасау. (7 мин.)

Бағалау

Өз-өздерін бағалайды. Топта бағалайды. (3 мин.)








Әдебиеттік оқу . 4-сынып .

Тақырыбы: Бата.

Мақсаты:

а) білімділік:Бата туралы әңгімелеп бере отырып ,батаның түрлерін, батаның қасиетін ұғындыру.

ә) дамытушылық: ойлау,сөйлеу қабілетін шыңдау, белсенділігі мен қызығушылығын арттыру.

б) тәрбиелік: еңбекқорлыққа,батаны өмірде қолдана білуге, бата беріп үйренуге баулу,имандылыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.


Түрі: аралас сабақ.


Әдісі: сұрақ-жауап, талдау, іздену, ой қозғау, топтастыру,өзін-өзі бағалау т.б.


Көрнекілігі: слайд,постер,суреттер, кестелер,бейнежазба


Пәнаралық байланыс:қазақ тілі,дүниетану,бейнелеу.


Сабақтың барысы:


І. Ұйымдастыру кезеңі.

Қызығушылықты ояту. 1 мин

Психологиялық ахуал. Тренинг (оқу-ң көңіл күйін тексеру)


*-жақсы (қолдарын көтеріп, шапалақтайды)


*- көңіл күйлері көтеріңкі (бір-бірін құшақтайды)


*- орташа (отыра қалады)


*- тамаша «қол алысады)


*- өте жақсы (бас бармағын көрсетеді)


ІІІ. Қызығушылығын ояту.

Ұранымыз: Жаңа ғасыр ұланымыз, жақсы оқу ұранымыз!

Алтын ережені еске түсіру

Оқу шаттығы: (оқулықтың кез - келген бетіндегі мәтінді 2 минуттық ызыңдап оқу.)

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: 1-2 мин

Бала көбелек туралы мультфильм сценарии құрастырып жазу немесе сурет топтамасын сал.

-Бала Көбелек бейнесі арқылы жазушы қандай ой айтпақ?

- «Өмір бойы аспанда қалықтап жүріп, жерге әсте түспес едім» деген сертінде тұра алды ма?

- Бала Көбелек нені аңғара алмады?

- Көбелекке қандай мақал айтар едіңдер?


ІІІ. Миға шабуыл. Жұмбақ 2 минут

Бесік Асық Тұсау кесу

Сәбиге сәнді үй

Әжеге ән мен күй. (Бесік)

Кез-келген жыл мезгілінде ойнауға болатын табиғи зат. (Асық)

Сәби қаз-қаз баса бастағанда жасалатын ғұрып. (Тұсау кесу)

Мол болсын деп тіленетін түс. (Ақ)

-«Бата»дегенді қалай түсінесіңдер?

Бата не үшін беріледі?

Батаны кімдер береді?

Бата туралы білетінімізді ортаға салып көрейік.

Махмут Қашқаридың қанатты сөзіне назар аудару.

Бата түрлерімен бірге танысайық. Мұғалім түсіндірмесі: Бата. 5 минут

  • Бата қазақ халық ауыз әдебиетінің қандай түріне жатады?

«Бата – арабтың «фатеке» деген сөзінің қазақша айтылу түрі», – дейді. Яғни, бата – фатекенің мағынасы: алғыс айту, ақ ниет, ақ тілек білдіру. Бата – ұлтымыз үшін теңдесі жоқ асыл сөз. Ал сөз – бүкіл адамзат тарихындағы құдіретті күш. Халық ақ батадан рухани қуат алады, ол жақсылыққа жол ашады деп сенеді. Сондықтан да қазақтар ежелден-ақ қадірлі қариялардан, атақты батыр, билерден, шашасына шаң жұқпайтын шешендер мен арқалы ақындардан бата алуға құштар болған.

Батаның негізі үш түрі бар:

Ақ бата;

Теріс бата;

Серттесу (Баталасу);

Ақ бата – шын жүректен шыққан ізгі тілек, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан

өсиетнама, Аллаһ Таға-ладан мейірім-шапағат сұрау, қазақтың қасиетті тұмары. Ақ батаның негізгі мақсаты – ағайынның бір-біріне деген мейірім-шапағатын, сүйіспеншілігін білдіру, бірін-бірі ынтымақ-ырысқа, береке –бірлікке шақыру, үлкен-кішінің жолын ашу, келешекте жүзеге асырылатын мақсат, мүдделерді белгілеу.

Теріс бата – қарғыстың қатты, жазаның өте ауыр түрі. Мұндай батаны әке-шешесі сенімін ақтамай, үлкен ұятқа қалдырып, әулетін, ата-тегін масқаралаған, өздеріне қолы, тілі тиген, дінін, тілін, Отанын сатқан, жауыздық, ауыр қылмыс, кешірілмес күнә жасаған баласына қолдарын теріс жайып тұрып бата берген.

Серттесу батасы (Баталасу) – құдалықта, серт пен уәдеде, елшілікте, ел арасындағы маңызды үлкен шараларда жасалатын жол. Ол – хан, ақсақалдар, билер алдында, аруақ орнында да жасалып, қол алысылып орындалатын ғұрып. Оны бұзу, яғни, «бата бұзу» – қарғыспен тең. Қазақ баталасуды – елдіктің, тектіліктің, азаматтық асиеттің белгісі деп таниды.

Іштей оқып мәтіндерді әр топ.Әр топ 3 сұрақ дайындаймыз.

Бейнежазбадан «Қыз Жібек» фильмінен үзінді, теріс батаны,ақ батаны, көрсету.2-3 минут

ІҮ. Жаңа сабақ:

  • Ал, балалар бүгінгі сабақта қандай батамен танысатынымызды білгілерің келе ме?

Мәтінмен жұмыс. 5 минут

  1. Мәнерлеп оқимын.

  2. Түсініксіз сөздерді түртіп алу.

  3. Сөздік жұмысы.(Дәптерге жазу)

Шөптің басын сындырмау – түк істемей жату.

Пұл- табыс, ақша

Қауқар – күш,

Пенде - жан, адам

Өңі – түр-тұрпаты

  1. Мәтінді бөліктерге бөлу, ат қою. (Дәптерге)

Сергіту жаттығуын жасату. 2 минут

Ү.Оқулықпен жұмыс.

Әр топ 1 бөлігін дауыстап оқу. 2 минут


3.Ой қозғау.

Кестемен жұмыс: 3 мин

Тапсырма: 6 минут

І топ ---Бата сөзіне ассосиация құру

ІІ топ--- Өз ойынан бата құрау

ІІІ топ-------көрініс көрсету.(дастархан басындағы бата)

Әр топты қалған 3топ бағалайды.


ҮІ. Сабақты бекіту. 3 минут

- Суға, отқа тасталған ақша мен үшінші рет отқа тасталмақшы болған ақшаның айырмашылығын бала қалай бағалады?

- Оқиға кейіпкерлерінің әрекеттеріне баға бер.

- Егер сен баланың әкесінің орнында болсаң, Мәселені қалай шешер едің?

ҮІІ. Кері байланыс (рефлексия) 1 минут

Ертегі – өлеңнің негізгі ойына сай мақал-мәтел жаз.


ҮІІ. Үйге тапсырма: 1 минут

1. Мәнерлеп, түсініп оқу, әңгімелеу.

2. Өзіңе ұнаған бата жаттау.

ҮІІІ.Қорытындылау. 1 минут

Бата тыңдау.(бейнежазба)

IX. Бағалау. 5 минут


Сыныбы

4-сынып

Пәні

Қазақ тілі

Сабақ тақырыбы

Дыбыс, буын үндестіктерін қайталаймыз

Сабақ мақсаты

  Тақырыптың  маңыздылығымен танысады, түсініпп оқуға, ойын жеткізе білуге үйренеді, тпсырмаларды дұрыс құруға, ойын тиянақтай білуге дағдыланады

Күтілетін нәтиже

Дыбыстарды ажыратады, мысалдар келтіреді,танымдылық, есте сақтау қабілеттері дамиды.. 

Әдіс-тәсілдер

Топтастыру,ойқозғау,топпен жұмыс,жеке жұмыс,жұптық жұмыс.

Құрал-жабдықтар мен көрнекіліктер

Плакаттар, доп, оқулық т.б.

Барысы

Сабақ кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе бөлім

Психологиялық дайындық

-Бүгінгі сабақты ерекше «ия,жоқ» бағасы бойынша сіздердің сабаққа ынталарыңызды байқағым келеді.

-Сіздер ізденгішсіздер ме?

-Сіздер жалқаусыздар ма?

-Сіздер ойшылсыздар ма?

-Сіздер тапқырсыздар ма?

-Сіздер алғырсыздар ма?

-Сіздер әдептісіздер ме?

-Ендеше менің ізденгіш,ойшыл,тапқыр,алғыр,әдепті,ұйымшыл достарым қазақ тілі сабағын бастаймыз.

Оқушылар сұрақтарға «ия» немесе «жоқ» деп жауап берп отырады.

Ойшыл, тапқыр, алғыр,әдепті тобына бөлінеді.

Тұсаукесер

«Миға шабуыл»: Өткен материалдағы білімді еске түсіру үшін қойылған сұрақтарға жауап береді. 
Сөйлем дегеніміз не? 
ата? 
Қосымшалар дегеніміз не? 
Буын үндестігі дегеніміз не?

Сөз ішіндегі, сөз бен қосымша арасындағы дауыстылардың не бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып айтылу зандылығын буын үндестгі дейміз. Буын үндестігін ғылымда сингармонизм заңы деп те атайды. 

Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар 
Қазіргі қазақ тіліндегі мынандай қосымшалардың бір тобы соңғы буынның жуан-жіңішкелігіне қарамастан, не жуан, не жіңішке қалпында қосылады.
1)   Көмектес септік жалғауы: дon-пен, өзен-мен т.б.
2)   -хана, -стақ -кент, -күнем: дәрі-хана, Пәкі-стан, Шым-кент, пайда-кунем т.б.
3)  -кер, -гер, -қор, -паз, -қой, -ғой, -гөй, -кеш, -yap: калам-гер, пәле-қор, өнер-паз, кәсіп-қой, кіре-кеш, бата-гөй, қазақ-уар, сөз-уар т.б.
4)   -ов, -ев, -ик Сейсенбеков-тің, Алмабаев-тың т.б. Мүнда қосымша түбір сөздің соңғы буынындағы дауысты дыбыстың жуан-жіңішкелігіне қарай жалғанады.
5)   Қазак тілінде баска тілден енген сөз алдынан қосылатын бей-, би- қосымшалары да үндестік заңына бағынбайды: бей-берекет, бей-бастық, бей-бақ, бей-шара (би-шара), бей-тарап т.б.


Дауыссыз дыбыстардың  бір – біріне әсер етіп, үйлесе, үндесе айтылуы дыбыс үндестігі деп аталады

Жазылуы Айтылуы 
Досжан Дошшан 
Есжан Ешшан 
Есен келді Есенгелді
Жиенқул Жиенғұл

Топтағы әр оқушы жеке- жеке жауап береді, өтілген материалдарды еске түсіреді. 




Оқушылар ережені біледі, мысалдар келтіреді.

Негізгі бөлім

1-жаттығу Мәтінді түсініп оқып, қараме н жазылған сөздердің қосымшаларының жуан, жіңішке болу себептерін айт

2-жаттығу

Көп нүтенің орнына тиісті қосымша жалғап, сөйлемдерді көшіріп жаз.

3-жаттығу

Өлеңді көшіріп жазып, жуан және жіңішке қосымшалы сөздерді тауып астын сыз.

Сергіту сәті

4-жаттығу

Көп нүктенің орнына тиісті жұрнақтарды жалғап, саөздердің мағынасын түсіндір.

6-жаттығу

Сөздерді оқып, көшіріп жаз. Айтылуы мен жазылуындағы айырмашылықтарын айт.

7-жаттығу

Естілуі бойынша жазылған төмендегі сөздерді дұрыс жаз.

«Сынақтан өткізу» 
Берілген тапсырмаларды орындау арқылы буын үндестігі мен дыбыс үндестігінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын ұғынады.

2-жаттығу Жұптық жұмыс. 

3-жаттығууды жұбымен тапсырманы орындайды, жұмыстарын қорғайды. 
Оқушылар өлең шумақтары арқылы сергіту жаттығуын жасайды.

1-топ Қамажай

2-топ Қошақаным.

3-топ




. Қорытындылау.


Рефлекция. 
Нені есіме түсірдім? 
Не үйренгім келеді 
VІІ. Үйге тапсырма беру, оқушылардың білімін бағалау кезеңі:


Бағалау

Өзін-өзі,жұптық,топтық бағалаулар

Бағалау парағы

Оқушылар өздерін, жұптарын, топтарын бағалайды.







Сабақтың тақырыбы: Буын үндестігі 
Сабақтың мақсаты:Оқушылардың буын және тасымал туралы түсініктерін қалыптастыру, сөздерді дұрыс буынға бөле білуге, дұрыс тасымалдай білуге жағдай жасау. 
Күтілетін нәтиже: Дыбыстарды ажыратады, мысалдар келтіреді,танымдылық, есте сақтау қабілеттері дамиды.. 
Сабақтың әдісі: «Миға шабуыл» әдісі, баяндау, диалог, талдау. 
Уақыты Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушылардың іс-әрекеті Ресурстар, көрнекі құралдар 
3 мин . Кіріспе.Ұйымдастыру кезеңі: 
Оқушылармен сәлемдесу.Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. 
Топқа бөлу 
Сабақтың бағалау критериімен таныстыру. Оқушылар оқу құралдарын дайындайды. 
Өлең шумақтары арқылы ой сергітеді. 
Кеспе суреттерді құрастыру арқылы топқа бөлінеді. 
Оқушылар бағалау критерийімен танысады. 
Кеспе қағаздар, бағалау парақшасы. 

. 
7 мин І.Білу: «Миға шабуыл»: Өткен материалдағы білімді еске түсіру үшін қойылған сұрақтарға жауап береді. 
Сөйлем дегеніміз не? 
ата? 
Қосымшалар дегеніміз не? 
Буын үндестігі дегеніміз не? Топтағы әр оқушы жеке- жеке жауап береді, өтілген материалдарды еске түсіреді. 
Ауызша жұмыс. 
Қосымша мәліметтерді тыңдайды. Оқулық, плакат. 
10 мин ІІ.Түсіну 
Оқулықпен жұмыс, ережемен таныстыру. 

Тілімізде буын үндестігіне бағынбайтын мынандай қосымшалар бар: -мен, -пен,-бен: қаламмен, аспен.-қор, еңбекқор, -кер, талапкер, -гер, мұрагер-нікі Алматінікі. Оқушылар ережені біледі, мысалдар келтіреді. Оқулық 
15 мин ІІІ. Қолдану. «Сынақтан өткізу» 
1-2 жаттығуды орындау. 
Бірінші сөйлемді сөйлем мүшелеріне талдау. 


Сергіту жаттығуы. Жұптық жұмыс. 
Жұбымен тапсырманы орындайды, жұмыстарын қорғайды. 
Сөйлем мүшелеріне талдап, түсіндіреді. 
Оқушылар өлең шумақтары арқылы сергіту жаттығуын жасайды. А4 пішіндегі қағазға жазылған мәтіндер 

ноутбук 
5 мин ІV.Талдау 
5-жаттығуды жазу.Қарамен жазылған сөздерді теріп жазып, сөз құрамына талда 
«Айсберг», «Бермуд үшбұрышы» туралы не білеміз? Оқушылар сөздердің түбірі мен қосымшасын ажыратады, жаттығуды орындайды. 

Тапсырманы орындайды Суреттер,кеспе қағаздар. 
3 мин V. Жинақтау. 
Үй тапсырмасына дайындық жасау мақсатында 5 тапсырманы ауызша орындап, үйге жазбаша беру, сауатты жазу дағдысын бақылау. Оқушылар топпен жұмыс жасайды. 
Жаңа сөздерді қайталап, пысықтау. 
Оқулық 

Түрлі-түсті суреттер. 

2 мин VІ.Бағалау. 
Формативті бағалау 
Жиынтық бағалау 

Рефлекция. 
Не үйрендім? 
Не үйренгім келеді 
Үйге тапсырма: Үйге: 5 тапсырма, ауызша.Келесі тақырыпқа ізденіс 
Бірін- бірі, өзін-өзі бағалау. 

Оқушылар сұрақтарға жауап береді. 

Сабақты білгенін және білгісі келетінін стикерге жазып жабыстырады 









Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!