Материалдар / Салауатты өмір - жарқын болашақ

Салауатты өмір - жарқын болашақ

Материал туралы қысқаша түсінік

салауатты өмір салтын қалыптастыру

Абдикасова Базаркүл

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

27 Қараша 2018

493

0 рет жүктелген

Басқа Тәрбие сағаты 7 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«САЛАУАТТЫ ӨМІР – ЖАРҚЫН БОЛАШАҚ» АТТЫ ТАҚЫРЫБЫНДАҒЫДӘРІС САБАҚМақсаты: оқушыларды салауатты өмір салтын қалыптастыруға тәрбиелеу, жеке бас гигиенасын сақтауға, дұрыс тамақтануға, дене шынықтыру мен спортпен шұғылдануға, жаман әдеттерден сақтандыру, ішімділік пен темекінің жас организмге зиянды екенін насихаттау. Жас бүлдіршіндерді мектеп партасынан-ақ жаман әдеттерден аулақ болып, өскен ортадан тек қана жақсы әдеттерді бойына сіңіруге баулу.Әдісі: дәріс сабақ.Көрнекілігі: қажетті әдебиеттер, буклет, оқушылардың өз шығармашылығынан салынған суреттері, ұлағатты сөздер.Барысы:ЖоспарІ. Ұйымдастыру кезеңі.ІІ. Ой қозғау. Салауатты өмір салты дегеніміз не?ІІІ. Салауатты әдеттер бөлімшелеріне саяхат.Жеке бас гигиенасы және дұрыс тамақтану бөлімшесіДене шынықтыру мен спортпен шұғылдану бөлімшесіҚорытындылау. ТӘРБИЕШІ: Құрметті оқушылар, бүгінгі біздің тәрбие сағатымызды тақырыбы: «Салауатты өмір – жарқын болашақ» деп аталады. Мен сөзімді Сара Назарбаеваның мынадай сөзімен бастағым келіп тұр: «Дені сау сәби әр отбасының, қуанышы, бақыты. Ал денсаулығы мықты сәби халықтың болашағы, Отанының сенімді тірегі» және де «Дені сау адам – табиғаттың ең бағалы туындысы» Т.Корлейль деген екен. Енді балалар маған мынадай сұраққа жауап беріңіздерші: салауатты өмір дегенді қалай түсенесіңдер? Осыған байланысты біз бүгін сыныбымызды 4 топқа бөліп отырмыз. Әр топ өздеріне тапсырған тапсырмалар бойынша дайындық жүргізіп, бүгінгі сабағымызда сол тапсырмаларды ортаға салып басқа топтармен білімдерімен алмасып, «Салауатты әдеттер бөлімшелеріне» саяхатқа шыққалы отырмыз. Онда жаңа да қызықты оқиғалардың куәсі боламыз. Әр бөлімшелердің біз білуге міндетті заңдары мен ережелері бар. Сонымен саяхатымызды бастайық. Біз келген бірінші бөлімше «Жеке бас гигиенасы және дұрыс тамақтану бөлімшесі» деп аталады. Оларды барлығы да маңызды. Егер сен олардың барлығын жаттап, есте сақтайтын болсаң, ешқашан да ауырмайсың, әрі сүйкімді, әрі мықты боласың.ЖЕКЕ БАС ТАЗАЛЫҒЫНЫҢ ЕРЕЖЕЛЕРІ:

Күнделікті бір уақытта тұр, бөлмеңді желдетіп ал да, шынықтыру жаттығуын жаса;

Ертең ерте тісіңді тазалап, беті-қолыңды, мойның мен құлағыңды жу;

Үйықтар алдында жуынып, бөлмеңді желдетіп алуды ұмытпа;

Тамақ ішердің алдында, жұмыс істегеннен кейін, әжетханадан соң міндетті түрде қолыңды жу;

Бет орамал пайдалан, мұрныңның әрқашан таза болуына көңіл бөл;

Түшкірген немесе жөтелген кезде мұрның мен аузыңды беторамалмен жуып, теріс айналып түшкір немесе жөтел;

Шашыңды дұрыстап күт: уақытылы тара, буып немесе өріп қой;

Төсегіңді жинау, жеңіл-желпі киімдеріңді өзің жуып, үтіктеу, түймеңді қадап, бәтеңкеңді тазалау – бұл әркімнің – ақ қолынан келетін іс;

Ұқыпты да жарасымды киінетін бол. Киімнің таза және үтіктелген болсын;

Мектепке киетін киімің мен үй киіміңді ұқыпты ұстап, уақытылы ауыстыр. Ал қонаққа барарда жарасымды да сәнді киінген жөн;

Үйден шығарда сырт бейнеңді айнаға қарап түзеуге әдеттен;

Аяқ киіміңді күтіп киіп үйрен, тазалауға уақыт бөл;

Мектепте ұстайтын, үйде пайдаланатын заттарыңды реттеп ұста;

Өзің отыратын орынның тазалығын қадағалап, шаңын сүрт;

Кітап – дәптеріңді пайдаланып болған соң, орнына қой;

Ине-жіп, қайшы, тарақ, кітапша сияқты заттардың өз орнынан табылғаны дұрыс. Алсаң, орнына деру қой;

Сырт киіміңді орындыққа тастай салмай, киімілгішке іл. Мектеп формасы мен үй киімің араласып жатпасын.

ТЕРІ ТАЗАЛЫҒЫ: Адам денсаулығының кепілінің бірі – тері тазалығы. Ыстық сумен және сабынмен жуынған жағдайда ғана теріні түрлі микробтар мен лас нәрселерден айықтырып, тазартуға болады. Терінің тазалығы – адам денсаулығын сақатаудың маңызды шарты теріге еңбек жағдайы,ауа-райы әсер етеді.Тері-ағзаның тіршілік әрекетімен тығыз байланыста болады. Тері реңінің өзгерісі ішкі мүшелердің ауруына шылдыққанының Мыс: бауыр және өт жолы аурулары кезінде тері сарғыштанады.Қызамық,қызылша аурулары кезінде бөртпелер пайда болады.Тері аурулары негізінен екі түрден тұрады.Грибокты және іріңді.Грибокты ауруларды паразит саңырауқұлақтар тудырады.Грибоктар аяқты,теріні зақымдайды.Башпайлар арасы көбінесе 4-ші және 5-ші башпайлар қабыршақтанып терісі қабынады.Сақтану шаралары:Аяқты моргоцовканың әлсіз ерітіндісіне салу,шұлықты жиі жуып үтіктеу,аяқ киімді формалинмен дизенфекциялау құрғақ теміреткі терімен шашты зақымдайды.Шаш арасында ақтаңдақтар пайда болады.Шашқа теміреткі түскенде ауруханаға жатып емеделеді.Инфекция тамау үшін теміреткі түсінен шашты емдейді.Үй жануарларының жүні түсе бастаса,дереу мал дәрігеріне көрсетеді.Құнарлы ақуызды витаминге бай тағамдарды жеген пайдалы.ШАШ ЖӘНЕ ТЫРНАҚ КҮТІМІ: Адам терісінің ең өсімтал бөлігі – шаш пен тырнақ. Ол адамның миын күн сәулесі мен суықтан сақтайды. Әр шаштың өзінің өмір сүру мерзімі бар. Шаш сырт көзге өз қалпын сақтап тұрғанға ұқсағанмен, шын мәнінде күніне 100 тал шаш түсіп, 100 тал шығып отырады. Шашты аптасына 1 рет жуған жөн. Өте суық күндері бас киімсіз шығуға болмайды. Қолдың тырнақтарын аптасына 1 рет алса, аяқ саусақтарының тырнақтарын екі аптада бір рет немесе айына бір рет алады. Шаштың гигиеналық жағдайы организмнің жалпы күтіміне байланысты. Ол үшін еңбек пен демалысты дұрыс ұйымдастырып, қуатты тамақтанып, дене шынықтырумен шұғылданудың маңызы өте зор. Шашты уақытында май және шаң-тозаңнан, қайызғақтан тазартып, жуып-күту қажет. Судың сапасы да шашқа көп әсер етеді. Оның кермектігінің (құрамындағы кальций, магний, тeмip тұздары) адам терісіне және шашына қолайсыз әсер етуден құрғап, қайызғақ түседі.Ал енді дұрыс тамақтану ережелеріне келер болсақ.ТАБИҒИ ДӘРУМЕНДЕР: Денсаулығымыздың ең жақын көмекшілері – дәрумендер. Олар біз танысатын «бөлімшеде» жеміс-жидек, көкөністерде өте көп мөлшерде болады. А ДӘРУМЕНІ: Теріге, шырыштың бөлінуіне, сүйектер мен тістердің қатаюына қажет. Малдардан алынатын тағамдарда болады: бауырда, сары майда, ірімшікте, жұмыртқада, балықтың майында, сары-қызыл, жасыл түсті көкөністер мен жеміс-жидектерде: шабдалы, итмұрын, қара қарақат, қарбыз, бұрыш, қырыққабат, ақжелкен, сәбіз, көк жуа т.с.с. В ДӘРУМЕНІ: Ағзадаға зат алмасуды реттейді, қанның түйіршіктерінің қалыптасуына, асқазан –ішек қызметін қалыптастырады және т.б. В тобы дәрумендерімен қаныққандар: жармалар, астық тұқымдастар, атбас бұршақ, сүт және ет тағамдары, жұмыртқа, көкөністер, жаңғақтар. С ДӘРУМЕНІ: Немесе аскорбин қышқылы, қан түйіршіктерінің қалыптасу процесіне қатысады, зақымданған тері мен шырыштың бөлінуін қалпына келтіреді, иммунды жүйенің белсенділігін арттырады. Д ДӘРУМЕНІ: Сүйектер мен тістердің қатаюын, ағзадағы кальции мен фосфордың алмасуын реттейді. Е ДӘРУМЕНІ: Барлық зат алмасу процесіне қатысады. Өсімдік майларының құрамында: күнбағыс, жүгері, соя. Сонымен қатар жұмыртқа сары уызы, бауыр, атбас бұршағы, қарақұмық сұлы дәруменіне өте бай. К ДӘРУМЕНІ: Қанның ұю процесіне қатысады. К дәруменінің негізгі көздері: итмұрын, орамжапырақ, сәбіз, қызанақ, мыңжапырақ. ТЕМІР: Эритроциттер клеткаларын қалыптастыруға қатысады. Бауырдың, атбас бұршақтың, көкөністердің, шабдалының, қойбүлдіргеннің құрамында болады. КАЛЬЦИИ: Сүйектердің және тістердің, нерв жүйесінің, жүрек және бұлшықеттердің қалыптасуына қажет. Сүт тағамдарының, көкөністердің, жеміс-жидектердің құрамында болады. Тәрбиеші: Міне балалар, жеке бас гигиенасы және дұрыс тамақтану бөлімшесінде өзімізге керекті ақпараттармен таныстық. Олай болса, келесі бөлімшеміз «Дене шынықтыру мен спортпен шұғылдану» деп аталады. Жалпы бұл бөлімде спорт және спорт түрлеріне тоқталамыз.ДЕНЕ ШЫНЫҚТЫРУ МЕН СПОРТПЕН ШҰҒЫЛДАНУ БӨЛІМШЕСІ: Спорт (франсуз тілінен алынған) — белгілі ережелер немесе дәстүрлерге сай көбінесе жарыс күйінде өтетін әрекет. Спорт жалпы алғанда физикалық мығымдығы өте маңызды болатын (жеңіске немесе жеңіліске әкелетін) әрекетті сипаттағанымен, ақыл-ой немесе құрал-жабдық сапасы да маңызды рөл атқаратын ақыл-ой спорты және мотор спортына қатысты айтылады. Адам баласы спортпен денсаулығын жақсарту, моральді және затты қанағаттану үшін, өзін-өзі дамыту үшін шұғылданады. Спорттың түрлеріне келер болсақ. Түрлерін атау.Жазғы спорт түрлері: Қысқы спорт түрлері:

Велоспорт 1. Биатлон

Ат спорты 2. Тау шаңғысы спорты

Жеңіл атлетика 3. Шаңғы жарыстары

Гольф 4. Мәнерлеп сырғанау

Теннис 5. Фристайл

Футбол 6. Хоккей

Суда жүзу 7. Шорт-трек т.с.с.

АДАМНЫҢ ТІРЕК-ҚИМЫЛ ЖҮЙЕСІНІҢ ТАЗАЛЫҒЫ:

Шынығу жаттығуларымен жүйелі айналысу керек;

Есіңде болсын, шынығу жаттығуларымен шамадан тыс айналысқан да қауіпті;

Әртүрлі еңбек қозғалыстарынан кейін, ағзаңды ширататын жаттығулар жасаған дұрыс;

Дене бітіміңді дұрыс қалыптастыру керек;

Ауыр заттарды көтеру зиян;

Орындықта дұрыс отыру керек;

Жеткіншектерге биік өкше, тар аяқ киім киген өте зиян.

ТЫНЫС АЛУ ЖОЛДАРЫ ТАЗАЛЫҒЫНЫҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ:

Бір қалыпты және терең тыныс алу керек;

Үлкен күш жұмсауды қажет ететін қозғалыс әрекеттері тыныс алу ырғағымен сәйкес келуі керек;

Шаңғы тебу, ескек есу, баскетбол ойнау, т.с.с. жаттығулармен айналысқан өте пайдалы;

Таза ауа сіздің денсаулығыңызға пайдалы;

Мұрын қуысы арқылы дем алған дұрыс;

Түшкіріп, жөтелгенде мұрныңды беторамалмен жап;

Үйде де, көшеде де шаңмен күрес;

Дұрыс тыныс алу үшін дене бітімінің де дұрыс қалыптасуының рөлі зор;

Жұқпалы аурумен ауырған адамдармен қарым-қатынас жасағанда сақ болу керек (сырқат пайдаланған заттарды пайдалануға болмайды, дәкеден жасалған арнайы таңғыш тағып жүру керек);

Темекі шегу сенің тыныс алу мүшелерінің үшін де, денсаулығың үшін де өте зиян.

ҚОРЫТЫНДЫ: Бүгінгі сабағымызда біз денсаулық туралы көптеген мәліметтер алдық. Ұлы ойшыл Сократқа кезінде мынадай сұрақ қойылыпты: «Адамға өмірде не қымбаттырақ, «байлық па, әлде атақ па?» деп. Сонда Сократ: Байлық та, атақ та, даңқ та адамды шын бақытты ете алмайды. Дені сау кедей, ауру патшадан бақыттырақ» деп жауап берген екен. Яғни адам бақытты болу үшін оған денсаулық керек, ал денсаулықтың кепілі – салауаттылық. «Тіршіліктің негізі – салауатты болашақ» деп бүгінгі тәрбие сағатымызды аяқтаймыз.

Е.Әуелбеков атындағы дарынды балаларға арналған №4 облыстық мектеп – интернатында 2018 жылдың 20 қазан күні «Салауатты өмір – жарқын болашақ» тақырыбындағы тәрбие сағатыныңХАТТАМАСЫ

Қатысуға тиісті:20Қатысқаны:20

Күн тәртібінде 1.«Салауатты өмір – жарқын болашақ» атты тәрбие сағатының әдістемелік қаралуы

Тыңдалды:Күн тәртібінде бірінші мәселе бойынша сынып тәрбиешісі А.Жиенбаева сөз алып, оқушыларды тәрбие сағатының тақырыбы, жоспары бойынша таныстырып өтті. Мақсаты: оқушыларды салауатты өмір салтын қалыптастыруға тәрбиелеу, жеке бас гигиенасын сақтауға, дұрыс тамақтануға, дене шынықтыру мен спортпен шұғылдануға, жаман әдеттерден сақтандыру, ішімділік пен темекінің жас организмге зиянды екенін насихаттау. Жас бүлдіршіндерді мектеп партасынан-ақ жаман әдеттерден аулақ болып, өскен ортадан тек қана жақсы әдеттерді бойына сіңіруге баулу. Ойқозғау мақсатында Салауатты өмір салты дегеніміз не?, - деген сауал аясында оқушылармен жұмыс жүргізді. Сондай – ақ, сабақты С. Назарбаеваның ұлағатты сөзін «Дені сау сәби әр отбасының, қуанышы, бақыты. Ал денсаулығы мықты сәби халықтың болашағы, Отанның сенімді тірегі» негізе ала отырып, салауатты өмірдің адам денсаулығына оң ықпал ететіне тоқталып өтті. Сонымен қатар жоспарға сәйкес жұмыс түрлері яғни, жеке бас гигиенасы және дтері, шаш күтімінің ережелеріне жеке тоқталып, оқушыларға кеңестер берілді. Сабақ барысында дене шынықтыру және спортпен шұғылдану бөлімшелері жайында сынып оқушыларына кеңінен ақпараттар берілді. Сынып тәрбиешісі оқушыларға денсаулықты сақтауға, салауатты өмір салтын ұстануға әрбір оқушы жауапкершілікпен қарауға шақырып, осы айтылған ережелерімен танысқандығы жөнінде қол қойдырылды.

ХАТШЫ: А.ҚЫПШАҚБАЕВА

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!