Өткен сабақты
пысықтау.
Пайызы бойынша санды
табу үшін:
-
Пайызды
жай немесе ондық бөлшек
түрінде өрнектектейміз;
-
Берілген санды осы бөлшекке
бөлеміз.
Әріптердің көмегімен келесі
түрде жазылады:
.
Мұнда
– берілген пайызы бойынша
табылатын сан (100%-ға сәйкес келетін
сан).
– пайызы берілген
сан.
– берілген
пайыз.
Мысал . Мектептің бастауыш сыныптарында 240 оқушы оқиды, және бұл
барлық мектеп оқушыларының 60% құрайды. Мектепте барлығы қанша
оқушы оқиды?
Шешуі:
240 оқушы барлық мектеп
оқушыларының 60% құрайтын болса, онда 1% -ы 240:60=4 оқушыны
құрайды. Мектептің барлық оқушылары 100%. Демек, барлық оқушылардың
саны 4 ∙ 100=400 (оқушы).
Шешімі келесі өрнек түрінде
жазылады
;
-
Тапсырмалар орындау. Жеке
жұмыс:
1. Қандай-да бір ақша
соммасының 3 % -ы 1800 тг екендігі белгілі. Ақшаның барлық соммасын
тап?
2. Сөйлемдерді
жалғастырыңыз:
А) Егер шарбақ ұзындығының 15%
-ы 60 м-ге тең болса, онда шарбақ ұзындығының 30 %-ы . . . тең
;
Б) Егер шарбақ ұзындығының 15%
-ы 60 м-ге тең болса, онда шарбақ ұзындығының 5 %-ы . . .
тең;
3. Сандардың пайызын
анықта.
Жауапты бөлшек бөлігі
қысқартылмайтын аралас сан түрінде жаз.
-
63 санының 15 %-ы –
-
144 санының 23 %-ы –
Микрокалькулятордың
көмегімен берілген пайызы
бойынша санды табу
алгоритмі
25% -ы
175-ке тең болатын санды табу
үшін:
1)
калькуляторда 175
санын
теру керек;
2) / немесе
бастырмасын
басу;
3)
калькуляторға 25
санын
енгізу;
4) % бастырмасын
басу.
Индикаторда жауап
көрінеді:700.
25% -ы
175-ке тең болатын санды табу
бағдарламасы: 175/25
%.
Тапсырма:
Микрокалькулятордың көмегімен
табыңыз.
1) Оның
12% -ы 10,8;
4) Оның 60% -ы
45;
2) Оның
15% -ы 8,4;
5) Оның 110% -ы
93,5;
3) Оның
40% -ы 22,4;
6) Оның 180% -ы
64,8.
|