Сақтар туралы тарихи мәліметтер.

Бөлім:

6.4 XVI - XVII ғасырлардағы экономика мен мәдениет

Педагогтің аты-жөні

Күні:

Сынып:5

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

XVI - XVII ғасырлардағы қазақтардың материалдық мәдениеті.

Зерттеу сұрағы: Неліктен киіз үй көшпелілердің материалдық мәдениетінің ең жоғарғы үлгісі деп саналады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

6.2.2.5 көшпелілердің қолданбалы өнердегі жетістіктерін сипаттау

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар: Материалдық мәдениетке нелер жататынын біледі.

Оқушылардың басым бөлігі: Киіз үйдің маңызын және қолданбалы өнер жетістіктерін біледі, ерекшеліктерін сипаттай алады.

Кейбір оқушылар: Көшпелілердің материалдық мәдениетінің әлемдік өркениетке қосқан үлесін талдайды, қорытынды жасайды.

Құндылықтар

Сөзіне берік,ісіне адал болу

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

кезеңі

Сәлемдесу,түгелдеу, жайлы орта ұйымдастыру.

«Жүректен жүрекке»әдісі бойынша бір біріне тілек айтқызу.

Сыныпты сурет бойынша үш топқа бөлу, оқушылар суретке қарап, өз топтастарын тауып қолдарындағы сурет бойынша топқа ат қояды.

Сынып 3 топқа бөлінеді:

1-Топ. Шаңырақ

2-Топ. Уық

3-Топ. Кереге

Үй тапсырмасын пысықтау:

«Зымыран сұрақтар»әдісі бойынша.

1.Мәдениет дегеніміз не? (Адамдардың дүниетанымы, шығармашылықтың жемісі)

2.Рухани мәдениет деп нені атаймыз? (Белгілі бір кезеңде өмір сүрген халықтың жан дүниесінің көрінісі)

3.Қазақ келіндерінің үйдің үлкен-кішісінің атын атамай, басқаша ат қоюы? (Ат тергеу)

4.Халық арасында кең тараған ертегілер (Ертөстік, Құламерген, Алтын сақа, Аламан мен Жоламан, т.б.)

5.Халық тұрмысы,әдет-ғұрпы,салт-дәстүрлері кең көлемде көрініс тапқан лиро-эпостық жырлар (Қозы Көрпеш-Баян сұлу, Айман-Шолпан, Қыз Жібек,т.б.)

6.Қазақ халқының арасына қыпшақша жазылып,тараған шығарма (Кодекс куманикус)

7.XVI-XVII ғғ. тарихи шежіре,әдебиет пен тіл ескерткіші.(Жами ат-тауарих)

8.Қазақтар үшін астрономиялық сағат қызметін атқарған шоқжұлдыз (Жетіқарақшы)

9.Түрік ғалымы Сейфи қазақтардан қанша адамның ислам дінін ұстанғандарын атап өткен? (200мыңнан астам)

10.Қазақтарды «Ислам дініне сенетін халықтар»,- деп жазған ағылшын көпесі (Дженкинсон)

Ой шақыру:Оқушыларға киіз үй туралы қысқаша бейне ролик көрсету.

• Не көрдіңдер?

• Не білдіңдер?

• Тағы не білгілерің керек? - туралы сұрақтар қойып оқушылардың ой пікірлерін біліңіз.

Киіз үйдің шығу тарихына қысқаша шолу жасау.

Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру.

Оқушылар өз жауаптарын ұсынады

мадақтау

Мұғалім презентациясыhttp://e-history.kz/kz/contents/view/2032

Топқа бөлуге берілетін суреттер:

Жаңа сабақ

Функционалдық сауаттылықты дамыту мақсатында жұптық тапсырма орындайсыңдар

1-Тапсырма

Топтық жұмыс

«Постер» әдісі арқылы Көшпелілердің қолданбалы өнері киіз үйдің құрылысын топтарда сипаттайсыңдар.

1.«Босаға» тобы - киіз үйдің құрылысының үш бөліктен тұратынын сипаттайсыңдар.

https://bilimdiler.kz/gilim/30599-kiiz-uj.html

2.Кереге» тобы - Киіз үй түрлерін сипаттайсыңдар

2-Тапсырма Жұптық жұмыс«Еркін микрофон» әдісі арқылы Киіз үйдің көшпелілер материалдық мәдениетінің

мәдениетінің ең жоғарғы үлгісі деп саналады?»деген сұраққа 2 дәлел келтіріп,жұпта өз ойларынды талқыға саласыңдар.

жоғарғы үлгісі екенін жұппен дәлелдейді.

«Неліктен киіз үй көшпелілердің материалдық мәдениетінің ең жоғарғы үлгісі деп саналады?»деген сұраққа 2 дәлел келтіріп,жұпта өз ойларынды талқыға саласыңдар.

Оқушылар «Түйінді сөз» әдісі арқылы төмендегі 2 сұраққа жауап беріп сабақты қорытындылайсыңдар.

1)Көшпелілердің негізгі баспанасы киіз үй болуының себебін түсіндіріңдер?

2)Қазіргі күнде Наурыз мерекесінен басқа киіз үйді қайдан көруге болады?

https://bilimdiler.kz/gilim/30599-kiiz-uj.html

3.«Шаңырақ» тобы- киіз үй құрал -жабдықтарын сипаттайсыңдар.

https://bilimdiler.kz/gilim/30599-kiiz-uj.html

Сабақтың мақсаты:

Киіз үйдің көшпелілер материалдық мәдениетінің жоғарғы үлгісі екенін дәлелдейді.

Функционалдық сауаттылықты дамыту мақсатында жұптық тапсырма орындайсыңдар

ЕББҚ оқушы (есту, көру, ойлау қабілеті) тапсырманы саралау арқылы орындайды.

Венн диаграммасы: Қазақтың киіз үйі мен қазіргі үйдің айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықтау.

Қазақ ұлттық киімдерінің ерекшеліктерін көрсету мақсатымен танымдық ойын.

«Бұл не және кімге қатысты?» деген жарыс өткізу.

ең жоғарғы үлгісі деп саналады?»деген сұраққа 2 дәлел келтіріп,жұпта өз ойларынды талқыға саласыңдар.

Киіз үйдің бүгінгі күнгі мәнін анықтау мақсатында сынып оқушылары ой – пікірімен бөліседі.

Бағыттаушы сұрақтар:

- Бүгінгі күні киіз үйді қай жерден көруге болады?

- Қазіргі күні киіз үйдің қажеттілігі бар ма?

- Қазіргі заманғы сәулет өнерінде киіз үйдің элементтерін қолдануға бола ма? болса қалай?

ЕББҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды

3-тапсырма. Жеке жұмыс

«Socrative» бағдарламасы бойынша тест тапсырмалары.

Бағалау парағы

Дискрипторлар:

- киіз үйдің құрылысы анықтайды;

- киіз үйдің құрылысының мәні мен мағынасына талдау жасайды;

Дискриптор:

- Қазақтың киіз үйі мен қазіргі үйдің айырмашылықтары мен ұқсастықтарын анықтайды;

Сыныптан бір оқушы ортаға шығып, ұсынылған суретті өзге оқушыларға көрсетпей, атын жасырып тұспалдап айтады. Жауабын тапқан оқушы келесі суретті алып жалғастырады.

ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

«Алақан-жұдырық»

«Жұлдызшалар»

«Бармақпен»

http://www.youtube. com/watch?v=xqGd4p52aj8

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін. 5 томдық. ІІ том. Атамұра, 2010.

Казахи: историко-этнографическое исследование. – Алматы, 1995.

Сейдімбек Ақселеу.Қазақ әлемі. Этномәдени пайымдау. –Алматы «Санат» 1997 ж.

Қорытынды

Кері байланыс

« Білімді стикер». Мына сұрақтар бойынша жауап береді.

- Не білдім?

- Не білемін?

- Не білгім келеді?

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады

ҚБ – сабақтағы өз әрекетіне рефлексия жасау;

А4, конспект

Үй тапсырмасы

Киіз үйге байланысты мақал – мәтелдер жинау