Сарышымшық күні, День синицы

КМҚК «Облыстық балалар биологиялық орталығы»

Сарышымшық күніне арналған

Сценарий

Үйірме: « Жас орнитолог»

Құрстырған: педагог ДО Бажакова Д.Т.

Семей 2024

Экологическое мероприятие

«Синичкин день»

                                                             

 Цель мероприятия:  формирование у обучающихся  ценностного представления  о зимующих птицах родного края. Воспитание экологической культуры детей дошкольного возраста через углубление, расширение и актуализацию знаний о зимующих птицах.

Задачи:

• познакомить детей с зимующими птицами, с разными видами синиц;

• расширить представления детей о  всероссийских праздниках;

• развивать эмоциональную сферу, толерантность, чувство сопричастности к всенародным торжествам;

• вовлечь детей в творческую и практическую деятельность      

• по охране и защите зимующих птиц;

• воспитывать заботливое отношение к птицам, желание помогать им  в    трудных зимних условиях, вести регулярную подкормку.

Методы и приемы проведения  занятия: рассказ, беседа, объяснение, демонстрация, игра.

Форма проведения: внеклассное занятие

Условия для проведения: учебный кабинет

Оборудование: вывеска «Синичкин день»,  иллюстрации зимующих птиц и разных видов синичек; иллюстрации  различных видов кормушек, макеты кормушек; запись «Голоса птиц, корм для птиц (семечки нежареные, семена тыквы, арбуза, несоленое сало, зерно), шоколад, чипсы.

                   

На  классной    доске расположена вывеска «Синичкин день», развешаны   иллюстрации разных видов синиц. На стеллаже расположены кормушки.

    Ход мероприятия.

Ведущая: Здравствуйте, дорогие ребята! Сегодня мы поговорим об удивительном мире наших пернатых друзей. Птицы населяют все уголки нашей планеты. Они радуют нас красивым пением, разнообразным оперением. Без птичьего щебета мир был бы скучен. Отшумела золотая осень, поредели кроны деревьев, избавились от своего пестрого наряда.Окружил листопадом сентябрь, отшумел дождями октябрь, встретил нас первыми морозами ноябрь. И вот уже зима спешит к нам с морозами и снегом.

И как только, на улице похолодало, многие птички засуетились как будто их кто- то напугал. Да нет, пугать никто не пугал. Вот только дождики да морозы не всем птицам по душе. Пришла пора некоторым из них улетать в теплые края. Раньше всех от нас улетают стрижи и ласточки, в сентябре отбывают грачи, скворцы, кукушки, а к ноябрю покидают нас все перелетные птицы.

Но улетают от нас одни пернатые, а с нами остаются другие птицы.

С давних пор на Руси 12 ноября отмечался Синичкин день, т. е., день встречи зимующих птиц. Люди готовили кормушки, читали стихи про птиц, загадывали загадки, играли и просто любовались зимними птахами.

Почему именно Синичкин день? Да потому что синица – для Руси божья птица. Раньше в старину на неё гадали: бросали крошки хлеба, кусочки сала и наблюдали: если синичка сначала станет клевать сало, то в доме будет вестись живность, если станет клевать крошки хлеба - то будет в доме достаток. В народе говорили «Невелика птичка синичка, а свой праздник знает».

Ребята, а какой же праздник без самой главной героини - синички? Давайте её позовём.

Дети кричат:

Си-нич-ка! Си-нич-ка! (входит синичка в костюме)

Синица:

Здравствуйте, ребята! Я очень рада, что вы не забыли про меня. А кто из вас видел меня в своих садах и огородах, на улице? Все лето я жила в лесу. А сейчас за окном поздняя осень, и мои перелетные собратья уже улетели на юг, в теплые края. Как вы думаете, ребята, почему некоторые птицы покидают осенью родные края? (ответы детей).

Правильно, друзья, потому что с наступлением осени птицам не хватает корма. А мы, птицы оседлые, к зиме перебрались в город, поближе к жилью человека, которого совершенно не боимся и даже надеемся на его дружбу и помощь.

Ведущая:

Синицы, ребята, очень полезные птицы. Весной и летом они очищают леса и сады от вредных насекомых. За сутки эта маленькая пташка поедает столько вредных для растений насекомых, сколько весит сама. Давайте ребята посмотрим небольшой видео про синичек.

Синица:

Спасибо вам, друзья, что цените меня!

Ведущий: ( На доске висят иллюстрации  синиц)

    Синичий ряд обширный. В наших парках и лесах живут 6 видов этих птиц. Осенью и зимой всех их можно увидеть в городе у кормушек. В солнечный полдень они звонко  и протяжно поют свою песню: синь-синь, а нам кажется.

Давайте посмотрим небольшой ролик про синиц. (смотрим видеозапись).

Ведущий: Наш следующий конкурс – это стихи о птицах. Каждая группа по очереди выходит и рассказывает стихи которые они приготовили.

Дети читают стихи про птиц.

Синица:

Какие вы молодцы, ребята, что не забываете и других моих зимующих собратьев! Спасибо вам за ваши яркие и запоминающиеся выступления. Сразу видно, что вы пернатым – добрые друзья! Оседлых птиц вы знаете, а перелетных узнать сможете?

Ведущая: Конечно, не забыли, Синичка. И сейчас мы с ребятами тебе это докажем. Наш следующий конкурс – конкурс загадок о перелетных птицах.

 Загадки о перелетных птицах.

1.Мерзнет желтенькая пташка, Накорми ее, бедняжку. Дай и семечек, и сала, Чтоб зимой ей легче стало. (Синичка)
2. Кто на елке, на суку Счет ведет: «ку-ку, ку-ку?» (Кукушка)

3. Вот пернатый сел на сук И колотит: тук-тук-тук! Ищет пищу под корой Он голодною порой. (Дятел)
4. Я вчера гулял в пургу, Видел веточку в снегу, А на ветке красный шарик. Кто же он, живой фонарик? (Снегирь)

5. Черный, проворный, Кричит «крак» — Червякам враг. (Грач)

Синица: Ах, какие вы, ребята, молодцы! Всех птиц перелетных узнали.

Ведущая:

Да, синичка, ребята наши не только много знают о вас, но и готовы помочь пернатым друзьям в холодные и суровые времена. Посмотри, какие чудесные и удобные столовые для зимующих птиц приготовили наши юннаты.

Теперь у нас конкурс игра «Птичье кафе».

Ребятам предлагаются карточки с изображением зимующей птицы и несколько контейнеров с различным кормом, нужно составить меню, то есть подобрать корм для птицы, которая изображена на карточке.

1. Синицы: не соленое сало, не жареные семена подсолнуха, тыквы, арбуза, дыни, крошки белого хлеба (злаковые и серый хлеб – не едят);

2. Снегири, свиристели: плоды рябины, калины, боярышника, клена;

3. Воробьи, голуби: овес, пшеница, просо, подсолнух, хлебные отходы;

4. Дятлы: шишки, желуди, орехи, семена подсолнуха;

5. Поползни: несоленое сало, подсолнух.

Синичка:

Спасибо вам, ребята, за угощение! Надеюсь, что вы не забудете пополнять кормушки, чтобы наши красивые птичьи кафе не висели всю зиму пустыми. Ведь нам, зимующим птицам, ваша забота необходима! Вы сегодня постарались на славу, порадовали нас не только своими знаниями, творческим подходом, но и бережным отношением к живой природе! Молодцы!

 Ведущая: В этот день люди укрепляют на деревьях кормушки, рассыпают семечки и зернышки, вешают за окно кусочки сала... зимой, в отсутствие насекомых, синички едят все — не только сало, но и семечки подсолнуха, крупу, семена растений.   

     Для разных видов птиц нужны различные корма. Например, дятел любит полакомиться семенами шишек и личинками насекомых в коре деревьев и веток. Клесты питаются только сосновыми и еловыми семенами.

   Для птиц, которые прилетят к вам на кормушку, корма другие. Семена подсолнечника едят практически все птицы и, в первую очередь, синицы и поползни. Семена дыни и тыквы охотно едят все птицы, кроме синиц и поползней. Овес едят овсянки, воробьи, синицы. Пшено и просо – любимая еда овсянок и воробьев. Ягоды рябины и калины – любимая пища снегирей и свиристелей. Заготавливать лучше после первых заморозков. Хлебные крошки, остатки мучных и мясных продуктов тоже можно давать птицам.

Сырое сало – превосходный корм для синиц, поползней и дятлов. Кусочки несоленого сала подвешивают на ниточках.

Покормите птиц зимой!

 Пусть со всех концов

 К вам слетятся, как домой,

 Стайки на крыльцо.

 Не богаты их корма.

 Горсть зерна нужна,

 Горсть одна, -

 И не страшна будет им зима.

 Сколько гибнет их - не счесть,

 Видеть тяжело.

 А ведь в нашем сердце есть

 И для птиц тепло.

 Разве можно забывать:

 Улететь могли,

 А остались зимовать

 Заодно с людьми.

 Приучите птиц в мороз

 К своему окну,

 Чтоб без песен не пришлось

 Нам встречать весну.

- Спасибо всем за участие! И мы с вами ребята встретимся у кормушки.

Вы все пойдете с вашим педагогом развешивать кормушки и положить корм нашим птицам. И не забудьте сделать фото отчет.

Іс – шараның барысы

Жүргізуші: Сәлеметсіздерме қымбатты оқушылар! Бүгін біз қанатты достарымыздың таңғажайып әлемі туралы сөйлесетін боламыз. Құстар біздің планетамыздың барлық бұрыштарында кездеседі. Олар бізді әдемі әндерімен, түрлі – түсті қауырсындармен қуантады. Құстардың әндері болмаса, әлем өте қызықсыз болар еді. Күз басталып, айналада барлығы қурап, дала суыған кезде жыл құстары ұшып кетіп, ал бізбен тек қана қыстайтын құстар мен отырықшы құстар қалады екен. Осы кезде суықтан тонып, далада қорек таба алмаған құстар адамдарға қарай жақындап, көмек сұрағандай болады. Міне біз 12 қараша күні аталып өтетін сарышымшық күнімен сендерді таныстырғымыз келеді.

Ежелден бері Ресейде 12 қарашада Сарышымшық күні, яғни қыстайтын құстардың кездесу күні атап өтіледі. Адамдар жемшоғырлар дайындап аулаларына іледі, құстар туралы өлеңдер оқиды, жұмбақтар жасырады, ойнайды және қысқы екен. Бұрынғы кезде сарышымшықтарды құдайдың құсы деп санаған. Оларға қарап түрлі болжамдар жасаған. Балалар енді біз сендермен бірігіп біздің ортамызға осы мерекенің басты кейіпкерін шақырайық. ОЛ кім қане бірге айтайық, әрине ол сарышымшық. Бірге айқайлап шақырамыз: САРЫШЫМШЫҚ .............

Шымшық:

Сәлеметсіңдерме ме, балалар! Мен асыға сендерге қонаққа келдім, мені ұмытпағандарыңа мен өте қуаныштымын. Ал сендер мені өз бақшаларың мен бақтарыңда, көшелеріңде көрдіңдерме? Мен жаз бойы орманда тұрдым. Ал енді күздің аяғында сендерге қайта келіп қалдым.Ал менің қоныс аударатын бауырларым жылы жаққа ұшып кетті. Ал мен сендерден көмек сұрауға келдім. Балалар мен сендерге сұрақ қойсамба деймін : неге кейбір құстар күзде туған жерлерін тастап кетеді деп ойлайсындар? Өте дұрыс достар мен күннің суығында тонып, сендердің үйлеріңе жақын келемін. Маған үнемі қорек беріп тұрыңдаршы.

Жүргізуші:

Сарышымшықтар балалар өте пайдалы құстар. Олар көктемде және жазда ормандар мен бақтарды зиянды жәндіктерден тазартады. Бір күнде бұл кішкентай құстар өздерінің салмағымен бірдей мөлшерде зиянды жәндіктерді жейді екен. Ал балалар сарышымшық туралы қысқаша бейне таспа көрейік.

Балалар бұл құстардың негізгі 6 түрі бар екен. Олар біздің саябақтар мен ормандарда тұрады. Күзде және қыста олардың барлығы қалаларға, адамдарға қарай қорек іздеп жақындайды екен.

Біздің бірінші байқауымыз – ол құстар туралы өлеңдер және тақпақтар. Әр топ кезек-кезек шығып айтады.

Шымшық:

Рахмет достар, мені бағалағандарың үшін, мен сендерге ризамын!Сендер жарайсындар, менің басқа қыстайтын туыстарымды да ұмытпапсыңдар. Сендер қыстайтын құстарды жақсы біледі екенсіңдер, ал енді жыл құстарын қалай біледі екенсіңдер көрейік.

Жүргізуші: Сарышымшық, әрине біз ұмытқан жоқпыз. Ал қазір балалармен бірге мұны саған дәлелдейміз.

Біздің екінші байқауымыз – жыл құстары туралы жұмбақтар сайысы.

Жұмбақтар:

1. Кеудесi қайқандап,

Жүредi байпандап.   (Қаз)

2. Көк жүзiнде жылжып жай,

Керуен құрған тiзiлiп,

Iлгек-iлгек шынжырдай,

Қалмайды олар үзiлiп?    (Тырна)

3. Екi айыр құйрығы,

Қияқ мұрт қанаты,

Ұшқырлардың жүйрiгi.  (Қарлығаш)

4. Қалқып тұрып аспанда,

Үн шығарып сан қилы,

Өнерiне басқанда,

Тұла бойың шалқиды.   (Бозторғай)

5. Бiрақ сөз бiледi,

Өз аты онысы.

Соны айтып жүредi.

Және жоқ қонысы.     (Көкек)

Шымшық: Балалар сендер қандай жарайсыңдар! Барлық қоныс аударатын құстар туралы біледі екенсіңдер.

Жүргізуші:

Ия біздің балалар сен туралы көп біліп қана қоймай, сонымен қатар қанатты достарға көмектесуге дайын. Сарышымшық қара біздің балалар саған қандай жемшоғырлар мен қоректер дайындап қойды. Оны келесі сайыста көресің.

Енді бізде "құс кафесі" ойыны байқауы өтеді.

Балалар сендерге қыстайтын құс бейнеленген карталар және әртүрлі қоректері бар бірнеше контейнерлер ұсынылады, мәзір жасау керек, яғни картада көрсетілген құсқа арналған тағамды таңдау керек. Оларға қажетті қоректі қай топ дұрыс орналастырады екен.

1. Сарышымшықтар: тұздалмаған жануар майы, қуырылмаған шемішке, асқабақ, қарбыз, қауын тұқымы, ақ нанның қоқымы, тары.

2. суықторғайлар: Әр түрлі өсімдіктердің және жемістердің тұқымы.

3. Торғайлар, көгершіндер: сұлы, бидай, тары, күнбағыс, нан қоқымдары;

4. Тоқылдақтар: шишкалар, қарағайлар, жаңғақтар, күнбағыс тұқымдары;

5. Көктекелер: тұздалмаған жануар майы, шемішке.

Шымшық:

Балалар маған арнап дайындаған қоректерің үшін көп рахмет! Мен сендерге сенемін күнделікті жемшоғырларды толтырып бізді аш қалдырмайды деп. Сендердің көмектерің бізге өте қажет. Сендер нағыз табиғат қорғаушылары екенсіңдер балалар.

Жүргізуші: Балалар енді сендер толығымен құстар туралы білдіңдер, құстардың қандай қорек таңдайтынын көрдіңдер. Барлықтарыңа рахмет қатысқандарың үшін. Енді біз сендермен жемшоғырлар іліп қорек салуға далаға барамыз. Балалар мұғалімдеріңмен жемшоғырлар іліп фотаға түсіп инстаграмда пост жасауды ұмытпаймыз. Барлығы көрсін құстарды қорғау керек екендігін.

Қосымшалар