САУДА ЖӘНЕ ЕҢБЕК ҚОРҒАУ КӘСІПОРЫНДАРЫНЫҢ ЖАБДЫҒЫ ПӘНІНЕН ҮЗДІК САБАҚ ЖОСПАРЫ

Сабақ барысы

Уақыты

Сабақ барысындағы оқытушы іс-әрекеті

Сабақ барысындағы студенттің іс-әрекеті

Қажетті оқу-ресурстық құралдар

1

2

3

4

5

І.Оқу іс-әрекетін ұйымдастыру, мотивация

5 мин

• Оқушылардың қажетті оқулықтар және оқу-құралдарымен қамтамасыз етілуін, сабаққа дайындығын тексереді;

• Кіріспе сөз жүргізеді;

Оқушыларға сұрақтар қою арқылы сабақтың міндеттерін анықтайды :
Аудиторияны сабаққа әзірлеу

«Мен сізді көргеніме қуаныштымын...» жаттығуы

Мақсаты: Білім алушылардың назарларын сабаққа аударып, ұжымдық жұмысқа дайындау.

Жүргізілу барысы : Білім алушылар ортаға шеңбер құрып тұрады. Тоған жіпті бір-біріне бере отырып, «Мен сізді көргеніме қуаныштымын, себебі ...» деп айтады. Келесі оқушы жіпті алып, алғысын айтып жалғастырады.
«5Т» ережесінің сақталуын еске түсіру
Тәртіп
Талап
Тазалық
Татулық
Тыныштық

Сәлемдесу

Оқу әдебиеттері,оқу құралдарын дайындайды;

Кезекші есебін береді;

сұрақтарға жауап беру арқылы өздері сабақ міндеттерін айқындайды.

Негізгі және қосымша оқулықтар

Тақта, бор

ІІІ. Жаңа материалды меңгерту

30 мин

Лекция жоспары:

1.Сауданың сипаттамасы

2 Сауда кәсіпорындарының негізгі түрлері

Мемлекетіміздің қаржылық тұрақтылығы үшін де сауданың маңызы  зор. Таурларды сату нәтижесінде мемлекеттік бюджетке қосылған құн салығы мен акциздер тауар бағасының элементтері ретінде әрбір сатып алу – сату операцияларынан  есептеліп алынып, тікелей түседі. Сондықтан бұл салықтардың сомасы көп жағдайда тауарлар оралымының жылдамдығына байланысты.Сонымен, сауда халық тіршілігін қамтамасыз ететін маңызды сала ретінде халықтың әл-ауқатын арттыру мен еліміздің  ақша-қаржы жүйелерін нығайту  туралы мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық бағдарламасын орындауда ерекше рөл атқарады.  Әлеуметтік  –экономикалық тұрғыдан халық тұтынатын тауарлар саудасы үш түрде дамиды: мемлекеттік, кооперативтік және колхоз саудасы. Бұл  өндіріс құрал жабдықтарына екі қоғамдық меншік (мемлекеттік және колхоз кооперативтік) және шаруалар мен фермерлер қожалығы, жұмысшылар мен қызметкерлер, және көмекші шаруашылығынан алынған артық ауыл шаруашылығы өнімдері бар ауыл тұрғындарының жеке меншіктің болғанынан туындайды. Жоспарлы  экономикалық жағдайында елдің бөлшек тауар оралымының жалпы көлемінде  мемлекеттік сауданың үлесі 70 пайыз шамасын құрады және басымдылық жағдайда болады..Кейінгі жылдарда жүргізілген ел экономикасын реформалау және нарықтық қатынасқа  көшу  сауда саласына өте қатты  әсерін тигізді.  Сөйтіп, сауда кәсіпорындарын сату және жекешелендіру  арқылы мемлекет иелігінен алу, жеке дербес сауда кәсіпорындары (дүкендер, дүңгіршектер, ларектер) арқылы кәсіпкерліктің қайта дамуы басталады, сауданы басқарудың ұйымдастырулық құрылымы бұзылды- облыстық қалалық, аудандық сауда басқармалары, жұмысшы жабдықтау бөлімі, көтерме сауда орындары және т.б. жойылды. Нәтижесінде мемлекеттік сауданың рөлі шұғыл түсіп кетті. Ірі сауда мекемелері мен кәсіпорындары (көтерме сауда орындары, бөлшек сауда бірлестігі және т.б.) капиталында 51 пайыздан астам мемлекеттің үлесі бар акционерлік қоғам түрінде жұмыс істейді. Жекелеген мемлекеттік өнеркәсіп кәсіпорындарының фирмалық дүкендері бар. Осылай  бола тұра, нарықтық экономикасы дамыған  елдерге тән басымдылық орынды және меншік сауда алды, онымен жеке дербес сауда кәсіпорындары (дүкендер, дүңгіршектер, ларектер т.б.) арқылы жекелеген адамдар, шаруалар мен фермерлер қожалығы және басқа да еңбек ұйымдары шұғылданады. Сауданың  негізгі шаруашылық орны- сауда мекемелері (кәсіпорындары). Сауда мекемелері(кәсіпорындары) болып халық   тұтынатын тауарларды сатып алу, тасымалдау, сақтау және сатуды жүзеге асыратын заңды тұлға құқы бар дербес шаруашылық орны саналады.Сауда саласын реформалау нәтижесінде  әр алуан ұйымдастыру – құқықтық нысандағы нарықтық экономикаға  пара-пар сауда кәсіпорындары  пайда болды: жеке (дербес) кәсіпорын, акционерлік қоғам, жауапкершілігі шектеулі серіктестік (қоғам), өндіріс және тұтыну кооперативтері, бірлескен кәсіпорындар және т.б. бұлар үшін сауда шаруашылық қызметтерінің бір түрі болып саналады (негізгі емес).

Таратпа материалдар

Негізгі және қосымша оқулықтар

ІҮ. Білім, іскерлік, дағдыларды қалыптастыруға керекті білімдер

35 мин

Тапсырма: №1

Сұраққа жауап жазыңыз:

Әдебиеттермен жұмыс:

-Тапсырмалар

-Таратпа материалдар

Ү .Білімді бақылау, бағлау

10 мин

• «Бағалау парағы» таратылып, ондағы бағалау критерийлері түсіндіріледі.

Оқулықтар

Таратпа материалдар

ҮІ. Қорытынды (рефлексия)

5 мин

INSERT әдісі арқылы қорытындылау

Инсерт әдісін толтырады.

Өз пікірлерін жазады.

Кері байланыс парағы

ҮІІ. Үй тапсырмасын беру

Теориялық тапсырма

Шығармашылық тапсырма

5 мин

• ойтұжырым жазу.

• Тақырыпқа сай ақпарат мәліметтерін жинақтау

Үйге берілген тапсырмаларды жазып алады;

Тірек-сызбалар мен кестелерді дәптерлеріне түсіреді;