Шет тілі сабағында мақал-мәтелдерді пайдалана
отырып,
грамматикалық тақырыпты
түсіндіру
Әрбір сабақта тиянақты,
сапалы білім беру тәрбие жұмысымен күнделікті бірлікте жүргізілуі
тиіс. Осыны ескере отырып, мақал-мәтелдерді өз сабақтарымда
грамматикалық тақырыптарды түсіндіргенде пайдалануға тырысамын.
Мақал-мәтелдер халық ауыз әдебиетін сүйіп құрметтеуге, сөз өнерінің
асыл қазынасын меңгеруге, тапқыр сөйлеуге, ретті жерлерде қолдана
білуге, үлкен ойды аядай қалыпқа сыйғызып, айта білуге тәрбиелейдә.
Мақал-мәтелдер мен жаттаған өлеңдер тақырыпты пысықтау үшін,
оқушылар жалыққан кезде көмектеседі, олардың ізденушілік қабілетін
дамытады, үш тілді меңгеруге ынтасын арттырады.
Мысалы
белгілі бір грамматикалық тақырыпты өткен кезде жаттығулармен қатар
үй тапсырмасы ретінде мақал-мәтелдерді беріп, одан бүгінгі өткен
грамматикалық тақырыпты тауып қолдануын түсіндіріп, орысша, қазақша
аударып келуге берілсе, бұл тақырыпты пысықтайды, әрі іздендіреді
және тәрбиелік құндылығы болады. Шет тілін оқыту үрдісін
жандандыру, тіл дамыту жаттығуларын дамыту, жаңа әдіс-тәсілдерді
енгізу бүгінгі күннің басты талабы.
Бүгінгі күнде көп тілді
меңгерген жан-жақты, ел ертеңін ойлайтын дана ұрпақты тәрбиелеу –
киелі мәселелердің бірі деп түсініп, мына мақал-мәтелдерді, өлең
шумақтарын сабаққа қолдануды ұсынып отырмын.
The plural of
nouns
1. So
many countries, so many customs. Что ни город, то народ. Әр елдің салты
басқа, иті қара қасқа.
2. Many
words cut more than swords. Злые языки острее меча. Сөз
сүйектен өтеді.
3. Men
may meet but mountains, never meet. Гора с горой сходиться,
человек с человеком сойдется. Тау-таумен кездеспейді, адам адаммен
кездеседі.
4. A cat
in gloves catches no mice. Без труда не выловишь и рыбку из пруда.
Еңбексіз іс бітпейді, еріншектің қолы жетпейді. Жан қиналмай жұмыс
бітпес, талап қоймай мұратқа жетпес.
The degrees of comparison
of adjectives.
1. A good
name is better than riches. Добрая слава лучше богатство.
Жақсы сөз-жарым ырыс.
2. Two
heads better than one. Одна голова хорошо, две лучше.
Екі кісі бір кісінің тәңірісі.
3. East
or west home is best. В гостях хорошо, дома лучше.
Өз үйім өлең төсегім.
4. Better
an open enemy than a false friend. Лучше явный враг, чем
лживый друг. Жауыққан дос – жаудан бетер.
5. Better
late than never. Лучше поздно, чем никогда. Ештен кеш
жақсы.
The constructions: There
is/There are.
1. There
is no place like home. В гостях хорошо, а дома лучше.
Айхай өз үйім, кең сарайым, боз үйім.
2. There
is no smoke without fore. Нет дыма без огня. Жел
болмаса, шөптің басы қозғалмайды.
3. There
are spots even on the sun. Конь о четырех ногах, и тот
спотыкаеться. Төрт аяқты мал да сүрінеді.
The Present
Indefinite
1. Tastes
differ. На вкус и цвет товарищей нет.
Әркімнің өз талғамы бар.
2. All is
well that ends well. Все хорошо, что хорошо
кончается. Бася қатты болса, арты тәтті болады.
3. All is
not that glitters. Не все то золото, что блестит.
Жылтырағанның бәрі алтын емес.
The Future
Indefinite
1. We
shall see what we shall see. Поживем – увидем. Көргеніңнен
көрмегенің көп. Жүре бара көреміз.
2. Who
keeps company with the wolves will learn to howl.
С кем
поведешься от того и наберешься. Жолдасыңа қарап, кісіні
білерсін.
3. If you
run after two hares, you will catch neither.
За двумя
зайцами погонишься, ни одного не поймаешь. Екі кеменің басын
ұстаған суға кетеді.
Modal
verbs
1. Never
put off till tomorrow what you can do today.
Никогда
не откладывай на завтра то, что можешь сделать сегодня. Еріншектің
ертеңі бітпес.
2. Love
cannot be forced. Насильно мил не будешь. Жақсы
жақсы емес, жарасқаны жақсы.
3. What
must be must be. Чему быть, тому не миновать.
Болар іс болды, өткен іске өкінбе.
The
present Continuous грамматикалық тақырыптарға
байланысты өлеңдер шумағы.
One, two, three,
Look out for me,
For I am coming
And I can see.
I am counting to
ten.
You are giving them a
pen.
She is looking at the
door.
He is sitting on the
floor.
All of us are working
well
Waiting, waiting for the
bell.
Modal verb
“Can”.
I love learning
English,
I can read,
I can write.
I can speak English
too.
I love learning
English
And what about
you?
Нәтижесінде: оқушы өзін-өзі тәрбиелей,
өзін-өзі жетілдіре білуге, өзіне-өзі сыншыл болуға, өзін-өзі
басқара білуге, ретті жерлерде шебер сөйлеуге қолдана білуге,
жетелейді.