Шет тілін оқытудағы интернет ресурстары

ШЕТ ТІЛІН ОҚЫТУДАҒЫ ИНТЕРНЕТ РЕСУРСТАРЫ

Авторлары: Габдилахат Ақнур Дулатқызы,Бекбатырқызы Лаура

Аннотация: Бұл мақала шет тілдерін оқыту процесінде интернет-ресурстардың рөлін зерттейді. Онлайн ресурстардың әртүрлі түрлері, олардың оқу тиімділігіне әсері және оқушылардың негізгі тілдік дағдыларын дамыту талқыланады. Қазіргі білім беру процесі аясында интерактивті және мультимедиялық материалдарды пайдаланудың артықшылықтары қарастырылады.

Кілт сөздер: интернет-ресурстар, шет тілдерін оқыту, онлайн-білім беру, тілдік дағдылар, оқытудың тиімділігі.

Шет тілдерін оқытуда интернет-ресурстарды пайдалану қазіргі білім беру процесінің ажырамас бөлігіне айналды. Бұл ресурстар оқушылардың оқу тиімділігін арттыруда және тілдік дағдыларын дамытуда шешуші рөл атқарады. Олар әртүрлі материалдарға қол жеткізуге мүмкіндік береді, интерактивті оқытуға ықпал етеді және студенттерді тілді өз бетінше үйренуге ынталандырады.

Интернет-ресурстар әсер ететін негізгі аспектілердің бірі — оқу материалдарының қол жетімділігі. Coursera, Duolingo, Rosetta Stone және басқалары сияқты онлайн платформалар мен электрондық кітапханалардың дамуымен студенттер өздерінің дайындық деңгейлері мен тілдік мақсаттарына сәйкес келетін курстар мен материалдарды таңдау мүмкіндігіне ие болады. Бұл платформалар ақысыз және ақылы курстарды ұсынады, бұл оқытуды кең аудиторияға қол жетімді етеді. Интернеттегі ресурстар оқытуды жекелендіруге де ықпал етеді. Интерактивті тапсырмалар мен тестілердің арқасында студенттер өздерінің нақты уақыттағы жетістіктерін бағалай алады және тілдің ең қажет аспектілеріне назар аудара алады. Мысалы, платформалар студенттерге тілдік дағдыларды жан-жақты дамытуға мүмкіндік беретін грамматика, тыңдау, оқу және жазу жаттығуларын ұсынады. Интернет-ресурстарды пайдаланудың артықшылықтарының бірі-беделді тілдік ресурстар мен материалдарға қол жеткізу. Электрондық кітапханалар мен дерекқорларда студенттерге әртүрлі қиындық деңгейлерінде тіл үйренуге көмектесетін көптеген оқулықтар, мақалалар, аудио және бейне материалдар бар. Сонымен қатар, әртүрлі онлайн қызметтердің арқасында студенттер ана тілінде сөйлейтіндермен сөйлесе алады, онлайн пікірталастар мен мәдени алмасуларға қатыса алады, бұл олардың қарым-қатынас дағдыларын жақсартуға көмектеседі. [1,145] Интернет-ресурстар сонымен қатар өзін-өзі оқытуды ынталандырады. Студенттер өздері үшін ең тиімді материалдар мен әдістерді таңдай алады және өздеріне ыңғайлы уақытта тілді үйрене алады. Бұл әсіресе оқуды Жұмыспен немесе басқа міндеттемелермен біріктіретіндерге қатысты. Оқытудың икемді кестесі студенттерге тіл үйренуде айтарлықтай шектеулерсіз алға жылжуға мүмкіндік береді. Алайда, көптеген артықшылықтарға қарамастан, шет тілдерін оқытуда интернет-ресурстарды пайдаланудың да өз қиындықтары бар. Олардың бірі-сапалы және беделді ресурстарды мұқият таңдау қажеттілігі. Барлық онлайн платформалар мен материалдар оқытудың жоғары деңгейін қамтамасыз ете бермейді, сондықтан студенттер мен оқытушылар үшін білім беру мақсаттары мен курс талаптарына сәйкес келетін ресурстарды талдау және таңдау маңызды.

Шет тілін оқытуда интернет-ресурстарды пайдаланудың тағы бір маңызды аспектісі-өзекті ақпарат пен тілдік тәжірибелерге жедел қол жеткізу мүмкіндігі. Заманауи онлайн-ресурстар өзекті тілдік үрдістерді көрсететін және оқытудың заманауи стандарттарына сәйкес келетін оқу материалдарын ұсынады. Бұл әсіресе тез өзгеретін әлеуметтік-мәдени және технологиялық шындықтар аясында өте маңызды, бұл студенттерден тілдік құрылымдарды меңгеруді ғана емес, сонымен қатар оларды нақты коммуникативті жағдайларда қолдана білуді талап етеді. Сонымен қатар, интернет-ресурстар мәдениетаралық түсінік қалыптастыруға және студенттердің мәдени көкжиегін кеңейтуге ықпал етеді. Онлайн курстар, әлеуметтік желілер және виртуалды қоғамдар сияқты платформалар ана тілінде сөйлейтіндермен және әртүрлі мәдениеттердің өкілдерімен өзара әрекеттесуге мүмкіндік береді. Бұл студенттерге тілдік дағдыларды жетілдіріп қана қоймай, мәдени айырмашылықтарды құрметтеуді және дүниетанымдардың алуан түрлілігіне бейімделу қабілетін дамытуға көмектеседі. Алайда, оқытуда интернет-ресурстарды сәтті пайдалану сауатты тәсілді және дәстүрлі оқыту әдістерімен интеграцияны қажет ететіндігін атап өту маңызды. Тиімді оқу бағдарламасы студенттердің жеке қажеттіліктерін, қол жетімді ресурстардың әртүрлілігін және оқу процесінің ерекшеліктерін ескеруі керек. Интернет байланысының тұрақтылығы және барлық оқушылар үшін ресурстардың қолжетімділігі сияқты техникалық аспектілерді де ескеру қажет. [2,198]

Шет тілін оқытуда интернет-ресурстарды тиімді пайдаланудың жарқын мысалдарының бірі-Duolingo платформасы. Duolingo үйренуге арналған көптеген тілдерді ұсынады және студенттердің тілдік дағдыларын дамыту үшін интерактивті жаттығулар, ойындар мен тесттерді қолданады. Мысалы, студенттер грамматика, тыңдау, оқу және жазу сабақтарын испан, француз, неміс және басқа да көптеген тілдерде оқи алады. Әрбір сабақ материалды кезең-кезеңімен игеруді қамтамасыз ететін және студенттерді жаңа мақсаттарға жетуге ынталандыратын етіп құрылымдалған. Тағы бір мысал — иммерсия әдісімен танымал Rosetta Stone платформасы. Rosetta Stone әр түрлі қиындық деңгейлерінде, соның ішінде бастауыш, орта және жоғары деңгейлерде курстар ұсынады және тілдік дағдыларды үйрету үшін интерактивті жаттығуларды, суреттер мен аудио материалдарды пайдаланады. Студенттер өздерінің оқу қажеттіліктері мен оқу стиліне сәйкес келетін ресурстарды пайдалана отырып, тілді өз қарқынымен үйрене алады. Сондай-ақ, әлемдегі жетекші университеттер мен тілдік мектептер ұсынатын онлайн курстарды атап өткен жөн. Мысалы, Coursera және edX әртүрлі тілдер бойынша курстардың кең таңдауын ұсынады, соның ішінде іскери ағылшын, академиялық жазу және кәсіби коммуникация бойынша арнайы курстар. Бұл курстарды тілдік білім беру мамандары әзірлейді және студенттерге жоғары сапалы материалдар мен ресурстарға қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, BBC Languages, LingQ және Babbel сияқты көптеген ақысыз және қол жетімді тілдік ресурстар бар, олар сабақтар, аудио материалдар, мақалалар және интерактивті өзін-өзі оқыту жаттығуларын ұсынады. Бұл ресурстар студенттерге тілдік дағдыларын жетілдіруге көмектесіп қана қоймайды, сонымен қатар тілдің мәдениеті мен ерекшеліктеріне енуге мүмкіндік береді. Технология мен Интернетке қол жетімділіктің дамуымен Оқу материалдары барған сайын интерактивті және жекелендірілетінін атап өту маңызды. Заманауи платформалар студенттердің жеке қажеттіліктерін ескеретін және олардың тілдік мақсаттарына жетуге көмектесетін бейімделген сабақтарды ұсынады. Мысалы, бейімделу сынақтары мен жаттығулары әр оқушының жетістіктері мен әлсіздіктеріне байланысты автоматты түрде реттеледі, бұл материалды тиімдірек игеруге ықпал етеді. Екінші жағынан, интернет-ресурстар мәдениетаралық алмасу мен коммуникацияның бірегей мүмкіндіктерін ұсынады. Студенттер ана тілінде сөйлейтіндермен онлайн форумдар, чаттар және әлеуметтік желілер арқылы сөйлесе алады, бұл оларға тілдік ортаға енуге және ауызша және жазбаша қарым-қатынас дағдыларын дамытуға мүмкіндік береді. Мұндай өзара іс-қимыл студенттерге тілдік дағдыларды жетілдіруге ғана емес, сонымен бірге зерттелетін тіл қолданылатын елдердің мәдени ерекшеліктері мен дәстүрлерін түсінуге көмектеседі. [3,235]

Мектептегі білім беру контекстінде интернет-ресурстар шет тілдерін оқытудың таптырмас құралына айналады. Мұғалімдер оқушылардың қызығушылығын арттыратын және олардың оқуға белсенді қатысуына ықпал ететін сабақтар жасау үшін әртүрлі онлайн платформалар мен ресурстарды пайдалана алады. Мысалы, көптеген мектептер Duolingo-ны тілді өз бетінше үйренудің қосымша ресурсы ретінде оқу процесіне біріктіреді. Бұл платформа оқытуға ойын тәсілін ұсынады, бұл әсіресе жастар үшін тартымды. Оқушылар сабақтарды өз қарқынымен аяқтай алады, ұпай жинай алады және жетістіктерге қол жеткізе алады, бұл оларды тіл дағдыларын үнемі жетілдіруге итермелейді. Сонымен қатар, Rosetta Stone типті платформалардағы интерактивті сабақтар оқушыларға суреттер, дыбыстар және мәтіндік тапсырмалар арқылы тілдік ортаға енуге мүмкіндік береді. Бұл тәсіл тілдік құрылымдарды терең түсінуге ықпал етеді және тыңдау, оқу және сөйлеу дағдыларын дамытуға көмектеседі. Мұғалімдер сабақта өзара әрекеттесу және талқылау үшін негіз сияқты материалдарды пайдалана алады, бұл материалды тереңірек игеруге және қарым-қатынас дағдыларын нығайтуға ықпал етеді. [4,93] Coursera типті платформалар арқылы жетекші университеттердің Онлайн курстары мектеп оқушыларына құрылымдық және сапалы курстар арқылы тілдерді үйренуге мүмкіндік береді. Бұл курстарды тілдік оқыту мамандары әзірлейді және негізгі грамматикалық ережелерден бастап мәдениет пен кәсіби коммуникацияның озық аспектілеріне дейінгі тақырыптардың кең ауқымын қамтиды. Мұғалімдер мұндай ресурстарды оқу жоспарын толықтыру, зерттелетін тақырыпты тереңдету және оқу дағдыларын дамыту үшін пайдалана алады. Интернет-ресурстарды пайдалану мұғалімдер мен мектеп әкімшілігінің Құзыретті тәсілін қажет ететіндігін атап өту маңызды. Интернет желісіне тұрақты қолжетімділікті қамтамасыз ету, пайдаланылатын материалдардың сапасы мен өзектілігін тексеру, сондай-ақ оларды білім беру процесінде пайдалану тиімділігін қадағалау қажет. Бұл оқуды интерактивті, жекелендірілген және барлық оқушылар үшін тиімді етуге көмектеседі. [5,246]

Қорытындылай келе, шет тілдерін оқытуда интернет-ресурстарды пайдалану қазіргі білім берудің негізгі аспектісі болып табылады. Бұл ресурстар әртүрлі оқу материалдарына қол жеткізуді қамтамасыз етеді, тілдік дағдыларды дамытады және студенттердің өзін-өзі оқытуын ынталандырады. Дегенмен, оңтайлы нәтижелерге қол жеткізу үшін ресурстарды мұқият таңдап, оларды тілдік оқытудың ерекшелігі мен оқушылардың қажеттіліктерін ескере отырып, білім беру процесіне біріктіру қажет.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Fiona Dalziel. "Digital Tools for Language Learning". Издательство: Palgrave Macmillan, 2017. 256 стр.

2. Glenn Stockwell. "Online Language Learning: A Guide for Teachers and Students". Издательство: Cambridge University Press, 2016. 312 стр.

3. David Nunan (ред.). "Language Learning Beyond the Classroom". Издательство: Routledge, 2004. 208 стр.

4. Mark Warschauer. "Interactive Language Learning on the Web". Издательство: Cambridge University Press, 2000. 184 стр.

5. Martin Weller. "Virtual Learning Environments: Using, Choosing and Developing your VLE". Издательство: Routledge, 2007. 240 стр.