Шетел тілі сабақтарында оқытудың белсенді әдістері метапәндік нәтижелерді қалыптастыру тәсілі ретінде

Жылқыбай Алтынгүл Мейрамбекқызы, шет тілі: екі шет тілі мамандығының 4 курс студенті

М.Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан университеті

Әдіскер: Ешмуханова Назгул Бергенбаевна

Шетел тілі сабақтарында оқытудың белсенді әдістері метапәндік нәтижелерді қалыптастыру тәсілі ретінде

Қазіргі білім беру ортасы әмбебап білімнің, қабілеттердің, дағдылардың, сондай-ақ студенттердің өз бетінше әрекет ету тәжірибесі мен жеке жауапкершілігінің тұтас жүйесін қалыптастыруы керек, яғни білім мазмұнының заманауи сапасын анықтайтын негізгі құзыреттер. Мұғалім үшін бұл білім беруден балалардың белсенді оқуы мен практикалық тәжірибесіне жағдай жасауға көшу. Студенттер үшін – ақпаратты пассивті ассимиляциядан белсенді іздеуге, сыни тұрғыдан ойлауға және тәжірибеде пайдалануға көшу. Мұғалімнің басты мәселесі – бағдарламаны сапалы меңгеруді қамтамасыз ететін шарт ретінде оқушылардың білім беру құзыреттіліктерін дамыту әдістерін іздеу.

Оқытудың қазіргі тиімді формалары мен әдістерінің назары – қатысушылардың өз бетінше оқу әрекеті мен қарқынды топтық өзара әрекеттесу. Сондықтан қарым-қатынас негізінен мұғалім мен оқушы және мұғалім мен сынып арасында дамитын дәстүрлі оқытудан айырмашылығы, интерактивті оқытуда жаңа өзара әрекеттесулер пайда болады.

Топтық жұмысты және топ ішіндегі қарым-қатынасты ұйымдастыру қажеттілігі ГЭФ бағдарламасында көрсетілген. Коммуникативтік және әлеуметтік құзыреттілігін, тыңдау және диалогқа түсу, мәселелерді ұжымдық талқылауға қатысу қабілетін қалыптастыру және дамыту үшін студенттер құрдастар тобына бірігуі және құрдастарымен және ересектермен өнімді өзара әрекеттесу мен ынтымақтастықты құруы керек.

Оқытудың белсенді әдістері әртүрлі аспектілерде білім беру мәселелерін шешуді қамтамасыз етеді: оқудың оң мотивациясын қалыптастыру; оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру; студенттерді оқу процесіне белсенді қатыстыру; дербес белсенділікті ынталандыру; танымдық процестерді дамыту - сөйлеу, есте сақтау, ойлау; білім беру ақпаратының үлкен көлемін тиімді игеру; шығармашылық қабілеттерді және стандартты емес ойлауды дамыту; оқушы тұлғасының коммуникативті-эмоционалдық саласын дамыту; әрбір оқушының жеке және жеке мүмкіндіктерін ашу және олардың көріну мен даму шарттарын анықтау; өз бетінше ой еңбегінің дағдыларын дамыту; әмбебап дағдыларды дамыту.

Ағылшын тілін оқытудың практикалық мақсатын – оны қарым-қатынас құралы ретінде оқытуды ескере отырып, коммуникативті бағыттылық принципін жетекші әдістемелік принцип ретінде қарастырған жөн. Бұл оқытуды оқушыларды ауызша (тыңдау, сөйлеу) және жазбаша (оқу, жазу) қарым-қатынасқа тартатындай құрылымдау керек дегенді білдіреді. Оқытудың белсенді әдістерін қолдану ақпараттық-түсіндірмелі оқытудан белсенді дамыта оқытуға көшуді қамтамасыз етеді, ол оқу ақпаратын берудің монологтық әдістерін мұғалімдер мен студенттер арасындағы және студенттер арасындағы қарым-қатынастың интерактивті формаларымен ауыстыруды көздейді. Бұл білім сапасының жоғарылауынан бірден көрінеді. Мұндай ағылшын тілі сабақтарында студенттер жалықпайды, оқуға немқұрайлы қарамайды, бұған уақыт жоқ - бәрі бос емес.

Оқытудың белсенді әдістері сабақты бастау, мақсатты, күтуді, қорқынышты нақтылау, оқу материалын баяндау, өзіндік жұмысты ұйымдастыру, релаксация, қорытындылау әдістеріне бөлінеді. Бұл әдістердің әрқайсысы сабақтың белгілі бір кезеңінің нақты тапсырмаларын тиімді шешуге мүмкіндік береді.

Баланың сабақты бастайтын көңіл-күйі мен көзқарасына байланысты сабақтың басы өте маңызды. Оның жұмысы мен табысы осыған байланысты.

Комплимент әдісі.

Мақсаты: Оқушылардың көңіл-күйін, психологиялық жағдайын білу, оны жақсарту, жетістік жағдайын жасау.

Қатысушылар: Барлық оқушылар.

Жүргізу: Оқушыларға түсті (қызғылт сары – қуанышты, қуанышты, жасыл – күлкілі, қара – мұңды) жазылған карточка таңдау ұсынылады. Осыдан кейін студенттер өздерінің жақсы көңіл-күйлерімен бөлісіп, партасына мақтау айтулары керек. Бұл AMO опциялары бар. Мысалы, бір-біріне сәттілік, жақсы баға, үздік жұмыс тілеу. Егер бұл немқұрайлы оқушы болса, сіз мұғалімді мұқият тыңдап, алаңдамай, барлық тапсырмаларды дұрыс орындағыңыз келуі мүмкін. Балалар бұл AMO-ны өте жақсы көреді.

Билет әдісі.

Мақсаты: студенттерді шет тілдік ортамен таныстыру, сабақта жұмыс істеуге ынталандыру.

Қатысушылар: Барлық оқушылар.

Жүргізу: Кабинетке кірген әрбір студент зерттелетін тақырып бойынша есіне қаншалықты көп сөздерді атау керек. Айтылған сөздер саны бойынша студент «партер», «қорапқа» немесе «галереяға» билет алады. Сабақтағы белсенді жұмыс арқылы ғана орынды өзгертуге болады. Белгілі бір ұпай санын жинағаннан кейін студент оларды ең жақсы орынға ауыстыра алады.

Сабақта АКТ-ны қолдану мәселесіне келсек, дене шынықтыру сабағында оқушылардың ынтасын арттырып, психологиялық жағдайын жақсартатын өлең жолдары, әндер, шағын мультфильмдер өте қажет.

Балалардың сабақ тақырыбына сәтті және ыңғайлы енуінің бірнеше әдістері бар. Олардың барлығы үлес қосуда

Логикалық және кеңістіктік ойлау идеясы, аналитикалық дағдылар эмоционалдық саланың дамуына қызмет етеді: қызығушылық, таңдану.

Сөз әдісін тап.

Мақсаты: Сабақтың басында жинақылықты қамтамасыз ету, сабаққа қызығушылығын, оқушылардың зейінін арттыру.

Қатысушылар: Барлық оқушылар.

Жүргізу: Мұғалім бұрын өткен материалға байланысты қызықты сұрақтар қояды: дұрыс жауаптар тақтадағы бағанға жазылады. (Уақытты үнемдеу үшін жауаптар тек сөзден тұруы мүмкін). Сөздердің бірінші әріптері тігінен сөзді құрайды, ол жаңа тақырыптың атауы қызметін атқарады.

«Жұмбақ қадамдар» әдісі.

Мақсаты: Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын, зейінін арттыру, сабақтың тақырыбын тұжырымдау.

Қатысушылар: Барлық оқушылар.

Жүргізу: сыныпта түрлі түсті іздер қойылады. Сыныпқа кіре отырып, оқушылар өздеріне ұнаған жолды таңдайды. Әр ізде бір әріп жазылған. Бірлесе отырып, оқушылар сабақтың тақырыбы болатын сөзді құрастыру керек.

«Кілт сөздер» белсенді әдісі.

Мақсаты: сабақтың мақсатын тұжырымдау, оқушыларды жұмыстық көңіл күйге баулу.

Қатысушылар: барлық студенттер.

Жүргізу: Сабақтың тақырыбын анықтағаннан кейін оқушылар жұпта тірек сөздер түрінде дөрекі жоспар жасайды. Міне, осылайша оқушылардың іс-әрекетінің мәнін түсінуді, сабақ нәтижесінде қандай жетістіктерге жету керектігін және мұғалімнің олардан не күтетінін түсінуді қамтамасыз ету үшін сабақтың оқу нәтижелерін болжау жұмыстары жүргізіледі. Балалар сабақтың тапсырмаларын және тақырыпты оқу жоспарын өздері құрастырады.

Заманауи сабақта мақсат қою – ең негізгі кезеңдердің бірі, сондықтан оны қызықты ету өте маңызды. «Тақырыпқа ену» кезеңінен кейін өтетін «Үміт пен қорқыныш» кезеңінің маңызы зор, себебі мұғалім оқушылардың неден қорқатынын, сабақтан не күтетінін анық көреді. Сабақ соңында АМО-ға орала отырып, студенттер өз жұмыстарын қорытындылайды, орындалмаған қорқыныштарды жояды, күткен нәрселердің орындалғанын көрсетеді. Мұндай жұмыс студенттің өз қабілеті мен дағдыларына сенімін арттырады, одан әрі жұмыс істеуге ынталандырады. Бұл ұстаздар үшін де маңызды мәселе. Сабақты қорытындылау бойынша мұғалім балалардың сабақты қандай қиындықтармен тастағанын, оларды жеңу үшін жұмысты қалай құру керектігін, оларға не ұнағанын және не болғанын атап өтеді. Сондықтан біз көбінесе «Рефлексия» кезеңі үшін сабақтың соңында «Үміт пен қорқыныш» кезеңінде қолданылған АМО-ға қайта ораламыз.

«Шахмат тақтасы» әдісі.

Мақсаты: Оқушылардың үміттері мен алаңдаушылығын анықтау.

Қатысушылар: барлық студенттер.

Жүргізу: Шахмат тақтасының макеті бойынша оқушылар ашық шаршыға, қорқыныштары бар қара түспен жазылған үміттері жазылған парақшаларды жапсырады.

Бұл әдіс тақырыпқа ену кезеңінде өте жақсы. Тақырыптың атын анықтаған студенттер сабақтағы жұмысты жоспарлай алады. Ақ төртбұрыштар оқушылардың нені білетінін, ал қара шаршылар нені білгісі келетінін немесе нені білмейтінін көрсетеді. Сабақ соңында «Рефлексия» кезеңінде жұмыс қорытындыланады.

Пошта жәшігі әдісі

Мақсаты: Оқушылардың күтулері мен алаңдаушылығын анықтау.

Құралдар: түрлі-түсті карточкалар, қорап.

Жүргізу: Оқушылар дайындалған карточкаларға өз үміттері мен қорқыныштарын жазып, қораптарды ұяшыққа түсіреді (2 қорапты пайдалануға болады). Сабақ соңында берілген жауаптар «Рефлексия» кезеңінде оқылып, талданады.

Интерактивті лекция (енгізу) жаңа ақпаратты енгізу кезеңі болып табылады. Енгізу – бұл студенттерге жаңа ақпарат туралы қысқаша хабарлама, ол олардың сабақ тақырыбы бойынша одан әрі бірлескен жұмысы үшін нұсқаулық және негіз болады.

«Жол іздеушілер» әдісі.

Мақсаты: жаңа материалды баяндау, материалды құрылымдау, оқушылардың зейінін жандандыру

Материалдар: («Қоршаған ортаны қорғау» тақырыбы бойынша сабақ мысалында) кесектерге кесілген түрлі-түсті суреттер, табиғатты қорғау ұйымының хаты, газет жазбалары, репортаждар, маркерлер, суреттер.

Жүргізу: Тақтада оқушылар сабақтың тақырыбын шығарып, жұмыс кезеңдерін белгіледі. Топқа бөлуді былай жүргізуге болады: барлығы суреттің бір бөлігін алып, қалған бөлшектері бар оқушыларды табады. Сурет қалыптасады, сондықтан топ қай тақырып бойынша жұмыс істейтінін анықтайды: судың, ауаның, су айдындарының ластануы, ормандардың жойылуы т.б. Материалмен жұмыс жасау барысында оқушылар постер дайындап, есептің не екенін және оны шешу жолдарын түсіндіре отырып қорғайды.

Жаңа тақырыпты өз бетінше меңгеру кезінде оқушылардың жаңа материалды жан-жақты және терең пысықтауға қызығушылық танытуы маңызды.

Аялдама әдісі

Мақсаты: берілген тақырыпты шағын топтарда талқылап, талдауға үйрету.

Материал: үлкен форматты парақтар (ватман қағазы, постер, флипчарт блокнот), фломастер.

Жүргізу: Мұғалім жаңа тақырып бойынша талқыланатын мәселелердің санын анықтайды (оңтайлы 4-5). Қатысушылар сұрақтар санына қарай топтарға бөлінеді.

Топтар аялдамаларда таратылады. Әр аялдамада (қабырғада немесе үстелде) тақырып бойынша жазбаша сұрақ жазылған үлкен форматты парақ бар. Мұғалім топтарға сұраққа байланысты жаңа тақырыптың негізгі тұстарын параққа жазып алу міндетін қояды. 5 минут ішінде топтар талқылайды.

Көбінесе АМО-ны тәжірибеде қолдана отырып, мұғалім келесі мәселелерге тап болады: іс-шараларды өткізу көп уақытты қажет етеді, мұғалімнің қарқынды дайындығы қажет; жиі қатысушыларды тежеумен байланысты проблемалар бар; жоғары шығындар, шектеулі/тым көп қатысушылар.

Сонымен қатар, оқытудың белсенді әдістерінің өзі кейде оқушының оқу процесіне қатысуға құлықсыздығын жеңе алмайды. Кейбір студенттер үшін белсенді әдістер олардың оқу процесі туралы әдеттегі идеясын бұзатын нәрсе болып көрінеді, бұл сәйкесінше қандай да бір ішкі қолайсыздықты тудырады. Әртүрлі пікірлерді тыңдағанымен, сөйлеуші ​​топта психологиялық тұрғыдан басым болса, сөйлеуде бір адамның пікірі басым болуы мүмкін. Кейбір студенттер үшін белсенді әдістерді қолданатын топтық жұмыс - бұл ештеңе істемейтін әдіс. Мұғалім интерактивті әдістерді дұрыс меңгермесе, онда оқу процесі кәдімгі анархияға айналуы мүмкін.

Екінші жағынан, мұғалім қажетті қосымша дайындықтан қорықпаса және сабақтың дәстүрлі шеңберінен шығып кетсе, белсенді оқыту технологиясының барлық қарастырылған әдістерінің артықшылығы айқын. Бұл әдістерді орынды және орынды қолдану оқудың дамытушылық әсерін айтарлықтай арттырады, қарқынды ізденіс атмосферасын қалыптастырады, студенттер мен мұғалімдерде көптеген жағымды эмоциялар мен тәжірибелерді тудырады. АМО қолданатын ағылшын тілі сабағындағы мұғалімнің орны оқушылардың іс-әрекетін сабақ мақсатына жетуге бағыттаумен шектеледі, өйткені белсенді тәсілдердің негізін белсенді және интерактивті тапсырмалар мен студенттер орындайтын жаттығулар құрайды.

Сонымен, шет тілін белсенді оқыту студенттердің оқу-тәрбие процесіндегі белсенділігіне басымдық беруге бағытталған. Оқыту мен тәрбиелеумен қатар оқу процесінде АМО-ны қолдану студенттерде коммуникативті УУД-ді қамтитын жұмсақ немесе әмбебап деп аталатын дағдылардың қалыптасуы мен дамуын қамтамасыз етеді. Бүгінгі таңда бұл дағдылар – шешім қабылдау және проблемаларды шешу дағдылары, қарым-қатынас дағдылары мен сапалары, хабарламаларды нақты және нақты қойылған мақсаттарды айта білу, тыңдай білу – кәсіби және әлеуметтік қызметте жетістікке жетуде де, сонымен қатар маңызды рөл атқарады. жеке өмірде үйлесімділікті қамтамасыз етуде..

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Лазарев Т.В.«Жаңа стандарттардың білім беру технологиялары. 1-бөлім АМО технологиясы «Петрозаводск» Версо «, 2012 ж

2. «Белсенді оқыту әдістерінің шошқа банкі» электронды кітабы http://moi-universitet.ru/ebooks/AmoBook/amobook/

3. Козлова В.А. Шеберлік сыныбының материалдары « LearningApps серверінде интерактивті жаттығулар құру. Methodisty.ru сайты «Ағылшын тілін оқыту» шығармашылық тобы, 2014 ж

4. http://metodisty.ru/forum/groups/forum/prepodavanie_angliiskogo_yazyka-0.htm#topic/master_klass_sozdanie_interaktivnyh_uprazhnenii_na.htm

5. Козлова В.А. Методическая копилка