Материалдар / С.Торайғыровтың "Қамар сұлу" романы

С.Торайғыровтың "Қамар сұлу" романы

Материал туралы қысқаша түсінік

100 кітап жобасы бойынша жүргізілген сабақ

Жиенбаева Айнұр Нұрмағанбетқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

26 Қараша 2018

551

0 рет жүктелген

Басқа Ашық сабақ 11 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Е.Әуелбеков атындағы дарынды балаларға арналған №4 облыстық мектеп-интернатының тәрбиешісі Жиенбаева Айнұр Нұрмағанбетқызы«ҚАМАР СҰЛУ» ТАҚЫРЫБЫНДАҒЫ КІТАПХАНАЛЫҚЗЕРТТЕУ САБАҒЫМақсаты: оқушыларға С.Торайғыровтың өмірі туралы мәлімет бере отырып, «Қамар сұлу» романының мазмұнымен танысу, кейіпкерлер жүйесіне талдау жасау, әдеби сөйлеу тілін қалыптастыра отырып, көркем сөйлеуге бейімдеу.Нәтижесінде:Әдеби-теориялық білімдері кеңейеді, ақын-жазушы шығармашылығы туалы білімдері артады, өзіндік ой-пікір, тұжырым айтуға дағдыланады. Өткізілу формасы:Кітапханалық зерттеу сабағыКөрнекілігі:Слайд, бейнебаян, шығармалары туралы көрме.Жоспары:І. Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу

Оқушыларды сабақтың тақырыбы, мақсаты және жоспар бойынша таныстыру

Сынып оқушыларын топқа бөлу

Топ: «Зертеушілер» және «Әдебиеттанушылар»

ІІ. «Ойашар» кезеңі

Тәрбиешінің кіріспе сөзі

ІІІ. «Әдебиет әлемінде» кезеңі

«Зерттеушілер» тобы: С.Торайғыровтың өмірі мен шығармашылығы жайында шолу, зерттеу, ізденіс жұмыстары бойынша мәліметтер беру.

«Әдебиеттанушылар» тобы: «Қамар сұлу» романының ішкі мазмұны, жазушының айтар ойы және оқиға желісі бойынша таныстырылым жасау.

ІҮ. «Ділмар» кезеңі

Роман желісі бойынша оқушыларға сұрақтар беріледі, сол сөздерді орыстілі, ағылшын тіліне аударып, латын тілі үлгісінде жазады.

«Дос» және «Аққу» сөзіне орыс тілінде, ағылшын тілінде өз ойларын айту.

Ү. «Тапқырлық» кезеңі

Бұл кезеңде топ мүшелеріне «Қамар сұлу» романының ішкі мазмұнына сәйкес сұрақтар беріледі.

ҮІ. С. Торайғыровтың шығармашылық көрмесі

Видеокөрсетілім: «С.Торайғыровтың шығармалары»

С.Торайғыровтың шығармашылық көрмесімен таныстырады.

С.Торайғыров жайлы айтылған пікірлері.

«QR Cade Reader» программасын ұялы телефон арқылы таныстыру.

ҮІІ. Қорытынды

Кері байланыс

Барысы:Тәрбиеші: Құрметті оқушылар және ұстаздар! Жалпы баршамызға белгілі биылғы оқу жылының тәрбие саласы бойынша басым бағыттардың бірі «Шаңырақ» оқушылар қауымдастығы аясындағы әлеуметтік жобалары аясында жұмыс жасау. Біз бүгінгі сабағымызды «100 кітап» жобасы аясында ХХ ғасырдың көрнекті тұлғаларының бірі С. Торайғыровтың «Қамар сұлу» романы бойынша өзіндік ой өрбітеміз. Абайдан кейінгі қазақтың жазба әдебиетінде әр түрлі жанрда өзіндік қолтаңбасын қалдырған тұлға С. Торайғыровтың шығармаларымен кеңінен танысып, шәкірттік ізденістерімізбен бөлісетін боламыз. Сіздерге білім көгінде еркін жүзер тәуелсіз еліміздің білімді ұрпағы болуларыңызға тілектестік білдіремін. Олай болса, сіздерді сабақтың кезеңдерімен таныстырып өтейін. І. «Ойашар» кезеңіІ. «Әдебиет әлемінде» кезеңі ІІІ. «Ділмар» кезеңіІҮ. «Тапқырлық» кезеңі Ү. С. Торайғыровтың шығармашылық көрмесі ҮІ. ҚорытындыТәрбиеші: Жалпы бүгінгі сабаққа сынып оқушыларынан құралған екі топ «Зертеушілер» және «Әдебиеттанушылар» топтары қатыстырылып отыр. Екі топқа да бүгінгі тақырып аясында С.Торайғыровтың өмірі, шығармашылығы, роман мазмұны бойынша үйге тапсырма берілген болатын. Яғни, өздеріңіз байқап отырғандай, «Зерттеушілер» тобына С.Торайғыровтың өмірі мен шығармашылығы жайында шолу, зерттеу, ізденіс жұмыстары бойынша мәліметтер берілсе, «Әдебиеттанушылар» тобы «Қамар сұлу» романының ішкі мазмұны, жазушының айтар ойы және оқиға желісі бойынша таныстырылым жасау, өзара ойбөлісу тапсырылған болатын. Олай болса, «Әдебиет әлемінде» кезеңі бойынша екі топтың ізденіс жұмыстарына кезек берейік.Алғашқы сөз кезегі жазушы өмірінен, шығармашылығынан сыр шертетін «Зерттеушілер» тобына береміз. («Зерттеушілер» тобының шығармашылық ізденістері тыңдалады)Сұлтанмахмұт Торайғыров 1893 жылдың 28 қазанында Баянауыл ауданында дүниеге келген. Әкесі – Әубәкір кедей болған, бірақ хат таныған адам. Бір жасында анадан айырылып, жетімдікті көріп өседі. Қуанышсыз балалық шақ, жартылай аш өмір – осының бәрін Сұлтанмахмұт басынан өткереді. Хат тануды ол әкесінен, кейін молдадан үйренеді. Қараңғы қазақ көгіне,Өрмелеп шығып күн болам.Қараңғылықтың көгінеКүн болмағанда кім болам, - деп жырлаған ақынның шын мәнінде де, бүгінде қазақ аспанындағы рухани сәуле шашып тұратын, ең жарық күндердің бірі болып, мәңгілікке жалғанатына ешкімнің де, таласы жоқ екені анық. Тәрбиеші:Міне балалар, байқағанымыздай «Зерттеушілер» тобы тақырып аясында өздерінің ақпараттық мәліметтерін ортаға салды. Олай болса, «Әдебиеттанушылар» тобына сөз кезегін береміз. Сіздер тапсырма бойынша «Қамар сұлу» романының ішкі мазмұны, оқиға желісі жазушының негізгі ойы мен суреттеуі бойынша тоқталып өтсеңіздер. («Әдебиеттанушылар» тобының шығармашылық ізденістері тыңдалады)Жазушы қазақ әйелдерінің теңсіздігін негізгі тақырып етіп алған. Романның негізгі идеясы кейіпкерлер арасындағы тартыстар арқылы ашыла түседі. Бұл романда өмірде болған оқиғалар негізінде жазылған. Қай дәуірде, қай қоғамда өмір сүрсе де әйел өмір тірегі, қоғамның қозғаушы күші, ұрпақ тәрбиелеуші екендігін жоққа шығара алмаймыз. Феодалдық қоғамда өмір сүріп қалың мал құрбанына шалдыққан жүздеген қыздар мен әйелдердің көз жасы өздерің оқыған романдардың негізгі өзегі болды. «Әдебиет әлемі»кезеңінің арнайы берілген тапсырма бойынша екі топтаөзіндік дайындықпен келгенін байқадық. Екі топтың тақырып аясында өзіндік зерттеу, зерделеу жұмыстарын жүргізіп, ойларын еркін, түсінікті тілмен жеткізе білді. Топтарға рахметімізді айта отырып, келесі кезең бойынша «Ділмар» кезеңіне кезек береміз. Бұл кезеңде оқушыларға роман аясында бірнеше сөйлемдер оқылады. Сол сөйлемдегі айтылмай тұрған сөзді тауып, орыс тілі, ағылшын тіліне аударып, латын тілі үлгісіндежазу тапсырылады. Олай болса, топтарға сәттілік тілейміз. Бірінші болып «Зерттеушілер» тобына кезек береміз. Жалпы бұл кезеңде екі топқа бес сұрақтан беріледі.«Зерттеушілер» тобына:

Қасан Ахметке кімі болып келеді? Досы – друг – friend -Dosy

Қасен оңашада: «Қарағым, сонша жүдеп немене» ... үрді, керуен көшті, мен тірі тұрғанда сені жылатып қор қылады деймісің? Ит – собака – dog –I’t

«Қыз ұялтар» кәдесін алған Оспандікі жабығы сойып тамаша ... қылмақшы болды. Ойын – игра – game –Oi’yn

Қамар сұлу неше жасында Жорға Нұрымға атастырылды? Он бес – пятнадцать – fivteen – Onbes

Неке қиярда молда суға не ... салды. Күміс – серебро – silver – Ku’mis

«Әдебиеттанушылар» тобына:

Қамардың асқан сұлулығын сипаттағанда жазушы қыздың мойынын неге теңейді? Аққуға – лебедь – swan –Aqqy’

Бақсы зікір салғанда неше қуыршақ, неше қара тікен керек екенін айтты? Жеті – семь – seven – Jeti

Ахмет пен Қамар бір – бірімен не ... арқылы сырласты. Хат – письмо – letter – Hat

Қасен қай айда Омскіге оқуға кетті. Тамыз – августь – august -Tamyz

Қалтан, Оспан Омарға кім болып келеді? Ағасы – брат – brother -Ag’asy

Тәрбиеші:«Ділмар» кезеңі бойынша екі топта өз белсенділіктерін көрсете алды. Екі топтың да дайындықтары жоғары дәрежеде екенін байқадыңыздар. Олай болса, келесі кезеңіміз «Тапқырлық» шарты бойынша топ мүшелері «Қамар сұлу» романының ішкі мазмұнына сәйкес сұрақтарға жауап берулері тиіс.

«Зерттеушілер» тобының сұрақтары:

Шығармадағы негізгі кейіпкерлерді атаңыз? Қамар, Ахмет, Омар, Нұрым.

Шығармадағы суреттелген салт – дәстүрлерді атаңдар? Атастыру, қалың мал беру, жар – жар, үшкіру, кәде беру.

«Әдебиеттанушылар» тобының сұрақтары:

Шығармадағы қосалқы кейіпкерді атаңыз? Қалтан, Оспан, Қасен, Жәуке, Жұмабай, Бәтек молда.

Романда қандай мақал – мәтелдер кездесті? «Соқыр тауыққа бәрі бидай», «Таң атпайтын десе де, күн қоймайды», «Кәріліктің алды жігіттіктің соңы», «Арсызға алты күн мейрам», «Суға кеткен тал қармайды», «Теңі келсе, тегін бер», «Алдыңғы арба қайда жүрсе, соңғы арба сонда жүреді», «Бір тойған – шала байдық», «Жалғыз қаздың үні шықпас, жалғыздың шаңы шықпас», «Соқырдың қолына, саңыраудың жолына түспе», «Жақсыдан жаман туса, емі болмас, жаманнан жақсы туса, теңі болмас», «Ит үрді, керуен көшті», «Бастан құлақ садақа»

Тәрбиеші: Жарайсыңдар, балалар. Бүгінгі сабаққа үлкен дайындықпен келгенсіздер. Ендігі кезекте С. Торайғыровтың шығармашылық еңбектерінің көрмесі және қазіргі заманауи технологияда дамыған «QR Cade Reader» программасы ұялы телефон арқылы кітап оқуға қалай болады, сол жөнінде кітапханашы Бөгеналиева Айнұр апайларын тоқталып өтеді. Кітапханашы: Елбасымыз айтып өткендей, «Өзінің биік, таза рухани қасиетімен Кітап мәдениет пен руханиятты қорғауда теңдесі жоқ қару болып табылады. Кітап адамзат баласына ағарту һәм білім сылайды» Сұлтанмахмұт Торайғыров – қазақ халқының сүйікті перзенті, асқан дарынды ақыны, ағартушы, педагогі.

Видеокөрсетілім: «С.Торайғыровтың шығармалары»

С.Торайғыровтың шығармашылық көрмесімен таныстырады.

С.Торайғыров жайлы айтылған пікірлері.

«QR Cade Reader» программасын ұялы телефон арқылы таныстыру.

Тәрбиеші:Оқушылар «100 кітап» жобасы аясында негізінен әдебиет пән мұғалімі, кітапханашы және тәрбиешілер ұйымдастырып, жұмыстар жүргізіп, жүргенін білесіздер. Осы негізде сіздердің бүгінгі жұмыстарыңызды бақылау үшін әдебиет пәнінің мұғалімі Әубәкірова Ляззат апайларынды шақырып отырмыз. Ендеше сөз кезегін апайға берейік.Кері байланыс:Оқушылар кері байланыс ретінде біз бүгін сабақта не білдік? нені үйрендік? Сабақты қорытындылау үшін сіздерге кері байланыс ретінде сұрақтар қоямын.

Шығармадан қай кезеңнің тарихын білдік?

Шығармадан қандай тәрбиелік мән алдыңыздар?

Бүгінгі сабақ сіздерге тиімді болды ма?

Үйге тапсырма:Шығармадан қалауы бойынша үзінді жаттауҚорытынды:«100 кітап» жобасы аясында қазақ әдебиетінің алтын қорындағы құнды шығарманың бірімен және қазақ әдебиетінің тарихында өзіндік орны бар тұлғаның бірі С.Торайғыровтың өмірі мен шығармашылығы жайында көп мәліметтер білдік. Алған мәліметтеріңізді алдағы уақытта қажеттеріңізге жарайды деген сенімдемін. Рухани құндылығымыздың бастауы – кітапты жанымызда серік етейік. «100» кітап жобасы аясында өзіміздің арнайы тізімде көрсетілген кітаптарды оқып, келесі 11 - сыныпқа эссе жазуға дайындалуға шақырамын.

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!