..

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ........................................................................................................................4

І НЕГІЗГІ БӨЛІМ........................................................................................................5

1.1 Химия сабағында ойын элементтерін, жаңа инновациялық технологияны пайдалану.....................................................................................................................5

ІІ ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ.....................................................................................10

2.1 Химиядан сыныптан тыс жұмыстарды ақпараттандыру арқылы оқыту.......10

2.2 Химиядан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстардың түрлер ........................12

ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................20

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.........................................................21

КІРІСПЕ

ХХІ ғасыр ақпарат ғасыры болғандықтан, адамзат компьютерлік дағдыларды қажет етеді. Білім берудің негізгі мақсаты-білім беру мазмұнын жаңарту ғана емес, сонымен қатар оқытудың әртүрлі әдістері мен құралдарын қолданудың тиімділігін арттыру. Бұл мақсатқа жетуде ақпараттық технологияларды қолдану әдісі маңызды рөл атқарады. Назарбаев Қазақстан халқы үшін "оқу бағдарламасындағы білім беру саласын жақсарту үшін ақпараттық технологияларды қамтуды кеңейту қажет", жаңа ақпараттық технологияларды сыныптарда үлкен ауқымда пайдалануға көшуді жүзеге асыру қажет. Оқу аудиторияларында ақпараттық технологияларды пайдаланудың негізгі мақсаты Қазақстан Республикасында бірыңғай ақпараттық білім беру ортасын құру, жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану, Қазақстан Республикасында ақпараттық кеңістіктің және әлемдік білім беру кеңістігінің үздіксіздігі болып табылады.

Сыныптан тыс жұмыстар кезінде байқалатын құбылыстар мен процестерді сипаттаудың арқасында оқушылар Өзін-өзі дамытуды, химияға деген қызығушылықты арттырады, оқушылардың дағдылары мен қабілеттерін қалыптастырады.

Мектептегі химия курстарының практикалық бағытын күшейтетін мәселелерді шешу жалпы білім беру, зияткерлік және арнайы практикалық дағдыларды дамыту мен қалыптастыруға ықпал ететін сабақтарда теория мен практиканың бірлігін қамтамасыз ететін практикалық және зертханалық жұмыстарды мақсатты және жүйелі ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Бұл адамға белгілі бір процестерді сәтті орындауға мүмкіндік беретін тапсырмалар жиынтығын игеруді қамтиды.

Курстық жұмыстың мақсаты: химия сабақтарында және сыныптан тыс жұмыстарда ойын элементтерін қолдануға үйрету, оқытудың маңыздылығын анықтау.

Курстық жұмыстың мақсаттары:

- Сыныптан тыс іс-шараларда ойын элементтерін қолдану;

- Сыныптан тыс іс-шаралардың талаптары мен түрлерін қарастыру.

І НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1. Химия сабағында ойын элементтерін, жаңа инновациялық технологияны пайдалану

Көптеген жаңа технологиялармен қатар химия сабақтарында ақпараттық технологиялар жиі қолданылады. Заттардың құрамы мен құрылымын, олардың қасиеттерінің олардың құрылымына тәуелділігін зерттеу, белгілі қасиеттері бар жаңа заттар мен заттарды алу, химиялық өзгерістердің заңдылықтары және оларды бақылау әдістері мектептерде химияны оқытудағы негізгі проблемалар болып табылады. Заттар әлемін (құрамы, құрылымы, бір нәрсенің екіншісіне айналуы) зерттей отырып, студенттер практикалық іс-әрекет туралы терең білім алуы керек. Осыған байланысты күнделікті сабақтарға:

- Мультимедиа (бейне, аудио, теледидар, электрондық оқулық);

- Зертханалық тәжірибелер;

- Компьютер (компьютерлік бағдарлама, интерактивті тақта);

- Анықтамалық деректер (сөздік, энциклопедия, карта, дерекқор) ;

- Интернет сияқты көрнекі материалдарды пайдалану айтарлықтай нәтиже береді. Бұл қаражат студенттердің қызығушылығын арттырады, алынған мәліметтерді мұқият тыңдауға және нақтылауға мүмкіндік береді. Оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын ояту мұғалімнің сабақты қалай өткізетініне де байланысты. Қазіргі уақытта оқытудың көптеген интерактивті әдістері бар. Білім беру және озық тәжірибені дамыту белгілі оқытудың барлық әдістері мен әдістерін еркін меңгеру, әрбір нақты жағдайға сәйкес ең тиімдісін таңдау және олардың бірнешеуін бірге қолдану, тиімді, үйлесімді және шығармашылық, сабақты сәтті жүзеге асырудың кілті болып табылады. Мен келесі сұрақтарға ерекше қызығушылық танытқым келеді [1]:

1. Мұғалімдер өткізіп алған сабақтарға тәуелсіз талдау жасап, өз кемшіліктерін табуға тырысуы керек.

2. Білім беру мен тәрбиелеуде қоғаммен байланысқа, педагогикаға, ынтымақтастыққа, ғылым мен әдіснамаға, зерттеулерге, зерттеулерге сүйене отырып, инновацияға ұмтылу қажет.

3. Мұғалімдер күн сайын әр сабаққа шығармашылықпен дайындалуы керек. Өйткені, оқыту-бұл өнер, мұғалімнің жұмысы. Сондықтан, біздің ойымызша, бұл тиімді ұйымдастыру, әрбір сабақта, біз ықпал ететін жағдайлар жасау, сондай-ақ, осы шаршау себеп жиналады оқушының арттыруға және оның қабілеті.

Ақпараттық технологиялар негіздері адамның химия саласында алған білімі мен сауаттылығының кеңеюіне ықпал етеді (мысалы, интернет-сайттар арқылы көрнекі материалдардың жоғары деңгейі бар). Уақыт өте келе сабақтарға арналған бейне, аудио және теледидар құралдарын, компьютерлерді пайдалану оқушының көкжиегін кеңейтеді. Әсіресе оқулық тарауларын жалпылау арқылы студенттер қосымша материалдар жинайды, білімдерін кеңейтеді, танымдық белсенділікті арттырады, сонымен қатар логикалық ойлауды қалыптастырады және шығармашылық қабілеттерін дамытады. Тест тапсырмаларын орындаңыз. Компьютерлік оқыту оң нәтиже береді. Ақпараттық мәдениет-бұл компьютермен дұрыс жұмыс істеу мүмкіндігі ғана емес, сонымен қатар барлық ақпарат көздерін дұрыс пайдалану мүмкіндігі: анықтамалар, химиялық формулалар, сөздіктер, телешоулар. Мысалы, сіз химиялық формуладан қосымша ақпарат ала аласыз. Химиялық формула химиялық тілдің маңызды бөлігі болып табылады, өйткені ол осы заттың химиялық құрамын анықтайды [2].

Жаңа ақпараттық технологияның басты ерекшелігі-студенттер өз бетінше немесе бірлесіп шығармашылық жұмыстармен айналыса алады, іздейді, жұмыс нәтижелерін тексере алады, өздерін сынап, қол жеткізген жетістіктерінен ләззат алады. Ол үшін мұғалім өзі жүргізетін сабақ түрін дұрыс таңдай білуі керек. Сабақты сәтті ұйымдастырудың басты мақсаты - оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру және сәйкес білім беру. Сабақтың сәтті аяқталуы, біріншіден, мұғалімнің біліміне, дағдылары мен тәжірибесіне, екіншіден, сабақтың материалына, үшіншіден, сабақтың түріне және төртіншіден, мұғалім мен оқушының көңіл-күйіне байланысты. Сабақтарды тартымды және сәтті өткізу мүмкіндігі білім беру қауымдастығынан үлкен ізденісті, білімді, дағдыларды және тапқырлықты талап етеді. Менің ойымша, сабақты сәтті ұйымдастырудың бірнеше алғышарттары бар. Мүмкін:

- Сабақ тақырыбы бойынша сабақ жоспарларын жасаңыз. Сабақ жоспары нақты қолданылатын етіп жасалуы керек. Нашар жазылған сабақ жоспарлары жақсы нәтиже бермейді.

- Сабақтың формасын, дағдылары мен дағдыларын тақырыпқа байланысты өзгертіңіз.

- Тақырып бойынша қосымша материалдарды шығармашылық түрде таңдау мүмкіндігі.

- Дидактикалық, техникалық құралдарды және электрондық оқулықтарды қолдану арқылы оқушылардың эмоцияларына әсер ету;

- Сабақтарда үздік тәжірибелер мен жаңа технологияларды қолдану. Сонымен бірге, осы салада инновациялық технологияларды қолдануға ең жақсы сәйкес келетін тақырыпта зерттеу, кез-келген тарауларды салыстыру қажет деп ойлаймын. Сонымен қатар, студенттің бастапқы білім деңгейін, жаңа технологияларды қолдану барысында қанша білім алғанын, білгенін анықтау және диагностикалау артық болмайды. Өйткені, өз білімі мен дағдыларын оқытушылармен тексермеген студенттер біртіндеп жақсы нәтиже алатын студенттер қатарына қосылады. Бұл өз кезегінде сыныпта сәтті өнер көрсетуге кедергі болмайды.

Ақпараттық технологиялардың бірі-интерактивті тақталар, мультимедиа және онлайн сыныптар. Ол оқу процесін компьютерлендіру үшін интерактивті тақталармен тиімді жұмыс істейді. Қазіргі уақытта Қазақстанның барлық орта мектептерінде интерактивті тақталар орнатылған. Мен жұмыс істейтін мектепте жаңа ақпараттық технологиялар кеңінен қолданылады деп күтілуде. Мектептің компьютер залында интерактивті тақталар орнатылған. Сондықтан мен осы тақтада ойлануды жоспарлап отырмын және барлық сабақтарды қызықты өткіземін [6].

Сынып тақтасының көмегімен сіз қызығушылықтың, зияткерлік білімнің, оқушылардың білімінің сапасын арттыра аласыз. Жеке өзім әр сабақта интерактивті тақталарды жиі қолданамын, тіпті химия бойынша зертханалық сабақтар өткізсем де. Мысалы: бейорганикалық химия зерттеулеріндегі интерактивті тақтамен жұмыс студенттерді қызықтырып қана қоймайды, сонымен қатар шығармашылық дағдыларды дамытуға, жаңа ақпараттық технологияларды үйренуге және қолдануға мүмкіндік береді. Сабақта интерактивті тақтаның элементтерін қолдану,жақсы түсіну,дайындалған арнайы тапсырмаларды тыңдап қана қоймай, оларды өз көзіңізбен көру мүмкіндігі. Тестілеу әдістерін әр тараудың соңында немесе интерактивті тақта арқылы оқушылардың білімін тексеру үшін жаңа сабақ кезінде қолдануға болады. Ол студенттерден бір уақытта жауап ала алады. Құрылған кестені қолдана отырып, сіз бір уақытта тест нәтижелерін тексеріп, оларды бағалай аласыз. Бұл жауаптардың нәтижелерін бақылауға және оқушылардың материалды түсіну деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Интерактивті тақта арқылы тестілеу кезінде мұғалімдер оқушылардың білім деңгейін тексере алады. Студенттің емтихан сұрақтарына жауап беруге уақыты бар. Бұл жүйе жалқау студенттердің қызығушылығын дамытуға, жабық студенттердің ойларын білдіруге ықпал етеді. Оқушылар құпия жауаптар бере алады[7].

Ақпараттық технологияларды енгізудің тағы бір мүмкіндігі-электрондық оқулықтар. Электрондық оқулықтар-бұл дидактикалық технологиялар мен ақпараттық технологияларды қолдануға негізделген негізгі жүйе. Электронды оқулықтарды оқу студенттер мен оқытушылардың жеке жұмысы сияқты жүреді. Бұл электронды кітап тек студенттер үшін ғана емес, мұғалімдер үшін де дидактикалық құрал болып табылады.

Қазіргі заманның даму қарқыны оқытушылардан жаңа зерттеу бағыттарын құруды талап етеді. Компьютерлер мен ақпараттық технологиялардың көмегімен жүзеге асырылатын оқу процесі студентте жаңа ойларды қалыптастырады. Бүгінгі таңда ақпараттық қоғам саласында педагогикалық технологиялардың тиімділігі оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастырудың және машиналық оқытуды дамытудың жалпы моделінен жоғары. Жақында жаңа ақпараттық технологияларды қолдану мектептегі білім беру жүйесіндегі маңызды бағыттардың бірі болды. Мультимедиялық технологиялар көбінесе компьютерлік сыныптарда қолданылады. Ағымдағы сабақ материалдарымен байланысты көптеген мазмұн бар. Мектепте химия сабақтарын компьютерлердің көмегімен өткізудің көптеген мүмкіндіктері бар. Жаңа материалдарды сипаттау кезінде сіз интерактивті компьютерлік графиканы қолдана отырып, аппараттық және бағдарламалық құралдарды қолдана аласыз. Компьютерлік графикалық материалдар презентация мониторында көрсетіледі. Химиядан компьютерлік тесттерді қолдану оқушылардың зияткерлік қабылдауын жақсартады. Студенттер жақсы нәтижеге қол жеткізгенге дейін бірнеше рет тестілеуден өтеді. Барлық осы сынақтар минималды химиялық талаптарға сәйкес келеді. Келесі маңызды шарт - уақытты үнемдеу. Қысқа уақыт ішінде көптеген бағдарламалар сұрақтарды түсіндіру және формулалар мен эксперименттерді көрсету арқылы біріктіріледі. Химия сабақтарында мен сабақтарға қатысып, жаңа ақпараттық технологияларды қолдана отырып, өзіндік жұмыс дағдыларын ұйымдастыра бастадым: проблемаларды шешу дағдылары, жылдамдық, дағдылар[8].

Осы ақпарат құралдарын қолдана отырып, сіз оқушыларды өз қабілеттеріне,білім деңгейіне, мотивациясына, өзіндік жұмыс, іздеу, шығармашылық дағдыларына сүйене отырып топтай аласыз, қорытынды жасай аласыз,оқушылардың интеллектісін дамыта аласыз, өзіндік дүниетанымын, сынып мотивациясын қалыптастыра аласыз, үй тапсырмаларын орындау кезінде жіберілген қателіктер мен кемшіліктерді уақтылы анықтап, түзете аласыз. Сабақ барысында орындалатын сыныптан тыс жұмыстар оқушыларды біліммен қаруландырмайды, бірақ логикалық ойлауды, есте сақтауды дамытады, шығармашылық ұмтылыстарды,өзіндік,өзіндік, ойлау икемділігін, өмірге ғылыми көзқарасты дамытады.", "Кәсіби химик", "Центурион", " неге бұлай?", "Кім көбірек біледі?", "Кім жылдам?" "Не? Қайда? Қашан?", "кәсіби химик"сияқты танымдық ойындарды қолданыңыз. Алынған ағымдағы тақырыптарды басшылыққа ала отырып және атқарылған жұмыстың қорытындысын шығара отырып, мен өмір мен алған білімді біріктіруге, студенттердің дербестігін дамытуға, студенттердің білім сапасын арттыруға, өзін-өзі бағалаудың, креативтіліктің жоғары деңгейі бар жан-жақты тұлғаны қалыптастыруға назар аударамын. Осы тәжірибенің арқасында оқушылардың білімін, дағдыларын,ойлау қабілетін, шығармашылық ұмтылысын бақылайтын белгілі бір нәтижелерге қол жеткізілді. Менің "фосфордың сипаттамалары" тақырыбындағы ашық сабағым "кезеңді кешенді талдау" стратегиясының арқасында өте сәтті болды. Сабақ үшін мен анықтамалық сөз болып табылатын кірістіру кестесін қолдандым. Мен бейнеде фосфордың химиялық қасиеттерін көрсеттім. 8 "- ден "сыныпқа дейін", ол бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып, деңгейлік жұмыс арқылы танымдық қызығушылықты арттыруға бағытталған. Қышқыл. Менің тұз тақырыбындағы сабақтарым студенттерді ұйымшылдықпен, ақылдылықпен біріктіріп, теориялық білімді жүйелендірді. Осы сыныппен мен химия мұғалімдерінің жергілікті олимпиадасына қатысып, диплом алдым. 8 сыныпта "жаңбыр" "тұз" сыныбы өтті. Жұмысты тексеру, Сабақтың "құрамы мен химиялық қасиеттері", "ми шабуылы", "Кім жылдам?" "Ойын элементтерін қолдана отырып," білімімді сынап көр", мен оқушылардың белсенділігін арттырамын. Сабақтар өте сәтті өтті және менің тәжірибем оларды мектеп мұғалімдеріне таратуға итермеледі. Химия және биология мұғалімдерінің аудандық семинарында "нашақорлық - қазіргі індет"тақырыбында ашық сабақ өткіздім. 9-сыныпта "темір", "алюминий және оның қосылыстары" тақырыптары бойынша сабақтарда мен анықтамалық материалдардың көмегімен оқушылардың ойлау және есте сақтау қабілетін дамыту үшін электрондық оқулықтарды қолдандым. схемалар, семантикалық карталар, релелік сұрақтар. Сыныптан тыс жұмыстар есте сақтау қабілетін дамыту,ғылым мен техниканың жетістіктеріне,білімге деген қызығушылықты арттыру үшін өте маңызды. Оқушылардың химиялық сауаттылығын арттыру, алған білімдерін бекіту үшін олар сыныптан тыс тапсырмаларды орындауы, химиялық викториналарды шешуі, кроссвордтарды шешуі, логикалық есептерді шешуі, көкжиегін кеңейтуі, тақырыптарға деген қызығушылығын арттыруы және білімаралық байланыстарды нығайтуы керек. Қайталау кезінде тарауды қорытындылау, тақырыпқа қатысты сөздік қорын толықтыру, өткен тақырыптардың мазмұнын толық ашу, сабақтарды бекіту үшін тиісті кесте құру үшін "қайта оқу" мақалын қолданыңыз. Әр тараудан кейін мен қосымша сабақтар өткіземін,тақырыпты толық меңгере алмайтын студенттермен сыныптан тыс жұмыстар жүргіземін,тақырыпты қаншалықты жақсы меңгергенін көремін,химиялық диктант, тәуелсіз жұмыс,тақырыптық есеп,тест,тест жұмыстарын жүргіземін. Тест түрлері студенттерге білімдерін бекітуге және жүйелеуге мүмкіндік береді. Бұл сонымен қатар оқытушылар мен студенттерге уақытты үнемдеу үшін оқу тапсырмаларын ұйымдастыруға жағдай жасайды. Мен оқушылардың білім деңгейіне негізделген тест тапсырмаларын орындаймын, нәтижелерді кілттермен тексеріп, оларды бағалаймын. Егер жауап жоғары болса - 75% - "жақсы", -50% - ға дейін - "қанағаттанарлық", -50% - дан аз болса-білім деңгейі "төмен" деп бағаланады. Жеке тұлғаның психологиялық ерекшеліктерін, жасын, студенттердің білімін және іздеу дағдыларын тәуелсіз бағалауды, студенттердің қабылдау және игеру деңгейіне негізделген талдауға жауап беру қабілетін ескере отырып. Баға символмен бірдей және сонымен бірге оқытудың мүмкін болатын тиімділігін анықтауға негіз болады. Бағалау парағында мен әр деңгейдегі тапсырманы бағалаймын және қорытынды баға беремін [9].

Химиктердің өмірі мен қызметі кадмиймен кеңінен қамтылған. Эссе жазу кезінде студенттер бұқаралық ақпарат құралдарынан белгілі химиктердің өмірбаяны туралы энциклопедиялық ақпарат ала алады. Сонымен қатар, студенттермен сабақтарда мен кадмийде ұсынылған слайд-шоуды үнемі қолданамын, ол "химик нұсқаулығы" журналында жарияланған. Журналдарда пайда болатын презентациялар кез-келген тақырып үшін өте маңызды және студенттер көптеген ақпарат ала алады. Жылжымалы материалдар сыныптарда кеңінен қолданылады, мысалы:" күкірт және оның қосылыстары"," азот"," Атом құрылымы"," хлорды қолдану"," кремний"," аммиак"," эфир"," көміртек"," қышқыл"," негіз","алюминий".

Әдетте студенттердің ақпараттық технологиялар негізінде алған білімдерінің арқасында:

1.Оқушы пәнге деген қызығушылықты арттырады және ынта тудырады.

2. Шығармашылықты арттырыңыз.

3. Жылдам ойлауды үйретіңіз және білім сапасын арттырыңыз.

4. Студенттер өзіндік жұмысымен таныс.

5. Экологиялық сауатты болуды үйреніңіз.

6. Тағамның химиялық құрамының зияндылығы тәжірибелер барысында анықталады.

7. Химиялық дағдыларды игергісі келеді.

Ақпараттық технологиялар мұғалімдердің жұмысында тиімдірек: олар оқушылардың біліміндегі олқылықтарды үнемі зерттеп, түзету тапсырмаларын орындауда пайдалы. Қазіргі заманның даму қарқыны мұғалімдердің зерттеудің жаңа бағыттарына деген шығармашылық көзқарасын ынталандыруы керек. Сондықтан, 21 ғасыр - информатика ғасыры, яғни ақпараттық технологиялардың даму дәуіріндегі еліміздің болашағы-қазіргі заманға сай болу.Жас ұрпаққа жан-жақты шығармашылық ізденіс,дамуға ықпал ететін мұғалімдерге үлкен сұраныс қажет. Менің студенттерім де дискіге нақты тапсырмаларды жазады. Зертханалық жұмыстар барысында біз тамақ өнімдеріндегі зиянды заттардың құрамын талдадық, мысалы, тұздалған майшабақ балығы.Бұл өнім ұзақ уақыт сақтау үшін уротропин қоспасымен өңделетіні туралы хабарланды. Сірке қышқылына қосылған уротропин өте улы формальдегид қоспасына айналады. Бұл адам ағзасы үшін өте қауіпті зат. Бұл көру, есту, тыныс алу органдарына зақым келтіруі мүмкін, сонымен қатар орталық жүйке жүйесіне зақым келтіруі мүмкін. Сонымен қатар, біз үйде дайындалған фри мен картопты бөлек ыдыста сақтадық, 45 күннен кейін үйде дайындалған және ескірген картоп, ал фаст-фуд компанияларының арнайы тағамдарында дайындалған фри өзінің тұсаукесерін сақтап қалды [10].

ІІ ПРАКТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

2.1 Химиядан сыныптан тыс жұмыстарды ақпараттандыру арқылы оқыту

Студенттер химияға деген қызығушылығын қанағаттандырса да, негізгі бағдарламада элективті пәндер де шектеулі. Студенттер бағдарламадан тыс көптеген мәселелерді білгісі және үйренгісі келеді. Бұл химияның күнделікті өмірде және ұлттық экономикада маңызы күн сайын артып келе жатқандығына байланысты. Бұл оқушылардың тілектерін қанағаттандыру үшін сыныптан тыс жұмыстар жүргізіледі. Атауынан көрініп тұрғандай, бұл жұмыс оқушылардың өтініші бойынша және мұғалімнің басшылығымен сыныптан тыс орындалатын оқу тапсырмаларын ұйымдастырудың тәсілі болып табылады[11].

Сыныптан тыс іс-шаралар оқушылардың сабақтарда алған білімдерін тереңдетеді және практикалық дағдылар мен қабілеттерді алуға ықпал етеді.

Ұлы ғалымның өмірінен, оның ғылымға деген шексіз адалдығынан, ашылулардың табиғаты мен мағынасын түсінуден мысал келтіріңіз. Химия және химия өнеркәсібінің жетістіктерімен танысу, жұмыс істейтін адамдардың қажымас мәселесі студенттерде мақтаныш сезімін, нақты жұмыспен тікелей айналысуға деген ұмтылысты тудыруы мүмкін. Бұл сізге жұмысты құрметтеуге, басталған жұмысты соңына дейін жеткізуге, өз бетіңізше жұмыс істеуге мүмкіндік береді.

Сыныптан тыс жұмыстың түрі, мазмұны және әдісі байланы