Сынып сағаты:Реттелетін көше қиылыстары.Бағдаршам

Тақырыбы: Көше күтпеген жағдайларға толы.
Мақсаты: Жолда жүру ережелеріне сәйкес бағдаршамның атқаратын қызметімен таныстыру. Көше жағдайындағы кеңістікті бағдарлай білу дағдыларын дамыту (көше, бұрылыстар). Баланы зейінді епті болуға тәрбиелеу. Көшеде жүру ережесі, көше қиылысы, бағдаршам, жол белгілері, қоғамдық көліктегі тәртіп ережелері туралы білімдерін бекіту.
Көрнекі құралдар: көшелер, жүргіншілерге арналған белгілері бар қиылыстар, жол белгілері салынған суреттер, жаяу жүргіншілер өтетін жер, «Алғашқы дәрігерлік көмек», «Жанармай станциясы», «Тамақтану орны», «Телефон», «Машина қоятын жер», т.б.
Сөздік жұмыс: көше қиылысы, қарама-қарсы бағыттағы жол қозғалысы.
Сабақтың барысы: сабақ алдында жақын жатқан бағдаршам бар көшемен бұрылыстарға мақсатты саяхат жасалады. Бұл саяхатта балалар мен бірге бағдаршамның жұмысына, машиналардың әрлі-берлі жүруіне, жүргізушілерге көңіл аударып, бақылау жасайды.Мұғалім қала көшелері бейнеленген суретті көрсетеді
Мынау қала көшелеріме әлде, ауыл көшелеріме?
Біз қазір сендермен қаламыздың бір көшесіне серуенге барамыз. Егер бәріміз жаяу жүріп барсақ, онда бізді кімдер деп атайды? (Жаяу жүргінші). Ал жүргіншілер үшін жол қозғалысының арнайы ережелері бар.
Қала мен оның көшесінде,
Жүрмейді тек алаңсыз,
Ережесін білмесеңіз,
Түседі қайғы амалсыз
Сақтық ойлар әрдайым
Кеудесінде жаны бар
Жүргінші мен жүргізушінің
Өзіне тән заңы бар
Ал қазір біз жол ережелерін еске түсіреміз.
Жаяу жүргіншілер қай жермен жүру керек? (жаяу жүргіншілерге арналған жолмен)
Жолдың қай жағымен жүргені дұрыс (жолдың оң жағымен)
Дұрыс айтасыңдар, жолдың оң жағымен жүрсеңдер басқа жүргіншілерге кедергі жасамайсыңдар.
Жүргіншілер көшенің қай жерінен қиып өте алады? (жаяу жүргіншілер өтетін жол)
Дұрыс, ал енді балалар осы көше қиылыстарында жүргіншілердің қозғалысын реттеп тұратын көмекшілер бар. Кәне, мына жұмбақтарды шешіп көрейік:
Күндіз-түні жанамын,
Дабыл беріп бәріне.
Үш түрлі түсім бар
Белгілі жас пен кәріге
(Бағдаршам)
Қарашы күшін керемет,
Көше тәртібін сақтап тұр.
Сілтеп еді оң қолын,
Дәу машина тоқтап тұр.
(Реттеуші милиционер)
Бағдаршам көздері нені білдіреді?
Қызыл – Тоқта!
Сары – Күт!
Жасыл – Жүр!
2. Жүргіншілердің ғылыми мектебі.
Сендер жол бойында тұрған белгілерді көрдіңдер ме? Бұлар – жол белгілері. Әр жол белгісі нені білдіреді?
Балалар жол белгілеріне қарап, оларды атай бастайды. («Жаяу жүргіншілер өтетін жол», «Алғашқы дәрігерлік көмек», «байланыс көмекшісі», «көлік қоятын орын»). Дымбілмес те балалармен бірге жол белгілерін қайталап, үйрене бастайды.
Бүгін біз жаңа белгілермен танысамыз. Олар үшбұрыш пішінді болып келеді. Онда екі баланың бейнесі салынған. Ол «балалар» деп аталатын белгі. Бұл белгі мектептер мен басқа да балалар мекемелерінің жанында тұрады. Бұл белгі сендердің көмекшілерің, мұнда жүргізушілер өте сақ болғаны дұрыс.
Жарайсыңдар, балалар! Сендер жол белгілерін жақсы ажыратып. «Жүргіншілердің ғылыми мектебінде» өте жақсы деген баға алдыңдар.
3. «Жүргінші» ойыны.
Біз жаяу жүргіншіден жолаушыларға айналамыз. Біз автобусты қай жерде күтуіміз керек? (аялдамада)
Егер сендер мына жұмбақ шешуін тез тапсаңдар, автобус аялдамаға тез келеді.
Бұл не қылған көк үй,
Айналасы терезе ойып алған.
Аяғында етігі резеңке
Ал өзі бензинге тойып алған.
Ал міне, автобус та келді. Орындықты автобус қылып қояды. («су тасушы» өлеңінің әуені ойналады).
Зуылдаймыз, зулаймыз
Алыс-алыс жерлерге
Бақытты біз достармыз
Сапар шеккен елдерге.
Біз көлікте келе жатқандықтан, қоғамдық көлік ережелері туралы әңгіме етеміз:
А) көлікке кірген кезде бос орынға ұмытылмай, алдымен жан-жағына байыппен қарап ал, өйткені сенің қатарыңда адам немесе балалы ана тұруы мүмкін;
Ә) көлікте орын таңдап, бейбастық көрсетпе, кез келген бос орынға отыруың керек;
Б) көлік қозғалысы кезінде есігін қолмен итеруге болмайды; есікті жүргізушінің өзі ашқанға дейін күтіп тұру керек;
В) көлік жүріп келе жатқанда, жүргізушіні алаңдатуға болмайды;
Г) терезеден сыртқа асылуға тыйым салынады, бұл – өте қауіпті;
Ғ) көлікте қатты сөйлеуге болмайды, басқа жүргіншілерге кедергі жасайсың.
3. Жағдаяттарды шешу.
Абзал әкесімен автобусқа кірді.
Абзал алдына қарай ұмытылып, қолайлы бір орындықты таңдап: «Әке, мен саған орын алып қойдым, тез кел», - деп айқайлайды. Адамдардың барлығы оған таңдана қарады, ал әкесі оның құлағына сыбырлады.
Әкесі Абзалға не деп айтты?
Майра анасымен трамвайға келе жатты. Майра терезе алдында отырған. Аялдамадан көп адам мінді. Анасы жылжып, Майраны тізесіне отырғызып, бір әйелге орын берді. Ол алғыс айтты. Ал Майра болса, қыңырланып, өзіне орынның тар екендігін айтты. Тіпті қасында отырған әйелдің сыпайы сөзіне жауап та берген жоқ.
Майраның қылығына қандай баға бересіңдер?
4. Дәптермен жұмыс.
- өзіңе ұнаған суреттердің астын сыз. Ал ұнамаған суреттерді мүлде сызып таста және неге екендігін түсіндір.
- жарайсыңдар! Сендер өте жақсы жолаушылар екенсіңдер. Автобус пен троллейбуса өздеріңді жақсы ұстасаңдар, ешкім сендерге ескерту жасамайды.
Осымен біздің саяхатымыз аяқталды. Автобуспен жаймен түсеміз де, қайтадан жүргіншілер боламыз.
Балалар, жолдың қарсы бетіне қалай дұрыс өтеміз?
Жаяу жүргіншілер өтетін жерге барумыз кере.

«.№3Қарабалық орта мектебі»ММ

Тақырыбы: Реттелетін көше қиылыстары.Бағдаршам

Сынып жетекші : Сактабергенова Айнур Серикболатовна

Тақырыбы: « Аялдау жолы және қозғалыс жылдамдығы»

« жүргіншілер өтпелері»

Сабақ мақсаты: 
1.Оқушыларға көшеде жүру ережесін үйрете отырып,алған білімдерін пысықтау. 
2.Ойларын ашық айтуға, көше белгілерін жатқа айтуға дағдыландыру. 
3.Жолда жүру мәдениетін қалыптастыру. 
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, жол белгілері, бағдаршам, машина. 
Ұйымдастыру. 
Көрініс. 
МАИ қызметкері :Балалар, біздің Жаңаөзен қаламызда кішкентай, өте ақымақ қоян өмір сүреді екен.Ол көшенің арғы бетіне өтпекші болады. Бағдаршамның жасыл түсі жанып, халық жаяу жүргіншілер жолымен өтті.Ол кезде қоян не істеді? 
Қоян: Маған жол ережесін білу қажет емес.Сендерге бір құпия айтайын.Трамвай, автобус, машинадан қорықпаймын. Кез-келген жерден зу етіп өте шығамын. 
(Үлкендерді тыңдамаған қоян жолдан жүгіріп өтпекші болғанда жеңіл машина оны қағып кетті.Бұл жағдайды көрген жол полициясы «Жедел жәрдемге» қоңырау шалады.) 
МАИ қызм: Сәлеметсіздер ме? Бұл «Жедел жәрдем» бе? Тез келсеңіздер екен.Қоянды көшеде машина қағып кетті. Жағдайы өте нашар. 
(«Жедел жәрдем» келіп, ішінен дәрігер түседі.) 
МАИ қызм: Ұзын құлақ сұр қояным-ай, қайғы жамылдың-ау! 
Дәрігер: Қай жерің ауырып жатыр? Қазір сені тексерейін. 
Қоян: Аяғым ауырып жатыр.(Айқайлап жылап жібереді) 
МАИ қызм: Жылама, шыда, қоянжан! Бағдаршамға қарап, жол ережесін сақтағаныңда мұндай пәлеге ұрынбас едің? Дәрігер, қоянның жағдайы енді не болмақ? Ол енді жүре ала ма? 
Дәрігер: Қоянның аяғын гипстеп ауруханаға жатқызамын.(Жедел жәрдеммен қоянды алып кетеді) 
МАИ қызм: Көрдіңдер ме, қоянның басынан қиын жағдай өтті.Сендер жолдан өткенде бағдаршамға қарайсыңдар ма? Бағдаршам дегеніміз не? 
(Ортаға бағдаршамның үш түсі болып оқушылар шығады.) 
Жасыл түс: Сақта көше тәртібін 
Бағдаршамның ал тілін 
Біліп алдым мен де 
Жасыл жанса демде 
Алға кетем лезде 
Сары түс: Сары жанса сабыр 
Сақтай тұрам әзір 
Қызыл түс: Жанса қызыл шоқтай, 
Қаламын кілт тоқтай. 
МАИ қызм: Ал енді, балалар, ауруханаға телефон соғып , қоянның жағдайын білейін. 
(Осы кезде бағдаршамның үш түсі дауласады.) 
Қызыл түс: Мен мықтымын!1 Егер қаласам, машина, адамдар, бүкіл қозғалысты бір орнында тоқтатып тастаймын. 
Сары түс: Жоқ, мен күштімін!(Бағдаршам бұзылып қалады) 
Жасыл түс: Мен барлығына жолдан өтуге рұқсат беремін. 
МАИ қызм: Бұл не деген айқай-шу? (ысқырады) 
Балалар: Бағдаршамның шамдары айқайласып жатыр. 
МАИ қызм: Енді бағдаршамсыз қалай болар екен,ә? Маған көп салмақ түсетін болды ғой. 
Хормен(балалар) Дауласуды қояйық, 
Жарықтарды жағайық 
Бағдаршам-ау, бағдаршам, 
Достасып тату болайық.! 
МАИ. Рахмет, сендерге достарым! Сендерге айтатын қуанышты хабарым бар. Қоян бүгін ауруханадан жазылып шығады. Қоянды қарсы аламыз ба, балалар? 
Қоян: Балалар, менен бір қателік кетті! Мен жол ережесіне мән бермеппін. Маған бағдаршам туралы айтыңдаршы,а? 
1-оқушы: Амансың ба, қоянжан! 
Қорықпағын сен жолдан. 
Үйретеміз барлығын, 
Білеміз біз бағдаршам 
2-оқушы: Мынау тұрған бағдаршам 
Қызыл, сары, жасыл шам 
Кезекпенен жанады 
Ұғып алғын, қоянжан! 
3-оқушы: Қызыл түс жанғанда, 
Баспа қадам сен алға 
Сары түсі жанғанда 
Дайындалып тұр мұнда! 
Жасыл түсі жанғанда 
Жорта бергін сен жолда! 
МАИ қызм: Қоянжан , сенің білмейтінің әлі көп. Сен, біздің балалар көше белгілері туралы не біледі екен,тыңдап отыр. 
Бүгінде қалада да, ауылда да үлкен көшелер мен жүйткіген автокөліктер көбеюде. Көшелер мен жолдардағы жағдай барған сайын күрделеніп келеді. Жол-көлік оқиғаларының қаупі арта түсуде. Сондықтан да жүргізушілер мен жаяу адамдар көшелер мен жолдарда ерекше тәртіпті және мұқият болуы қажет.Жол заңы дұрыс жүріп ,абай болуды талап етеді. 
Жол-көлік оқиғаларының зардабынан көбіне балалар зардап шегуде.Оның себебі,көптеген мектеп оқушылары жолда жүру ережелерін әлі де болса нашар біледі.БҰҰ Бас ассамблеясының 2005 жылғы 26 қазандағы ұсынысы бойынша жыл сайын қарашаның үшіншіжексенбісінде жол-көлік оқиғалары құрбандарын еске алудың бүкіл әлемдік күні атап өтіледі 
Ал біздердің жол жүру ережелерімен танысып, үйреніп жүргенімізге де біраз уақыт болды. Осы уақыт ішінде біз көшелер мен жолдарда қойылатын белгілермен таныстық. 
Енді міне, осы алған білімімізді бүгінгі’’Жолы болсын әркімнің, орында жол тәртібін!’’ атты жол ережелеріне арналған тәрбие сағатымызда көрсетеміз деп ойлаймын. 
Жол тәртібі кімге керек, бірге ойланып көрейік, 
Әрқайсыңның қылығыңа әділ баға берейік. 
Ережені жақсы білген ортаға шық, жас ұлан, 
Біліміңді сарапқа сал, біз етейік, төрелік! 
Сабағымыз»Үлгілі жолаушылар» және »Жас инспекторлар» атты топтар арасындағы сайыспен жалғасады. 
Топтардың танысуы. 
«Үлгілі жолаушылар» тобы: 
Басталар әр қадамың аттауменен, 
Жол жүру ережесін сақтауменен. 
«Жас инспекторлар» тобы: 
Жол тәртібін білейік, 
Аман-есен жүрейік. 
-Ендеше, сайысымызды бастайық. 
I бөлім. «Көше ережесін білесің бе?» 
«Үлгілі жолаушылар» тобына: 
1.Бағдаршам деген не? Жарықпен белгі беру арқылы көшедегі автомобиль жолы мен темір жолдағы қозғалысты реттеуге арналған құрылғы. 
2.Жаяу жүргінші деген кім? Көлік құралынан тыс және онда жұмыс жасамайтын адам. 
3.Автобус деген не? Жолаушвлар мен жүктерді тасымалдауға арналған, онда жүргізуші орнын қоспағанда сегізден астам отыратын орны бар автокөлік құралы. 
4. Жол элементтерін ата. Көше, бұрылыс, тротуар, жол жағалауы, бөлу жолағы 
5.Тротуар деген не? Жолдың жүргін бөлігімен қатарлас немесе одан газонмен бөлінген жаяу жүргіншінің қозғалуына арналған элементі. 
6.Тыйым салу белгілері қандай түспен белгіленеді? Қызыл дөңгелек. 
7.Бғдаршамның қызыл көзі жанып тұрғанда қандай көліктерге жүру рұқсат етіледі? Өрт сөндіру, жедел жәрдем, полиция. 
«Жас инспекторлар» тобына 
1.Жол дегеніміз не? Мемлекеттік есепке алуға жататын және көлік құралдарының жүруіне арналған инженерлік құрылыстар кешені. 
2. Маршруттық көлік құралы деген не? Жол бойымен жолаушыларды тасымалдауға арналған және белгіленген аялдама пункттері бар белгіленген маршрутпен қозғалатын жалпы пайдаланудағы көлік құралы. 
3.Жолаушы деген кім? Көлік құралындағы(үстіндегі) және оны басқармайтын адам. 
4. Жол-көлік оқиғасы деген не? Көлік құралының жол бойымен қозғалысы кезінде және оның қатысуы процесінде туындайтын, адамдар қаза тапқан немесе жарақат алған, көлік құралдары, ғимараттар, жүктер бүлінген, не өзге де материалдық зиян келтірілген оқиға. 
5.Жол қозғалысын реттейтін адам кім? Реттеуші. 
6.Бағдаршам жоқ жерде көшеден қалай өтеміз? Егер бағдаршам болмаса, әуелі солға, содан соң көшенің ортасына келгенде оңға қараймын. 
7.Көлік құралы дегеніміз не? Жол бойымен адамдарды, жүктерді немесе оған бекітілген құрал-жабдықтарды тасымалдауға арналған құрылғы. 
II бөлім: Жол белгілері туралы жұмбақ-өлең 
I топқа 
1.Бір ғажабы-бұл жерде 
Бір нәрсені ел күтеді, 
Отырады біреуі, біреуі тік тұрады 
Неғылған жер бұл өзі? 
Айтыңдар кім біледі? 
2.Жол астында бір ін бар. 
Не екенін кім табар? 
Неге онымен адамдар 
Арлы-берлі ағылар? 
3. Келеді Айбек зулатып 
Велосипедтің үстінде. 
Барады елді шулатып, 
Шынымен ол күшті ме? 
Айбекке велосипед тебуге болатын жерді көрсет. 
4. Ілулі тұрған не белгі? 
Машинаға «Тоқта!» деген белгіберді. 
Жол үстіне ақ-қарамен сызылған жолақшамен жаяуларға 
«Өтіңдер!» деп белгі берді. 
«Жас инспекторлар» тобына: 
1. Үлкендер де, кішілер де 
Жол белгісіне қарады 
Мысықтар да, күшіктер де 
Батыл жүріп барады 
Бірақ бұл жол 
Жиекжол емес, 
Құпиясын кім табады? 
2. Жолдағы жол белгісі 
Теміржолдың белгісі 
Белгіде бір жұмбақ бар: 
Өткелден де қауіпті 
Бұл не нәрсе? 
Тауып көр. 
3. Тісі ауырды Аманның 
Сірә, үйіне жете алмас. 
Қандай белгі таба аласың 
Мұндай кезде қиналмас? 
4. Аудан, мектеп,үй, стадиан 
Салынып жатқан жерлерде, 
Тура жүрсең түсетін 
Шұңқырлар бар жерлерде 
Жүйткіген жол үстінде 
Қандай белгі тұрады? 
III бөлім. Машинамен жолда жүру ережесін көрсету.(Әр топ капитандары машина жүргізеді) 
IY бөлім. Ситуациялық жағдайларға жауап беру. 
1. Сен жолдан өтіп бара жатқанда саған біреу айқайласа, не істеу керек? 
2. Сен жолдан өтіп келе жатырсың. Кенет аялдамада тұрған өзіңе керекті автобусты көрдің.Сен не істейсің? 
3. Сен автобустан түстің. Сен көшенің қарсы бетіне өтуің керек. Сен қалай өтесің? 
4. Егер ұзақ уақыт көлік болмаса, не істейсің? 
Y бөлім. Топтық жұмыс.’’Кім жылдам?’’ (Әр топ өздеріне берілген сөзжұмбақты шешеді) 
1.Ай серігі 
2.Малдың үйі 
3.Табиғат құбылысы 
4.Жолаушы таситын көлік 
5.Жаяу жүргіншілер жолы 
6.Көлікті басқаратын адам. 
7.Үй құсы 
1.Үй жануары. 
2.Ең жақын адам. 
3.4+4 
4.Жеті күн 
5.Жол қозғалысын реттейтін адам. 
6.Автобус, трамвай. 
7.Жаяу жүргіншілер жолы. 
8.Көлік құралдарының жүруіне арналған инженерлік құрылыстар кешені. 
9.Үш көзді құрылғы. 
YI бөлім. «Қызықты суреттер». Оқушылар екі суреттен 7 айырмашылық табады. 
Қоян: Рахмет, сендерге, балалар, мен көп нәрсе үйреніп қалдым. Енді жол ережесін бұзбаймын. 
Шуақты өміріміз күндей күліп, 
Жүректе бүршік атып гүлдейді үміт. 
Арманға сапар тарту мүмкін емес, 
Жол жүру ережесін білмей тұрып. 
Қай көше, қай қалаға барсаңыз да, 
Қай ақыл өлшеміне салсаңыз да, 
Жол жүру ережесі заңды тәртіп, 
Ол ортақ үлкен кіші баршамызға. 
Басталар әр қадамың аттауменен, 
Жол жүру ережесін сақтауменен. 


Марапаттау.

Сабақтың тақырыбы: Реттелмейтін көше қиылыстары.
Сабақтың мақсаттары:

1. Білімділік: Оқушыларға жолда жүру ережесін үйрете отырып олардан алған білімдерін пысықтау.

2. Дамытушылық: Өз ойларын ашық айтуға, көше тәртібі белгілерін жатқа айтуға дағдыландыру.

3. Тәрбиелік: Оқушыларды мейірімділікке, байқағыштыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: бағдаршам, суреттер.
Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.
Арманға алда күткен асығармыз
Біз қалай толқын айтпай басылармыз.
Жол жүру ережесін жақсы біліп
Сақтыққа тұра алатын жас ұланбыз!
Жалғайтын достастырып бар елменен
Жолдардан тұрады ғой әлем деген.
- Реттеуші деген кім?
- Реттеуші алғаш үлкен қалаларда пайда болған, яғни оның негізгі міндетті көшедегі қозғалысты реттеу. Оны реттеу үшін ол жезл деген құралды пайдаланды. Көпшілік оны «ала таяқ» деп те атайды.
Жұмбақ жасыру.
1. Жоқ өзінде бас та, ауыз да, құлақ та,
Бақылаған үш көзі бар бірақ та.
(Бағдаршам)
- Кейін реттеушінің орнына бағдаршам пайда болды.
- Бағдаршам қалай пайда болды?
- Алғашқы бағдаршам темір жол бойында пайда болды. Оны ойлап тапқан адамның есімі тарихта сақталмаған. Ал оны көше қозғалысына ыңғайлап, қайта жасаған ағылшын инжинер - механигі Д. Найт болатын. Ол 1868 жылы Лондондағы парламент үйінің алдына бағдаршам орнатты. Апарат ортасына газды шам орнатылды. Өкінішке орай, газ жарылып кезекте тұрған полицей қаза болды. Содан бағдаршам жарты ғасыр бойы ұмыт болды. Тек 1914 жылы Американың Кливлену қаласында сосын Нью - Йорк қалаларында қайтадан пайда болды. Бұл жолы екі түсті қызыл, жасыл электр бағдаршам болды. Ал 1918 жылдан бастап үш түс қолданыста болды. Кеңес одағы бойынша алғаш рет бағдаршам Мәскеу қаласында 1924 жылдан Кузнецкі көпірі мен Петровка көшелерінің қиылысынан орын алды. Қазіргі заманның талабына сай жаңа технологияның дамуына байланысты реттеушіні бағдаршам алмастыруда. Олай болса балардың бағдаршам туралы не білетіндерін тыңдайық
Қызыл жарық: Қызыл жарық жанғанда,
Қалт тоқтай қал табанда.
Сары жарық: Сары шамы жағылса,
Сақ абай бол барынша!
Жасыл жарық: Жасыл жарық – жол ашық,
Зымырай бер бел асып
Барлығы:

Ирек - ирек көшелер,
Көше деген мың ирек.
Қиындыққа әйтседе
Үйренесің біртіндеп.
Барар жерге асықпа,
Бәйге алмайсың бұрын кеп.
- Қазір жаяу жүргіншілерге де арналған бағдаршам бар. Бірақ әзірге біздің қаламызда орнатылмаған. Бірақ біз үлкен қалалардан көре аламыз. Мысалы: Ақтау қаласында т. б
Олай болса бүгінгі сабағымызда реттеуші туралы білдік.
- Енді осы реттеушінің әрбір қиылысы бізге, көліктерге айтылған ескертпелер екен.
Практикалық кезең.
- Үлкен қалаларда не көп, бағдаршамдар көп. Олардың көпшілігі көнеріп, істен шығып қалып жатады. Тіпті кейде көлік қозғалысы шамадан тыс көбейіп кетуі де әбден мүмкін. Ондайда жүріс - тұрысты реттеу үшін бағдаршамдар орнына реттеуші тұрады. Ол ала таяқшаның көмегімен қозғалысты қалыпқа келтіреді. Егер реттеуші түн мезгілінде тұрса, жүргізуші көретіндей яғни таяқшаның ішінде жанып тұратын белгі болады. Егер реттеуші таяғын жоғары қарай көтерсе, бұл дайындалу керектігін ескертеді. Мұндай жағдайда жүруге болмайды. Реттеуші бізге қарай қарап тұрса немесе арқа жағын беріп тұрса жүруге тыйым салынады. Реттеуші бүйірімен бұрылып тұрса онда жүруге болады деген сөз, жүруге рұқсат берілген жағдайда реттеушінің екі иығы да саған көрініп тұрады. Егер бағдаршам жұмыс істеп тұрса, реттеуші де тұрса, онда реттеушінің қимылын басшылыққа алу керек.
Тапсырма.
1. Реттеуші деген кім, оның қызметі қандай?
2. Егер реттеуші таяғын жоғары көтерсе не істеу керек?
3. Қандай жағдайда жүргіншінің жүруіне болады?
4. Егер бағдаршам жұмыс істеп тұрса, реттеуші бағыт көрсетіп тұрса, кімге бағыну керек?
Есіңде болсын!
Өткелі жоқ жерден өтуге болмайды.
Көшенің қиылысына келгенде, екі жағыңа назар аудар, жасыл жарықтың жануын күт.
Көшенің арғы бетіне жүгіріп өтуге болмайды.
Көшенің арғы бетіне жолдың қақ ортасынан өтпе.
Көше қиылысында тоқтау сызығы болады. Осы жерде тұрып бағдаршам белгісінің жануын күт.
Автобусты артқы жағынан айналып өт. Жолда келе жатқан машина көрінбесе, онда екі жағы бірдей көрінетін жолды таңда, сол жерден өт.
Жаяу жүргіншілер жаға жолдың оң жақ қапталымен жүруге тырысу керек.
Егер велосипедпен жүрсең, жолда жүруге ережелерін білетінің, туралы куәландырылған қағазың болуы тиіс.
- Велосипедпен неше жастан бастап жолмен жүруге болады. (сұрақ)
- Жол бойында 14 жасқа толған балаларға ғана болады.(жауап)
Жол бойына коньки, шаңғы доп теппе.
Көліктің артына жармаспа.
Қалтарыстан шыға келме, өміріңе қауіпті.
Жаға жолмен ғана жүруге болады, машина жолымен жүруші болма.
Жол көлік оқиғасын кезінде полиция бөліміне хабарлас.
Жарақат алғандарға алғашқы дәрігерлік жәрдем көрсет.
Жол белгілерін ажырата білген жөн.
Қорытынды.
 Біздің қалаларымызда, сол сияқты ауылды жерлердің бәріне ортақ жол қатынасы енгізілген. Бұл ережені оқушылар, үлкендер де барлық жүргіншілер, көлік жүргізушілері бұлжытпай орындалуы керек. Жол заңы дұрыс жүріп, абай болуды талап етеді. Жол тәртібін бұзбаңдар, жол тәртібін бұзғандықтан кейбіреулер машина дөңгелегіне ілініп қаза тауып, кейбіреулері жарақат алады. Жол тәртібін білейік, есен - аман жүрейік!

Сабақтың тақырыбы: «Бағдаршам»
Сабақтың мақсаты: Балаларды жолда жүру ережесіне сәйкес бағдаршамның атқаратын қызметімен таныстыру.
Балаларды жолда жүру ережесін мұқият cақтауға, жауапкершілік сезімдерін дамыту.
Баланы зейінді, епті болуға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.
Сабақтың әдіс - тәсілі: Әңгімелеу, түсіндіру, ойын сұрақ - жауап.
Сабақтың көрнекілігі: бағдаршам, жол белгілері, жол қауіпсіздігі туралы суреттер.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Сәлемдесу, түгендеу, назарын сабаққа аудару. Психологиялық сәт.
Қуан шаттан,
Қуан шаттан,
Қуанатын күн бүгін.
Қайырлы таң,
Қайырлы күн,
Күліп шықты, күн бүгін.
ІІ. Өткен сабақты пысықтау. Мұғалім: балалар, өткен сабағымызда қандай тақырыпты өттік.
Оқушылар: компьютер әлемінде.
Балаларға жаттаған өлеңін айтқызып, қайталату.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Мұғалім: жұмбақ жасыру
Жасыл көзі «жүр» дейді.
Қызыл көзі «тұр» дейді
Сары көзі «дайын бол» дейді.
Бұл не? оқушылар -«бағдаршам».
Мұғалім - дұрыс айтасыңдар, балалар. Бүгін айналамен таныстыру сабағында «Бағдаршам» әмірі атты тақырыпты өтеміз, яғни
жолда жаяу жүру ережесімен танысамыз.(балалардың назарын суретке аудару)
Мұғалім:- суретте не көріп тұрсыңдар?
Оқушылар - үш түсті дөңгелек бар.
Мұғалім - үш түсті кім атап береді? Оқушының жауабы
-- Қызыл түс. - Сары түс.
- Жасыл түс.
Мұғалім - өте дұрыс, бұл бағдаршам екен. Қазір мен бағдаршамның не үшін керек екенін айтып берейін. Сендер мұқият тыңдап алыңдар.(жол қиылысында тұрған бағдаршам бейнеленген суреттерді ілу ) Бағдаршам бізге жол қиылыстарынан өтуге көмектеседі. Жаяу жүрушілерді жол апатынан сақтайды. Жолдан өтерде өте мұқият болу керек. Жолдан жүгіріп өтуге болмайды.
Бағдаршамның үш көзі - үш түрлі. Бағдаршам бар қиылыста адамдар өтетін ақ жолақтар болады. Бағдаршамның қызыл көзі жанғанда көліктер тоқтайды, ал адамдар жаяу жүрушілер
ақ жолақтармен өтеді.- Ал, ортадағы сары көзі жанса, көліктер дайындалады.- Ал жасыл көзі жанса, жол ашылады, көліктер жүреді. Бағдаршамның үш көзі жаяу жүргіншілерге және көлік пен жүруге де өте қолайлы, адам өміріне орасан зор.
Олай болса, көшеден өткенде арнайы ақ жолақтардан өту керек. Жол қиылысында аса абай бол, көшелерде, жолдарда доп ойнауға, шанамен сырғанап ойнауға, болмайды.