Сызбаларға жазба жазу. Техникалық тетіктердің бойына салу әдістері. Өлшемдерін жазу

Күні: 03.02.2021ж

Оқу тобы: Ғ-120

Сабақтың тақырыбы: Сызбаларға жазба жазу. Техникалық тетіктердің бойына салу әдістері. Өлшемдерін жазу

Сабақтың мақсаты: Білімгерлерді өз бетінше жұмыс істеуге үйрету, сыни тұрғыда ойлау қабілетін дамыту. Ойларын еркін айтуға, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.

Білімділігі: Сызбаларға жазба жазу. Техникалық тетіктердің бойына салу әдістері. Өлшемдерін жазу

Дамытушылығы: Білім алушылардың өзіндік ізденісін, шығармашылық қабілетін арттыру, теориялық білімін практикада қолдана білуге дағдыландыру, таңдаған мамандығына деген қызығушылығын арттыру.

Тәрбиелігі: Пәнге, білімге, шығармашылыққа, ойын еркін жеткізе білуге,тәртіптілікке, сабырлылыққа, еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақта қолданылатын әдіс – тәсілдер: сұрақ-жауап

Сабақта қолданылатын көрнекті құралдар:оқулық, интербелсенді тақта

Сабақтың өту барысы

Оқытушы: Қайроллаева.Н.Ғ

1. Білім алушыларды ұйымдастыру

Амандасу. Оқу құралдарын дайындау. Топты түгендеу

2. Үй тапсырмасын сұрау

1. Лекцияны дәптерге көшіріңіз.

2. Сұрақтарға жауап беріңіз.

3. 2-суретті қарастырып, онда қандай ақпарат көрсетілетінін тізімдеңіз.

3. Жаңа тақырыпты меңгерту

Сурет қаріптері(шрифт).Сурет шрифтінің әріптері мен сандарының өлшемдері. Сызбалардағы барлық жазулар сызбалық шрифтпен орындалуы керек (сурет. 1). Сурет шрифтінің әріптері мен сандары стандартпен белгіленеді. Стандарт әріптер мен сандардың биіктігі мен енін, инсульт сызықтарының қалыңдығын, әріптер, сөздер мен жолдар арасындағы қашықтықты анықтайды.

Сызбалардағы жазулар

Сурет 1. Сызбалардағы жазулар

Көмекші тордағы әріптердің бірін құру мысалы 2-суретте көрсетілген.

Хат құрудың мысалы

Сур. 2. Хат құрудың мысалы

Қаріп көлбеу (шамамен 75°) немесе көлбеу болуы мүмкін.

Стандарт келесі қаріп өлшемдерін белгілейді: 1,8 (ұсынылмайды, бірақ рұқсат етіледі); 2,5; 3,5; 5; 7; 10; 14; 20; 28; 40. Қаріп өлшемі (h) ретінде миллиметрдегі бас (бас) әріптердің биіктігімен анықталатын шама қабылданады. Әріптің биіктігі жолдың түбіне перпендикуляр өлшенеді. Төменгі әріп элементтері Д, Ц, Щ және жоғарғы элемент-әріптер Ші орындайды есебінен орындары арасындағы жолдармен.

Қаріп сызығының қалыңдығы (d) қаріп биіктігіне байланысты анықталады. Ол 0,1 h тең;. А, Д, Ж, М, Ф, X, Ц, Щ, ш, Ъ, Ы, Ю әріптерінің ені осы мәннен 1 немесе 2D-ге (төменгі және жоғарғы элементтерді қоса алғанда) үлкен, ал әріптердің ені г, 3, С d-ге аз.

Кіші әріптердің биіктігі келесі кіші қаріптің биіктігіне сәйкес келеді. Сонымен, 10 өлшемді кіші әріптердің биіктігі - 7, 7 өлшемі — 5 және т. б. кіші әріптердің жоғарғы және төменгі элементтері жолдар арасындағы қашықтыққа байланысты орындалады және жолдан 3D шығады.кіші әріптердің көпшілігінің ені-5D. әріптердің ені-6D, әріптер W, T, F, W, s, S, y-7D, ал әріптер Z, C-4d.

Сөздердегі әріптер мен сандар арасындағы қашықтық 0,2 h немесе 2D, сөздер мен сандар арасындағы қашықтық -0,6 h немесе 6D құрайды.

Стандарт қаріптің басқа түрін белгілейді-а типі, тек қарастырылғаннан гөрі тар.

Қарындашта жасалған сызбалардағы әріптер мен сандардың биіктігі кемінде 3,5 мм болуы керек.

МЕМСТ бойынша латын әліпбиінің сызбасы 3-суретте көрсетілген.

Латын қарпі

Сурет 3. Латын қарпі

Сурет шрифтімен қалай жазуға болады. Сызбаларды жазулармен Мұқият жасау керек. Әр түрлі сандардың анық емес жазулары немесе кездейсоқ қолданылған сандары сызбаны оқу кезінде дұрыс түсінілмеуі мүмкін.

Сурет шрифтімен әдемі жазуды үйрену үшін алдымен әр әріп үшін тор жасалады (сурет. 4). Әріптер мен сандарды жазу дағдыларын игергеннен кейін жолдың жоғарғы және төменгі сызықтарын ғана сызуға болады.

Сызбалық шрифтпен жазуларды орындау мысалдары

Сурет 4. Сызбалық шрифтпен жазуларды орындау мысалдары

Әріптердің контурлары жұқа сызықтармен көрсетілген. Әріптердің дұрыс жазылғанына көз жеткізіп, оларды жұмсақ қарындашпен қоршаңыз.

Г, Д, И, Я, л, М, П, Т, Х, Ц, Ш, Щ әріптері үшін олардың биіктігіне тең қашықтықта тек екі көмекші сызық сызуға болады.

Б, В, Е, Н. Р, У, Ч, Ъ, Ы, Ь әріптері үшін. Мен екі көлденең сызықтың арасына тағы біреуін қосуым керек, бірақ олардың орташа элементтері орындалады. Ал 3, О, Ф, Ю әріптері үшін төрт сызық сызылады, онда ортаңғы сызықтар дөңгелектеу шекараларын көрсетеді.

Сызбалық шрифтпен жазуларды тез орындау үшін кейде әртүрлі трафареттер қолданылады. Сіз негізгі жазуды 3,5 шрифтімен, сурет атауын 7 немесе 5 шрифтімен толтырасыз.

Сызбалардағы сызықтық өлшемдер миллиметрмен көрсетіледі, бірақ өлшем бірлігін белгілеу қолданылмайды. Бұрыштық өлшемдер өлшем бірлігін көрсете отырып, градустарда, минуттарда және секундтарда көрсетіледі.

Сызбадағы өлшемдердің жалпы саны ең аз болуы керек, бірақ өнімді жасау және бақылау үшін жеткілікті.

1. Сызбалардағы өлшемдер өлшемді сандармен және өлшемді сызықтармен көрсетіледі. Мұны істеу үшін алдымен сыртқы сызықтар өлшемі көрсетілген сегментке перпендикуляр тартылады (сурет. 5, а). Содан кейін бөліктің контурынан кемінде 10 мм қашықтықта оған параллель өлшемді сызық сызыңыз. Өлшемді сызық екі жағынан көрсеткілермен шектеледі. Көрсеткі қандай болуы керек, 5-суретте көрсетілген, Б. қашықтағы сызықтар өлшемді сызық көрсеткілерінің ұштарынан 1-ге шығады...5 мм. қашықтағы және өлшемді сызықтар қатты жұқа сызықпен сызылады. Өлшемді сызықтың үстінде, оның ортасына жақын, өлшемді Сан қолданылады.

Сызықтық өлшемдерді қолдану

Сурет 5. Сызықтық өлшемдерді қолдану

2. Егер сызбада бір-біріне параллель бірнеше өлшемді сызықтар болса, онда кескінге жақынырақ кішірек Өлшем қолданылады. Сонымен, 5-суретте суреттегі қашықтағы және өлшемді сызықтар қиылыспауы үшін алдымен 5, Содан кейін 26 өлшемі қолданылады. Параллель өлшемді сызықтар арасындағы қашықтық кемінде 7 мм болуы керек.

3. Өлшемді санның алдындағы диаметрді белгілеу үшін арнайы белгі қолданылады — сызықпен сызылған шеңбер (сурет. 6). Егер шеңбердің ішіндегі өлшемді Сан сәйкес келмесе, ол 6-суретте көрсетілгендей, в және Г шеңберден тыс шығарылады, олар түзу сызықты сегменттің мөлшерін қолданған кезде бірдей әрекет етеді (суретті қараңыз. 5, в).

Шеңбер өлшемін қолдану

Сурет 6. Шеңбер өлшемін қолдану

4. Өлшемді санның алдындағы радиусты белгілеу үшін R бас әрпін жазыңыз (сурет. 7, а). Радиусты көрсетуге арналған өлшемді сызық, әдетте, доғаның ортасынан алынады және шеңбердің доғасының нүктесіне тірелген бір жағынан жебемен аяқталады.

Доғалар мен бұрыштың өлшемдерін қолдану

Сурет 7. Доғалар мен бұрыштың өлшемдерін қолдану

5. Бұрыштың өлшемін көрсеткенде, өлшемді сызық шеңбердің доғасы түрінде бұрыштың жоғарғы жағында орналасқан (сурет. 7, б).

6. Квадрат элементтің жағын көрсететін өлшемді санның алдында "квадрат" белгісі қолданылады (сурет. 8). Бұл жағдайда белгінің биіктігі сандардың биіктігіне тең.

Шаршы өлшемін қолдану

Сурет 8. Шаршы өлшемін қолдану

7. Егер өлшемді сызық тік немесе көлбеу орналасқан болса, онда өлшемді сандар 5, в; 6; 7 суреттерінде көрсетілгендей орналастырылады.

8. Егер бөлікте бірнеше бірдей элементтер болса, онда сызбада олардың тек біреуінің мөлшерін көрсету ұсынылады. Мысалы, сызбадағы жазба " 3 жауап. 0 10" дегеніміз, бөлікте диаметрі 10 мм болатын үш бірдей тесік бар.

9. Тегіс бөлшектерді бір проекцияда бейнелегенде, бөліктің қалыңдығы 5-суретте көрсетілгендей көрсетілген, Б. назар аударыңыз, бөліктің қалыңдығын көрсететін өлшемді санның алдында 5 латын кіші әрпі болады.

10. Рұқсат етіледі, осылайша, көрсетуі және ұзындығы бөлшектер (сур. 9), бірақ бұл жағдайда өлшемді санға дейін олар l латын әрпін жазады.

Бөлік ұзындығының өлшемін қолдану

Сурет 9. Бөлік ұзындығының өлшемін қолдану

Масштаб. Іс жүзінде сіз өте үлкен бөліктердің суреттерін орындауыңыз керек, мысалы, ұшақ, кеме, автомобиль және өте кішкентай — сағат механизмінің бөліктері, кейбір құрылғылар және т.б. үлкен бөліктердің суреттері стандартты форматтағы парақтарға сәйкес келмеуі мүмкін. Көзге көрінбейтін ұсақ бөлшектерді қолда бар сурет құралдарымен толық көлемде сызу мүмкін емес. Сондықтан, үлкен бөлшектерді салу кезінде олардың бейнесі кішірейеді, ал кішкентайлары нақты өлшемдермен салыстырғанда үлкейеді.

Масштаб дегеніміз-объектінің кескінінің сызықтық өлшемдерінің нақтыға қатынасы. Суреттердің Масштабы және олардың сызбалардағы белгіленуі стандартты белгілейді.

Кішірейту масштабы—1:2; 1:2,5; 1:4; 1:5; 1:10 және т.

Табиғи мәні-1: 1.

Үлкейту масштабы—2:1; 2,5:1; 4:1; 5:1; 10:1 және т.

Ең қажет масштаб 1: 1. Бұл жағдайда кескінді орындау кезінде өлшемдерді қайта санаудың қажеті жоқ.

Масштаб келесідей жазылады: M1:1; M1:2; M5: 1 және т.б. егер масштаб сызбада осы үшін арнайы жасалған негізгі жазба бағанында көрсетілсе, онда масштабты белгілеуден бұрын М әрпі жазылмайды.

Есіңізде болсын, кескін қандай масштабта жасалса да, сызбадағы өлшемдер нақты, яғни егжей-тегжейлі болуы керек (сурет. 10).

Кескін кішірейген немесе үлкейтілген кезде бұрыштық өлшемдер өзгермейді.

Сурет 10. Әр түрлі масштабта жасалған төсеу сызбасы

5. Жаңа сабақты бекіту.Кері байланыс

Сурет 11. Жаттығуға арналған тапсырма

1. Пропорцияны сақтай отырып, жұмыс дәптеріне 11-суретте берілген бөліктің суретін салып, оны 2 есе көбейтіңіз. Қажетті өлшемдерді қолданыңыз, бөліктің қалыңдығын көрсетіңіз (ол 4 мм-ге тең).

2. Диаметрі 40, 30, 20 және 10 мм болатын жұмыс дәптеріне шеңбер салыңыз. 40, 30, 20 және 10 мм радиусы бар шеңбер доғаларын сызыңыз және өлшемдерін қолданыңыз.

6 .Сабақты қорытындылау

Білімгердің дайындығына, белсенділігіне қарай бағалау.

7. Үйге тапсырма

1. Лекцины дәптерге жазыңыз

2. Бекіту тапсырмасын орындаңыз

3. Сұрақтарға жауап беріңіз:

1. Масштаб не үшін қызмет етеді?

2. Бұл ауқымы деп аталады?

3. Стандартта белгіленген масштабтау ауқымын білесіз бе? Сіз азайту ауқымын білесіз бе?

4. Жазбалар нені білдіреді: M1: 5; M1:1; M10:1?

5. Қаріп өлшемі қандай?

6. Бас әріптердің ені қандай?

7. 14 өлшемді кіші әріптердің биіктігі қандай? Олардың ені қандай?

8. Машина сызбаларындағы сызықтық өлшемдер қандай бірліктерде көрсетілген?

9. Қашықтағы және өлшемді сызықтар қандай қалыңдықта болуы керек?

10. Кескін контуры мен өлшемді сызықтар арасында қандай қашықтық қалады? өлшемді сызықтар арасында?

11. Өлшемді сандар көлбеу өлшемді сызықтарға қалай қолданылады?

12. Диаметрлер мен радиустардың шамасын көрсеткен кезде Өлшем санынан бұрын қандай белгілер мен әріптер қолданылады?

4. Жұмыс дәптеріне тапсырманың бірнеше жазуын орындаңыз. Сіз, мысалы, тегіңізді, атыңызды, үй мекен-жайыңызды жазсаңыз болады.