Тақырыбы:"Қазақтың ұлттық ойындары"

12 окт. 2020 г., 21:18
Сабақтың тақырыбы: "ҚазақтыңСабақтың тақырыбы: "Қазақтың
ұлттық ойындары"
Сабақтың мақсаты:
Қазақтың ұлттық ойындары туралы
таныстыру. Сұрақтарға жауап беру арқылы
тілін дамыту, ойын бекіту.
Ептілікке, тез ойлауға, әділдікке,
ұйымшылдыққа тәрбиелеу, оқуға, еңбекке
белсенділігін арттыру.
Қазақтың ұлттық ойындары-баға жетпес
байлық, асыл қазына.Бұл ойындардың үлкен
мәні бар. Халық ойындары-тәрбие
құралы.Олар денені шынықтырады,баланың
ақыл-ойын толықтырады. Қазақтың ұлттық
ойындары ерлікті,батылдықты,тапқырлықты
қажет етеді.
Қазақтың ұлттық ойындарына тоқтала
кетейік.
Күш сынаспақ.
Бұл ойын стол үстінде екі баланың білек
сынасуымен орындалады.2 бала

сынасуымен орындалады.2 бала
шынтақтарын столға тірек қол бастарын
сынасуымен орындалады.2 бала
шынтақтарын столға тірек қол бастарын
айқастырады.Кім білекті столға жықса сол
бала жеңіске жетеді. Ағаш аттың үстінде
аттың басын ұстап тұрып 2-ші қашан білектен
тартысып сынасуға да болады.Бірақ баланың
қауіпсіздігі қатаң бақыланады.
Тауық күрес.
Балалар екі топқа бөлінеді.Осы екі топтан екі
бала шығып ,кәдімгідей күреседі.Оның ең
қызығыда,басқаша күрестен айырмасы да –
тек жалғыз аяғымен ақсаңдай
жүріп,иықтарын қағып күресуінде.Бұл күрес
балалардың нық басып,орнықты жүруін
жетілдіреді.Күрестің 1 аяғын тізесін
бүгіп,мата белбеуін байлап
тастайды.Қайсысы сүрініп жығылса ,сол
ұтылады.
Арқан тарту.
Бұл екі топқа бөлінген балалармен немесе екі
баламен ойналады.Арқанның екі жағынан екі
бала немесе екі топқа бөлінген балалар

бала немесе екі топқа бөлінген балалар
тартысады
бала немесе екі топқа бөлінген балалар
тартысады
Қай топ арқанды өз жағына тартып,алып,
кесе сол топ жеңіске жетеді.
Екі бала тартысқанда қай бала өзіне қарай
арқанды тартып екіші баланы
құлатса ,құламаған бала жеңіске жетеді.
Хан «алшы»
Бұқл ойынға 5 немесе 10 бала қатыса
алады.Көп асықтың ең ірісін қызыл түске
бояп қояды.Бұл асық «хан» асығы.
Асықтар тізіліп қойылады да бастаушы хан
асығымен оларды көздеп құлатады.Құлаған
асықтарды жинап алады.Егер хан асығы
бүк,шік,тайқы-қалыптарымен түссе,бастаушы
жақын құлаған асықтарды ата береді.
Егер бастаушы асықтарды қолымен құлатып
алса немесе басқа асықтарымен атса,онда
ойынды келесі бала жалғастырады.Ең
соңында хан асығы кімнің қасында қалса,сол
бала жеңіске жетеді.Келесі ойынды жеңіске
жеткен бала жалғастырады.
Көтермек

Ортаға екі ойыншы бала шығады.Бір-бірінеОртаға екі ойыншы бала шығады.Бір-біріне
арқаларын беріп тұрады.
Белгі бойынша кім бі\ріні бірін- бірі арқада
көтеріп алса,сол бала жеңіске жетедің.
Жеңіске жеткен бала ойында қала береді де
басқа балалармен бірге күш сынасады.
Орамал тастамақ
Балалар шеңбер жасап
тұрады.Бастаушы(тәрбиеші) балаларды
айнала жүріп бір баланың артына орамал
тастап каетеді.Артына орамалды тастағанын
сезген бала менің артамда деп жауап
береді.Артына орамалдың тасталғанын
сезбесе ол өлең,тақпақ айтып немесе билеп
беруі керек.
Балалар шеңбер бойында көздерін жұмып
тұруы керек.Ойын осылай жалғаса береді.
Ақсерек-көксерек.
Бұл ойынды ойнау үшін балалар екі топқа
бөлінеді,қолдарынан ұстап тұрады.Ара
қашықтық 20-30 қадам.
1- ші топ. Ойынды бастайды

1- ші топ. Ойынды бастайды
Ақсрек-ау ақ серек
1- ші топ. Ойынды бастайды
Ақсрек-ау ақ серек
Бізден сізге кім керек.
2-ші Ақсерек –ау ақ серек
Жаман-жаман бала аты (бала аты) керек
Аты аталған бала келесі топқа дейін жүгіріп
барып ортасынан ұстасқан қолдарды
ажыратып кету керек.Егер өтіп кетсе сол
топтан бір баланы тобына алып қайтады,өте
алмаса сол топта қалады.Ойын осылай
жалғаса береді.
Қыз –қуу
Балалар арасынан бір ер бала,бір қызды(ағаш
атпен)қуады.Бала қызға жетіп қолынан
ұстаса ол жеңіске жеткені.Кейде қызды 2
бала да қуады қай бала бұрын жетіп қыз
қолын ұстаса сол бала жеңіске жетеді.
Асау мәстек
Ойын бастаушы арқанды жерден 50 см –дей
биік етіп керіп байлайды да қасындағы
балаларға
Былай дейді.

Былай дейді.
Ер екеніңді білейін
Былай дейді.
Ер екеніңді білейін
Ешкі сойып берейін
Тақия алсаң еңкейіп
Құламасаң теңкейіп
Ерлігіңе сенейін
Ойын шартын қабылдап ,ортаға шыққан
бала:
Асау мәстек бұл болса
Үйретейін көріңіз
Маған таяқ беріңіз!-дейді де таяқпен
арқаннан асылып жердегі тақияны іліп алуы
керек.Ойынды келесі бала осылай
жалғастырады.
Түйілген орамал
Ойын жүргізуші ойынды өзі бастайды.Ең
алдымен балаларды айналасына жинап
алады да «1,2,3» - деп дауыстайды.Осы кезде
балалар жан-жаққа бытырай қашады.Ал
ойын жүргізушісі қолында түйілген орамалы
бар баланы қуалайды.Ол орамалды басқа
біреуге лақтырады қағып алған бала қаша
жөнеледі.Осылайша ойын жүргізіледі,түйулі
орамалды алғанша қуалай береді.Ұсталған
ойыншы көпшілік ұйғарымымен ортада

ойыншы көпшілік ұйғарымымен ортада
тұрып өнер көрсетеді..Одан кейін ойын
ойыншы көпшілік ұйғарымымен ортада
тұрып өнер көрсетеді..Одан кейін ойын
жүргізуші ауыстырылады.ойын ойнап болған
соң балалар шеңбер жасап тұралы.
Соқыр теке.
Балалар дөңгелене тұрады.Бір баланың көзі
байланып қойылады.
Балалар:Бота,бұзау,қозы,лақ
Қайда кеткен құлыншақ
Соқыртеке бақ-бақ
Мені ізден тап-тап
Деп тақпақтайды.
Содан кейін Соқыртеке (баланың көзі
байлаулы(баларды қуалайды немесе балалар
оның жанына келіп түртіп қашады.Соқыр
теке ұстап алған баланың көзі байланады да
ол «соқыр теке» ролін атқарады.Ойын
осылайын жалғаса береді.
Әуе таяқ
Балалар екі топқа бөлінеді.Әр топта 5-тен 10
–ға дейін ойыншы. Болады.Екі топқа екі
таяқша (жұмсақ)беріледі,жерге түзу сызық
сызылады.Ойыншының біреуі ортаға шығады

сызылады.Ойыншының біреуі ортаға шығады
да бір алақанына зат жасырып,екінші
сызылады.Ойыншының біреуі ортаға шығады
да бір алақанына зат жасырып,екінші
қолының жұдырығын бірдей жұмады.
Екінші ойыншы зат жасырылған қолды
тапса,ойынды бастаушы сол болады.Сөйтіп
қолындағы таяғын жоғары лақтырады.Осы
кезде қасындағы таяғын лақтырады
да,қасындағы баланың таяғын қағып түсіруі
шарт.Таяқты қағып түсірген бала өз тобына
ұпай әкеледі