Тәрбие сабағы: "Тіл білгірлер" сайысы

«Тіл білгірі» сайысы

Мақсаты: Оқушылардың ой-өрісін кеңейту,білімін жетілдіру,мәнерлі сөйлеу,әдемі оқуды үретіп,сөздік қорларын молайту.Тілді аялап,құрметтеуге тәрбиелеу,тілге деген дұрыс көзқарасты қалыптастыру.

Қандай да болсын халықтың әдет-ғұрпын білгін

келсе алдымен оның тілін үйрен

Пифагор.

Көрнекіліктер:Көрме плакаттар,сыныптың ішін әдемлеу.

Барысы:Өз тілің өскен өркенің,

Ананың берген ақ сүті,

Мақтанын ұлттық ол сенің.

А.Тоқмағанбетов.

Бұл дәуірде өз әдебиетін білмеген адам толық мәнде интеллигент емес деуге болады.

М.Әуезов.

Мұғалім:Қымбатты ұстаздар,оқушылар,мектебімізде қазақ тілі апталығы өтіп жатқаны баршамызға белгілі.Бүгін сыныптар арасында өтетін мақал-мәтел сайысына қош келдіңіздер!

1 оқушы:Қазақ тілі –қазақ халқының ана тілі.Ол өзінің сан ғасырлық даму барысында рулық тіл дәуірін де,тайпалық тіл дәуірін де,халықтың тіл дәуірін де басынан кешірді.

Қазақ тіл-өркендеген мәдениеттің тілі,көсемсөздік,ресми іс қағаздарының тілі,граматтикалық құрылысы барынша дамыған орамды тл.

Қазақстан Республикасының ата заңы-Конституциясында Қазақ тілі-мемлекеттік тіл деп жазылған.

Мұғалім:Өнер алды-қызыл тіл деген қазақ мақалы бар.Мұны қазақ сөз қадірін білгендіктен айтқан.

Сөз өнері ақылға,қиялға,көңілге байланысты болады.Ақыл ісі-аңдау,қияс ісі-меңзеу,көңіл ісі-түю.

Тілдің міндеті-ақылдың аңдауы,қиялдың мензеуін айтуға жарау.Оны тілмен айтып,білдіруге көп шеберлік керек.

Ендеше,құрметті оқушылар бүгінгі сабағымыз ерекше сабақ,өйткені бәріміздің ана тіліміз-қазақ тіліне арналады.

2 оқушы: Мақал-мәтел-халықтың ұзақ уақыт бойы адамдарды іс-әрекетіне,мінез-құлқына жасаған бақылауларынан туған дана сөздер.Бұларды педагогтар балаларды жан-жақты дамыту құралы ретінде пайдалануына болады.Мысалы,бастауыш сыныптағы балалардың ойын еңбек процесінде бір-бірімен келісе алмай педагогке шағым жасайтын кездері болады.Мұндайда педагог баланың шағымын мұқият тыңдап алып, Шағым жасау-шалдуарлық деген мақалды естеріне түсіреді әрі бала өзінің теріс іс істеп тұрғаның сезінетіндей үн ырғағын,дауыс екпінін өзгерте айтады.

Мұғалім: Тілден асқан асқар жоқ,

Тілден асқан байлық жоқ,

Тілден асқан теңіз жоқ-дей келе сайысқа қатысатын оқушыларды ортаға шақырайық.

Аружан: Туған тілде сыры терең жаным бар,

Туған тілде әкем менен сәнім бар.

Туған тілім тіл болудан қалса егер.

Жүрегімді суырып-ақ алыңдар.

Әлімхан: Ана тілім- болашақ,келешегім

Сен арқылы биікпін,тенесемін.

Өлең жазып ой толғап өз тілімде

Шыңға қадам басамын,мен өсемін.

Арман: Ана тілім-бүгінім,ертеңім де,

Ана тілім-өлеңім,ертегім де,

Сенің арқан туған тіл,сенің арқаң

Сыйлаймын да,азатпын еркемін де.

Адемай: Туған тілім тірлігімнің аймағы

Тілім барда айтылар сөз ойдағы.

Өссе тілім мен де бірге өсемін,

Өшсе тілім мен де бірге өшемін.

Мұғалім: Енді,сайысымызды бастайық.Әр топ өздерің таныстырып өтеді,топтың ұраны,аты.

-Сайыскерлеріміздің білімін,шешендік шеберліктерің бағалайтын әділқазылар алқасымен танысайық.

-Сайысымыз үш турдан тұрады.

1)Тур. «Кім көп біледі?» мақал-мәтел жарысы.

2)Тур. Кім тапқыр?

3)Тур. Кім шапшан?

2.Тур.

1)Өнер алды қызыл (тіл)

2)Тіл (тас) жарады ,(тас) жармаса бас жарады.

3)(Бал) тамған тілден у да тамар.

4)(Білім) кілті кітап.

5)Жалқаудың жаны тәтті,еңбектің (наны) тәтті.

6)Таяқ еттен өтеді,(сөз) сүйектен өтеді.

3.Тур. Кім шапшан?

«Тоғызқұмалақ» сөзінен жаңа сөздер құрастыру

-Әділқазылар өз ұпайларын айтады.

Мұғалім. Ана тілің арың бұл,

Ұятың боп тұр бетте

Өзге тілдің бәрің біл,

Өз тілінді құрметте,-деп Қадыр ағамыз жырлағандай, ана тілдің мәртебесің көтеріп,құрметтейік.Жасай бер,анам тілім,қазақ тілі.

.