Тік жүруге байланысты адам қозғалуының биомеханикалық ерекшеліктері

Мектеп:

Пәні: биология

Сабақ тақырыбы: Тік жүруге байланысты адам қозғалуының биомеханикалық ерекшеліктері. Тік жүруге байланысты адамның қаңқа құрылысының ерекшеліктері. Тік жүруге байланысты бұлшықеттің маңызы. Тік жүру кезіндегі дененің ауырлық орталығы. Адам денесіндегі иіндер.

Күні:

Мұғалімі:.

Сынып: 8

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабаққа негізделген оқу мақсаты:

8.4.4.1 тік жүруге байланысты адам қозғалуының биомеханикалық ерекшеліктерін зерттеу.

Сабақтың мақсаттары

• Адамның тік жүруге байланысты ерекшеліктерін оқып білу;

• Дененің ауырлық орталығы, тірек нүктесін анықтау;

• Адам қозғалысының фазаларын оқып білу;

• Иін арқылы қозғалысқа қатысатын дене бөліктерін анықтау.

Бағалау критерийлері:

(жетістік критерийлері, табыс критерийлері, күтілетін нәтиже)

• Тік жүруге байланысты адамның қозғалуының биомеханикалық ерекшеліктерін біледі;

• Тік жүруге байланысты адамның қаңқа қрылысының ерекшеліктерін түсіндіреді;

• Тік жүруге кезіндегі дененің ауырлық орталығы, тірек нүктесі, иіндердің мәнін түсіндіреді.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Тік жүруге байланысты адам қозғалуынынң биомеханикалық ерекшеліктерін біледі,түсіндіреді, сипаттайды. Тік жүру кезіндегі дененің ауырлық орталығының мәнін түсіндіреді. Адам денесіндегі иіндердің қызметін түсіндіреді.

Пәнге қатысты лексика мен терминология:

Биомеханика, ауырлық орталық, иін, тірек нүктесі, механика, тік жүру.

Диалог құруға /жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Адамның омыртқа жотасының ............болуы дененің .........қамтамасыз етеді.

Тік жүрудің артықшылықтарына ..............жатқызуға болады.

Құндылықтарды дарыту

Оқу тапсырмасын орындау кезінде қоғамдық өмірге дайын болу, өзін бақылауда ұстай білу, бәсекеге қабілетті бола білу құндылықтары дамытылады.

Жазбаша жұмыстар арқылы академиялық шыншылдық, нақтылық, өзін өзі реттей білу құндылықтары дамытылады.

Ауызша жұмыстар арқылы ойды реттей білу, сенімділік, дәлелдерді қолдана білу құндылықтары дамытылады.

Таныстырылым кезінде өзіне деген сенімділіқ, талдау жасау, ойды жинақтау, идеяларды үйлестіру тыңдаушылармен байланыс орнату құндылықтары дамытылады.

Жеке жұмыс кезінде өзіне деген сенімділік, өзін-өзі көрсету құндылықтары дамытылады.

Жұптық жұмыс кезінде ортақ іс артқаруда ынтымақтастықта бола білу, жаһандық азаматтық, өз оқуына жауапкершілікпен қарау, сынға алу, ортақ пайдалану құндылықтары дамытылады.

Пәнаралық байланыстар

Қозғалудың кеңістіктегі бұрыштары, кезеңдері, ауырлық орталығы, күш, тартылыс күші, иін түсініктерін,механика заңдылықтарын қарастыру арқылы физика пәнімен байланыс орнатылады.

АКТ қолдану дағдылары

Презентация

Алдыңғы оқу/ Бастапқы білім

6-сыныптан қозғалыс тірі ағзаларға тән қасиет екенін, жануарлардың гидростатикалық қаңқасын, сыртқы қаңқасын және ішкі қаңқасы туралы, 7- сыныптан жануарлардың қозғалысы, 8-сыныптан тірек-қимыл жүйесінің маңызы,қаңқа бөлімдері, сүйектердің байланысу түрлері, буынның түрлері мен қызметтері туралы біледі.

Сабақ барысы

Сабақ қезеңдері

Жоспарланған іс-әрекеттер

Оқыту көздері мен ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру бөлімі(1 мин)

Үй тапсырмасы

( 6 мин)

Ұйымдастыру кезеңі:

1. Сәлемдесу;

2. Оқушыларды түгендеу;

«Бинго» ойыны.

Лотоға түскен сандарға байланысты сұрақтарға байланысты жауап беру.

1. Спортпен шұғылданған адамдарда жаттықпаған адамдармен салыстырғанда инфаркт ауруы сирек болады. Себебі неде?

2. Гиподинамия дегеніміз не? Бұлшық ет төмендеуі салдарынан болатын ағзадағы өзгерістер.

3. Омыртқа жотасының бұзылу себептерін атаңыз.

4. Сәттілік!(сыйлық)

5. Жалпақтабандылықтың пайда болу себептер.

6. Омыртқа жотасының бұзылуы салдарынан болатын ауруларды атаңыз.

7. Спортпен айналысу кезінде не үшін тік жүктемені болдырмау немесе азайту қажет.

8. Ұтыс (Сыйлық)

9. Омыртқа жотасының алдын алу шаралары.

10. Гипокинезия дегеніміз қандай ауру.

Критерий:

• Омыртқа жотасы ауруларымен танысады;

• Жалпақтабандылық ауруларымен танысады ;

Дескриптор:

• Омыртқа жотасының ауруларын ажырата алады;

• Өз бетінше жұмыс жасай алады;

Бағалау: медальдар арқылы бағалау.

Сабақтың ортасы

Негізгі бөлім

Жаңа сабақ

(15 мин)

(3 мин)

(3 мин)

Жаңа сабақты қорытындылау

(5 мин)

Қозғалыс – материяның өмір сүру тәсілі,материяға тән қасиет. Тарихи жылдар бойы дамып қалыптасты.Қозғалыстың жалпылығы абсолюттілігі, табиғаттың дамуы мен өзгергіштігі жөніндегі идея ежелгі Қытай,Үнді және Греция философияларында өріс алды,Ежелгі Қытай филисофы Лао-цзы дүниеде мызғымас қозғалыссыз,өзгермейтін ешнәрсе жоқ,бәрі де өзгеруде,қозғалуда,дамуда болады.

Адамның қозғалысты басқаруы, адам миының күрделілігімен салыстырылмалы, табиғаттың берген керемет сыйы.Қозғалыс аппараты дене бөліктерінен тұрады. Бөлім көршілес орналасқан екі буынның арасындағы дене бөлігінен мысалға: саусақ, қар,білек т.б. тұрады. Миды зерттеу оның элементтерінен басталады, сол сияқты биомеханикада алдымен қозғалыс аппаратын,қозғаушы элементтерден бастап зерттейді.

Биомеханика дегеніміз – тірі тканьнің,мүшелердің және тұтас ағзаның механикалық қасиеттерді,механикалық қатынастарды зерттейтін ғылыми сала,яғни тірі заттардың қозғалысы туралы ілім.

Биомеханика

1. Жаттығулар жасау кезінде әр түрлі қимылдарды дұрыс орындау және жаттықтырушылар үшін

2. Спорттық құрылғыларды жасауда, мысалы, спорттық аяқ киімдер мен жаттығу құралдары

3. Жаттығу тиімділігін арттыру мақсатында спорттық технологияларды зерттеуде, мысалы қолдың қандай қозғалысы максимальды жылдамдықпен жүзуге көмектеседі

4. Әртүрлі зақымдар соның ішінде спорттық зақымдарды емдеуде

5. Зақым алудың алдын алу үшін қажетті іс-әрекеттер түрлерін таңдауда маңызды рөл атқарады.

Қозғалу заңдылықтары.Қозғалу әрекеті қайталанатын,қайталанбайтын және тұрақсыз қимылдар деп бөлінеді.

Қайталанатын қимыл - дене қозғалған кезде біріненсоң бірі реті түрде қайталанып тұратын кезеңнен құралады.Адам қозғалған кезде бір кездегідей қимыл екінші кезеңде соған ұқсас қимыл кезеңінен қайталанып,біркелкі жағдайда қимыл оңай алмасып тұрады.Оған жүру,жүгіру,шаңғы тебу, сондай –ақ әртүрлі еңбек қимылдары жатады.

Қайталанбайтын қимыл- белгілі бір жұмыс орындалған кезде біріне бірі ұқсамасада бірінен соң бірі қайталайтын бір қимыл жасайды.Мәселен, денешынықтыру кезінде тас лақтыру.

Тұрақсыз қимыл – қайталанатын және қайталанбайтын қимылдардың алмасу нәтижесінде пайда болады.Адам ұзындықтан секіру үшін жүгіру және секіру қимылдарын алмастыра орындайды.

Адамның тірек-қимыл жүйесінің жоғарғы сатыдағы приматтардан айырмашылығы. Адам және жоғары сатыдағы адам тәрізді маймылдардың (горилла, шимпанзе, орангутанг) қаңқасы мен бұлшық еттері ұқсас болып келеді.

Адам және приматтардың жалпы ұқсастықтары:

1. Сүйектердің типтері және олардың байланысу типтерінің ұқсастығы.

2. Қаңқаның бірдей бөлімдері және сәйкес келетін сүйектер.

3. Сүйектердің химиялық құрамының ұқсастығы.

4. Бұлшық ет ұлпасы жасушалары құрылысының ұқсастығы.

Адамның тірек-қимыл жүйесінің приматтардан айырмашылығы:

1. Омыртқа жотасы S-тәрізді пішінді 4 иілімнің болуы, екеуі алға, екеуі артқа қарай иілген. Мұндай форма тік жүктемені азайтады да, жүрген «амортизатор» сияқты әсер етеді.

2. Аяқтары қолдарына қарағанда ұзындау әрі күшті болады. Бұл бүкіл дененің салмағы аяқтарға түсуіне байланысты дамиды.

3. Бас сүйектегі шүйде сүйегі артқа қарай жылжыған.Бұл ми көлемінің артуына да, жақ сүйектерінің кішіреюіне де, олардың салмағының азаюына да тәуелді.

4. Адам-бас сүйектің ми бөлімі бет бөлімінен едәуір артық болатын бірегей тіршілік иесі. Эволюция барысында екі үдеріс жүреді: 1) ми дамыды және оның көлемі артты( үшеседей); 2) отта тамақ дайындау- оны өңдеу, жұмсарту. Сол себепті күшті жақ сүйекті қажетсіну төмендеді.

5. Шайнау бұлшық еттерін, жақ сүйектерін бекітетін бекітетін бас сүйектегі қыр кішірейеді.

6. Астыңғы жақ сүйекте иек болады. Бұл анық сөйлеудің қалыптасуына байланысты дамыды. Антропологтар адамның арғы тегінің жақ сүйектерінің пішіні қазіргідей- таға тәрізді болды деп болжайды, сондықтан толық сөйлеу қалыптасты деп есептеуге болады.

7. Кеуде қуысы едәуір жалпақ, ал жамбас сүйектері ттостаған тәрізді болды. Маймылдарда қолдарына түсеті 770 ₸ - Сатып алу

   Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

   Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру
   Ашық сабақ, ҚМЖ, көрнекілік, презентация жариялап табыс табыңыз!

   Материалдарыңызды сатып, ақша табыңыз. (kaspi Gold, Halyk bank)

   Соңғы бір жылда:

   45 000 000 ₸

   Авторлар тапқан ақша

   Толығырақ
   Ресми байқаулар тізімі

   Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

   Тізімді көру
   Материал іздеу

   Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

   Барлығы 663 959 материал жиналған

   Пән

   • Жүктелуде...

   Бағыт

   • Жүктелуде...

   Сынып

   • Жүктелуде...

   Іздеу
   Ұқсас материалдар

   Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

   Сертификатталған тренер жасаған

   01.01.2023

   17 863

   13 694

   ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.

   Барлық пәндер

   Барлық материалдар

   Барлық сыныптар

   Биология пәні бойынша барлық материалдарды көру

   Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
   тақырыптармен дайындаймыз

   

   Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

   

   Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

   Толығырақ