Төрт түлігім ырысым " сынып Сыныптан тыс сабақ

№188 мектеп-гиназия

Мұғалімнің есімі: Байзыханова Баян Слямхановна

Күні: 02.03

Сынып :1 Г

Сыныптан тыс сабақ

Сабақтың тақырыбы

Төрт түлігім ырысым

Сабақтың мақсаты

Ауыз әдебиеті түрлерінің бірі - төрт түлік жырлары туралы түсініктерін кеңейту. Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлау қабілеттерін дамыту.Ұжыммен ынтымақтаса бірлесе жұмыс істеуге тәрбиелеу.

Оқушылар үшін оқу нәтижелері

Тапсырмалармен жұмыс жасауға , талдауға үйренеді. Ұйымшыл болуға , сыни тұрғыдан ойлауға үйренеді. Өз беттерінше іздену арқылы белсенділігі артады, бірін-бірі бағалауды үйренеді.

Сілтеме

Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс –әрекеті:

Сабақтың кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу

Сабақтың басы

1.Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

Жұмбақ шешу

1.Екі айнасы бар, екі найзасы бар.

Төрт жылтырмағы бар,

бір шыбыртқысы бар.(сиыр)

2.Қамыс құлақ, тостаған тұяқ,

Мінсең қанат, сүті дәрі, еті тамақ (жылқы)

3.Басында таяғы

Төрт аяғы бар. Сегіз тұяғы бар,

Иегінде сақалы бар. (ешкі)

4.Кішкентай ғана бойы бар.

Айналдырып киген тоны бар. (қой)

5. Кезекті бір жануар ,

Үстінде екі тау бар. (түйе)

Тіршілікке нәр берген

Өміріне сән берген.

Түйе ,сиыр, жылқы ,қой

Қасиетті төрт түлік

Қастерлеп оны қазағым.

«Мал жаның аман болсын » -деп сабағымызды жалғастырайық.

Оқушылар бір-біріне жақсы тілектермен сәттілік тілейді.

Оқушылар жұмбақты шешеді.

Бірлесе отырып сабақтың тақырыбын ашады.

«Мал баққанға бітеді» дейді халқымыз. Ата кәсібі малға мұра. Қазақ ежелден мал шаруашылығымен айналысқан халық. Ғасырлар бойы қалыптасқан бай тәжірибесі бойынша олар малдың өрісін, тіршілік табиғатын, қадір-қасиетін әбден зерттеп білген. Кең даланы малсыз елестету мүмкін болмаған. Қазақ жері мал өсіруге аса қолайлы.

Сергіту сәті

- Төрт түлік жайлы не білетініміз

жөнінде, ой қозғап көрейік.
Төрт түлік + төлімен

Төрт түлік + пірімен

Қазір «Төлін тап» , «Пірін тап» ойынын ойнайық.
 Жылқы төлін қалай атаймыз?

Түйе төлі.....,

Қой төлі...,

Сиыр төлі...

«Дауысынан ажырат» ойынын ойнайық.
 Балалар бұл ненің дауысы? Тыңдап көрейікші.
 Жақсы ( кісінейді, боздайды, маңырайды, мөңірейді).
 Бұл ненің дауысы екен, түйенің дауысын естіп көріппе едіңдер? Бұл ерекше дауыс түйенің боздағаны екен.

Сәйкестендіру «Төрт түлікті қалай шақырамыз»
 Жалпы күш беретін сусын
 Құрамында А, В, С, Е дәрумені бар.
 Қымыз бие сүтінен(саумалдан) жасалады
 Қымыз туралы алғаш рет біздің дәуірімізге дейінгі 4 - ғасырда айтылған
 Скифтердің сүйікті сусыны
 Қымыз дайындау технологиясы 21 - ғасырда да сақталып отыр
 Алдымен саумал жиналады
 1 – сауу 200 мл - ге тең(жиі - жиі сауады)
 Бие күніне 4 – 6 рет сауылады
 Саумал. Ағаш ыдыс бөтен иіс пен дәмнен қорғайды  Қор түнемел
 Пісуі: 1 – сағат, 20 - градустық жылылықта

 Қымыз жылы орында өздігінен ашиды
 Ашуы: сүтті – қышқылды
 Күштілігі: сақталу ұзақтығына байланысты
 1 – тәулікте сәл қышқыл, 2 - тәулікте қышқыл және ащы
 3 – тәулікте өте қышқыл
 Қымыздың 100 мл - і 40 килокалорияға тең келеді
 Алмада 70 килокалория
 Қымыз тез сіңеді
 Зарарсыздандыратын қасиеті бар
 Қан айналымын жақсартады
 Ас қорытуды қалпына келтіреді
 Қымыз – құнарлы сусын
2 - топ ал сендердің тапсырмаларың суретке қарай отырып, сиыр малын сипаттау.Сиыр малынан алынатын өнімдер. Сиырдың етінен әзірленетін тағамдар. Сиырдың сүтінен әзірленетін тағамдар.
Қаймақ, айран Мәсі, кебіс, етік, шалбар, белдік Қимай, шұжық
Құрт, ірімшік Қалқан, торсық, саба Бесбармақ,
Май, кілегей Тұлып, ішік, тон,сүзбе Дабыл, таспа, қайыс, қапшық қуырдақ
қатық Шідер, жүген, айыл, қоржын борша
Сары су Тоқым, ертұрман, көпшік Орама, тұшпара, манты.

3- топ Түйе малын сипаттау.

4- топ Қой малын сипаттау алынатын өнімдері.

5- топ Ешкі малын сипаттау.Қандай пайдасы бар?
4- тапсырма «Константинополь» әдісі бойынша «Жануарлар » сөзінен бірнеше сөздер табу.

Төрт түлікке байланысты мақал-мәтел айту

1.Құтты қонақ келсе, қой егіз табады.

2.Қойдың сүті қорғасын, қойды соққан оңбасын.

3. Сиырлының үйі айран

4. Сиырды теппейді, сүтті төкпейді.

5. Жылқы- жаным, қымыз-қымыраным.

6. Ат адамның қанаты.

7. Түйе атасы-нар, ағаш атасы –шынар.

Төрт түлікке байланысты тиым сөздер.

1. Қой қырқатын қырықтықты иесіне бос қайтармайды. Жүнге орап береді.

2.Малдың алдынан бос ыдыспен шығуға болмайды .

3.Жас малдың тістерін санамайды .

4.Түнде мал санамайды, ешкімге мал бермейді.

5.Малды біреуге сыйлағанды яки сатқанда ноқта –жүген бас жібін берілмейді.

6.Жас ботаны бірден көзге түсірмейді. Ол бір ай шымылдықтың не ши қоршаудың ішінде сақталады.

1-тапсырма бойынша оқушылар кезекпен интербелсенді тақтада сәйкестендіру әдісін пайдаланып, тапсырманы орындайды.

Төрт түлік өнімдерін топтастырады.

Денгейлік тапсырманы сабаққа белсенді қатыспай отырған оқушылар орындайды.

Төрт түлікке байланысты мақал-мәтел айтады.

Топтар төрт түлікке байланысты тиым сөздерді кезекпен айтады.

Рефлексия (5 мин)

Бағалау

Үйге тапсырма

1. Әр оқушыны бағалау

Ата-бабамыз сахараны төрт түлікке толтырған «Төрт түлік мал-ел байлығы»-деп төрт түлігімізді құрметтей білейк!

Өздері қалаған смайликтеріне апарып жабыстырады.