Тұқымқуалаудың генетикалық заңдарының цитологиялық негіздері. Моногибридті будандастыру

Бөлім:

9.3D Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

Педагогтің аты-жөні:

Наван Г.Ж.

Күні:

9.02.2022ж

Сыныбы: 9б

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Тұқымқуалаудың генетикалық заңдарының цитологиялық негіздері. Моногибридті будандастыру.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

9.2.4.2 - моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару;

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар үшін:

Білім алушылар тұқымқуалаудың генетикалық заңдарының цитологиялық негіздерінбіледі

Көпшілік оқушылар үшін:

Басымдылық заңын сипаттай алады.

Құндылықтарға баулу:

«Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

7 мин.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу

Мақсаты: Оқушылар бір-біріне тілек білдіреді, тыңдау дағдыларын дамытуға бағытталады, сондай-ақ барлық оқушылардың қатыстырылуы арқылы сабаққа белсенділігі артады.

Тиімділігі: Оқушылар бір-біріне тілек айту арқылы жақындасады, көңіл күйін көтереді және бауырмалдығын оятады.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Жіктеу» тәсілі қолданылады. Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру мақсатында мүмкіндігінше оларға таңдау еркіндігі беріледі.

Өткен тақырыпқа шолу жасау және

жаңа сабаққа кіріспе

«Сиқырлы ұяшықтар» әдісі арқылы өткен тақырыппен жаңа сабақты байланыстыру мақсатында ой қозғау сұрақтарын ұжымдық талқылау. Оқушыларға жалпылама төмендегі сұрақтар және жаттығу түрлері беріледі. Әр оқушы өз оймен бөліседі.

Өзгенің пікірін толықтырады.

Оқушылар сұрақтарға жауап беріп, өзара ұжымдық талқылау жасағаннан кейін мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен .таныстырады.

1.Генетика дегеніміз не?

2.Генетиканың негізін салған ғалым кім?

3.Мендель зерттеу нысаны ретінде қандай өсімдікті алды?

4.Бұршақта зерттеу нысаны ретінде қандай артықшылықтар бар?

5.Доминантты және рецессивті деген қандай белгілер?

6.Таза сорттармақ дегеніміз не?

7.Мендельдің бірінші заңы қалай аталады?

8.Мендельдің екінші заңының аталуы неге негізделген?

9.Гаметалардың тазалық заңы дегеніміз не?

Мақсаты: Жылдам әрі функционалды түрде сыни ойлануды дамыту.

Тиімділігі: оқушының танымдық дағдысы артады. Сонымен қатар оқушыға сабақтың өмірмен байланысын көрсетеді және сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтауға мүмкіндік береді.

Саралау: Бұл жерде саралаудың «Диалог және қолдау көрсету» тәсілі көрінеді. Дұрыс мағынада жауап беруге бағыттау мақсатында кейбір оқушыларға ашық сұрақтар, ал кейбір көмек қажет ететін оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

26 мин.

Оқулықтағы жаңа сабақтың мәтінін оқуға тапсырма береді.Жаңа сабаққа байланысты видеоролик көрсетеді.

1. Мендель тәжірибелерінің барысын және сызбасын түсінеді.

2. Бірінші ұрпақбудандары-сары гетерозигтадан ұрпақта қайтадан жасыл дара пайда болатынын түсінеді.

3. Жасуша мен ағза ішіндегі «басымдылық заңы» және «аллельді гендердің жұмысы» арасындағы байланысты анықтайды.

4. «Біркелкілік» заңы мен «ажырау» заңының цитологиялық негіздерін салыстырады.

1. Пеннет торын қолданылуын және пайда болу тарихын сипаттайды.

2. Будан ұрпақ ішіндегі аллельді гендер әрекетін, олардың гаметаға түсуін сызба түрінде бейнелейді. Кейін ұрықтану үдерісінде зиготаның қалыптасуына және әрі қарай түзілген ағзаларда қызмет етуін көрсетеді.

3. Ажырау заңының өзінің цитологиялық негіздері бар екенін мысалдар келтіріп дәлелдейді.

4. Тышқанның сұр түсі ақ түсінен басым болатын жағдайды талқылайды. Келесі шағылыстыруларда қандай ұрпақ күтуге болады:

1) гетерозиготалы сұр аналық пен гомозиготалы ақ ататлық;

2) ақ ата-ана;

3) сұр ата-ана, олардың біреуі-гомозигота, ал басқасы-гетерозигота.

Дескриптор: Жалпы - 3 балл

1. Басымдылық заңын сипаттайды.

Видеоролик

Тапсырмалар айдарындағы 1-тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

Тапсырмалар айдарындағы 2-тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

«Сәйкестендіру тесті» әдісі

Тапсырмалар айдарындағы 3-тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

«Кесте толтыру» әдісі

Тапсырмалар айдарындағы 4-тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

Тапсырмалар айдарындағы 5-тапсырманы орындатады, бақылайды, мысал, үлгі көрсетеді.

Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары.

«Сәйкестендіру тесті» әдісі

Берілген ұғымдарды анықтамасымен сәйкестендіріңдер.

«Кесте толтыру» әдісі
Берілген анықтамаларға сәйкес генетикалық символдар мен белгілерді кестеге жазыңдар.

Генетикалықсимволдар мен белгілер	Анықтамасы
	Будандастыруға алынған ата-аналық даралар
	Гаметалар
	Алынған ұрпақ, жанына қойылатын индекс ұрпақтың реттік санын көрсетеді
	Будандастыру белгісі
	Аталық дараның жыныстық белгісі
	Аналық дараның жыныстық белгісі
	Доминантты ген
	Рецессивті ген
	Доминантты гомозигота
	Рецессивті гомозигота
	Гетерозиго 225 ₸ - Сатып алу Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру Материал жариялап тегін сертификат алыңыз! Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды Материал жариялау Сертификатты жүктеу Ресми байқаулар тізімі Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз! Тізімді көру Материал іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз Барлығы 663 959 материал жиналған Пән Жүктелуде... Бағыт Жүктелуде... Сынып Жүктелуде... Іздеу Ұқсас материалдар Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған Сертификатталған тренер жасаған 01.01.2023 17 863 13 694 ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. Барлық пәндер Барлық материалдар Барлық сыныптар Биология пәні бойынша барлық материалдарды көру Іс-шаралар кестесі Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары