Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау

Мектеп:

Күні: .

Оқытушының аты-жөні:

Сынып: 7 сабақ 1

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім:

Киім және аяқ киім

Сабақтың тақырыбы:

Киім, аяқ киім және бас киім түрлері

Сабақта меңгерілетін оқу мақсаттары

7.2.1.1 аяқ киім түрлерін, оның қажеттілігін білу;

7.2.1.2 бас киімді күту және сақтау ережелерін білу;

7.2.1.3 бас киім атауларын білу;

7.2.1.4 бас киімді мезгілге және жағдайға қарай таңдай білу;

Сабақтың мақсаты:

• аяқ киім түрлерін, оның қажеттілігін біледі;

• Отбасындағы өзіңіздің әлеуметтік рөліңізді (ұлыңыз немесе қызыңыз, немере не немере, ағаңыз, апайыңыз) анықтай біледі;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушылардың әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басталуы

Сәлемдесу.

Бағалау критерийлері:

«Миға шабуыл»

Сұрақтарға оқушы өз ойымен бөліседі.

• Сурет бойынша әңгімелеу.

Оқушымен амандасып, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қалыптастырушы бағалау: Бірін – бірі бағалау.

Оқулықтағы түсініктемелер мен берілген суреттер

Ортасы

Оқушының зейінін сабаққа шоғырландыру

• Балалар, бүгінгі сабақтың тақырыбын ашу үшін мын ребусты шешуіміз керек.

Тапсырма.

М  І  К  И          С   Б   А   И  М  К  І      Қ  А  Я  І  К  М  И

4   3  1  2            3   2    1   2    4  1   3      3   1  2  3   1  4   2

— Яғни, «Киім, бас киім, аяқ киім түрлері» тақырыбын қорытындылаймыз.

-Ол үшін біз 2 топқа бөлінеміз.

-«Білгірлер», және «Тапқырлар» тобы.

-Сендерге әртүрлі тапсырмалар беріледі. Дұрыс тапқан топтар жұлдызшалармен марапатталады.

2.Маусымға сай аяқ киімдерді атаңдар.

Күз Қыс                         Көктем           Жаз

Плащ                                  тон                           жемпір           көйлек

Су етік                                қолғап                      плащ             футболка

Жемпір                               байпақ                      суетік            майка  т.б.

Ойын «Артығын тап».

Сарамандық жұмыс.

Аяқ киім түрлерін атау.

— Оқушыларға аяқ-киім түрлерін көрсету, атай білу. Жыл мезгілдерінің аяқ киімін айтқызу. Мысалы күзде жаңбырда етік, жазда күн ыстық болғанда киетін аяқ киімді атау, қыста киетін аяқ киім қалай аталады.т.с.с.

— Аяқ киімдердің құрамы: тері, резинка, шүберек…….. атау.

Тест сұрақтары.

Тест сұрақтары:

Қыс мезгілінде киетін киім ?

• Тон

• Куртка

• Плащ

Жауында киетін киімді ата ?

• Көйлек

• Кофта

• Плащ

Бас киімді немен тазалаймыз ?

• Тіс щеткасымен

• Арнайы щеткамен

• Сумен

Аяқ киімді күтуде қандай затаар қажет ?

• Аяқ киім щеткасы

• Аяқ киім кремі

• Аяқ киім губкасы

Мадақтау.

Бағалау.

Дескрипторлар:

- Шешімін табады.

- Маусымға сай аяқ киімдерді атайды.

-тест сұрақтарына жауап береді.

3. Рефлексия:

Сабақта мен .....................жұмыс істедім, өйткені......

...........................................................................................

Мен .................................... ..............идеяны ұсындым

Мен мақсатқа жеттім...................өйткені.....................

Сабақ мен үшін................................................... болды

Менің көңіл күйім............................................................

Сабақтың қорытындысы: оқу мақсаты мен бағалау критерийлерін талқылау

Оқушы отбасы туралы сұрақтарға жауап береді.

Оқушы әңгімелей бастайды.

Жауабын нақтылап, ой түйіп дәптерге сурет арқылы түсіреді.

Ұқыпты салады

Түрлі-түсті бояйды.

Оқушы ойын жинақтайды.

Дискриптор

Сән саладағы стильдік бағыттарын зерттейді

Белгілі бір стильде шығармашылық жұмысты орындайды

https://bilimger.kz/58730/

https://ust.kz/word/asyq_sabaq_kiim_jane_ayaq_kiim_kutimi_6_synyp-262206.html

Аяқталуы

Кері байланыс

Оқушы рефлекциясы :

Мен не білдім ?

Не үйрендім ?

Маған бүгінгі сабақта түсініксіз болды ?

Оқушы бүгінгі сабақты қандай деңгейде түсініп,білгендерін айтады

Оқушының айтқан жауабына пікір қалдыру.

Қосымша ақпарат

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырма ұсынасыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Қабілеті жоғары оқушыларға «Қарқын тәсілі» әдісімен Көркемдеп аралаудың күрделі түрлерін қолдана алады. Қолдауды қажет ететін оқушылар аралаудың қарапайым түрлерін қолдана алады.

1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқытутуралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақкезінде, сыныпнемесежекелегеноқушылардыңжетістіктері/қиыншылықтарытуралы мен неніанықтадым? Келесісабақтарда неге назараударукерек?

1:

2:

Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау

Мектеп:

Күні: .

Оқытушының аты-жөні:

Сынып: 7 сабақ 2

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім:

Киім және аяқ киім

Сабақтың тақырыбы:

Киімді, аяқ киімді күту

Сабақта меңгерілетін оқу мақсаттары

7.2.2.1 киімнің ерекшеліктері мен күтуіне байланысты шартты белгілерді (таңбаны) таңып білу;

7.2.2.2 кір жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін білу;

7.2.2.3 заттаңбада берілген шартты белгі бойынша киімді жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін анықтай білу;

Сабақтың мақсаты:

• Күнделікті үйдегі міндеттерді орындай біледі;

• Заттаңбада берілген шартты белгі бойынша киімді жуудың, кептірудің, үтіктеудің ерекшеліктерін анықтай біледі.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушылардың әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басталуы

Сәлемдесу.

- Өткен сабақта біз киімді күтудің ережелерімен таныстық.

Мезгілдік киімдерді күтудің қосымша ережелері қажет деп ойлайсыздар ма? Неліктен?

Сабақ мақсаттары мен бағалау критерийлерін анықтау

Оқушымен амандасып, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қалыптастырушы бағалау: Бірін – бірі бағалау.

Оқулықтағы түсініктемелер мен берілген суреттер

Ортасы

Оқушының зейінін сабаққа шоғырландыру

Сұрақтарға жауап бер:

- Киім таңбашаларында қандай ақпарат көрсетілген?

- Қандай матадан жасалған бұйымдарды қайнатуға болмайды?

Неліктен?

- Кір жууға қандай белгілер қатысты?

- Тазартуға қандай белгілер жатады?

Топтық жұмыс.

Жыл мезгілдеріне байланысты топтарға бөлу (қыс, жаз, көктем, жаз) Практикалық тапсырма.

Мезгілдік киімді күту бойынша постер дайындаңдар.

· Күту мен эксплуатацияның ережелері;

· Жөндеу бойынша ерекшеліктер;

· Сақтау ережелері

Постерлерді таныстыру.

Бір-бірлеріңнің постерлеріңді бағалаңдар.

· Ең эстетикалық постер;

· Ең танымдық постер;

· Ең жақсы презентация.

Жаңа сөздермен жұмыс – щетка не үшін керек?

Киім, аяқ киім тазалауға. Лак, крем аяқкиімгежаңатүр беру үшін, тазалау үшін керек. Майлау, сылау керек. Аяқ киім күтімі, бауын шешіп, байлауға жаттығулар жасату.

Дескрипторлар:

- Аяқ киім күтімі туралы біледі.

- Ойын жалғастырып жазады.

3. Рефлексия:

Аяқ киімді не үшін тазалаймыз? Қалай тазалаймыз, немен тазалаймыз. Құралдарын атап бер.

Сабақтың қорытындысы: оқу мақсаты мен бағалау критерийлерін талқылау

Оқушы отбасы туралы сұрақтарға жауап береді.

Оқушы жауаптары тыңдалады.

Оқушы әңгімелей бастайды.

Жауабын нақтылап, ой түйіп дәптерге сурет арқылы түсіреді.

Оқушы ойын жинақтайды.

Дискриптор

Аяқ киім күту бағыттарын зерттейді

Белгілі бір шамамен тапсырмаларын орындайды

https://ustaz.kz/materials/word/asyq_sabaqkiim_ayaq_kiim_kutimi_men_olardy_saqtay_saqtay_erejeleri-287282.html

Аяқталуы

Кері байланыс

- Топ мүшелерінің ішінде белсенді сыныптасыңды анықта.

- Өз таңдауыңды түсіндір.

- Сен үшін сабақта қандай ақпарат жаңа болды?

- Өз киіміңді қалай күтер едің?

Оқушы бүгінгі сабақты қандай деңгейде түсініп,білгендерін айтады

Оқушының айтқан жауабына пікір қалдыру.

Қосымша ақпарат

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырма ұсынасыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Қабілеті жоғары оқушыларға «Қарқын тәсілі» әдісімен Көркемдеп аралаудың күрделі түрлерін қолдана алады. Қолдауды қажет ететін оқушылар аралаудың қарапайым түрлерін қолдана алады.

1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқытутуралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақкезінде, сыныпнемесежекелегеноқушылардыңжетістіктері/қиыншылықтарытуралы мен неніанықтадым? Келесісабақтарда неге назараударукерек?

1:

2:

Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау

Мектеп:

Күні: .

Оқытушының аты-жөні:

Сынып: 7 сабақ 3

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім:

Тұрғын үй

Сабақтың тақырыбы:

Тұрғын үй түрлері

Сабақта меңгерілетін оқу мақсаттары

7.3.1.1 киіз үй құрылысының ерекшеліктерін білу (дөңгелек, тез жиналады, жеңіл, жылы, тасымалдауға ыңғайлы); 7.3.1.2 жатын бөлме, жатын бөлме жиһаздарын білу;

Сабақтың мақсаты:

• Киіз үй құрылысының ерекшеліктерін біледі;

• Жатын бөлме, жатын бөлме жиһаздарын біледі.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушылардың әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басталуы

Сәлемдесу.

Бағалау критерийлері:

• Тұрғын үй түрлерін бағдарлай білуге үйренеді;

Есте сақтау қабілетін арттырады.

Өткен сабақты қайталау.

«Миға шабуыл»

Оқушыларға «Қызықты мозайка» ұсынылады.

Қызықты мозайка – оқушыларға ойын арқылы алдыңғы сабақтағы ережені еске түсіру.

Оқушымен амандасып, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Ойлану арқылы оқушы қайталау сұрақтарына жауап береді.

Қалыптастырушы бағалау: Бірін – бірі бағалау.

Оқулықтағы түсініктемелер мен берілген суреттер

Ортасы

Оқушының зейінін сабаққа шоғырландыру

Тұрғын үй түрлері

Үй – бұл адамның демалып, өмір сүретін орны. Пәтерді жабдықтау өте күрделі, жауапты жұмыс. Бұл арнайы біліммен қоса талғамды, әдемілікті сезінуді, анық аналитикалық ақылды талап етеді. Үйді отбасындағы әрбір адам бір-біріне кедергі келтірмей, өз жұмысымен еркін айналыса алатындай етіп жабдықтау керек.

Киіз үй жиналмалы және жазылмалы ағаш қаңқадан, киіз жабындардан және үйдің барлық бөлігін бекітетін таңғыш шалмалар мен бау-басқұрлардан, арқандардан құралады. Ағаш қаңқасы төрт бөліктен тұрады: кереге - киіз үйдің шеңберлі қабырғасын түзейтін ажырамалы буындар, уық - күмбез сырғауылдары, шаңырақ — күмбез төбесіндегі шеңбер; қос жармалы есік. Мақсатына, мөлшері мен құрылымына қарай қазақтар киіз үйді үш топқа бөледі: түрғын жай, салтанатты жай және көш кезінде пайдаланылатын киіз үй. Мұның өз қисыны бар: олар сыртқы түрі мен мөлшері жағынан бір-бірінен едәуір өзгеше.

Тұрғын киіз үй - бұл ең бір кеңінен таралған әмбебап баспана. Оны Қазақстанның көшпелі және жартылай көшпелі халқының көпшілігі ғасырлар бойы қолданып келген. Бұл киіз үйде екі ұрпақ өкілдерінен тараған бір әулет тұрады. Дәстүрге сәйкес киіз үйдің іші белгілі бір мақсатқа сай келетін бөліктерге бөлінеді: қонақтар мен үй иелері жайғасатын, сондай-ақ жиһаз бен тұрмыстық заттар орналасатын орындар айқындалады. Киіз үйдің бұл түрін «үй» деген ортақ атаумен атайды. Ол қосалқы төрт түрге бөлінеді: қара үй (3 қанат киіз үй), қоңыр үй (4 қанат киіз үй), боз үй (5 қанат киіз үй) және ақ үй (6 қанат киіз үй). Атына қарағанда (қара, қоңыр, боз, ақ), бұл киіз үйлер дәрежесіне қарай ретімен орналасқан болса керек: ең кішісі әрі түсі қара болып келетін киіз үй - кедей отбасының баспанасы, ал ең үлкені әрі түсі ақ - бұл әл-ауқаты жоғары отбасының кең де әсем киіз үйі. Алайда киіз үй мөлшері мен оның киіздерінің саны қожасының әл-ауқаты мен оның қоғамдағы алатын орнына соншалықты тәуелді деп санау дұрыс емес. 

Киіз үйдің екінші түрі - қонақ түсуге арналған киіз үй, салтанатты киіз үй немесе орда. Бұл топта да төрт қосалқы түр бар: ақ ала орда (8 қанат киіз үй), ақ орда (12 қанат киіз үй), алтын орда (18 қанат киіз үй), алтын үзік (18-ден астам қанаты бар киіз үй). Әдеби деректерде 30 қанат киіз үй - алтын үзік туралы мәліметтер кездеседі, алайда ең қарапайым есептің нәтижесінде осынша қанаты бар түркі киіз үйінің болуы мүмкін емес екенін көруге болады. Себебі, мұндай киіз үй жасау үшін ішкі тіреуіштерді қолдану қажет болады, ал бұл моңғол үлгісіндегі киіз үй болмақ, әрі ол жылжымалы болмас еді. Бұл жерде, сірә, фольклорлық дәстүр орын алып отырған болса керек, онда халық ауыз әдебиетіне тән болып келетін әсірелеуге деген бейімділікпен бізге Жошы хан мен оның ұрпақтары - қазақ хандары мен сұлтандарының ордалары туралы айтады. Үлкен киіз үй, ордалар қазақ даласында XIII ғасырдан XIX ғасырдың орта тұсына дейін, орыс әкімшілігі сұлтандардың саяси ықпалын жойып жібергенше пайдаланылып келді.

Хан-сұлтандардың жазғы көшпелі ордалары өзен-көлдердің жағасында еркін орналасқан. Көз жауын алатын киіз үйлі қалашықтар. Мұндай қалашықтарды құрудың қатып қалған ережелері болмаған. Қоныстың қақ ортасында орда киіз үй тігіліп, оның жанында қонақ түсіруге арналған салтанатты киіз үйлер орналастырылатын болған. Олардан сәл аулақтау жерде, әдетте қоныстың әр тұсында сұлтанның әйелдерінің киіз үйлері тігілген. Оларды қоршай тұрғынжайға және шаруашылыққа арналған киіз үйлер орналасқан. Бұл үйлерде ағайын-туған мен қоңсылар жайғасып, сондай-ақ қонақтар мен үй ішіндегілерге арнап тамақ дайындалған. Қалашықтың сыртқы шекарасын бойлай сллтан сарбаздары мен қызметшілерінің қызметін қоса атқаратын өзіндік бір қауым - төлеңгіттердің және басқа да жауынгерлердің киіз үйі тігілген.

Дәстүрлі көшпенділер қоғамы дүниеге келген әр баланы өз мәдениетінің болашағы ретінде қарсы алған. Ұланғайыр далада халық аса шашыраңқы тұрса да, адамның қолымен жүзеге асырылатын көшпенді және жартылай көшпенді шаруашылық жүргізу жағдайында шаруа маңындағы жұмыс қолының саны зор рөл атқарған. Салт-дәстүр мен өнеге-білім берудің негізгі жолы миф, аңыз, аңыз-әңгіме, эпос, шежіре арқылы дамыған ауыз мәдениеті болды. Осындай білім иелері де өте жоғары бағаланып, осының барлығы қоғамның жеке тұлғаға, адамға үлкен ілтипатпен қарауына себеп болған. Адам өмірінің әр кезеңі айрықша мереке ретінде атап өтіліп, оның көпшілігі киіз үйде өткен. Ең алғашқы әрі ең күрделі жол-жоралғы тобы баланың дүниеге келуімен байланысты екен. Мұнда жалпы киіз үйдің өзі ғана емес, оның құрылымының жеке элементтері де маңызды рөл атқарған. Атап айтқанда, киіз үйдің бақаны жас босанатын әйелге сүйеніш ретінде қолданылған. Бақан әйел толғатқан кезде есіктен біршама алыстау, киіз үйдің оң жақ бөлігіне орнатылатын болған. Бақаннан киіз үйдің кереге көзіне жүген тартылып, ол босанатын әйелдің қолтығы астынан өткізілген. Толғақ кезінде ол осы арқанды сүйеніш еткен. 

Киіз үй бейнесінің өмірлік күш пен өсіп-өнуді қамтамасыз етуге бағытталуы үй ішіндегі жабдықтың түр-түсінен де көрініс тапқан. Қазақтың киіз үйінде, басқа да түркілік көшпенді және жартылай көшпенді халықтардың баспанасындағыдай мата қиықтарында, кілемдерде, перделерде бейнеленген ою-өрнек көбінесе ашық түспен берілген, соның ішінде қызыл түс баланың өмірге келуімен, көбеюмен, тіршілікпен байланысты болған. Осыған ұқсас төсекжаймен байланысты қолданылатын кейбір ырымдар да көп тараған. Жаңа қосылған жұбайлардың төсекжайына бала көтермеген бедеу әйелдерді жақындатпаған. Төсекжайды бірінші түні көп балалы, елге сыйлы, қолы берекелі әйелге салдырған.

2. Тапсырма;(Т) Оқушы көрген бейнелеу материалдарын пайдаланып, альбом ішіне нобай салады.

Дескрипторлар:

• әңгіме құрастырады

• Ойын жеткізеді.

3. Рефлексия:

Сабақта мен .....................жұмыс істедім, өйткені......

...........................................................................................

Мен .................................... ..............идеяны ұсындым

Мен мақсатқа жеттім...................өйткені.....................

Сабақ мен үшін................................................... болды

Менің көңіл күйім............................................................

Сабақтың қорытындысы: оқу мақсаты мен бағалау критерийлерін талқылау

Оқушы тұрғыг үй туралы сұрақтарға жауап береді.

Оқушы әңгімелей бастайды.

Жауабын нақтылап, ой түйіп дәптерге сурет арқылы түсіреді.

Ұқыпты салады

Түрлі-түсті бояйды

Оқушы ойын жинақтайды.

Оқушы көрген бейнелеу материалдарын пайдаланып, альбом ішіне нобай салады.

Дискриптор

Сән саладағы тұрғыг үй бағыттарын зерттейді.

Белгілі бір стильде шығармашылық жұмысты орындайды

Ақпарат дереккөзі: https://massaget.kz/arnayyi_jobalar/22_nauryiz_2015/26617/

Аяқталуы

Кері байланыс

Оқушы рефлекциясы :

Мен не білдім ?

Не үйрендім ?

Маған бүгінгі сабақта түсініксіз болды ?

Оқушы бүгінгі сабақты қандай деңгейде түсініп,білгендерін айтады

Оқушының айтқан жауабына пікір қалдыру.

Қосымша ақпарат

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырма ұсынасыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Қабілеті жоғары оқушыларға «Қарқын тәсілі» әдісімен Көркемдеп аралаудың күрделі түрлерін қолдана алады. Қолдауды қажет ететін оқушылар аралаудың қарапайым түрлерін қолдана алады.

1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқытутуралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақкезінде, сыныпнемесежекелегеноқушылардыңжетістіктері/қиыншылықтарытуралы мен неніанықтадым? Келесісабақтарда неге назараударукерек?

1:

2:

Әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау

Мектеп:

Күні: .

Оқытушының аты-жөні:

Сынып: 9 сабақ 4

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар:

Бөлім:

Тұрғын үй

Сабақтың тақырыбы:

Тұрғын үйді жинау

Сабақта меңгерілетін оқу мақсаттары

7.3.2.1 терезелерді жуа білу;

7.3.2.2 терезедегі перделерді күте білу;

7.3.2.3 жылу батареяларын күте білу (шаңдарын сүрту, жуу);

7.3.2.4 жарықшамдарды күте білу (сүрту, жуу);

7.3.2.5 тұрғын үй- жайды мезгілдік жинай білу;

Сабақтың мақсаты:

• терезелерді жуа білу, терезедегі перделерді күте біледі;

• жылу батареяларын күте біледі;

• жарықшамдарды күте біледі;

• тұрғын үй- жайды мезгілдік жинай біледі.

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Педагогтың әрекеті

Оқушылардың әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басталуы

Сәлемдесу.

Бағалау критерийлері:

• Тұрғын үй түрлерін атай білу, оларды тазалай білуге үйренеді;

Есте сақтау қабілетін арттырады.

Өткен сабақты қайталау.

«Миға шабуыл»

Сұрақтарға оқушы өз ойымен бөліседі.

• Сурет бойынша әңгімелеу.

Оқушымен амандасып, бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Ойлану арқылы оқушылар қайталау сұрақтарына жауап береді.

Қалыптастырушы бағалау: Бірін – бірі бағалау.

Оқулықтағы түсініктемелер мен берілген суреттер

Ортасы

Оқушының зейінін сабаққа шоғырландыру

Тұрғын үй гигиенасы

Тұрмыс гигиенасының негізі — пәтерді күтіп, таза ұстау. Бөлмеге жиһазды толтырып жинай беруге болмайды. Себебі ол шаңның көп жиналуына жол беріп, үйді таза ұстауды қиындатады. Тазалық сақтау үшін күн сайын шаңды сүртіп, еденді дымқыл щеткамен сыпыру, аптасына кемінде 1 рет жуып отыру керек. Терезені кірлетпей уақтылы сүрткен абзал. Жұмсақ жиһаз бен кілемдерді шаңсорғыш пен тазалаған жөн. Бөлменің ауасы таза болуы үшін терезе желдеткішін күніне 3 мәрте: таңертең дене шынықтырған кезде, бөлмені жинастырғанда және ұйықтар алдында (пешпен жылытылатын үйлердерде пеш жағылатын уақытқа туралаған жөн) 30 минуттай ашып, желдетіп алу қажет. Жазда терезелерді ашып қойған дұрыс. Егер отбасыда балалар, жасы ұлғайған немесе аурушаң адамдар болса, оларға жел қарысып қалмас үшін бөлмені сақтықпен желдеткен жөн. Бөлменің ауасын тазарту үшін механикалық желдеткіштер де пайдаланылады. Ас үйде, ваннада, дәретханада желдетуге арналған ауа тартқыштар болады. Пәтерді жинастырған кезде торды жиналған шаңнан тазалаған жөн. Қабырға арқылы да аздап ауа алмасады, сондықтан тұрғын үй қабырғасын майлы бояумен сырлауға болмайды. Мүмкіндігінше, бөлме температурасы жылдың жылы мезгілінде 22˚С-тан 25˚С-қа дейін, қыста 20˚С-тан 22˚С-қа дейін (алайда 18˚С-тан төмен емес) бірқалыпты болғаны абзал. Есіктер мен терезе рамаларындағы саңылауларды тығындап бөлмені жылы ұстауға болады. Температураны жоғарылату үшін электр каминдерді т. б. жылыту аспаптарын пайдалану керек. Пеш жаққан кезде иіс тиіп қалуынан сақталған жөн. Пешке от жағуды кешкі 20 сағаттан кейін тоқтатқан дұрыс. Отын толық жанып болғаннан кейін ғана пештің жаппасын жабады.

Бөлмені салқындату үшін терезеге орнатылған кондиционерлерді пайдалануға болады. Кондиционер тұрақты температураны сақтай отырып, ауаны бір мезгілде шаң мен ылғалдан тазартады. Үйді күтіп ұстамаған жағдайларда (іргесі сыз тартқанда, төлені су басқанда, үйдің төбесінде, жабындысында ақау болғандағыдан басқа): пешті жүйелі түрде жақпағанда, бөлме үнемі желдетілмегенде, үй ішіне кір жуып, кептіргенде бөлмеде сыз пайда болып, ауа ылғал тартады. Сыз адамды науқасқа шалдықтырады, үй қабырғасы мен жиһаздарының бүлінуіне әкеп соқтырады. Сондықтан кірді ваннада жуып, балконда немесе аулада (оған арнайы бөлінген жерлерде) кептірген жөн. Адам көбірек бас қосатын бөлмелердің таза болуына ерекше мән берген дұрыс. Әсіресе, ас үйді таза ұстау қажет. Бөлмелерде шыбын, тарақан, кеміргіштер пайда болмау үшін тамақты ашық, ыдыс-аяқты жуылмаған күйінде қалдырмай, тағам қалдықтарын жабылатын шелекке салып, уақытында шығарып отырған жөн. Ваннаны пайдаланған сайын жуып, су ағатын тесікті, унитаздарды күн сайын арнайы щеткамен тазалау керек. Ванналарды, унитаздарды, қоқысқа арналған шелекті жуу және дезинфекциялау үшін сауда орындарында «Санита», «Сосенка», «Дезипон» т. б. арнайы препараттар сатылады.

Тұрғын үй салуға жер ауданын және көлемiн таңдау.

Тұрғын үйлердiң ауданы жанұяның әрбiр мүшесiнде кемiнде 8, 25 квадрат метрi дәл келетiндей етiп болуы керек. Көпқабатты тұрғын үйлерді салуға орналасқан жерді таңдауда тұрғындар санына байланысты 0,8 гектарға дейін болады. Тұрғын үйдің құрылысы, жері қалалық және ауылдық әкімшілік үкімімен бекітіледі де, тұрғын үйге арналған жерді босату мерзімі шешіледі. Тұрғын үйдің территориясы тұрғындардың денсаулығына зиян келтіретін өндіріс, шулы, шаңды, түтіні көп мекемелерден, ірі транспорт жолдарынан, су қоймаларынан, ойын-сауық орындарынан аулақ, әрі жарығы мол, таза жерден орын алады. Тұрғын үй жерінің 30 % үй ғимаратына, 50 % өсімдіктер егу үшін, ал қалған жерін спорт, демалыс, шаруашылық, тәжірибе алаңдарына пайдаланады. Тұрғын үйдің ауласы бірнеше аймаққа бөлінеді: қорғаныс, демалыс, спорт және шаруашылық зоналары.

Қорғаныс аймағы.

Қорғаныс аймағs (0,1-1,0 га) тұрғын үй кешенінің көше жағында орналасады. Ол тұрғын үйді транспорт шуынан, газынан, көще шаңынан қорғайды, сондықтан түрлі ұзынды-қысқалы ағаштар, бұталар егіліп, гүлдермен безендіріледі. Көшенің көлік жолы мен қорғаныс аймағының арасы 25 м кем болмауы керек. Тұрғын үйдің терезелері мен Бұл жердегі биік ағаштардың арасы 10 м, бұталардың арасы 5 м. Ағаштар мен бұталар бұдан жақын егілсе, өсе келе терезелерді көлеңкелеп, үй бөлмелерінің жарығын азайтады.

Д е м а л ы с аймағы.

Д е м а л ы с аймағы (0,2-0,3 га) үй ауласының жазда көлеңке, қыста желден сақтайтын бұтақты ағаштар егілген тегіс таза жағында орналасады. Шаршаған, аурудан жаңа тұрған әлсіз тұрғындардың демалуына қажетті орындықтар қойылады. Демалыс аймағында тұрғындардың денесіне зиян келтіретін өткір бұтақтар, темір-терсектер, ірі тастардан мезгіл-мезгіл тазартып отыру керек. Тұрғын үйді салғанда оның бөлмелерінің терезелерін оңтүстік, не оңтүстік батысқа, ал қосымша бөлмелерінің терезелерін терістікке қаратып салады. Ғимараттардың қабаттылық және созылымдығы құрылыс ошағының жобаларымен анықталады. СНиП II-7-81, СНиП 2.07.01-89 және СН 429-71 талабы бойынша қабаттылықтар және сейсмикалық аудандардағы адамдар тұратын ғимараттарды созылымдығының анықтауында қатаң бақылауды орындау керек. Пәтер үйлердің қабаттары тоғыздан жоғары емес қылып жобалау керек, жарымжан-мүгедектері бар жанұялар үшiн – бестен жоғары қабат болмауы тиіс емес. Жарымжандары бар жанұялар үшiн адамдар тұратын ғимараттардың басқа түрлерiндегi пәтерлерi бiрiншi қабаттарда орналастыру керек. Ғимараттардың өртке қарсы қорғауын СНиП 21-01-97-iң талабы, осы нормаларда әдейi аталып өткен кейбiр жайларды ескерілмегенде, қосымша сәйкес отқа қарсы заттармен қамтамасыз ету керек. Функционалдық өрт қауiбi бойынша адамдар тұратын ғимараттарды классификацияны СНиП 21-01-97 бойынша қабылдау керек: 1. Ф1.2 – жатақхана; 2. Ф1.3-көп пәтерлi үйлер, соның iшiнде жарымжандары бар жанұялар үшiн. Тұрғын бөлмелерден басқа асханасы, iлгергi бөлмесі, дәлiздi жасау керек. Егер асхана кең болса, ол асханалық қызмет көрсете алады.

Шыбындармен күрестiң бiрiншi ережесi – үйде, үй-жайға және тұрғылықты емес бөлмелердегi мүлтiксiз тазалықты сақтау. Қоқыс және азық-түлiк қоқыстарын сақталатын шелектер немесе қақпақпен жабдықталған жәшiктердегi керек – арнайы кең қабылдағыштарда сақтау. Тұрғын үй гигиенасы адам денсаулығына негізгі әсер етуші фактор ретінде бағаланатындықтан, оған ерекше назар бөлуіміз міндетті. Осы себептен қазіргі кезде елімізде жаңа бағдарлама тұрғын үйлерді барлық жағынан жауап беретін «Еуро 4» үлгісінде салу қолға алынып жатыр. Бұл бағдарламаның тиімділігі Қазақстанның сейсмикалық аймақтарына маңызды болмақ.

Үй шаруашылықтар тұрмысының санитарлық-гигиеналық жағдайлары мен ауыз суға қол жеткізуі туралы

Үй шаруашылықтарын ішінара зерттеу өңірде халықтың тұрмыс деңгейін сипаттайтын әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштер жүйесін алуға мүмкіндік береді. Бірден-бір негізгі ақпараттық блогты ауыз сумен жабдықтау және тұрудың санитарлық-гигиеналық жағдайлары туралы мәліметтер бар, үй шаруашылықтардың тұрғын үй жағдайлар көрсеткіштері құрайды.

Тұрғын үйдың су құбырымен абаттандырылуы ауыз суға қол жеткізудің ең басты индикаторы болып саналады. Халықты ішінара зерттеу нәтижелері бойынша сұралған қалалық үй шаруашылықтардың 99,3%-ында су құбыры бар. Жеке құдықтан немесе колонкадан суды ішуге және тамақ дайындауға қалалық отбасының 0,5%-ы жұмсайды, 0,2% қоғамдық колонкамен пайдаланады. Ауылдық жерде су құбырымен сұралған үй шаруашылықтардың 40,6%-ының үйі абаттандырылған. Суды қоғамдық колонкадан және жеке кұдықтан сәйкесінше 39% және 18,7%, жеткізілетін суды – 1,7% ауылдық отбасылар пайдаланады.

Себезгісі бар ванна қалалық үй шаруашылықтардың 97,5%-ында бар. Ауылдық жерде ваннамен сұралған респонденттердің 20,1%-ы қолданады, респонденттердің 31,8%-ында жеке монша бар, айтарлықтай дерлік осыншамасы қоғамдық моншаға немесе саунаға барады.

Қалаларда сұралған респонденттердің 96,5%-ында тұрғын үй кәрізі орталық жүйеден тартылған дәретханамен абаттандырылған, үй шаруашылықтардың 1,7%-ында жеке ұңғыма дәретхана бар. Ауылдық жерде тиісті көрсеткіштер 12,4% және 10,6% құрады.

Сәнді де мәнді тұрмыс кепілі
Адамзаттың ұрпағы ежелден-ақ айналасындағы табиғаттың терең сырлары мен құпияларын білуге, қоршаған ортасымен үйлесімді өмір сүруге талпынып келеді. Соның нәтижесінде олар дамып, жетілу сатысына сәйкес үңгірлерде тіршілік кешуден бастап жеркепе, лашық, жер үй тәрізді баспаналарды ойлап тауып, қазір көп қабатты жайлы да жарық ғимараттардағы пәтерлерде, жеке котедждерде өмір суретін ахуалға ие болды. Енді оларды үй ішіндегі үйлесімді тірлікті қалай орнатуға болады, осы мәселе қатты толғандыруда. Осыған орай біз Шығыс ілімдерінің негізінде үйде үйлесімді өмір сүру қағидалары туралы ұсыныстарды, ақыл-кеңестерді ортаға самақшымыз.
Баспанадағы басты талаптар
Бірінші талап. Ол – бөлмелердегі тазалық. Бұл мұнда өмір сүрушілердің көңіл күйлері мен денсаулығы үшін аса қажет. Сол себепті бөлмелерді жиі тазалап, ауасын жаңартып, шаң-тозаңын кетіріп, иісін жақсартып тұру қажет. Бөлмелерге әртүрлі жиһаздарды толтырып, заттарды жинай беру шаңның көбеюіне жол береді, үйді таза ұстауды қиындатады.
Тазалық сақтау үшін мынандай жұмыстарды атқару қажет:
1. Күн сайын бөлменің, ондағы заттардың шаңын сүртіп тұру.
2. Еденді дымқыл щеткамен, сыпырғышпен жайлап сыпыру.
3. Аптасына екі рет еденді жуып отыру.
4. Терезені, жақтауын кірлетпей сүрту.
5. Жұмсақ мебель мен кілемдерді шаңсорғышпен тазалау.
6. Күніне 3 рет терезе желдеткішін 30 минуттай ашып, бөлмелерді желдету: а) таңертеңгілік дене шынықтырғанда. ә) бөлмені жинастырғанда. б) ұйықтар алдында.
7. Жазда терезеге тор ұстап, ашып қою.
8. Бөлменің ауасын тазарту үшін механикалық желдеткіштерді де пайдалану.
9. Үйдегі, дәретханадағы, ас бөлмесіндегі ауа тартқыштарды тазалап, ашық ұстау.
10. Жуылған кірді балконда, аулада жайып, кептіру (үйде кірді кептіргенде сыз тартады, ауаны ылғалдайды).
Мұның бәрі «Тұрғын үй гигиенасы» деп аталады.
Екінші талап. Бұл киім-кешек, заттарды шашып тастамай, жинақы ұстау. Сырттан үйге кірісімен-ақ шешкен киімдерді, қолға ұстаған заттарды өз орнына апарып қою қажет. Сыртқы киімдерді жатын бөлмеге апармайды. Ол бөлменің тазалығын, иісін, жинақылығын бұзады. Киім-кешектерді ерлер мен әйелдердікін араластырып ілмейді. Кеңсе заттары, крем, дәрі-дәрмектерді салған сөмке, портфель, қалталарды ас үйге апармайды. Керексіз заттардың жиналып қалмауына, автокөлік бөлшектерінің дәліз, бөлмелерде, балкондарда сақталмауына назар аудару қажет. Олар жан-жағын ластап, улауы мүмкін.
Үшінші талап. Ол – үй ішінің санитарлық жағдайын қатаң сақтау. Ас үйде тамақты ашық қалдырса, тағам қалдықтарын уақытында төгіп, ыдысын тазартып, жуып тұрмаса, үйде шыбын-шіркей, түрлі құрт-құмырсқаның қаптауы ықтимал. Ыдыс-аяқ уақытылы жуылмай, ас үйде үйіліп қала беретін болса, ол кеміргіштері мен жәндіктерінің пайда болуына жағдай жасайды, үйдегі ауаның иісін бұзады. Жуынғаннан кейін ваннаны да жақсылап тазалап, су ағатын тесікті арнайы щеткамен тазартып тұрған жөн. Дәретхананың ішін де дезинфекциядан өткізіп тұру қажет. Қабырғаның, төбенің сылағы түскен, жарылған, көгерген жерін уақытында жөндеп, әрлеп тұрмаса, бұл да үй ішінің санитарлық жағдайын нәшарлатады. Жатын бөлмесінде, ас үйде, қонақ бөлмесінде иісі күшті лактар мен бояуларды қолданбаған дұрыс. Терезелерді тұмшалап, бөлме ішіне күннің сәулесін, жарығын түсірмеу – үй ішінің санитарлық жағдайын ауырлатады.
Төртінші талап. Бұл – үй жиһаздары мен мебельдерді дұрыс орналастыра білу. Мұнда әр заттың пәтерге көрік, жайлы жағдай туғызуына айрықша көңіл бөлінеді. Ең бастысы, олардың бөлмеде жүріп-тұруға, дем алуға, жұмыс істеуге, қонақ күтуге қолайлы болғаны, терезеден түсетін жарықты көлегейлемеуі, батарея жылуын жауып тастамауы, үйдің ішін жуып, сыпырып тазалауды қиындатпағаны, құлап кету қаупінің жоқтығы, бір-бірімен жарасымды үйлестік табуы. Жиһаздар мен мебельдердің әр бөлмеге арналған түрлері бар. Оны шатастырмай, қалыптасқан дәстүрден ауытқымай өз орнына қоя білген оңды.
Бесінші талап. Ол – есік, терезелердің еркін ашылып, жабылуы, қауіпсіздігі. Үй бөлмелерінде алынып тасталған есік болса, орыны бос тұрмасын. Оған жаңасын салыңыз. Өйткені, есігі жоқ босағадан жағымсыз қуаттар ерсілі-қарсылы еркін өтетін болады. Сөйтіп, үй ішінде ретсіздік қалыптасады. Егерде есік топсасынан дыбыс шықса, уақытында майлап, кірін тазалап, жуып тұрады. Есік екі бөлек болса, екеуін де бірдей ашып, жабады. Мұны шығыс ілімі талап етеді. Терезелерге де қойылатын талап осындай. Үйдің сыртқы есік, терезесі мықты болса, ұрылар ішке кіре алмайды. Тек, үй ішінде өрт тәрізді кездейсоқ апатты жағдайлар туа қалса, есік, терезе тысқа шығуға қолайлы болсын. Есік, терезе суық, су өткізбесін. Одан сырттағы дауыс ішке естілмесе, тіпті жақсы. Және де төменгі қабатта тұратын болсаңыз, терезеңіздің түбінде автокөліктің тұрмағаны жөн.
Алтыншы талап. Бұл – пәтердің зиянсыз заттармен әрленуі, әсемделуі. Оған әр бөлмеге тән түстерді дұрыс таңдап оны сырлау, сылау, түсқағаздарын жапсыру, шамдарды іліп, зоологиялық мүйістерді орналастыру, қабырғаға суреттерді ілу, өсімдіктерді, тұрмыстық заттарды қою, ою-өрнектерді пайдалану жатады. Өйткені, әр нәрсені орналастырудың өз заңдылығы, тәртібі бар. Одан ауытқысаңыз, оның денсаулығыңызға, өмір жолыңызға зиянын да тигізуі ғажап емес. Сондықтанда үйде зоологиялық мүйіс ұстағыңыз келсе, өсімдіктер өсірмек болсаңыз, әрқайсының жеке қасиеттерін, табиғатын біліп алыңыз. Сонда қателеспейсіз. Және үйде өсіретін де, өсірмейтін де, қабырғаға ілетін де, ілмейтін де заттар бар. Мұнан да хабардар болғайсыз.
Жетінші талап. Ол – жеке үйдің, пәтер бөлмелерінің табиғатпен үйлесімділік заңына сәйкес салынуы, орналасуы. Мұның қалада көп қабатты тұрғын үйлер саларда ескеріле бермейтіні белгілі. Егерде жеке үй, котедж салатын болсаңыз, оның құрылысы жөнінде Шығыс ілімінің мамандарымен пікірлескеніңіз абзал.
Бөлмелердің дұрыс болуы
Біз өзіміздің үй ішіндегі үйлесімділік жөнінде газет бетінде жариялаған мақалаларымызда ас үй, жұмыс бөлмесі туралы айтқанбыз. Енді жатын бөлмесі, балалар мүйісі, қонақ бөлмесі жөнінде әңгіме қозғасақ.
Жатын бөлмесі. Ғылыми зерттеулер бойынша ой қорытсақ, адамдар өз өмірінің төрттен бірін, яғни 70 жыл жасаған кісінің 23 жылы ұйқымен өтеді екен. Осыған орай Шығыс ілімі, оның ішінде Фэн-шуй жатын бөлмесінің дұрыс жабдықталуына, оңды орналасуына ерекше мән-маңыз береді. Мұнда қойылатын басты талаптар:
1. Жатын бөлмесі баспананың кіреберіс бөлігінен, ас үй мен дәретханадан алыс болсын.
2. Ұйықтап демалатын бөлменің есігі өзге бөлменің есігіне қарама-қарсы тұрмасын.
3. Жатын бөлмесінің төбесі тегіс, ақ түсті болсын.
4. Жатын бөлмесінің солтүстік-шығыс жақта орналспағаны дұрыс.
5. Егде тартқан кісілердің жатын бөлмесі солтүстік-батыс жақта орналассын.
6. Бизнес, өнер, шығармашылықпен айналысатындардың жатын бөлмесі оңтүстік-шығыс жақта болғаны жөн.
7. Жатын кереуетінің бас жағы қабырғаға қарап орналассын.
8. Иіссудың бос құтылары жатын бөлмесінде жиналып қалмасын.
9. Жатын бөлмесіне жөндеу жұмыстары жиі жүргізілмесін.
10. Керует орталық жылу батареясына жақын орналаспасын.
11. Жатын бөлмесінің қабырғасы жуынатын бөлме, дәретхана, ас үймен жапсарлас болмасын.
12. Жатын бөлмесінде адамдардың басын төр жаққа, аяғын есік жаққа қаратып жатқаны дұрыс.
Түсініктеме: Жатын бөлмесінің есігі басқа бөлмелердің есігіне қарама-қарсы болса, үй иелерінің арасында жиі түсінбеушілік, кикілжің болып тұрады. Жатын бөлмесінің төбесі ою, өрнекті, түрлі-түсті болса, бөлмеге жиі жөндеу жасалса ерлі-зайыптылардың арасында ұрыс-керіс көбейеді. Баспана тұрғындарының қаржылық дағдарысқа ұшырауы жиілейді. Әрине, мұның бәрі Шығыс ілімінің болжамдары. Оған сену, сенбеу, оны орындау, орындамау әркімнің өз еркінде.
Балалар мүйісі. Отбасындағы балалардың жеке бөлмесі болмаған жағдайда оларға арнайы мүйіс жасап беруге болады. Оны пәтердегі бөлмелердің ыңғайлы бір бұрышынан жасайды. Мұнда олар өздерінің ойыншықтарын, кітаптарын қойып, сонда ойнап, сабаққа дайындалады. Балалар мүйісі олардың жасына сәйкес жабдықталады. Олар мынандай екі түрге бөлінеді.
1. Мектеп жасына дейінгі балалар мүйісі. Оған кішкентай стол, орындық, шағын шкаф немесе этажерка қояды. Олар баланың бойына шақталып жасалады, әйтпесе таңдап, сатып алынады.
2. Төменгі сыныптағы оқушы балалардың мүйісі. Мұнда сабаққа дайындалатын, ойыншықтарды сақтайтын орын болуы керек. Үстіне жарық жақсы түсетіндей етіп шағын жазу столын да қояды. Бұл жастағы балалар әртүрлі заттар жасауға құштар. Мүйіс оған да қолайлы болсын.
Қонақ бөлмесі. Оған пәтердегі ең үлкен бөлме таңдап алынады. Ол барлық отбасы мүшелерінің, шақырылған қонақтардың бас қосуына, ән-күй тыңдауға, мерекелік дастарқан жаюға қолайлы болуға тиісті. Қонақтардың жақсы дем алуы үшін бұл бөлмені бірнеше бөлікке бөледі. Олар: ас ішетін жер, дем алатын орын, жұмыс істейтін мүйіс.
Демалатын мүйістің жаз кезінде терезеге жақын болғаны дұрыс. Оған кресло, диван, журнал столын, кітап шкафын, сөресін, теледидар қоюға болады. Қонақ бөлмесін аймақтарға бөлгенде оған жарықтың дұрыс түсуі ескеріледі. Қонақ бөлмесіне аквариум қойсаңыз, ішінде балығы көп болсын және оны байлық бағытына сәйкес орналастырыңыз. Сонда отбасының ырысы тасып, шаңырақ береке, байлыққа бөленеді.
Бөлмені суретпен безендіру
* Акварельмен салынған суреттерді ақ және түрлі-түсті (ашық емес) қағаздан жасалған паспартуға қоюға болады.
* Сурет көзі кішірейіп көрінбеуі үшін паспартудың ені тым жіңішке болмауға тиіс.
* Майлы бояумен салынған суреттерді қоятын раманың түсі, ені, бедері мен тереңдігі оған салынатын суреттің түсі мен сипатына сәйкес келсін.
* Қоңырқай түсті суреттерді ашық рамаға салса, сурет одан әрі күңгірт болып көрінеді.
* Қоңырқай рамаға салынған ашық түсті суреттер көз тартпайды.
* Көлемді суреттің рамасы оған лайық болсын.
* Кейде үлкен рамаға салынған шағын суреттер де жақсы үйлесім табады.
* Акварельмен, пастельмен салынған суреттерді әйнектелген рамаға салып, сыртынан қатты қағазбен бастырып, біріккен тұсын жіңішке қағаз және коленкормен, басқа да заттармен желімдейді.
* Суреттерді қабырғаға немесе бұрышқа сәл еңкейтіп іледі.
* Егер сурет тіктеу ілінсе, жоғары жағы жылтырап нашар көрінеді.
* Сурет тым еңкіш ілінсе, сиықсыз болып көрінеді. Тым биік, тым аласа ілінсе де солай.
* Акварель күн сәулесінен оңып кетеді.
Ауызғы бөлме. Пәтеріңіздің кіреберісіндегі ауызғы бөлмені таза ұстау міндет. Қонақ үйге кіргенінде ол алдымен көзге түседі, үй иелері жөнінде хабардар етеді. Ауызғы бөлме ластанып, тазартылмаса, ол ішке жағымсыз қуаттардың енуіне жол ашады, жағымды қуаттардың үйге кіруін тежейді. Кіреберістегі айнаны да таза ұстаңыз. Сынған айнаны пайдаланбаңыз. Айна басыңыз көрініп тұратындай биікте ілінсін. Айна сегіз қырлы болса жағымсыз қуат «ша»-ны жолатпайды. Бетінде сурет жапсырылған айнаны да пайдаланбай қажет.
Үй ішінде заттардың, киімдердің шашылып жатуы «ци» ағымын азайтады. Керексіз заттардан, жарамсыз, ескі киімдерден, аяқ киімдерден дереу арылып отырыңыз. Оларды үйде сақтаудың қажеті жоқ. Шам, компьютер, пештен, каминнен жылу бөлініп, «ци» ағымы жоғары көтеріледі. Оның қалыпты болуы үшін үйде желдеткіштің болғаны жөн. Ішкі есіктің алдына, артына қалдық, қоқыстар салынған пакеттерді үйіп қойып, пәтерге жағымды қуаттардың енуіне бөгет жасамаңыз, оларды үйде ұстамай, сырттағы қоқыс жәшіктеріне апарып салыңыз.
Үй ішінің тазалығы, жайлылығы, табиғатпен үйлесімділігі кіреберістен басталсын.
Түс таңдасаңыз: оңтүстік – қою қызыл; оңтүстік шығыс – қызыл, сары; шығыс – қою жасыл; солтүстік шығыс – жасыл, солтүстік – көк, қара; солтүстік батыс – ақшыл сары; батыс – ақ; оңтүстік батыс – қоңыр сарғыш.
Үй салсаңыз: үйдің іргетасын көктемде немесе жазда қалайды; үйді аю бадам өскен жерге, жол торабына, моланың үстіне, адам өлген жерге салуға болмайды; құрылыс заттарын өрт болған жерден, жанұясы оапт болған үйден сатып алмайды; найзағай түскен орында құрылыс бастамайды; өртенген моншаның орнына да үй салмайды. Осы дәстүрді сақтамаса үй салған адам бақытқа бөленбейді, дейді халық ырымы.
Кейбір келелі кеңестер
Ас үйде тоңазытқышты оңтүстік-шығыс бөлікке қояды. Сонда қаржылық жағдайың жақсартады, дейді Шығыс ілімінің мамандары. Ол әрі үй иелерінің өзара қарым-қатынасын да нығайтатын көрінеді.
Тоңазытқышты ас үйдің оңтүстігіне қоюға болмайтын көрінеді. Себебі, төменгі температура мен оңтүстіктен берілетін от элементі бір-бірімен ұштаспайды екен.
Қысқа тоқынды пешті «ци» қуатының молырақ бөлінетін тұстарына қойғаныңыз дұрыс. Электрлі шәйнек, миксер, тостерлерді де жағымды қуаты мол орындарға қойыңыз.
Ас үйді түрлі өсімдіктермен толтырып қоймаңыз. Бөлменің ауасын тазарту үшін терезе алдына өзіңіз ұнататын гүлдің бір құмырасын егіп қойсаңыз жеткілікті.

Бейнематериал көру немесе тыңдау

2. Тапсырма;(Т) Оқушы көрген бейнебаян материалдарын пайдаланып, есте сақтау қабілеті бойынша дәптерге түсіреді.

Дескрипторлар:

- Үй тазалығын сақтай біледі;

-ойларын дәптерге түсіреді.

3. Рефлексия:

Сабақта мен .....................жұмыс істедім, өйткені......

...........................................................................................

Мен .................................... ..............идеяны ұсындым

Мен мақсатқа жеттім...................өйткені.....................

Сабақ мен үшін................................................... болды

Менің көңіл күйім............................................................

Сабақтың қорытындысы: оқу мақсаты мен бағалау критерийлерін талқылау

Үйге тапсырма

Өз бөлмелерінің суретін салып келу.

Оқушы үй тазалығы туралы сұрақтарға жауап береді.

Оқушы әңгімелей бастайды.

Жауабын нақтылап, ой түйіп дәптерге сурет арқылы түсіреді.

Ұқыпты салады

Түрлі-түсті бояйды

Оқушы ойын жинақтайды.

Дискриптор

Сән саладағы стильдік бағыттарын зерттейді

Белгілі бір стильде шығармашылық жұмысты орындайды

Источник: https://www.tarbie.kz/10057

https://medkenes.kz/ekologiya/t-r-yn-j-gigienasy

Аяқталуы

Кері байланыс

Оқушы рефлекциясы :

Мен не білдім ?

Не үйрендім ?

Маған бүгінгі сабақта түсініксіз болды ?

Оқушы бүгінгі сабақты қандай деңгейде түсініп,білгендерін айтады

Оқушының айтқан жауабына пікір қалдыру.

Қосымша ақпарат

Саралау. Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз? Қабілетті оқушылардың алдына қандай тапсырма ұсынасыз?

Бағалау. Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Қабілеті жоғары оқушыларға «Қарқын тәсілі» әдісімен Көркемдеп аралаудың күрделі түрлерін қолдана алады. Қолдауды қажет ететін оқушылар аралаудың қарапайым түрлерін қолдана алады.

1-10 баллдық жүйе бойынша бағаланады.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сабақта сергіту жаттығулары мен белсенді жұмыс түрлерін қолданамын.

Осы сабақта қолданылатын

Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары орындалады.

Жалпы бағалау

Сабақтың қандай екі аспектісі жақсы өтті? Оқыту туралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақты жақсартуға не жәрдемдесер еді? Оқытутуралы да, сабақ беру туралы да ойланыңыз.

1:

2:

Сабақкезінде, сыныпнемесежекелегеноқушылардыңжетістіктері/қиыншылықтарытуралы мен неніанықтадым? Келесісабақтарда неге назараударукерек?

1:

2: