"Ұлттық киім-ұрпаққа мұра"

Ұлттық киім
ұрпаққа мұра

Жоспар:
1)қазақтың ұлттық киімдері туралы білімді молайту,
ұлттық киімдермен таныстыру
2)Қазақтың тарихына, салт - дәстүріне деген
оқушылардың қызығушылығын арттыру.
3)Қазақтың ұлттық киім үлгілерінің суреттері

Киім - денені ауа райының, сыртқы ортаның
зиянды әсерінен қорғайтын жасанды
жамылғы, тұтыныс бұйымы. Қазақ
халқының ұлттық киімдері өзіндік
өзгешелікке толы. Ұлттық киімдерге біз
тақия, қалпақ, сәукеле, мәсі, саптама етік,
кимешек, жейде, көйлек, камзол, шапан,
ішік тағы сол сияқты киімдерді
жатқызамыз. Біз бүгін олардың
әрқайсысына жекелеп тоқталамыз.

Тақия - сәтен, шұға сияқты
матадан кестелеп тігілген
баскиім. Тақияның үлгілері
көп: үкілі, оқалы, шошақ
төбе, тікше, қатипа, т. б.

Шапан - қазақтың ең көп тараған,
аса қастерлі, кәделі сырт
киімдерінің бірі. Тысы мен
астарының арасына жүн немесе
мата салынып, шұға сияқты әдемі
мықты матадан қапталып
тігіледі.
Сәукеле - қызды ұзатқанда киетін аса
қымбат, бағалы, кәделі әрі әсем баскиім.
Сәукеле баскиім ғана емес, қазақ сән -
салтанатының, салт - дәстүрінің,
мәдениетімен шеберліктің озық үлгісі.
Мәсі - өкшесіз, жұмсақ, аяққа жеңіл
тігілетін қонышты аяқкиім. Мұны көп
жерлерде іш байпақ, іш етік, былғары
байпақ, көзел, жұмсақ былғарыдан тігіледі.

Салт-дәстүрлер мен ырымдар
Қазақ ежелден бас киімді кез келген жерге тастай
салмай, іліп қойған және ешқашан астыға басып
отырмаған. Бұлай жасаса, бастан бақ таяды деп сенген. Ер
адам әйелдің жаулығын басына салмаған. Қыз бала
басына ақ, қара орамал тартпауға тиісті. Ақ – жаулықтың,
қара – қайғының белгісі. Бас киімнің төбесін басып
кимейді, оны айырбастамайды, ешкімге сыйламайды,
сатпайды. Сыйлыққа тек киілмеген, жаңа бас киім алып
беруге болады.

«Жағалы киім» ретінде және ұлттық
киім ретінде қазақтар ежелден шапанды
бағалап келген. Адамға құрметін,
сыйластығын білдіретін «шапан кигізу»,
«иығына шапан жабу» деген дәстүрлер
бар. Ханның өзі киген шапанын сыйға
алу – қазақ халқында үлкен мәртебе.
Қазір де түрлі той, салтанаттарда қадірлі
адамдарға, сыйлы қонақтарға шапан
жабу ғұрпы сақталған.