Материалға шағымдану
Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз
Сіздің сұранысыңыз сәтті жіберілді!
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
2023-2024 оқу жылына арналған
қысқа мерзімді сабақ жоспарларын
жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған
Үндістан ХХ ғасыр
Материал туралы қысқаша түсінік
ХХ ғасырдағы Үндістанның тарихы ,өз отарынан айырылуы жайлы,экономикалық саяси дипломатиялық жағдайы
Авторы:
14 Сәуір 2023
261
13 рет жүктелген
Материал тегін
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
32. ҮНДIСТАН.
|
Пәкстан Үндістанның тәуелсіздікке жетуі және республика болып жариялануы |
ІІдүниежүзілік соғыс кезінде ағылшындар Үндістан байлығын, азаматтарын өз мүдделері үшін барынша пайдаланды |
|
Лейбористер (олар 1945 жылы шілдеде үкімет басына келген) 1947 жылы Үндістанға тәуелсіздік беруге келісті |
|
|
Ағылшындар елден әскерін шығарар алдында елді екі мемлекетке (доминионға) бөлу ісін қарастырды |
|
|
Бірі — Үнді Одағы (бір топ провинциялар және князьдықтар). Бұл елде халықтың көпшілігі үнділер, біраз мұсылмандар да бар. Екіншісі — Пәкстан. Оған мұсылмандары басым бірнеше провинциялар мен князьдықтар кірді, бірақ үнділер де жеткілікті болды. |
|
|
Екі елдің тәуелсіздігі 14-15 тамыз күндері жарияланды |
|
|
Жаңа өмірге келген екі бауырлас ел арасында Кашмир және Жамму князьдығы үшін соғыс басталды. Ол 1949 жылғы 1 қаңтарға дейін созылды. |
|
Үндістанның экономикалық дамуы.
|
Пәкстанға өткен аудандарда бұрын мақтаның 40%-ы, кендірдің (джут) 85%-ы, бидайдың 40%-ы өндірілетін, бірақ өндіріс орындарының көбі Үнді Одағында орналасқан. Шикізаттың жетіспеуінен дағдарыс өрістеді |
|
|
Үнділіктердің тұрмыс жағдайы ағылшынамерикандықтарға қарағанда орта есеппен 10—20 есе төмен болды. |
|
|
1947—1950 жылдары ағылшындарға қарасты теміржолдар, порттар, әуе көліктерінің бір бөлігі, байланыс құралдары, ірі электрстансылары, әскери зауыттар, кейбір банктер үкімет қолына алынып, мемлекет секторы күшейе түсті. |
|
1950-1960 жылдардағы Үндістан |
1950 жылы Үнді одағы Үндістан Республикасы деп аталды. |
|
Үкіметті ұлт-азаттық күрес көшбасшыларының бірі Дж. Неру (1898—1964 жж.) басқарды. |
|
|
|
|
|
|
|
Бірінші бесжылдықта (1950/51— 1955/56 жж.) үкімет аграрлық реформалар жүргізуді көздеді. |
Екінші бесжылдық |
|
1.Конституция бойынша мұндай іс-әрекет штаттар құқығына жатты, ал көптеген аймақтарда бұрынғы билеушілер мен помещиктер ұйымдары сақталды. 2.Шаруа отбасылары осы уақыт ішінде шағын ғана жерді иеленді. Күнкөріс үшін помещик жерін үлкен бағаға жалдап алуға мәжбүр болды. 3.Тракторлар, механикалық құралдар, тыңайтқыш, тұқымның жаңа сұрыптары, электр қуаты барған сайын кеңінен пайдаланылды. 4.Үкімет көмегімен ірі суқоймалары, тоғандар, құдықтар іске қосылды. 5.Түрлі кооперативтер құрылды. Осы шаралар жасыл революция деп аталды.
|
1.Ауыр индустрия салаларын дамытуға көңіл бөлінді. 2.КСРО-ның өзі 90-ға жуық өндіріс орындарын салысуға қатысты. (Бхилай мен Бокаро металлургия комбинаттары, Ранчи, Дургапур қалаларындағы машина жасау зауыттары, мұнай өндірісі, электрстансылары және т.б. іске қосылды. Онда Қазақстанның да үлесі бар) 3.Батыс елдері де қаржы бөліп, жабдықтандырып, мамандар даярлауға қатысты. 4.АҚШ, Ұлыбритания, Германия, Франция, Жапония, Аустралия, Канаданың жекеменшік капиталдары Үндістан экономикасында елеулі орын алып келеді. 5.Ел экономикасы қазір аграрлы-индустриялы жағдайға көтерілген 6.Үндістанда ең жаңа өндіріс салалары пайда болды. Зымырандар, ғарыштық жасанды серіктер, компьютерлер, ұшақтар, тепловоздар, неше түрлі машиналар, электр жабдықтарын шығару соның айғағы. 7.Атом қуатын да игеруде. 8.Үнді ұлттық монополистері олардың алдыңғы қатарына Тата, Бирла, Далмия-Джайн, Муркерджи, М.Четтиор кіреді. 9.Халықтың тез өсуі (2000 жылы 1 млрд), жер аумағының жетіспеуі және жұмыссыздық қоғамды мазасыздандыруда. |
|
Елдің саяси жағдайы |
Елде өте көп саяси партиялар мен ұйымдар қызмет атқарды. 1977 жылға дейін Үнді Ұлттық Конгресі (ҮҰК) билік тізгінін ұстап келді. |
|
|
ҮҰК беделін көтерген М. Ганди мен Дж. Неру еді. Неру қайтыс болған соң үкімет басында болған Л. Шастри (1964—1966 жж.), Нерудің қызы Индира Ганди (1966—1984 жж.), немересі Раджив Ганди (1984—1989 жж.), Н. Рао (1991—1996 жж.) осы партияның қайраткерлері еді. |
60-жылдардың соңында әлеуметтік-саяси дағдарыс асқынып, ҮҰК арасында жікшілдік ұлғайып, екіге бөлінуімен аяқталды.
|
Батыс елдер үлгісін толық қолдануды, мемлекеттік капитализмге, әсіресе социалистік идеологияның кейбір жақтарын пайдалануына қарсы болғандар “Конгресс ұйымын” құрды. Оның жетекшісі М. Десаи еді. |
1977 жылы көктемде өткен сайлауда ҮҰК жеңіліс тауып, орталық үкімет оппозицияда болған “Джаната парти” (Халық партиясы) тобына өтті. М.Десаи бастаған жаңа үкімет 2 жыл ішінде халық тұрмысын жөнге сала алмады. Оны қолдаушылар өзара екіге бөлініп, үкімет құлады. |
|
1980-1990 жылдардағы Үндістан |
1980 жылы кезектен тыс сайлауда ҮҰК жеңіп, И.Ганди қайта үкімет басына келді. 1984 жылы И.Ганди лаңкестер қолынан қаза тапты. |
|
|
ҮҰК жетекшілігіне Индираның ұлы Раджив Ганди ұсынылды. Р. Ганди үкіметі кезінде “Неру бағытына” жаңалықтар енгізіліп, мемлекеттік сектордан гөрі жекеменшік кәсіпшілікке, жекешелендіруге, ерікті нарықтық қатынастарға бетбұрыс басталды. Келесі сайлауда оппозиция жеңіске жетіп жаңа үкімет құрды. Бірақ бұл үкіметтің елді билеуге шамасы келмей, өзара қайшылықтарға байланысты екі жылға жетпей құлады. |
|
|
1991 жылы парламент сайлауын өткізу кезінде лаңкестер қолынан Раджив Ганди қаза болды. |
|
|
1991 жылғы қайғылы оқиғадан кейін ҮҰК-нің жаңа жетекшісі Нарасимха Рао коалициялық үкімет құрды. Оған қарсы діниқауымдық Бхаратия* Джаната парти (БДП) 119-орынға ие болды. |
|
|
1996—1999 жылдары үш үкімет (А. Б. Ваджпаи, Д. Говда, И. К. Гуджарал) ауысты. |
|
|
1998 жылы наурыздағы сайлауда БДП көбірек дауыс алып, оның жетекшісі Атал Бихари Ваджпаи үкімет құрған еді. |
|
2000 жылдан- бүгінге дейінгі Үндістан |
Атал Бихари Ваджпаи үкіметі тұсында Үндістанның экономикасы жылдам дамып, орта есеппен 5—7%-ға өсті. |
|
|
Елде діни партиялар көбейді. Оның жетекшілері мұсылмандарға ашық қарсы тұрған. Мұсылман қауым 140—180 млн-ға жеткен, олардың көбі кедейлер. |
|
|
ҮХП ұсынған “Жайна, Үндістан!” үндеуін 2004 жылы сәуір—мамыр айларында өткен сайлауда көпшілік қолдамай тастады. * Бхарат — санскрит тіліндегі Ежелгі Үндістан атауы. |
|
|
Жеңіске ҮҰК жетіп, оның жетекшісі Соня Ганди (Радживтің жесірі) үкімет құру құқына ие болған еді, бірақ ол биліктен бас тартып, орнын серіктес Манмохан Сингхке берді. М. Сингх коммунистер қатысқан коалициялық үкіметті басқарды. |
|
|
2009 жылы сайлауда ҮҰК тағы да жеңіске жетіп, үкімет билігіне ие болды. Бұл жолы М. Сингх коммунистерді үкімет қатарына қоспады. 2007 жылы шілде айында өткен президент сайлауында Раджастхан штатының губернаторы Пратибха Патил жеңіске жетті. Ол Үндістанның 11-президенті Абдул Каламды ауыстырды. |
Үндістан демократиялық жолдан таймай дамып келеді. Әлемдегі дағдарысқа қарамастан оның жалпы ішкі өнімі 5—7%-ға өсті. Осы кезде экономика деңгейіне сәйкес ел алтыншы орынға көтерілді.
|
Үндістанның сыртқы саясаты |
1954 жылы Үндістанның премьер-министрі Дж. Неру ҚХР премьері Чжоу Эньлай екеуі бейбіт қатар өмір сүрудің бес қағидасын айқындауы тарихи оқиға болып бағаланды. |
|
|
1955 жылы Бандунг конференциясын шақырды |
|
|
1961 жылы қосылмаушылық қозғалысының қалыптасуына айтарлықтай үлес қосты. |
|
|
ҚХР ядролық қару жасауды меңгеріп, әскери қуатын күшейте бергенінен қауіптенген Үндістан да өте құпия зерттеулер бастап, 1974 жылы бейбіт мақсатта бірінші рет, ал 1998 жылы мамыр айының басында екінші рет Похран сынақ алаңында әскери атом сынақтарын жүргізді. |
2006 жылдан бері қарай Үндістан — АҚШ ықпалдасуы нығая түсті. КСРО дәуірінде қалыптасқан Қазақстан — Үндістан байланыстары сыйластық, құрметтеу негізінде дамуда.
Үндістан басшыларының тізімі
|
Жоқ |
Портрет |
Аты-жөні (Туу - Өлім) |
Кеш |
Қызмет мерзімі |
|||
|
1 |
|
|
Джавахарлал
Неру |
15 тамыз 1947 ж |
15 сәуір 1952 ж |
16 жыл, 286 күн |
|
|
15 сәуір 1952 ж |
17 сәуір 1957 ж |
||||||
|
17 сәуір 1957 ж |
2 сәуір 1962 ж |
||||||
|
2 сәуір 1962 ж |
27 мамыр 1964 ж† |
||||||
|
– |
|
|
Гүлзарилал
Нанда |
27 мамыр 1964 ж |
9 маусым 1964 ж |
13 күн |
|
|
|
|
Лал Бахадур
Шастри |
9 маусым 1964 ж |
11 қаңтар 1966 ж† |
1 жыл, 216 күн |
||
|
– |
|
|
Гүлзарилал
Нанда |
11 қаңтар 1966 ж |
24 қаңтар 1966 ж |
13 күн |
|
|
3 |
|
|
Индира
Ганди |
24 қаңтар 1966 ж |
4 наурыз 1967 ж |
11 жыл, 59 күн |
|
|
4 наурыз 1967 ж |
15 наурыз 1971 ж |
||||||
|
15 наурыз 1971 ж |
24 наурыз 1977 ж |
||||||
|
|
|
М.Десай |
24 наурыз 1977 ж |
28 шілде 1979 ж[RES] |
2 жыл, 126 күн |
||
|
5 |
|
|
Чодхари Чаран
Сингх |
28 шілде 1979 ж |
14 қаңтар 1980 ж[RES] |
170 күн |
|
|
(3) |
|
|
Индира
Ганди Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз | ||||
