Заттар қандай болады?

Бөлім:

Заттар және олардың қасиеттері

Мұғалімнің аты-жөні

Утепова Ж.Д

Күні: 22.11.2022

Сынып: 4 «Ә»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Заттар қандай болады?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

4.3.1.1.заттың қасиетіне байланысты қолдану аясын анықтау;

Сабақтың мақсаты

• заттардың қандай түрі болатынын біледі;

• заттың қасиеттерін сипаттайды, заттың қасиетіне байланысты қайда қолданылатынын анықтайды;

• түрлі үдеріс кезінде заттардың қасиеті өзгеретінін түсінеді;

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Басы

І. Ұйымдастыру

Психологиялық ахуал.

- Балалар мен сендердің бүгінгі көңіл - күйлеріңді білуім үшін ойын ойнауға шақырамын.

"Тамаша күн" ойыны. Ойынның шарты : Балалар мұғалімнің қойған сұрақтарына бас бармақтарын көрсете отырып, "Тамаша" деп жауап береді.

- ауа - райы қандай?

- кұз мезгілі қандай?

- біздің сыныбымыз қандай?

- көңіл күйлерің қалай?

-жаратылыстану пәні қандай?

- Олай болса дәл осындай Тамаша көңіл - күйімізбен бүгінгі сабағымызды бастайық.

ІІ.Үй тапсырмасына шолу

«Сезін, байқа, ойлан» әдісі

Қорапқа жасырынған денені балалар қолымен ұстап сезініп, байқап, ойланып, топпен ақылдаса отырып жауап береді.

-Ол қандай дене?

-Неден жасалады?

-Қандай қасиетіне байланысты қолданылады?

-Бұл денеден тағы қандай заттар жасауға болады?

«Миға шабуыл» әдісі

Мақсаты: айналадағы заттарды атай отырып , тақырыпты анықтау.

Шарты: Балалар, бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтау үшін ортаға мен бір оқушыны шығарамын, көзін жұмамын, сендер 5 дейін санайсыңдар. Ол тоқтаған бағытта айналадан нені көріп тұр, соны атайды.

-Айналаңнан нені байқап тұрсың?

- Шкаф, парта, терезе, орындық, тақта.

«Жедел жауап» әдісі.

-Бізді қоршаған әлем – ол .... ? Бізді қоршаған әлем дене деп аталатынын айтып, мысалдар келтіру.

-Дене мен заттың айырмашылығы неде деп ойлайсыңдар?
Зат – дененің құраушысы. Бір заттан әртүрлі дене жасауға болады, сол сияқты денені әртүрлі заттан жасауға да болады. Мысалы, ағаштан орындық, үстел, төсек, т. б. үй жиһаздары жасалса, үстелдің өзі әртүрлі заттардан (шыныдан, пластиктен, пластмассадан, темірден, т. б.) жасалуы мүмкін.

«Ақылды сызбалар»
Мына сызбаларға қарайық:

- Бұл диаграмма нені білдіреді?

азот, оттек, көмірқышқыл газ
- Бұл сызба нені еске түсіреді?

- Оны қалай білдің?

құм ауа

Қорытынды: әртүрлі заттарды бір-біріне қосу арқылы бір заттартың құрамы шығады.

ІІІ.Жаңа сабақ

-Олай болса, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: Заттар қандай болады? Мақсаты: заттың қасиетіне байланысты қолдану аясын анықтау. Бүгінгі сабақтан сендер,заттардың қандай түрі болатынын білетін боласыңдар, түрлі үдеріс кезінде заттардың қасиеті өзгеретінін түсінесіңдер.

Құрамын анықта.

Берілген екі ыдыстағы суды салыстырайық. - Қай ыдыстағы судың құрамы таза?

- Қандай қорытынды жасадың?

- Ұқсастық пен айырмашылық бар ма?

- Жарайсыңдар, айырмашылығы ретінде бірінші ыдыстағы судың құрамы бір ғана заттан, ал екінші ыдыстағы судың құрамы екі түрлі заттан құралғанын және ұқсастығы ретінде екі ыдыстағы заттың құрамында су бар екенін анықтадыңдар
Осындай түрлі заттардан құралатын заттарды қалай атауға болады деп ойлайсың?
-Әртүрлі заттарды бір-біріне қос¬сақ, не болады ?(қоспа)
- Таза зат дегеніміз не?
- Қоспа дегеніміз не?
Судың (қоспа) құрамында қандай заттар болуы мүмкін?(Таза заттың құрамында бір ғана зат, ал қоспаның құрамында екі не одан да көп зат болады.)

Табиғаттағы заттар таза және қоспа деп бөлінеді. айналамыздағы заттардың барлығы дерлік қоспа түрінде кездеседі. Қоспа – әртүрлі бөлшектерден құралған зат.Мысалы, ауа –газдардың қоспасы.Күнделікті тұрмыста пайдаланатын бұйымдар, тағам, киім-кешектің де құрамында әртүрлі заттар болады. Таза зат табиғатта өте сирек кездеседі.Ол бір ғана заттан тұрады. Таза зат – табиғатта өте сирек кездеседі. Олар бір ғана заттан тұрады Мысалы: Алтын, көмір, мақта таза затқа жатады себебі біз оны сол күйінде пайдалана береміз. Біз таза деп ойлайтын ауызсудың өзі шын мәнінде таза зат емес, оның құрамында түрлі тұздар болады. Ал таза су алу үшін арнайы құрылғыда тазартады. Оны тазартылған (дистиленген) су деп атайды.

Зерттеу жұмысы. Қоспаның құрамындағы заттарды бөліп алуға бола ма?

Зерттеу жұмысын жүргізуге арналған нұсқаулықпен таныстыру.
1. Ресурстарды зерделеу.
2. Темір сынықтары мен ағаш ұнтағын араластыру.
3. Темір сынықтарын ағаш жаңқаларының арасынан магниттің көмегімен бөліп алу.
4. Нәтижені тіркеу, аралық қорытынды жасау.
5. Лимон қышқылын стақандағы суға салу, қасықпен араластыру.
6. Лимон еріген суды зерделеу.
7. Лимон қышқылын судан бөліп алуға тырысу.

8. Құмды немесе топырақты стақандағы суға салады
9. Нәтижені тіркеу.
10. Қорытынды жасау.
Темір мен ағаш ұнтағы қатты қоспаларға жатады. Темірді магнитпен тарту арқылы оңай бөліп алуға болады. Лимон қышқылы сумен араласады. Оны судан бөліп алу мүмкін емес. Топырақ немесе құм сумен араласып, судың түсін өзгертеді. Оларды бір-бірінен бөліп алу үшін суды тұндырады немесе сүзеді. Тәжірибе нәтижесінде оқушылар қоспаның құрамындағы кейбір заттарды бөліп алуға болатыны, кейбір заттардың бөлініп алынбайтыны туралы қорытынды жасайды.

«Жасырынған суретті тап».

1-топ. қатты ( қасық, қарындаш, орындық, бор, қалам)

2-топ. жұмсақ ( мақта, бас киім, ойыншық, қолғап)

3-топ. ерігіш ( қант, тұз, қар, мұз, балмұздақ)

Зерттеу жұмысы.

1-топ. Балмұздақты ерітеді.

2-топ. Қамырды илейді.

3-топ. Борды үгітеді.

Кез-келген затқа әсер ету, яғни оны балқыту, қайнату,еріту,араластыру, үгіту арқылы заттың құрамын, күйін өзгертуге болады. заттың осындай өзгеріске түсуі оның қасиетіне жатады.

Заттың балқуы, еруі, қайнауы оның қасиетіне жатады.

«Заттар қандай болады?»
Теңіз суы: су және әртүрлі тұздар.
Құрт: ашыған сүт және тұз.
Наурызкөже: ет, су, тұз, түрлі жармалар, айран.
Қымыз: жылқы сүті, майлар, нәруыздар, қант, минералды заттар

Сен білесің бе?(видео көру)Сабынды қалай жасайды немес сабынның құрамында нелер болуы мүмкін? Талқылау. Ерте заманда алаботадан сабын жасау туралы әңгімелеу.

Берілген сұрақтар бойынша жауап береді, қимылмен көрсетеді.

1.Қораптағы денені қолымен ұстап, сезінеді.

2.Қандай дене екенін атайды.

3.Ол дененің неден жасалғанын және қандай қасиетіне байланысты қолданылғанын айтады.

1. Оқушы айналып, тоқтаған бағытында көріп тұрған денелерді атайды.

2. Сұрақтарға жауап береді.

Сызбаларға қарап, сызбалардың қандай зат атауын білдіріп тұрғанын атайды.

Судың құрамы екі түрлі заттан құралғанын және ұқсастығы ретінде екі ыдыстағы заттың құрамында су бар екенін айтуы тиіс

Мәтіндегі ақпаратты зерттеу жұмысы бойынша жасаған қорытынды ларымен салыстырады.

Темір сынықтары мен ағаш ұнтағын араластырады. Құмды немесе топырақты стақандағы суға салады да, таяқшамен немесе қасықпен араластырады.Темір сынықта рын ағаш жаңқаларының арасынан магниттің көмегімен бөліп алады. Құмды н/е топырақты тұндырады.

Жасырынған суреттерді фонардың көмегімен табады.

Зерттеу жұмысын жүргізеді.

Берілген суреттер бойынша заттардың құрамын табады.

Дескриптор:

1.Заттың неден жасалғанын біледі.

2. Затты қасиетіне байланысты қалай қолданаты

нын түсінеді.

Бағалау:

Дескриптор:

1.Заттың құрамы арқылы заттардың атауын табады;

Дескриптор:1.Құрамын анықтайды 2.Екі ыдыстағы суды салыстырады3.Қай стақандағы судың құрамы таза екенін біледі

Бағалау: тамшылар

Дескриптор:

1.Тәжірибені орындау нәтижесінде оқушылар қоспаның құрамындағы кейбір заттарды бөліп алуға болатыны туралы қорытынды жасайды.

Бағалау: тамшылар

Дескриптор:

1. Суреттегі заттарды атауын табады.

2. Ортақ қасиетін анықтайды.

Бағалау: тамшылар

Дескриптор:

1. Затқа әсер ету әрекетінің нәтижесінде жаңа заттар алуға болатынын , заттың құрамын, күйін өзгертуге болатын болатынын түсінеді.

Дескриптор:

1.Заттардың құрамын анықтайды.

Бағалау: тамшылар

Қорап, темір қасық, қарындаш,

Шыны ыдыс, пластик құты

Тірек сызба, диаграмма

Стақандар

Оқулық

Ағаш үгіндісі, лимон қышқылы, темір заттар,су,топырақ.

Фонарик, үлестірме парақтар.

338тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Завучтарға пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары