Абай қара сөздері
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы
БӨЖ
Тақырыбы : « Мұрыннан және ауыз қуысынан жұғынды алу. Науқасты дайындау және
зертханалық ыдыстарды емшара жүргізуге дайындау. Бактериологиялық зертханаға
биологиялық материалды тасымалдау »
Дайындаған : Абай Ж. М.
Тобы : В-МІҚ-01-19
Қабылдаған : Алибекова Ж . Р.
Шымкент 2020
1 слайд
Жедел медициналық көмек және мейіргер ісі кафедрасы БӨЖ Тақырыбы : « Мұрыннан және ауыз қуысынан жұғынды алу. Науқасты дайындау және зертханалық ыдыстарды емшара жүргізуге дайындау. Бактериологиялық зертханаға биологиялық материалды тасымалдау » Дайындаған : Абай Ж. М. Тобы : В-МІҚ-01-19 Қабылдаған : Алибекова Ж . Р. Шымкент 2020
2 слайд
ЖОСПАР.
I Кірісп е
II Негізгі бөлім
А) Тыныс алу туралы түсінік.
Б) Тыныс алу ағзасының бұзылуының көріністері.
В) Науқастарды бақылау және оларға мейіргерлік күтім көрсетудің түрлері.
Г) Оксигенотерапия (О ттегімен емдеу )
Д) Ингаляциялық әдіс.
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
2 слайд
ЖОСПАР. I Кірісп е II Негізгі бөлім А) Тыныс алу туралы түсінік. Б) Тыныс алу ағзасының бұзылуының көріністері. В) Науқастарды бақылау және оларға мейіргерлік күтім көрсетудің түрлері. Г) Оксигенотерапия (О ттегімен емдеу ) Д) Ингаляциялық әдіс. III Қорытынды IV Пайдаланылған әдебиеттер
3 слайд
Кіріспе.
Тыныс алу мүшелері организмді оттегімен
қамтамасыз етіп және одан көмір қышқыл газды
шығару қызметін атқарады.
Дені сау адамның тыныс алу қимылы минутына
16дан – 20ға дейін өзгеріп отырады, бұл адамның
жасына, жынысына, дене құрылысына
байланысты.
Дене қызуы көтерілуі, қобалжуы, дене еңбегімен
айналысу тыныс алу жиілігін арттырады.
Тыныс алу орталығының бір мүшесі зардап
шеккен кезде тыныс алу сирейді.
3 слайд
Кіріспе. Тыныс алу мүшелері организмді оттегімен қамтамасыз етіп және одан көмір қышқыл газды шығару қызметін атқарады. Дені сау адамның тыныс алу қимылы минутына 16дан – 20ға дейін өзгеріп отырады, бұл адамның жасына, жынысына, дене құрылысына байланысты. Дене қызуы көтерілуі, қобалжуы, дене еңбегімен айналысу тыныс алу жиілігін арттырады. Тыныс алу орталығының бір мүшесі зардап шеккен кезде тыныс алу сирейді.
4 слайд
Негізгі бөлім.
ТЫНЫС АЛУ ҚЫЗМЕТІ
БҰЗЫЛУЫНЫҢ КӨРІНІСТЕРІ .
Олар: Демікпе немесе ентікпе ,
тыныстың тарылуы, кеуде сарайының
ауруы, жөтел, қақырық, қан қақыру,
өкпеден қан кету, патологиялық тыныс
бұзылыстары.
Патологиялық тыныс алу
бұзылыстарынан : чайн-стокс, биота
және куссмауь жатады.
4 слайд
Негізгі бөлім. ТЫНЫС АЛУ ҚЫЗМЕТІ БҰЗЫЛУЫНЫҢ КӨРІНІСТЕРІ . Олар: Демікпе немесе ентікпе , тыныстың тарылуы, кеуде сарайының ауруы, жөтел, қақырық, қан қақыру, өкпеден қан кету, патологиялық тыныс бұзылыстары. Патологиялық тыныс алу бұзылыстарынан : чайн-стокс, биота және куссмауь жатады.
5 слайд
Анықтамалары :
Чайн-Стокс тынысы – дем алу
қимылдарының оқтыноқтындылығымен
сипатталады. Дем алу қимылдарының
арасында біртіндеп өсетін және тыныс
толық тоқтап қалғанша азаятын үзілістер
болады.
Биота тынысы – қалыпты, ырғақты тыныс
ала отырып, ол арасында 1минутқа дейін
созылатын ұзақ үзілістермен сипатталады.
5 слайд
Анықтамалары : Чайн-Стокс тынысы – дем алу қимылдарының оқтыноқтындылығымен сипатталады. Дем алу қимылдарының арасында біртіндеп өсетін және тыныс толық тоқтап қалғанша азаятын үзілістер болады. Биота тынысы – қалыпты, ырғақты тыныс ала отырып, ол арасында 1минутқа дейін созылатын ұзақ үзілістермен сипатталады.
6 слайд
Куссмауль тынысы – қалыпты сирек тыныс алу
цикілдерімен, шулы дем алу және дем шығаруы
күшейюімен сипатталады.
Ентікпе – дегеніміз тыныс алудың қиындауы, ол
дем алу
қимылдарының ырғағы мен күшінің бұзылуымен
сипатталады. Бұл жағдайда сырқат дем
жетпегендей ауыр сезініп, осыған байланысты
терең, жиі дем алады.
Ентікпе – кезінде тыныс ретілігі бұзылады, ол
тыныс алудың жілігімен және тереңдігімен
білінеді, жиі және сирек, сондай-ақ үстірт және
терең дем алуларды ажыратуға бола ды.
6 слайд
Куссмауль тынысы – қалыпты сирек тыныс алу цикілдерімен, шулы дем алу және дем шығаруы күшейюімен сипатталады. Ентікпе – дегеніміз тыныс алудың қиындауы, ол дем алу қимылдарының ырғағы мен күшінің бұзылуымен сипатталады. Бұл жағдайда сырқат дем жетпегендей ауыр сезініп, осыған байланысты терең, жиі дем алады. Ентікпе – кезінде тыныс ретілігі бұзылады, ол тыныс алудың жілігімен және тереңдігімен білінеді, жиі және сирек, сондай-ақ үстірт және терең дем алуларды ажыратуға бола ды.
7 слайд
Ентікпенің екі түрі бар:
1. Инспираторлық ентікпе – демді сыртқа
шығаруға қарағанда демді ішке алу
қиындайды .
2. Экспираторлық ентікпе – демді ішке
алуға қарағанда демді сыртқа шығару
қиындайды.
7 слайд
Ентікпенің екі түрі бар: 1. Инспираторлық ентікпе – демді сыртқа шығаруға қарағанда демді ішке алу қиындайды . 2. Экспираторлық ентікпе – демді ішке алуға қарағанда демді сыртқа шығару қиындайды.
8 слайд
Науқастың ентікпесі кезіндегі
көмек:
Медбике ентікпе кезінде дереу дәрігерге
хабарлау қажет.
Тыныс алуды жеңілдету үшін шұғыл шаралар
қолдануымыз керек болады.
Науқастың басын көтеріп, жаурынына
бірнеше жастық қойып немесе арнайы
керуеттің жоғары жағын көтеріп тіке
отырғызыңыз,Фаулер жоғарғы қалпын беріңіз.
8 слайд
Науқастың ентікпесі кезіндегі көмек: Медбике ентікпе кезінде дереу дәрігерге хабарлау қажет. Тыныс алуды жеңілдету үшін шұғыл шаралар қолдануымыз керек болады. Науқастың басын көтеріп, жаурынына бірнеше жастық қойып немесе арнайы керуеттің жоғары жағын көтеріп тіке отырғызыңыз,Фаулер жоғарғы қалпын беріңіз.
9 слайд
Науқастың үстіндегі көрпені алып, қысып
тұрған киімдерін шешіп жеңілдету керек.
Бөлменің терезесін ашып, көбірек таза ауа
келуін қамтамасыз ету керек.
Ингалятор болған жағдайда қолдану керек.
Ол үшін науқас терең дем алған уақытта
инголятордың мунштугін аузына са лып,
дәрігердің тағайындалған дозасын жібер у
керек. Сосын барып о ттегі жастықшасынан
оттегіні ылғалдап жіберу керек.
9 слайд
Науқастың үстіндегі көрпені алып, қысып тұрған киімдерін шешіп жеңілдету керек. Бөлменің терезесін ашып, көбірек таза ауа келуін қамтамасыз ету керек. Ингалятор болған жағдайда қолдану керек. Ол үшін науқас терең дем алған уақытта инголятордың мунштугін аузына са лып, дәрігердің тағайындалған дозасын жібер у керек. Сосын барып о ттегі жастықшасынан оттегіні ылғалдап жіберу керек.
10 слайд
Жөтел
Жөтел – жоғары тыныс жолдарының, бронхтардың
және өкпенің түрлі аурулары кезінде қақырықтар
шығарады .
Жөтел біздің ағзамызда қақырынуға көмектеседі.
Сипатына қарай жөтел - құрғақ қақырықсыз және
қақырық түсетін ылғалды болады.
Құрғақ жөтел жоғарғы тембірмен сипатталады,
тамақты қышытады, қақырық түспейді.
Ылғалды жөтелде қақырық түседі: ол іріңді,
кілегейлі, иісті, сілемейлі болып келеді
10 слайд
Жөтел Жөтел – жоғары тыныс жолдарының, бронхтардың және өкпенің түрлі аурулары кезінде қақырықтар шығарады . Жөтел біздің ағзамызда қақырынуға көмектеседі. Сипатына қарай жөтел - құрғақ қақырықсыз және қақырық түсетін ылғалды болады. Құрғақ жөтел жоғарғы тембірмен сипатталады, тамақты қышытады, қақырық түспейді. Ылғалды жөтелде қақырық түседі: ол іріңді, кілегейлі, иісті, сілемейлі болып келеді
11 слайд
Құрғақ жөтел кезінде көрсетілетін
көмек: яғни бүл кезде дәрілердің
көмегіне жүгінеміз Ол үшін.
Қақырықты түсіретін тұнба ерітінділері н
беру керек.
Кеуде тұсына қыша қағазын қой ған дұрыс
Аяққа ыстық ванна қабылдат у керек.
Ингал я ция т.б заттарды жасау керек. (май,
эвкалипт, бал және тб.)
11 слайд
Құрғақ жөтел кезінде көрсетілетін көмек: яғни бүл кезде дәрілердің көмегіне жүгінеміз Ол үшін. Қақырықты түсіретін тұнба ерітінділері н беру керек. Кеуде тұсына қыша қағазын қой ған дұрыс Аяққа ыстық ванна қабылдат у керек. Ингал я ция т.б заттарды жасау керек. (май, эвкалипт, бал және тб.)
12 слайд
Қақырық
Қақырық – жөтел кезінде тыныс жолдарынан
шығатын патологиялық бөліністер.
- Қақырықтың түсуі әрдайым өкпеде немесе
бронхтарда патологиялық процестің бар
екенін дәлелдейді.
- Қақырықты , тыныс алу жүйесінің ауруының
белгісі ретінде санау үшін алдымен оның
мөлшерін, сұйықтығын, түсін, иісін және
қоспаларын ескеру қажет.
- Қақырық кілегейл і , іріңді, тат басқан түрде
аралас және қанды болады.
12 слайд
Қақырық Қақырық – жөтел кезінде тыныс жолдарынан шығатын патологиялық бөліністер. - Қақырықтың түсуі әрдайым өкпеде немесе бронхтарда патологиялық процестің бар екенін дәлелдейді. - Қақырықты , тыныс алу жүйесінің ауруының белгісі ретінде санау үшін алдымен оның мөлшерін, сұйықтығын, түсін, иісін және қоспаларын ескеру қажет. - Қақырық кілегейл і , іріңді, тат басқан түрде аралас және қанды болады.
13 слайд
ҚАН ҚАҚЫРУ
ҚАН ҚАҚЫРУ – ТІПТІ ӨТЕ АЗ БОЛСА
ДА ҚАУІПТІ.
- СЕБЕБІ ОЛ АУРУДЫҢ ЯҒНИ
НАУҚАСТЫҢ ӨМІРІНЕ ҚАУІП
ТӨНДІРЕТІН ӨКПЕДЕН ҚАН АҒУЫНА
АЙНАЛУЫ МҮМКІН.
- ОЛ ШҰҒЫЛ ШАРАЛАРДЫ ТАЛАП
ЕТЕДІ.
13 слайд
ҚАН ҚАҚЫРУ ҚАН ҚАҚЫРУ – ТІПТІ ӨТЕ АЗ БОЛСА ДА ҚАУІПТІ. - СЕБЕБІ ОЛ АУРУДЫҢ ЯҒНИ НАУҚАСТЫҢ ӨМІРІНЕ ҚАУІП ТӨНДІРЕТІН ӨКПЕДЕН ҚАН АҒУЫНА АЙНАЛУЫ МҮМКІН. - ОЛ ШҰҒЫЛ ШАРАЛАРДЫ ТАЛАП ЕТЕДІ.
14 слайд
Өкпеден қан ағу
Өкпеден қан ағу – кейде жөтелгенде де қан
шығуы мүмкін.
- Өкпеден қан кету түсі алқызыл, көбікті тәрізді
болады.
- Ал жоғары тыныс алу жолынан және
мұрыннан қан аққанда алқызыл түсті болады.
- Қан ағудың сипатын анықтау қиын,
14 слайд
Өкпеден қан ағу Өкпеден қан ағу – кейде жөтелгенде де қан шығуы мүмкін. - Өкпеден қан кету түсі алқызыл, көбікті тәрізді болады. - Ал жоғары тыныс алу жолынан және мұрыннан қан аққанда алқызыл түсті болады. - Қан ағудың сипатын анықтау қиын,
15 слайд
Мейіргерлік күтім көрсету:
- науқастың басын жоғары көтеріп, тыныштандырып
жатқызыңыз.
- тез арада дәрігер шақыртыңыз.
- өкпеден қан кету кезінде, кеудесіне мұзды мұйықты
қойыңыз.
- жағдайына байланысты қалпына қарай дренаж
жасауды үйретіңіз.
- мұздаған жеміс-жидек шырындары, минералды су,
мұз түйіршіктерін беріңіз.
- дәрігердің тағайындауы бойынша дәрілік
препараттарды қабылдауды қамтасыз етіңіз.
15 слайд
Мейіргерлік күтім көрсету: - науқастың басын жоғары көтеріп, тыныштандырып жатқызыңыз. - тез арада дәрігер шақыртыңыз. - өкпеден қан кету кезінде, кеудесіне мұзды мұйықты қойыңыз. - жағдайына байланысты қалпына қарай дренаж жасауды үйретіңіз. - мұздаған жеміс-жидек шырындары, минералды су, мұз түйіршіктерін беріңіз. - дәрігердің тағайындауы бойынша дәрілік препараттарды қабылдауды қамтасыз етіңіз.
16 слайд
Оттегімен емдеу (оксигенотерапия)
Оттегімен емдеу ( оксигенотерапия )
– оттегіні оттегі жетіспеушілігінде
жүрекқантамыр және тыныс алу
мүшелерінің ауруларында
қолданылады.
Таза оттегімен дем алу адам ағзасына
токсикалық әсер беруі мүмкін,
сондықтан оттегі ылғалды түрде
беріледі.
Оттегі – маска, жастықша, мұрын
катетірі, барокамера, оттегі бөлмесі
арқылы ингаляциялық жолмен
беріледі .
16 слайд
Оттегімен емдеу (оксигенотерапия) Оттегімен емдеу ( оксигенотерапия ) – оттегіні оттегі жетіспеушілігінде жүрекқантамыр және тыныс алу мүшелерінің ауруларында қолданылады. Таза оттегімен дем алу адам ағзасына токсикалық әсер беруі мүмкін, сондықтан оттегі ылғалды түрде беріледі. Оттегі – маска, жастықша, мұрын катетірі, барокамера, оттегі бөлмесі арқылы ингаляциялық жолмен беріледі .
17 слайд
О ксигенотерапия
17 слайд
О ксигенотерапия
18 слайд
18 слайд
19 слайд
ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС
- Оксигенотерапияны мұрын катетері арқылы беру
кезінде, мұрын канюлясы пациентке дискамфорт беретін
ерекшілігі бар.
- Бетке кигізілетін маска тыныс қоспасын ылғалдайды,
оттегінің жоғары концентрациясын береді, бірақ
айтарлықтай ыңғайсыз (кекіртеді) және шараны
орындауда қақырық бөлу, ас-су ішу, сөйлесу үшін үзілісті
қажет етеді.
- Бетке кигізілетін бет перде арқылы оксигенотерапия
кезінде құсуы мүмкін, ал ол емнің қатерлі асқынуы,
себебі асфиксия болуы мүмкін.
19 слайд
ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС - Оксигенотерапияны мұрын катетері арқылы беру кезінде, мұрын канюлясы пациентке дискамфорт беретін ерекшілігі бар. - Бетке кигізілетін маска тыныс қоспасын ылғалдайды, оттегінің жоғары концентрациясын береді, бірақ айтарлықтай ыңғайсыз (кекіртеді) және шараны орындауда қақырық бөлу, ас-су ішу, сөйлесу үшін үзілісті қажет етеді. - Бетке кигізілетін бет перде арқылы оксигенотерапия кезінде құсуы мүмкін, ал ол емнің қатерлі асқынуы, себебі асфиксия болуы мүмкін.
20 слайд
ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС
20 слайд
ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС
21 слайд
Бетперде кигізілген соң, оның пациентке
ыңғайсыздық
тудырмайтынына көз жеткізу керек.
Оны бекітетін белбеуі бас айналасында құлақ
қалқанынан төмен орналастыру қажет.
Кең тараған оттегімен емдеудің түрі арнайы
бетпердені пайдаланып емдеу, ол дәл өлшенген
оттегінің мына концентрациясының бірімен
емдеуге мүмкіндік береді – 24,28, 35 %.
Осындай оттегінің төменгі концентрациясы
созылмалы тыныс жетіспеушілігін ұзақ
емдегенде, әсіресе үй жағдайында өте маңызды.
21 слайд
Бетперде кигізілген соң, оның пациентке ыңғайсыздық тудырмайтынына көз жеткізу керек. Оны бекітетін белбеуі бас айналасында құлақ қалқанынан төмен орналастыру қажет. Кең тараған оттегімен емдеудің түрі арнайы бетпердені пайдаланып емдеу, ол дәл өлшенген оттегінің мына концентрациясының бірімен емдеуге мүмкіндік береді – 24,28, 35 %. Осындай оттегінің төменгі концентрациясы созылмалы тыныс жетіспеушілігін ұзақ емдегенде, әсіресе үй жағдайында өте маңызды.
22 слайд
ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС
22 слайд
ИНГАЛЯЦИЯЛЫҚ ӘДІС
23 слайд
Балаларға арналған түрі.
23 слайд
Балаларға арналған түрі.
24 слайд
Қорытынды.
Жалпы қ орытындылай келе тін болсам,
тыныс алу жүйесі біздің организмде
оттегінің ағзамызға сырттан түсуінен
бастап тіндерде пайдалануын, соның
нәтижесінде көмір қышқыл газаның
бөлінуін, оның сыртқа шығарылуын
қамтамасыз ететін өте күрделі процесс
болып табылады.
24 слайд
Қорытынды. Жалпы қ орытындылай келе тін болсам, тыныс алу жүйесі біздің организмде оттегінің ағзамызға сырттан түсуінен бастап тіндерде пайдалануын, соның нәтижесінде көмір қышқыл газаның бөлінуін, оның сыртқа шығарылуын қамтамасыз ететін өте күрделі процесс болып табылады.
25 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі:
1) “Халық денсаулығы және денсаулық сақтау
жұйесі туралы”ҚР 2009 жылғы 18 қыркүйектегі
Кодексі
2) «BooksMed» электронды кітапханасы http://www.booksmed.com
3) Вац, Н. Мейірбике ісі негіздері (жеке әлеуметтік топтардың науқастарына
мейірбикелік күтім) = Основы сестринского дела (сестринская помощь по уходу за
отдельными социальными группами лиц) : оқу құралы / Н. Вац, Ә. Сабырханова, К.
Қасенова. - ; Астана : Фолиант, 2011. – 280 бет. с. –
4) Интернет желісі Wikipedia.kz
5)Интернет желісі (суреттер)
25 слайд
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1) “Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жұйесі туралы”ҚР 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексі 2) «BooksMed» электронды кітапханасы http://www.booksmed.com 3) Вац, Н. Мейірбике ісі негіздері (жеке әлеуметтік топтардың науқастарына мейірбикелік күтім) = Основы сестринского дела (сестринская помощь по уходу за отдельными социальными группами лиц) : оқу құралы / Н. Вац, Ә. Сабырханова, К. Қасенова. - ; Астана : Фолиант, 2011. – 280 бет. с. – 4) Интернет желісі Wikipedia.kz 5)Интернет желісі (суреттер)
26 слайд
Назарларыңызға
рақмет!
26 слайд
Назарларыңызға рақмет!