#1 слайд
Курс тақырыбы: Көмірсутектер мен олардың табиғи көздері. Сабақтың тақырыбы: Алкандар, гомологтық қатары, құрылысы, изомерленуі, қасиеттері, алынуы, қолданылуы.

1 слайд

#2 слайд

2 слайд

#3 слайд

3 слайд

#4 слайд

4 слайд

#5 слайд

5 слайд

#6 слайд

6 слайд

#7 слайд

7 слайд

#8 слайд

8 слайд

#9 слайд
Химиялық қасиеттері •Метанның хлорлану реакциясы жарықтың ([hν—"аш ню" арқылы жарық кванты белгіленеді) немесе температураның әсерінен жүреді. Реакция метанның хлортуындылары мен хлорсутек түзе жүреді: •СН 4 + Сl 2 → СН 3Сl +HCl •CH 3Cl + Cl 2 → CH 2Cl 2+ HCl •CH 2Cl 2 + Cl 2 → CHCl 3 +HCl •СНСl 3 + Сl 2 → ССl 4 + HCl 2. Нитрлеу реакциясы. Бұл реакцияны орыс ғалымы М. И. Коновалов (1888 ж.) ашқандықтан, Коновалов реакциясы деп аталады. Қысым мен температураны аздап жоғарылатқанда, алкандар сұйылтылған азот қышқылымен орынбасу реакциясына түседі: •C 2H 5 + HNO 3C 2H 5NO 2 + H 2O

9 слайд

#10 слайд
•Айырылу (ыдырау)реакциялары қыздырғанда жүреді. 3. Қыздырғанда алкандар термиялық айырылады. Метанды жоғары температурада (1000°С шамасында) ауа қатыстырмай қыздырғанда жай заттарға айырылады: •СН 4 → С + 2Н 2 4. Метанды бұдан да жоғарырақ температурада қыздырғанда (1500°С), реакция қанықпаған көмірсутек — ацетилен түзе және сутек бөле жүреді: •2СН 4 → НС = СН + ЗН 2 Сутек бөліне жүретін ыдырау реакциялары дегидрлену реакциясы деп аталады. •Алкандардың дегидрлену реакцияларының басқа қанықпаған көмірсутектер алу үшін өнеркәсіптік маңызы зор. Алкандарды өршіткі қатысында қыздырғанда (Ni, 500°С), дегидрленіп, сутек бөлінеді және канықпаған көмірсутектер түзіледі: •CH 3 —CH 3 → CH 2 = CH 2 + H 2

10 слайд