"Алкандар" тақырыбына презентация
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Курс тақырыбы: Көмірсутектер
мен олардың табиғи көздері.
Сабақтың тақырыбы:
Алкандар, гомологтық қатары,
құрылысы, изомерленуі,
қасиеттері, алынуы,
қолданылуы.
1 слайд
Курс тақырыбы: Көмірсутектер мен олардың табиғи көздері. Сабақтың тақырыбы: Алкандар, гомологтық қатары, құрылысы, изомерленуі, қасиеттері, алынуы, қолданылуы.
2 слайд
2 слайд
3 слайд
3 слайд
4 слайд
4 слайд
5 слайд
5 слайд
6 слайд
6 слайд
7 слайд
7 слайд
8 слайд
8 слайд
9 слайд
Химиялық қасиеттері
•Метанның хлорлану реакциясы жарықтың ([hν—"аш ню" арқылы
жарық кванты белгіленеді) немесе температураның әсерінен жүреді.
Реакция метанның хлортуындылары мен хлорсутек түзе жүреді:
•СН
4 + Сl
2 → СН
3Сl +HCl
•CH
3Cl + Cl
2 → CH
2Cl
2+ HCl
•CH
2Cl
2 + Cl
2 → CHCl
3 +HCl
•СНСl
3 + Сl
2 → ССl
4 + HCl
2. Нитрлеу реакциясы. Бұл реакцияны орыс ғалымы
М. И. Коновалов (1888 ж.) ашқандықтан, Коновалов реакциясы деп
аталады. Қысым мен температураны аздап жоғарылатқанда,
алкандар сұйылтылған азот қышқылымен орынбасу реакциясына
түседі:
•C
2H
5 + HNO
3C
2H
5NO
2 + H
2O
9 слайд
Химиялық қасиеттері •Метанның хлорлану реакциясы жарықтың ([hν—"аш ню" арқылы жарық кванты белгіленеді) немесе температураның әсерінен жүреді. Реакция метанның хлортуындылары мен хлорсутек түзе жүреді: •СН 4 + Сl 2 → СН 3Сl +HCl •CH 3Cl + Cl 2 → CH 2Cl 2+ HCl •CH 2Cl 2 + Cl 2 → CHCl 3 +HCl •СНСl 3 + Сl 2 → ССl 4 + HCl 2. Нитрлеу реакциясы. Бұл реакцияны орыс ғалымы М. И. Коновалов (1888 ж.) ашқандықтан, Коновалов реакциясы деп аталады. Қысым мен температураны аздап жоғарылатқанда, алкандар сұйылтылған азот қышқылымен орынбасу реакциясына түседі: •C 2H 5 + HNO 3C 2H 5NO 2 + H 2O
10 слайд
•Айырылу (ыдырау)реакциялары қыздырғанда жүреді. 3.
Қыздырғанда алкандар термиялық айырылады. Метанды
жоғары температурада (1000°С шамасында) ауа қатыстырмай
қыздырғанда жай заттарға айырылады:
•СН
4
→ С + 2Н
2
4. Метанды бұдан да жоғарырақ температурада
қыздырғанда (1500°С), реакция қанықпаған көмірсутек —
ацетилен түзе және сутек бөле жүреді:
•2СН
4
→ НС = СН + ЗН
2
Сутек бөліне жүретін ыдырау реакциялары
дегидрлену реакциясы деп аталады.
•Алкандардың дегидрлену реакцияларының басқа қанықпаған
көмірсутектер алу үшін өнеркәсіптік маңызы зор. Алкандарды
өршіткі қатысында қыздырғанда (Ni, 500°С), дегидрленіп, сутек
бөлінеді және канықпаған көмірсутектер түзіледі:
•CH
3
—CH
3
→ CH
2
= CH
2
+ H
2
10 слайд
•Айырылу (ыдырау)реакциялары қыздырғанда жүреді. 3. Қыздырғанда алкандар термиялық айырылады. Метанды жоғары температурада (1000°С шамасында) ауа қатыстырмай қыздырғанда жай заттарға айырылады: •СН 4 → С + 2Н 2 4. Метанды бұдан да жоғарырақ температурада қыздырғанда (1500°С), реакция қанықпаған көмірсутек — ацетилен түзе және сутек бөле жүреді: •2СН 4 → НС = СН + ЗН 2 Сутек бөліне жүретін ыдырау реакциялары дегидрлену реакциясы деп аталады. •Алкандардың дегидрлену реакцияларының басқа қанықпаған көмірсутектер алу үшін өнеркәсіптік маңызы зор. Алкандарды өршіткі қатысында қыздырғанда (Ni, 500°С), дегидрленіп, сутек бөлінеді және канықпаған көмірсутектер түзіледі: •CH 3 —CH 3 → CH 2 = CH 2 + H 2