Ашық сабақ ауа тамшылы тарайтын инфекциялар

1 слайд
 Микробиология пәнінің мұғалімі :  Юлдашова Дилдора Арибжановна

2 слайд
Сабақтың мақсаты • Студенттерге ауа тамшылы инфекциялар туралы түсінік беру және алдын алу шараларын ұйымдастыруды үйретуБілімділі к • Қызықты сұрақтар беру арқылы оқушылардың әрі қарай өз бетінше ізденуіне жол ашу. Дамытуш ылық • Оқушыларға топпен, өз бетінше ізденетін жауапкершілікті сезінетін саналы, өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.Пән- аралық байланысты қалыптастыруТәрбиелі к

3 слайд
1.Аммандасу • 2.Түгелдеу 3.Топқа бөлу • 4.Үй тапсырмаларын сұрау 5.Жаңа тақырыпты меігерту • 6.Топтық жұмысСабақтың барысы

4 слайд
7.Жеке жұмыс • 8.Өтілген тақырыпты бекіту 9.Бағалау • 10.Үй тапсырмасы

5 слайд
Топқа бөлу ЖРВИ Дифтерия Қызылша

6 слайд
1. Анаэробты инфекция туралы түсінік? 2. Сіреспе туралы толық анықтама 3. Ботулизм туралы толық анықтамаҮй тапсырмасы

7 слайд
1. Толық жазылған мәлімет-5 ұпай; 2. Дұрыс жинақталған 8-9 мәлімет-4 ұпай; 3. Дұрыс жинақталған 6-7 мәлімет-3 ұпай; 4. Дұрыс жинақталған 1-5 мәлімет-2 ұпай; 5. Мәлімет жинақталмаған- 0 ұпай. Бағалау критерийлері:

8 слайд
 Бұл өте қауіпті асқынулардың бірі, көбінесе қол-аяқтың терең сүйекпен қоса зақымдануында сонымен қатар алғашқы жараны сапасыз емдеуді жүргізген жағдайда пайда болады. Алғашқы көрінісі жарақаттанғаннан кейін бірнеше сағаттан, бірнеше күннің арасында болуы мүмкін. Аяқ-қол ісінеді, тіндер өлуі өршиді, жалпы жағдайы нашарлайды: токсинмен ағзаның улану белгілері пайда болады. Дер кезінде көмек өлім қауіпі туады. Процес басталуынан және ағзаның өлуіне дейін өте тез жедел және баяу ағымда дамиды. Гангренаны бактерияның клостридий түрі шақырады. Олар сыртқы ортада тұрақты, ал споралары қайнатқанда да өлмейді.Жарада оттегі түспегенде дамиды. Анаэробты қоздырғыштарға сіреспе ,  газды гангрена  және  ботулизм  жатады.олар жаралар инфекцияланғанда және организмнін басқа да зақымдалуларында жарақат инфекциясы ретінде саналады.. Анаэробты инфекция қоздырғыштары мәлімет

9 слайд
 Сіреспе (tetanus) – бұл жедел ерекше инфекциялық ауру,анаэробты спора түзуші – Clostridium tetani. Жүйке жасушаларына әсер ете отырып, көлденең салалы бұлшықеттердің тоникалық және клоникалық тырысуларын шақырады. Тетаногемолизин эритроциттерді гемолизге ұшыратады. Сіреспе таяқшасы денеге зақымдалған тері және шырышты қабықтар арқылы түседі. Жара аймағындағы ауырсынуы;  Жара аймағының тырысулары;  Тері жамылғысының бозғылттануы;  Жара қабырғасының күңгірт болуы; Негізгі:  Тоникалық тырысу (бұлшықет тонусының жоғарлауы);  Клоникалық тырысу (дірілдеу); Сіреспе

10 слайд
 Ботулизм  - ағзаға ботулиникалық уыттың түсуінен туындаған ауыр, ықтимал өлім-жітімді жұқпалы  ауру . Нерв жүйесінің көру, жұтыну, сөйлеу және тыныс алудың үдемелі тежелуі бұзылуымен сипатталады. Патология қоздырғышының берілу механизмі фекальды-ауызша. Патологияның негізгі себебі - үйде дайындалған консервілерді, көбінесе көкөністер мен саңырауқұлақтарды, сондай-ақ клостридия жұқтырған әртүрлі шұжықтарды, ветчина, тұздалған балықты тұтыну. Топырақпен немесе жануарлардың нәжісімен ластанған тамақ өнімдерінің барлығында дерлік ботулизм тудыратын бактериялардың споралары бар. Бұл ауру тек анаэробты жағдайда сақталған тағамды жеген кезде дамуы мүмкін.  Ботулизм

11 слайд
Ауа тамшы жолдары арқылы жұғатын инфекциялары.

12 слайд
Тыныс алу жолдарының инфекциясы немесе ауа –тамшы инфекциялары. • Осы инфекциялар тобына барлық инфекциялардың 20 % жатады. • Таралу жолы - аэрогенд i. Бер i лу жолдары: • - ауа - тамшы(қоздырғыштың сыртқы орта факторларының әсер i не әлс i з тұрактылы ғ ы ) • - ауа - шаң(қоздырғыштың сыртқы орта факторларына жоғары төзімділігі) Қоздырғыштың орналасуы: • ауыз қуысы, • жұтқыншақта, • тыныс алу жолдары. • Қоздырғышың таралуы - жотелу, түшкіру, әңгімелесу кезінде.

13 слайд
Қызылш а ТуберкулезЖРВ ИАуа тамшылы тарайтын инфекция түрлері

14 слайд
ЖРВИ анықтамасы  ЖРВИ - жедел респираторлы вирусты инфекция.Өте кең таралған,тыныс жолдарының зақымдануы және интоксикациямен көрінетін,антропонозды,ауалы - тамшылы жолмен берілетін жедел респираторлы вирусты инфекция болып табылады.Ол озінде тұмау,мұрын - жұтқыншақ жолдарының инфекцияларының асқынуы және ЖРВИ бактериямен асқынуымен жүреді.Осы терминмен тыныс жолдарының локализациясына байланыссыз,яғни риниттен пневмонияға дейінгі жедел спецификалық емес инфекциялық ауруларын біріктіру болып табылады.

15 слайд
 1. Аурудың бастапқы кезеңінде вирус тыныс жолдарының кіреберіс қақпағында дамиды,яғни мұрында,жұтқыншақ және көмейде.Ол мынадай симптомдармен көрінеді:  - құрғақ жөтел - мұрынның бітелуі - ашу сезімі.Кейде бұл процесске көздің шырышты қабаты мен асқазан - і шек жолы қатысады.Температура жоғарыламайды. 2. Кейін вирус қанға түсіп жалпы интоксикация симптомдарын шақырады: - озноб - бас ауыру - арқа мен аяқтарында ауырлық сезімі.

16 слайд
 ЖРВИ симптомдары: - әлсіздік  - жарықтан қорқу сезімі  - буын және бұлшық етте ауыру сезімі  - бас ауыру  - терлегіштік  - құсу,жүрек айну  - дауысының қарлығуы,қырылдауы  - жөтел  - тамақта ауыру сезімі  мұрынның бітелуі,  тамақтың жыбырлауы,  дауыстың қырылдауы,  дене қызуының көтерілуі,  әлсіздік,  бұлшықеттердың ауырсынуы және т.б.

17 слайд
Тарау жолдары  ауа тамшылы (негізгі)  алиментарлы тұрмыстық  қатынас арқылы (қосымша маңызды) Ауыратындар көбінесе балалар. Жалпы ЖРВИ құрамында аденовирусты инфекция балалар арасында 2-24%, ересектер арасында 2-6% кезінде кездеседі. Мерзімі күз-қыс айлары. Иммунитет: аурудан кейін типті спецификалық иммунитет қалыптасады.

18 слайд
Алдын алу  . Дене шынықтыру (эпид.көрсеткіштері болса, шаралар)  Тұмаудың алдын алу пайда болған ауруды емдеуге қарағанда әлдеқайда тиімдірек. Тұмаудың алдын алуға бағытталған шараларды жыл бойы сақтаған жөн: дұрыс тамақтану, шынығу иммунитетті арттырып, тұмауға қарсы тұрудың оңтайлы амалдары.  Вакциналау – тұмаудың алдын алудың негізгі медициналық әдісі. Вакцинаны індет басталғанға дейін 1 - 3 ай бұрын егеді.  Мақта - дәке таңғышын тағып жүру вирустың тыныс алу жолдарына түсуіне кедергі тудырады.  Полидәрумендер мен С дәруменін қабылдау керек.  Ауыз қуысындағы микроорганизмдердің санын азайту үшін сарымсақты күнделікті пайдалану қажет.

19 слайд
Қызылша ауруы вирусы Қызылша- ауа тамшыларымен таралатын жұқпалы ауру. Ол аурумен балалар жиі ауырады, кейде ересектер арасында кездесіп, ауыр түрде өтеді. Көп адамдар қызылшаның бастапқы кезеңін тұмау, жедел респираторлық вирус инфекция ауруларымен, ал бөртпе шыққан кезеңде аллергиялық аурулармен шатастырады.

20 слайд
 Қызылша  Ауру адаммен байланыста немесе қасында болғаннан кейін он күннен соң суық тию белгілері бойынша басталады: бұлар — қызу, тұмау, көздің қабынуы және жөтел. Ауру сәт сайын үдей түседі. Ауыз іші қабынып, ісініп, іш өтуі мүмкін. 2 немесе 3 күннен кейін ауыздың шырышты қабығында тұздың жартысындай кішкентай ақ дақтар көріне бастайды. Одан кейін екі немесе үш күн өткен соң құлақта және мойында, сосын бетте және денеде, ең соңында қол мен аяқта бөртпелер пайда болады .

21 слайд
Эпидемиология Инфекция көзі-қызылшамен ауырып жүрген науқас. Берілу жолы-ауа-тамшылы, ұшпалы. Берілу механизімі-аэрозольді. Катаральды кезеңде вирус максималды түрде: жөтелу, түшкіру, сөйлесу арқылы бөлінеді.

22 слайд
Шағымдары: Дене қызуының жоғарлауы; Жөтел ; Көзінен жас ағу, жарықтан қорқу; Мұрнынан су ағу; Басының ауырсынуы; Әлсіздік, селқостық, енжарлық; Тері жабындыларына бөртпе шығуы; Сұйық нәжіс.

23 слайд
Қызылша кезеңдеріКатаральды бөртпе кезеңі пигментация кезеңі .

24 слайд
 Қызылшаның алғашқы белгілері аурудың катаральды кезеңінде көрінеді. Бұл кезең ұзаққа созылмайды, тек 3-5 күн, және алғашқы нақты белгілердің пайда болуымен сипатталады: ұйқышылдық пен тез шаршау пайда болады. Жөтел және мұрыннан су ағу пайда болуы мүмкін, сонымен қатар дене температурасы аздап көтерілуі мүмкін. Бұл кезеңде қызылшаның негізгі симптомы-тістердің түбінде аузында ерекше бөртпенің пайда болуыКатаральды кезеңінде

25 слайд
 Бөртпелер кезеңі катаральды кезеңмен ауыстырылады. Терідегі қызылша бөртпесі- бұл кезеңге тән белгі. Ол бастапқыда құлақтың артында және шаштың өсу аймағында бас терісінде пайда болады, бетке, мойын аймағына және кеудеге таралады. Екінші күні иықтың, қолдың, Арқаның, іштің терісі бөртпемен жабылады, үшіншісінде саусақтарды қоса, төменгі аяқтар, ал бет бозарады.Бөртпелер кезеңі

26 слайд
 Пигментация кезеңі. Бөртпе пайда болғаннан бастап 3-4 күн ішінде жағдай жақсарады. Температура қалыпқа келеді, бөртпе жоғалады, пигментация қалады (ол уақыт өте келе жоғалады). Қалпына келтіру кезінде ұйқышылдық, ашуланшақтық және шаршаудың жоғарылауы қалады.Пигментация кезеңі

27 слайд
 Қызылшаның алдын-алу оның денсаулығы мен толыққанды дамуының маңызды компоненттерінің бірі болып табылады. Сондықтан қызылшаға қарсы егу профилактикалық егу күнтізбесіне кіреді. Алғашқы вакцинация 12-15 айлық дені сау балаларға беріледі. Вакцинаны қайта енгізу (ревакцинация) 6 жасында, мектеп алдында жүзеге асырылады. Вакцинада баланың иммунитеті дамитын тірі әлсіреген қызылша вирустары бар. Қызылшаға қарсы егу реакциясы әртүрлі болуы мүмкін. Кейде балаларда температураның 37,5-38С дейін шамалы көтерілуі байқаладыАлдын алуы

28 слайд

29 слайд

30 слайд

31 слайд

32 слайд
 Балаларға Манту сынамасын жасау арқылы ауру жұқтырған- жұқтырмағанын;  Рентгенологиялық (флюорография) тексеру өкпенің зақымдалғанын;                3. Қақырықты  зертханалық жолмен зерттеу жөтелгенде бөлінетін микробтардың болуын анықтайды.Туберкулезді қалай анықтауға болады?

33 слайд

34 слайд
 Сүретте ауру берілген соны анықтаңыз және мәлімет жазыңыз?1 тапсырма Топтық жұмыс1

35 слайд

36 слайд

37 слайд

38 слайд
 Ауруды дұрыс табу 1 ұпай  Қоздырғышы,симптомдар 2 ұпай  Инкубациялық кезеңі (4 кезең бойынша анықтама) 4 ұпай  Асқынулары 1 ұпай  Берілу жолдары 1 ұпай  Алдын алуы 1 ұпай Бағалау критерийі

39 слайд
С і р е с п е Т ы р ы с қ а қ Д и ф т е р и я Жауабы

40 слайд
 Аяқталмаған диктант  Туберкулездің …… және ……. түрлері болады…….. түрінде қақырықта …….. таяқшалары болады, сондықтан туберкулездің мұндай түрімен ауыратын адамдар өте ……деп есептелінеді. Ал …..түрінде қақырықта ……. таяқшалары болмайды, бірақ дерт асқынатын болса, туберкулездің мұндай түрімен ауыратын ………да ауру жұқтырады. 2 тапсырма топтық жұмыс топ тапсырма

41 слайд
 Қызылша-…… тамшыларымен таралатын …..ауру. Ол аурумен ……жиі ауырады, кейде …….арасында кездесіп, ……түрде өтеді. Көп адамдар қызылшаның……… кезеңін тұмау, жедел ………………..вирус инфекция ауруларымен, ал бөртпе шыққан кезеңде …………….аурулармен шатастырады  топ

42 слайд
 Бактериофагтар  (бактерия және  гр.   phagos  — жегілер), бактерия ……..— бактерияларды, т.б. ………….ыдырататын  вирустар ; ………….жасушасын ………….және олардың ……….тудыратын вирустар. [1]  Оларды  алғаш  рет …..жылы …….. ғалымы Н.Ф. ………. (1859 — 1949) байқаған,топ

43 слайд
 Дұрыс табылған 7-8 сөз 5 ұпай  Дұрыс табылған 5-6 сөз 4 ұпай  Дұрыс табылған 3-4 сөз 3 ұпай  Дұрыс табылған 1-2 сөз 2 ұпай  Дұрыс табылған 1 сөз 1 ұпай Бағалау критерийлері:

44 слайд
 Туберкулездің ашық және жабық түрлері болады. Ашық түрінде қақырықта туберкулез таяқшалары болады, сондықтан туберкулездің мұндай түрімен ауыратын адамдар өте қауіпті деп есептелінеді. Ал жабық түрінде қақырықта туберкулез таяқшалары болмайды, бірақ дерт асқынатын болса, туберкулездің мұндай түрімен ауыратын науқастар да ауру жұқтырады.  топ жауабы

45 слайд
 Қызылша- ауа тамшыларымен таралатын жұқпалы ауру. Ол аурумен балалар жиі ауырады, кейде ересектер арасында кездесіп, ауыр түрде өтеді. Көп адамдар қызылшаның бастапқы кезеңін тұмау, жедел респираторлық вирус инфекция ауруларымен, ал бөртпе шыққан кезеңде аллергиялық аурулармен шатастырады топ жауабы

46 слайд
 Бактериофагтар  (бактерия және  гр.   phagos  — жегілер), бактерия жалмаушылары — бактерияларды, т.б.   микроорганизмдерді  ыдырататын вирус тар; бактериялар жасушасын зақымдайтын және олардың еруін тудыратын вирустар.  Оларды алғаш рет 1898 жылы  орыс   ғалымы Н.Ф .  Гамалея   (1859 — 1949) байқаған,топ жауабы

47 слайд
 3 тапсырма топтық жұмыс Берілген ауруларды мимикамен көрсету топ басшылары

48 слайд
 Әр табылған ауруға 1 ұпайдан 1 мин ішінде айтып үлгеру керек  1 минуттан өткен жағдайда 1 баллдан алынып тасталынадыБағалау критерийі

49 слайд
Туберкулез Гепатит Холера Сальмонеллез Сіреспе Инфаркт Қызылша Дифтерия Инсульт Қант диабеті ЖРВИ Көкжөтел Ревматизм Аллергия Тыныс демікпесі COVID 19 Пневмони...