Ашық сабақ: ХІХ ғасырдағы мәдениеттің дамуы. 7 сынып

1 слайд
Ақмола облысы Целиноград ауданы Ы.Алтынсарин ауылы орта мектебі Тем ірхан Жанбота тарих пәнінің мұғалімі Пәні: Қазақстан тарихы Сынып: 7/8 4-тоқсан

1 слайд

2 слайд
Саба қтың тақырыбы: XIX ғасырдағы мәдениеттің дамуы. • Зерттеу сұрағы : Неге XIX ғасыр қазақ халқының музыка өнерінің гүлденген дәуірі деп саналады ? Сабаққа негізделген оқу мақсаттары: • 7.2.1.1 – салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптардың құндылықтары мен маңыздылығын анықтау; • 7.2.2.1 – халық ауыз әдебиеті мен музыка өнері туындыларының тарихи дереккөзі ретінде құндылығын бағалау; • 7.2.2.3 – ұлттық музыкалық аспаптардың қолдану ерекшеліктерін сипаттау

2 слайд

3 слайд
Ба ғалау критерийлері • Қазақ халқының қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет –ғұрыптарға талдау жасайды; • Қазақ поэтикалық өнері, әнші композиторлардың туындыларын анықтап, ажырата алады; • Бұл туындылардың қазақ халқының тарихында алатын орынын сипаттайды;

3 слайд

4 слайд
1.Қазақ халқының қонақжайлылық қасиеті және өзара көмек жөніндегі әдет-ғұрыптары. • Қонақжайлылық – қазақтарға дәстүрлі қонақжайлық қасиет ежелден тән. Үйіне келген кез келген адамды міндетті түрде қонақасы беру, оған жайлы төсек-орын салып, қондырып жіберу әдет-ғұрпы ежелден орын алған. • Жасы үлкендерге құрмет көрсету -дәстүрлі қазақ қоғамында жасы үлкен адамдарды құрметтеу рәсімі ежелден бар болатын. Олар барлық мерекелерде , жиын –тойларды құрметті орындарға, төрге шығарылды. • Бата беру-қазақтарда бата беру әдет –ғұрпы ертеден сақталған. Бата беру кейде өлеңмен, кейде көркем қарасөзбен айтылып, ауыз әдебиетінің бір жанры болып қалыптасқан. • «Өзге елге сұлтан болғанша, өз еліңде ұлтан бол» - сол заманның зерттеушілері көшпелілердің отансүйгіштік қасиеттерін ерекше атап көрсетеді. Олар қандай жағдай болса да атақонысын тастамауға тырысқан.

4 слайд

5 слайд
2. Қазақ поэтикалық өнері, әнші-композиторлар. Біржан сал Қожағұлұлы (1834-1897 )Солтүстік Қазақстанда дүниеге келді. Ақын, сазгер, әнші Екі сыныптық қазақ-орыс мектебінде сауат ашты. Араб, парсы, шағатай тілдерін жасы білді. Біржанның әндерінде «әділетсіз сараң байлар мен болыстардың озбырлығын әшкерледі. Біржан салдың «Ақбозым», «Ақ тентек», «Біржан сал», «Айтбай» т.б 40 жуық әні бар.

5 слайд

6 слайд
Жаяу Мұса Байжанұлы 1835-1929 жжБаянауыл округінің Ақшоқы деген жерінде дүниеге келген. Алғашқы сауатын ауыл молдасынан ашып,кейін Омбыда оқыған. Ақын, композитор Ол домбыра , скрипка және гармонь тартуды жастайынан үйренді. Жаяу Мұса өзінің өлеңдері мен әндерінде жергілікті болыстардың зорлық-зомбылықтарын, патша үкіметінің отаршылдық саясатын батыл әшкерледі. Оның «Ақ сиса» , «Бозторғай», «Толғау» т.б 60 астам әні бар.

6 слайд

7 слайд
Солтүстік Қазақстанда дүниеге келді. Ақан сері Қорамсаұлы 1843-1913Сауатын ауыл молдасынан ашқан. Ақын, композитор- әнші Ол бала кезінен өлең шығарып, музыкамен әуестене бастайды. Оның «Сырымбет», «Алтыбасар», «Мақпал» «Ақтоты» т.б 40-тан аса әндері бар. Ақан серінің шығармашылығына қатты әсер еткен жағдай сүйікті тұлпары Құлагердің қаскөй зұлымдардың қолынан өлтірілуі.

7 слайд

8 слайд
Үй тапсырмасы. • Төмендегі берілген сілтемелер арқылы тақырып бойы нша қосымша мәліметтерді пайдалану. • https ://bilimland.kz/kk/subject/qazaqstan-tarihy/7-synyp/xix-hasyrdahy-m adenietting-damuy?mid=%info % • https:// daryn.online/auth/login • Оқулықтағы 159-161 беттерді оқып, 165 беттегі кестені дәптерге толтырамыз және маған жібересіздер. Атақты ақын, әнші, композиторлар Аты-жөні Туған жері Қалдырған мұралары

8 слайд

9 слайд
Рефлексия • Бүгінгі сабақтан мен не білдім? • Сабақ барысындағы қиындықтар қандай болды? • Сабақ барысында қандай сұрақтар туындады?

9 слайд

10 слайд
Назарларыңызға рақмет!

10 слайд