Ашық сабақ Көшпелі мал шаруашылығы

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: 2.2. Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы

1 слайд

2 слайд
Оқу мақсаттары: 5.4.1.2 – көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру 5.2.2.6 – көшпелілердің әлемдік өркениетке қосқан үлесін білу

2 слайд

3 слайд
Бағалау критерийі 5.4.1.2 Көшпелі мал шаруашылығы мен егіншіліктің қалыптасуын түсіндіру Білім алушы  Ежелгі шаруашылық түрлерінің қалыптасуын себептерін анықтайды  Қазақстан территориясында таралған шаруашылық түрлерін көрсетеді  Тебіндік жайылымды түсіндіреді Жыл мезгілдеріне байланысты жайылым атауларын анықтайды  

3 слайд

4 слайд
Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Көрші» Мақсаты: әрбір қатысушының сол топтың бір мүшесі екендігін сезінуі, бір-біріне жылылық сыйлау. Нұсқаулық: Көршіңді оң жақтан құшақта, Көршіңді сол жақтан құшақта. Оң жақтағы көршіңе бір жымиып, Сол жақтағы көршіңе бір жымиып, Бүгінгі тренинг барысы, Біз үлкен отбасы.

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасу себептері Мал басының көбеюі Жылқының қолға үйретілуі Жайылымдық жерлердің қажеттілігі

10 слайд

11 слайд
Егіншіліктің қалыптасу себептері Өзен алқаптарындағы ыңғайлы шаруашылық түрі Өнім өндіру үшін Отырықшылық аймақтардың негізгі шаруашылығы болды

11 слайд

12 слайд
Көшпелілік –тарихи тұрғыда қалыптасқан шаруашылық мәдени әлеуметтік жүйе. Табиғаттың дайын өнімін пайдаланған аңшы –терімшілер сияқты емес, көшпелілердің өздері өнім өндірді. Малшылар жылқы, түйе, қой мен сиыр ұстады.

12 слайд

13 слайд
Қой Көп күтімді қажет етпейді, кермек суды іше береді, тіпті су жоқ болса, қар жейді. Олар суық пен ыстыққа төзімді Сиыр Тебіндеп жайылуыңа икемсіз, сондықтан оларға жемшөп әзірлуді қажет етеді. Түйе Жүк көлігі ретінде пайдаланады.Жылдам қозғалады, ауыр жүк көтере алады. Олар сусыз және қорексіз ұзақ күнге шыдайды. Жылқы Суыққа төзімді, тебіндеп жайылады, керек азығын қар астынан тұяғымен аршып алады. Төрт түлік мал

13 слайд

14 слайд
Мал шаруашылығының түрлері Таза көшелі мал шаруашылығы Жартылай көшпелі мал шаруашылығы Отырықшы мал шаруашылығы Батыс және Орталық Қазақстан Жетісу, Шығыс Қазақстан, Тянь-Шань, Алтай таулары Оңтүстік Қазақстан, Сырдария, Шу, Талас өзендері

14 слайд

15 слайд
Көшпелі мал шаруашылығында адамдар Жайлау Күзеу Қыстау Көктеу

15 слайд

16 слайд

16 слайд

17 слайд

17 слайд

18 слайд
1-топ Мәтінмен жұмыс Көшпенді мал шаруашылығы адамдарға қандай мүмкіндіктер берді?

18 слайд

19 слайд
2-топ Кестені толтыру Малдың түрі Тиімділігі Жылқы Қой Түйе Сиыр

19 слайд

20 слайд
3-топ Мәтінмен жұмыс Жыл мезгілдеріне байланысты жайылым атауларын анықтаңдар. Қалай ойлайсыңдар, неліктен көшпелілер жыл мезгілдеріне байланысты көшіп отырған?

20 слайд

21 слайд
4-топ Картамен жұмыс Шаруашылық түрлерін анықтап, картадан дамыған аймақтарын тауып белгілеңдер. Бұл аймақтарда малдың қандай түрлерін өсіргенін анықтаңдар.

21 слайд

22 слайд
Тұжырымдар Ақиқат Жалған Жылқыны алғаш қолға үйреткен – ботайлықтар Сиыр тебіндеп жайылуға икемсіз болды Оңтүстік Қазақстан аумағы жартылай көшпелі мал шаруашылығымен шұғылданады Күзгі жайылым - қыстау Б.з.б. 3 мыңжылдықта Қазақстанда климат өзгерді Көшпелілер жыл мезгілдеріне қарай мал жайылымдарын ауыстырды Шұбат түйенің сусыны Киіз үй көшпелілердің баспанасы болды

22 слайд

23 слайд
Тест тапсырмасы 1. Ежелгі Қазақстан тұрғындарының көшпелі мал шаруашылығымен айналасуға көшу себебі А) көрші халықтардың ықпалымен Ә) климаттың өзгеруінен Б) жаңа еңбек құралдарының пайда болуынан В) ежелгі Қазақстан тұрғындары көшпелі мал шаруашылығымен айналыспады. 2 Жылқыны қолға үйретуге байланысты ойлап табылған жаңалық: А) үзеңгі мен ауыздықты ойлап табу Ә) ет, сүтін пайдалану Б) көлік ретінде пайдалану В) терісін пайдалану 3. Тебіндеп жайылуға икемсіз, жемшөп әзірлейтін түлік А) сиыр Ә )жылқы Б) түйе В) ешкі  4. Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан аймағында жартылай көшпелі мал шаруашылығымен бірге дамыған? А) отырықшы өмір салты  Ә ) егіншілік Б) жайылымдық жер В) отырықшы өмір салты және егіншілік

23 слайд

24 слайд
Төрт түлiкке байланысты мақал-мәтелдердің мағынасын тап  Ақсақ қой түстен кейiн ....   Семiздiктi ......... көтерер.   Қуырдақтың көкесін  ............ сойғанда көрерсiң   Түйе түлік ...........  Жылқы түлік ……..  Арық ............ қамшы жау,  Жыртық үйге тамшы жау.   Ат тұяғын ............ басар.  ........... айналып қазығын табар.   Мал өсірсең, ………….. өсір. Өнімі оның көл көсір.  Малды бақсаң, ……………. бақ. Сүт кетпейді шарадан.  Сиыр су ішсе, бұзау ……….. жалайды

24 слайд

25 слайд
Ойын. Кім жылдам Кішкене ғана бойы бар, Айналдырып киген тоны бар Көкке шаншып құйрығын Келеді шауып жүйрігім. Басында екі таяғы бар, Төрт аяғы бар. Сегіз тұяғы бар, Иегінде сақалы бар. Екі айнасы бар, Екі найзасы бар.

25 слайд

26 слайд
Түйе Көп күтімді қажет етпейді, кермек суды іше береді, тіпті су жоқ болса, қар жейді. Олар суық пен ыстыққа төзімді Қой Тебіндеп жайылуға икемсіз, сондықтан оларға жемшөп әзірлуді қажет етеді. ЖылқыЖүк көлігі ретінде пайдаланады.жылдам қозғалады, ауыр жүк көтере алады. Олар сусыз және қорексіз ұзақ күнге шыдайды. Сиыр Суыққа төзімді, тебіндеп жайылады, керек азығын қар астынан тұяғымен аршып алады. Сәйкестігін тап:

26 слайд

27 слайд
Рефлексия: Оқушылар стикерге Көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуы туралы не білгендерін, түсінгендерін «білім ағашына» жазбаша жазып қалдырады. Білім ағашы

27 слайд

28 слайд
Үй тапсырмасы: Қазіргі шаруашылық түрлері туралы ақпарат жинақтау. Өздерің тұратын өңірде шаруашылықтың қандай түрі дамығанын анықтау

28 слайд

29 слайд
Қорытындылау: Дүниеде тәуелсіз Қазақ елі бар. Әлемде егемен Қазақстан бар. Оның көп ұлтты, тату, ынтымақшыл халқы бар. Қуатты экономикасы, сенімді саяси жүйесі бар. Ең бастысы, бүгіннен нұрлы, бүгіннен кемел болашағы бар. Сол күнге берік сенім бар!   Н.Ә.Назарбаев

29 слайд

30 слайд

30 слайд

31 слайд

31 слайд

32 слайд
Назар қойып тыңдағандарыңызға РАХМЕТ!

32 слайд