Ашық сабақ Темір және оның қосылыстары

1 слайд
Р Е Т І М Л Е З Е Ж О N I O R

1 слайд

2 слайд
Саба қтың тақырыбы: Темір және оның қосылыстары

2 слайд

3 слайд
Сабақтың мақсаты: Білімділік : Темір және оның қосылыстарын жалпы мәліметтерге сүйене отырып, нақты теориялық білімді ізденіс, өзіндік жұмыстар арқылы толықтыру, меңгерту, бекіту Дамытушылық: Оқушылардың шығармашылығын дамыта отырып ғылыми дүниетанымын кеңейту, ізденіс жолымен мақсатқа жетуге баулу Тәрбиелік: Өздігінен талпынып, жауапкершілікті сезінетін саналы, өнегелі ұрпақ тәрбиелеу

3 слайд

4 слайд
І кезең «Ой шақыру»

4 слайд

5 слайд
№ Сұрақтар Иә Жоқ 1 Алюминий – электр тогын нашар өткізеді 2 Алюминий жер қыртысында ең көп тараған металл 3 Бокситтің молекулалық формуласы- Al2O3 4 Алюминийдің реттік нөмірі- 11 5 Алюминий оксиді екідайлы қасиет көрсетеді 6 Алюминий құймаларын ұшақ, машина, ыдыс жасау үшін қолданады Графикалық тест

5 слайд

6 слайд
№ Сұрақтар Иә Жоқ 1 Алюминий – электр тогын нашар өткізеді + 2 Алюминий жер қыртысында ең көп тараған металл + 3 Бокситтің молекулалық формуласы- Al2O3 + 4 Алюминийдің реттік нөмірі- 11 + 5 Алюминий оксиді екідайлы қасиет көрсетеді + 6 Алюминий құймаларын ұшақ, машина, ыдыс жасау үшін қолданады +Графикалық тест

6 слайд

7 слайд
Ба ғалау 6 с ұрақ – “ 5 ” 5/4 c ұрақ – “ 4 ” 3 сұрақ – “ 3 ” 2/1 сұрақ – “ 2 ”

7 слайд

8 слайд
Семантикалық карта   AlCl 3 Al 2 O 3 Al ( NO 3 ) 3 Al ( O Н) 3 Al 2 (SO 4 ) 3 Al 4 С 3 Алюминий оксиді Алюминий нитраты             Алюминий гидроксиді             Алюминий хлориді             Алюминий карбиді Алюминий сульфаты

8 слайд

9 слайд
Жауабы   AlCl 3 Al 2 O 3 Al ( NO 3 ) 3 Al ( O Н) 3 Al 2 (SO 4 ) 3 Al 4 С 3 Алюминий оксиді Алюминий нитраты             Алюминий гидроксиді             Алюминий хлориді             Алюминий карбиді Алюминий сульфаты

9 слайд

10 слайд
Ба ғалау 6 с ұрақ – “ 5 ” 5/4 c ұрақ – “ 4 ” 3 сұрақ – “ 3 ” 2/1 сұрақ – “ 2 ”

10 слайд

11 слайд
ІІ кезең «Мамандар әлемі»

11 слайд

12 слайд
ТЕМІР География маманыХимия маманы Физика маманы Тарих маманы Биология маманы

12 слайд

13 слайд
ХИМИК: Темір атомының құрылысы: 26 электрон, 26 протон, 30 нейтрон. Салыстырмалы атомдық массасы -56. Электрондық қабат: 2 ) 8 ) 14 ) 2 ) Электрондық конфигурациясы: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 6 4s 2 Тотығу дәрежесі: 0,+2,+3, кейде +6; тотықсыздандырғыш болып табылады. Жай заттармен және күрделі заттармен реакцияға түседі. Таза темір магниттелуге, тез магниттік қасиеттерін жоюға бейім. Сондықтан оны трансформаторлар, электромоторлар, электромагниттер, және микрофон мембраналарын жасауға қолданады. Темір көбінесе болат және шойын құймалары түрінде пайдаланылады.

13 слайд

14 слайд
ПЖ- гі орны Z = 26 26 е - , 26 р, 56-26 = 30 n IV - период 2 ) 8 ) 14 ) 2 ) V ІІІ - топ … 3 d 6 4s 2

14 слайд

15 слайд
Fe Cl 2 FeCl 3 O 2 Fe 2 O 3 S FeS 2 C Fe 3 C

15 слайд

16 слайд
Fe HCl FeCl 2 H 2 O Fe 3 O 4 HNO 3(C) Fe(NO 3 ) 3 H 2 SO 4(C) FeSO 4

16 слайд

17 слайд
Тотығу дәрежелері 0 Fe +2 FeO, FeCl 2 +3 Fe(NO 3 ) 3 , FeCl 3 +6 K 2 FeO 4 Калий ферраты

17 слайд

18 слайд
Х = (2 • 4)-(1• 2) = 6 ( VI ) І K 2 х Fe ІІ O 4

18 слайд

19 слайд
Fe 3+ ,Fe 2+ иондарын қалай анықтайды?

19 слайд

20 слайд
Fe 3+ ,Fe 2+ иондары Fe 3+ Fe 2+ CSN - [Fe(CN) 6 ] 3 - Fe(CSN) 3 ТИОЦИАНАТ Fe 3 [Fe(CN) 6 ] 2

20 слайд

21 слайд
ФИЗИК: Темір ақ сұр түсті, металдық жылтыры бар, ток пен жылуды жақсы өткізетін, магнитке тартылатын, жұмсақ, созылғыш металл. Тығыздығы 7,864 г/см 3 және 1539 0 С температурада балқиды. Осыдан 2000 жыл бұрын Қытай ғалымы Сума Тзян магниттік компасты тапқан. Ол темірдің магниттік қасиетіне сүйенген. Магниттік қасиеті күшті металдар: темір, никель, кобальт. Ферромагнетиктерден магнит құралы, компас жасалады. Радиотехникада, электротехникада қолданылады.

21 слайд

22 слайд
• 1,83 (Полинг шкаласы) Электр терісті лігі • 759,1 (7,87) кДж / моль ( эВ )Иондалу энергиясы • 7,874 г/см³Тығыздық ( қ.ж. ) • 3134 K Қайнау темпер атурас ы • 1812 K (1538,85 °C) Балқу темпер атурас ы

22 слайд

23 слайд
ТАРИХШЫ: Месопотамия өркениеті метеориттік темірді білген. Олар б.з.д. ІІІ мыңжылдықта темірді қолданып оны «аспаннан түскен от» деп атаған. Оның құймасынан қару-жарақ, әсемдік бұйымдар жасаған. Жер бетінде темір алтыннан да бағалы болған уақыттар болды. "Темір ғасыры” деген терминді ғылымға ХІХ ғасырдың басында дат ғалымы Томсен енгізді. Бұл темір металлургиясы дами бастаған кез. Индияның астанасы Делиде б.э.д. ІҮ-Ү ғасырда 415 жылы тұрғызылған темір бағана биіктігі 7 метр, салмағы 6,5 тонна, 99,72% таза темірден тұрады, осынша уақыт таттанбауының себебін ғалымдар анықтай алмай отыр.

23 слайд

24 слайд
Балта. Ұзындығы – 16 см. ХІ ғасыр. Құлып. Ұзындығы – 8,5 см. ХІІ ғасыр.

24 слайд

25 слайд
БИОЛОГ: Адам денесінде темір құрамы 3-7 гр дейін болады. Темір біздің организмге тамақ арқылы келеді. Ересек адамның тәулік қажеттілігі 11-30 мг құрайды. Бұлшықет белогы – миоглобин, құрамында Fe 3+ катионы етке қызғылт түс береді. Қан белогы – гемоглобин, құрамында Fe 2+ катионы, қанға қызыл түс береді, сүйек кемігінде түзіледі. Адам ағзасында темір мөлшері жетіспеуінен –қан аздық(анемия) ауруы пайда болады. Ол дұрыс тамақтанбаудан, экологиялық себептерден, әлсіреу, көп қан кету т.б. пайда болады. Темірдің ең көп мөлшері мына өсімдіктер, тағамдар құрамында: итмұрын тұнбасы, орамжапырақ, алма, қара шие, сиыр еті, малдың бауырында болады.

25 слайд

26 слайд

26 слайд

27 слайд

27 слайд

28 слайд
ГЕОГРАФ: Темірдің табиғи минералдары: Fe 3 O 4 (FeO• Fe 2 O 3 ) магнитті темір немесе магнетит, Fe 2 O 3 қызыл теміртас немесе гематит, Fe 2 O 3 • 3H 2 O лимонит, FeS 2 пирит немесе күкірт колчеданы, FeSO 4 • 7H 2 O темір купорасы. Темір кендерінің ең үлкен қоры Уралда . Онда таулар толық темірден құралған. Курск, Кольск жартылай аралында, Шығыс және Батыс Сібірде темір кенінің үлкен қорлары бар. Қазақстанда темір кендері Оралдың шығыс беткейінде, Қостанай өңірінде көптеп кездеседі (Соколов-Cарыбай).

28 слайд

29 слайд
І ІІ кезең Есеп шығару Мына айналуларды жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерін жаз. Fe → FeCl 2 → Fe (OH) 2 → Fe O → FeSO 4

29 слайд

30 слайд
І V кезең « Білімді тиянақтау »

30 слайд

31 слайд
«Сандарды сөйлетейік» ойыны 30 8 2 6 1539 4

31 слайд

32 слайд
Жауабы: 1. Темір атомындағы нейтрон саны - 30 2. Темірдің реттік нөмірі - 26 3. Период нөмірі – 4 4. Топ нөмірі – 8 5. Темірдің балқу температурасы - 1539 0 С

32 слайд

33 слайд
1. Темірдің периодтық жүйедегі орны қандай? А) 2 период, ІІІ топ Ә) 4 период, V ІІІ топ Б) 3 период, ІІІ топ 2. Темірдің сыртқы электрондық формуласы? А) 3d 7 4s 2 Ә) 3d 5 4s 2 Б) 3d 6 4s 2 3. Fe +2 катионы ............... түзіледі. А) бауырда Ә) сүйек кемігінде Б) бүйректе 4. Қайсысы темір (II) гидроксиді? А) Fe 2 O 3 Ә) Fe(OH) 3 Б) Fe(OH) 2 5. Темір қосылыстарында … тотығу дәрежелерін көрсетеді. А) 0, +1, +2 Ә) +2, +3, +6 Б) +2, +4, +6 Ашық тест

33 слайд

34 слайд
Дұрыс жауаптары 1- Ә 2-Б 3-Ә 4-Б 5-Ә

34 слайд

35 слайд
Ба ғалау 5 с ұрақ – “ 5 ” 4 c ұрақ – “ 4 ” 3 сұрақ – “ 3 ” 2/1 сұрақ – “ 2 ”

35 слайд

36 слайд
Бағалау

36 слайд

37 слайд
Үйге тапсырма : 1. § 38,39,40 тақырыптарды оқу 2. Оқулықтың 196- беті тақырыптық тест- тапсырмаларын орындау

37 слайд