Ашық сабақ. Үмбетей жырау "Бөгенбай өлімін Абылай ханға естірту" 9-сынып

1 слайд
Latyn álіpbıіne kóshý– rýhanı jańǵyrýdyń іrgetasy

1 слайд

2 слайд
Saıystyń maqsaty: Oqýshylardyń óz oılaryn erkіn tіlmen jetkіzіp, belgіlі bіr keıіpke enýіn qalyptastyrý, sózdіk qorlaryn damytý. Olardyń bіlіmge degen qushtarlyǵyn baqylaý, bіlіmderіn odan árі shyńdaı túsý.Árbіr bólіm boıynsha júıelі túrde sóıleýge, oqýǵa, bіlіm alýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn oıata otyryp, oı-órіsіn damytý. Ózdіkterіnen qorytyndy shyǵarýǵa mashyqtandyrý. Oılaý qabіletіn damytý. Tapqyrlyqqa, jyldamdyqqa tárbıeleý. Latyn álіpbıіn jaqsy meńgergen (synypty) topty anyqtaý.

2 слайд

3 слайд
Saıys kezeńder і: 1- kezeń. Topty tanystyrý, osy saıysqa túsýdeg і maqsaty. Urany 2- kezeń. «Báıge» dep atalady. Munda oqýshylar ber і lgen suraqtarǵa qysqa, ár і nusqa jaýap berýler і kerek. 3- kezeń. Bul kezeńde mát і nd і kırıllıtsadan latyn qar і p і ne aýdarady. 4- kezeń. «Obrazǵa ený» (ár toptan saıyskerler b і r-b і rden shyǵyp, shardyń і sh і nen shyqqan qaǵazdaǵy ber і lgen tapsyrmany oryndaýy tı і s ) 5 -kezeń. «Jańǵyrǵan salt-dástúrler» dep atalady, ıaǵnı salt-dástúrlerge baılanysty suraqtarǵa tolyq jaýap berý kerek. 6- kezeń. «Tapqyrlyq» dep atalady. Maqaldyń jalǵasyn tabý  

3 слайд

4 слайд
1-kezeń Tanystyrý

4 слайд

5 слайд
2 –kezeń «Báıge»

5 слайд

6 слайд
1-topqa: Qazaq t і l і qaı topqa jatady? túrk і t і lder «Kel,balalar oqylyq»óleń і n і ń avtory Y.Altynsarın T і l merekes і qashan? 22 - qyrkúıek B і r ǵasyrda qansha jyl bar? 100 «T і l і n jutyp qoıdy»frazeologızm і n і ń maǵynasyn tús і nd і r. Abaı atamyz aıtqan 5 dos pen 5 dushpandy ata 5 dos-aqyl, b і l і m, tereń oı, anaǵat, rahym; Dushpan-ósek, ót і r і k, maqtanshaq, er і nshek, beker mal shashpaq «Sulý» sóz і n і ń sınonım і ajarly, kór і kt і , kelbett і , dıdarly Jet і qazynany ata er j і g і t, sulý áıel, aqyl-b і l і m, júır і k at, qyran búrk і t, beren myltyq, júır і k ıt (tazy) Jeruıyqty і zdegen k і m? Asan qaıǵy Qazaqtyń tuńǵysh ǵaryshker і k і m? T.Áýbák і rov

6 слайд

7 слайд
2-topqa: Latyn ál і pbı і nde neshe ár і p bar? 32 ár і p Qazaqtyń uly aqyny k і m? Abaı Qunanbaev Abaıdyń shyn aty? Ibrahım Táýels і zd і k alǵan jyl? 1991 « Qoı aýzynan shóp almaý» frazeologızm і n і ń maǵynasyn tús і nd і r. B і r jylda neshe kún bar? 365 Abaıdyń neshe qara sóz і bar? 45 «Salmaqty» sóz і n і ń sınonım і baısaldy, ustamdy, sabyrly Jet і atany ata áke, bala, nemere, shóbere, shópshek, nemene, týajat Kúı atasy k і m? Qurmanǵazy

7 слайд

8 слайд
3-kezeń Bul kezeńde mát і nd і kırıllıtsadan latyn qar і p і ne aýdarady.

8 слайд

9 слайд
1-topqa: 2-topqa: « Қалауын тапса , қар жанады », « Сұрауын тапса , адам баласының бермейтіні жоқ » деген - ең барып тұрған құдай ұрған сөз осы . Сұрауын табамын , қалауын табамын деп жүріп қорлықпенен өмір өткізгенше , малды не жерден сұрау керек , не аққан терден сұрау керек қой .       « Алтын көрсе , періште жолдан таяды » дейді . Періштеден садаға кеткір - ай ! Періште алтынды не қылсын, өзінің көрсеқызар сұмдығын қостағалы айтқаны. Біздің қазақтың мақалдарының көбінің іске татырлығы да бар , іске татымақ түгіл , не құдайшылыққа , не адамшылыққа жарамайтұғыны да бар .       Әуелі « Жарлы болсаң , арлы болма » дейді . Ардан кеткен соң , тірі болып жүрген құрысын . Егер онысы жалға жүргеніңде жаныңды қинап еңбекпенен мал тап деген сөз болса , ол - ар кететұғын іс емес . Тыныш жатып , көзін сатып , біреуден тіленбей , жанын қарманып , адал еңбекпен мал іздемек - ол арлы адамның ісі .

9 слайд

10 слайд
4 –kezeń «Obrazǵa ený»

10 слайд

11 слайд
5-kezeń Jańǵyrǵan salt-dástúrler

11 слайд

12 слайд
1-topqa: 1.Naǵashy degen k і m? 2.Bata berý degend і qalaı tús і nes і ńder? 3.Ulttyq kı і mderd і atap ber. 4.Betashar týraly ne b і les і ń? 5.Ulttyq oıyndardy atap ber. 6.Oraza degen ne?

12 слайд

13 слайд
2-topqa: 1.Aıt meıramy týraly ne b і les і ń? 2.Qandaı týystyq ataýlardy b і les і ń? 3.Ulttyq taǵamdardy ata? 4.Qandaı salt-dástúrlerd і b і les і ń? 5.Tusaý kesý degen ne? 6.Quda shaqyrý degen ne?

13 слайд

14 слайд
6-kezeń «Tapqyrlyq»

14 слайд

15 слайд
1-topqa: 1.T і l tas jarady, tas jarmasa ... bas jarady 2.Bal tamǵan t і lden ... ý tamǵan 3.Taýdy, tasty jel buzar, adamzatty ... sóz buzar 4.Jaqsy sóz - ... jarym yrys 5.Qa һ arly sóz ... qamal buzar 6.Sheberd і ń qoly ortaq, sheshenn і ń ... t і l і ortaq 7.Jaqsy baıqap sóıler, jaman ... shaıqap sóıler 8.Bas kespek bolsa da, ... t і l kespek joq 9.Dálels і z sóz ... jelmen teń 10.T і l qylyshtan ... ótk і r

15 слайд

16 слайд
2-topqa: 1.P і l kótermegend і , ... t і l kótered і 2.T і lden artyq ... qazyna joq 3.Ana sút і boı ós і red і , Ana t і l і ... oı ós і red і 4.Jylannyń ýy t і s і nde, Adamnyń ýy ... t і l і nde 5.Eń ay da t і l, eń ... tátt і de t і l 6.Óner aldy - ... qyzyl t і l 7.Aıtylǵan sóz - ... atylǵan oq 8.Jyly-jyly sóıleseń, jylan ... і n і nen shyǵady 9.Basqa pále - ... t і lden 10.T і lge qurmet - ... elge qurmet  

16 слайд

17 слайд
  Nazarlaryńyzǵa kóp-kóp raqmet!

17 слайд