"Балалық шақта зорлыққа орын жоқ!" ата-аналарға арналған ақпараттық дәріс
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
«Балалық шақта зорлыққа орын жоқ»
(ата-аналарға арналған ақпараттық дәріс,
пікірлесу)Сатыбалды ОЖББ мектебі
1 слайд
«Балалық шақта зорлыққа орын жоқ» (ата-аналарға арналған ақпараттық дәріс, пікірлесу)Сатыбалды ОЖББ мектебі
2 слайд
Тақырыпқа шолу.
ҚР «Тұрмыстық зорлық-зомбылық
профилактикасы» туралы заңымен
таныстыру
Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың түрлеріне
мінездеме беру
Топтық талдау
Викторина сұрақтары
«ата-аналарға» жадынама Жоспар:
2 слайд
Тақырыпқа шолу. ҚР «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилактикасы» туралы заңымен таныстыру Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың түрлеріне мінездеме беру Топтық талдау Викторина сұрақтары «ата-аналарға» жадынама Жоспар:
3 слайд
Қоғам үшін ең бастысы – тәуелсіздік, адам үшін бас
бостандығы және уайым қайғысыз өмір. Оның кепілі – заңдылық.
Тәуелсіздік төрімізден орын алған қоғамымыздағы ең басты
құндылық – адам бостандығы. Адамның және адамзаттың
құқықтары мен бас бостандықтарын қамтамасыз ету және қорғау –
конституциялық заңдылықтың басты талабы. Қазақстанда
салауатты өмір салтына қол жеткізуде, денсаулықты сақтау мен
нығайтудағы басты міндеттің бірі – бала құқығын қорғау, зорлық-
зомбылыққа қарсы күрес жүргізу.
Балалар, бүгін біз тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы, зорлық
неге көрсетіледі, балаларға зорлық көрсетілсе не істеу керектігі
туралы, кеңестерді және қандай көмек түрін алуға болатындығы
жөнінде айтамыз. Ал, енді жауап берейікші, тұрмыстық зорлық-
зомбылық дегенді қалай түсінеміз? Біз әдетте зорлық деп –
зорлауды, ұрып-соғуды, өлтіруді ғана есептейміз. Тақырыпқа шолу.
3 слайд
Қоғам үшін ең бастысы – тәуелсіздік, адам үшін бас бостандығы және уайым қайғысыз өмір. Оның кепілі – заңдылық. Тәуелсіздік төрімізден орын алған қоғамымыздағы ең басты құндылық – адам бостандығы. Адамның және адамзаттың құқықтары мен бас бостандықтарын қамтамасыз ету және қорғау – конституциялық заңдылықтың басты талабы. Қазақстанда салауатты өмір салтына қол жеткізуде, денсаулықты сақтау мен нығайтудағы басты міндеттің бірі – бала құқығын қорғау, зорлық- зомбылыққа қарсы күрес жүргізу. Балалар, бүгін біз тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы, зорлық неге көрсетіледі, балаларға зорлық көрсетілсе не істеу керектігі туралы, кеңестерді және қандай көмек түрін алуға болатындығы жөнінде айтамыз. Ал, енді жауап берейікші, тұрмыстық зорлық- зомбылық дегенді қалай түсінеміз? Біз әдетте зорлық деп – зорлауды, ұрып-соғуды, өлтіруді ғана есептейміз. Тақырыпқа шолу.
4 слайд
1. ҚР Үкіметінің заң жобаларының жұмыстарын іске асыру жоспарының 29
пунктіне сәйкес 2004 жылдың 13-желтоқсанында Қазақстан Республикасы
Премьер министрінің тағайындауымен «Тұрмыстық зомбылыққа қарсы
әрекет ету туралы» заң жобасы әзірленді.
2. ҚР 2009 жылғы 4 желтоқсан № 214-ІV «Тұрмыстық зорлық-
зомбылық профилактикасы» туралы заңында «тұрмыстық зорлық-
зомбылық – отбасы-тұрмыстық қатынастар аясында бір адамның басқаға
(басқаларға) қатысты дене зардабы және (немесе) психикалық зардап
келтіру қаупі бар құқыққа қарсы қасақана әрекеті.
Елімізде зорлық-зомбылыққа қатысты 20 дағдарыс орталығы бар.
Әйелдер мен балаларға арналған зорлық-зомбылық проблемасы елімізде
елеулі мөлшерде асқынды. Статистикалық мәліметке қарағанда елде жыл
ішінде 500-дей әйел мен бала тұрмыстағы зорлық-зомбылық құрбаны
болады екен.
4 слайд
1. ҚР Үкіметінің заң жобаларының жұмыстарын іске асыру жоспарының 29 пунктіне сәйкес 2004 жылдың 13-желтоқсанында Қазақстан Республикасы Премьер министрінің тағайындауымен «Тұрмыстық зомбылыққа қарсы әрекет ету туралы» заң жобасы әзірленді. 2. ҚР 2009 жылғы 4 желтоқсан № 214-ІV «Тұрмыстық зорлық- зомбылық профилактикасы» туралы заңында «тұрмыстық зорлық- зомбылық – отбасы-тұрмыстық қатынастар аясында бір адамның басқаға (басқаларға) қатысты дене зардабы және (немесе) психикалық зардап келтіру қаупі бар құқыққа қарсы қасақана әрекеті. Елімізде зорлық-зомбылыққа қатысты 20 дағдарыс орталығы бар. Әйелдер мен балаларға арналған зорлық-зомбылық проблемасы елімізде елеулі мөлшерде асқынды. Статистикалық мәліметке қарағанда елде жыл ішінде 500-дей әйел мен бала тұрмыстағы зорлық-зомбылық құрбаны болады екен.
5 слайд
Тұрмыстық зорлық-зомбылық физикалық (күш көрсету),
психологиялық, жыныстық және (немесе) экономикалық
зорлық-зомбылық түрінде болуы мүмкін.3. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың түрлеріне мінездеме
5 слайд
Тұрмыстық зорлық-зомбылық физикалық (күш көрсету), психологиялық, жыныстық және (немесе) экономикалық зорлық-зомбылық түрінде болуы мүмкін.3. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың түрлеріне мінездеме
6 слайд
1. Күш көрсету
зорлық-зомбылығы
мас немесе сау күйінде
басқаға дене күшін
қолданып, денені
ауыртып, денсаулыққа
қасақана зиян келтіру.
Ұру, шымшу, заттарды
лақтыру, қабырғаға
соғу, жеке меншігін
бұзу, қауіп төндіру.
6 слайд
1. Күш көрсету зорлық-зомбылығы мас немесе сау күйінде басқаға дене күшін қолданып, денені ауыртып, денсаулыққа қасақана зиян келтіру. Ұру, шымшу, заттарды лақтыру, қабырғаға соғу, жеке меншігін бұзу, қауіп төндіру.
7 слайд
2. Психологиялық-эмоционалдық зорлық-зомбылық – адамның
психикасына қасақана әсер ету, оны қорқыту, қорлау, бопсалау
немесе құқық бұзушылықтарды немесе өмірге немесе
денсаулыққа қауіп төндіретін, сондай-ақ психикалық, дене және
жеке басы дамуының бұзылуына әкелетін әрекеттерді жасауға
мәжбүрлеу (еріксіз көндіру) арқылы ар-намысы мен абыройын
кемсіту.
Бірнәрсемен айыптау, өзін әрқашан дұрыс деп есептеу, басқа
адамның дұрыс еместігіне сену, қысым көрсету, жәбірленушінің
заттарын аударыстыру, келеке қылу, өсек тарату, барлық әрекетін
бақылауда ұстау, бұйрық беру, екі адам үшін шешім қабылдау,
үнемі сынау. Басқа адамды сыйламау, қыздарға қатысты теріс
пікірде болу. Біреуде қорқыныш сезімде ұстау, басқа адамның
пікірін сыйламау, көңілге тиетін лақап атпен атау, ұрысу, қорлау,
елемеу, айғайлау, дауыс көтеру.
7 слайд
2. Психологиялық-эмоционалдық зорлық-зомбылық – адамның психикасына қасақана әсер ету, оны қорқыту, қорлау, бопсалау немесе құқық бұзушылықтарды немесе өмірге немесе денсаулыққа қауіп төндіретін, сондай-ақ психикалық, дене және жеке басы дамуының бұзылуына әкелетін әрекеттерді жасауға мәжбүрлеу (еріксіз көндіру) арқылы ар-намысы мен абыройын кемсіту. Бірнәрсемен айыптау, өзін әрқашан дұрыс деп есептеу, басқа адамның дұрыс еместігіне сену, қысым көрсету, жәбірленушінің заттарын аударыстыру, келеке қылу, өсек тарату, барлық әрекетін бақылауда ұстау, бұйрық беру, екі адам үшін шешім қабылдау, үнемі сынау. Басқа адамды сыйламау, қыздарға қатысты теріс пікірде болу. Біреуде қорқыныш сезімде ұстау, басқа адамның пікірін сыйламау, көңілге тиетін лақап атпен атау, ұрысу, қорлау, елемеу, айғайлау, дауыс көтеру.
8 слайд
Жыныстық зорлық-зомбылық –
адамның жыныстық тиіспеушілігіне немесе
жыныстық еркіндігіне қауіп төндіретін
құқыққа қарсы қасақана іс-әрекет, сондай-ақ
кәмелетке толмағандарға қатысты сексуалдық
сипаттағы іс-әрекеттер. Жасөспірімнің тәніне
жақындық жасау, анайы әрекеттер жасау.
8 слайд
Жыныстық зорлық-зомбылық – адамның жыныстық тиіспеушілігіне немесе жыныстық еркіндігіне қауіп төндіретін құқыққа қарсы қасақана іс-әрекет, сондай-ақ кәмелетке толмағандарға қатысты сексуалдық сипаттағы іс-әрекеттер. Жасөспірімнің тәніне жақындық жасау, анайы әрекеттер жасау.
9 слайд
Экономикалық зорлық-зомбылық –
адамды заңмен көзделген құқығы бар тұрғын үйінен, тамағынан, киімінен, мүлкінен,
қаражатынан қасақана айыру, бұл дене саулығының және (немесе) психикалық
денсаулығының бұзылуына әкеп соғуы мүмкін.
9 слайд
Экономикалық зорлық-зомбылық – адамды заңмен көзделген құқығы бар тұрғын үйінен, тамағынан, киімінен, мүлкінен, қаражатынан қасақана айыру, бұл дене саулығының және (немесе) психикалық денсаулығының бұзылуына әкеп соғуы мүмкін.
10 слайд
Сіздің ойыңызша неге біреу басқа адамға қатысты зорлық
көрсетеді (мазақтайды, күледі)?
Өйткені оның өз мәселесі бар, өзіне сенімсіз адам. Сол
мәселесін шешу үшін өзінен әлсіздерге күш көрсетеді,
жолдасын келемежтеп оны күлкіге қалдыру арқылы, өзін
маңызды адам ретінде сезініп қалады,
айналасындағылардың құрметіне ие болуға, олардың
басшысы болуға тырысады. Талдау сұрақтары
10 слайд
Сіздің ойыңызша неге біреу басқа адамға қатысты зорлық көрсетеді (мазақтайды, күледі)? Өйткені оның өз мәселесі бар, өзіне сенімсіз адам. Сол мәселесін шешу үшін өзінен әлсіздерге күш көрсетеді, жолдасын келемежтеп оны күлкіге қалдыру арқылы, өзін маңызды адам ретінде сезініп қалады, айналасындағылардың құрметіне ие болуға, олардың басшысы болуға тырысады. Талдау сұрақтары
11 слайд
Кімді жиі ренжітеді? Осындай басшылар
кімге қысым көрсетеді?
(кішілерге, әлсіздерге)
11 слайд
Кімді жиі ренжітеді? Осындай басшылар кімге қысым көрсетеді? (кішілерге, әлсіздерге)
12 слайд
Бұл айырмашылық қандай болуы мүмкін?
(сыртқы келбеті, киімі, физикалық
кемшіліктері т.б. )
12 слайд
Бұл айырмашылық қандай болуы мүмкін? (сыртқы келбеті, киімі, физикалық кемшіліктері т.б. )
13 слайд
(қызғаныш сезіміне беріледі); Жәбірленуші ақылды адам
болса, неге жәбірлеуші оған
қысым көрсетеді?
13 слайд
(қызғаныш сезіміне беріледі); Жәбірленуші ақылды адам болса, неге жәбірлеуші оған қысым көрсетеді?
14 слайд
(үйдегі нашар қарым-қатынас,
компьютер, телевизордан атыс-
шыбыс бағдарламыларын көп
көріп, аяушылық сезімі жойылған);
Қаталдықтың себебі неде?
14 слайд
(үйдегі нашар қарым-қатынас, компьютер, телевизордан атыс- шыбыс бағдарламыларын көп көріп, аяушылық сезімі жойылған); Қаталдықтың себебі неде?
15 слайд
Зорлық туралы бірден айту керек пе, әлде
біраз күте тұру керек пе?
Жәбірленушімен ол бірден түсіну үшін бір
рет әңгімелесудің өзі жеткілікті ме?
(Зорлық туралы бірден айту керек, өйткені
ол өрши береді);
(ЖОҚ!);
15 слайд
Зорлық туралы бірден айту керек пе, әлде біраз күте тұру керек пе? Жәбірленушімен ол бірден түсіну үшін бір рет әңгімелесудің өзі жеткілікті ме? (Зорлық туралы бірден айту керек, өйткені ол өрши береді); (ЖОҚ!);
16 слайд
Қатал қарым-қатынасқа ұшыраған адам дау-дамайды
талқылап шешкеннен кейін жолдастырының
қолдауына зәру ме?
Жағдайдың өзгеруін қадағалау керек пе?
(ИӘ!);
(ИӘ!).
16 слайд
Қатал қарым-қатынасқа ұшыраған адам дау-дамайды талқылап шешкеннен кейін жолдастырының қолдауына зәру ме? Жағдайдың өзгеруін қадағалау керек пе? (ИӘ!); (ИӘ!).
17 слайд
Сізге жақын адам әдейі сізбен сөйлеспесе бұл зорлыққа
жата ма?
Біреуге ызалану – бұл зорлық па?
Егер сен зорлыққа ұрынсаң қайда, кімге бару керек?
Жалғыздыққа мәжбүрлеу - зорлық болып табыла ма?
Дауыс көтеру, айғайлау, ұрысу, лақап атпен атау, сөзін бөлу
зорлыққа жата ма?
Сізге қол тигізбей физикалық зорлықты қалай жасайды? Викторина сұрақтары:
(кіру-шығу жолдарын бөгеу, зиян келтіремін деп
қорқыту, адамға зат лақтыру, қабырғаны жұдырықпен
ұру, көлікті әдейі қатты айдау).
17 слайд
Сізге жақын адам әдейі сізбен сөйлеспесе бұл зорлыққа жата ма? Біреуге ызалану – бұл зорлық па? Егер сен зорлыққа ұрынсаң қайда, кімге бару керек? Жалғыздыққа мәжбүрлеу - зорлық болып табыла ма? Дауыс көтеру, айғайлау, ұрысу, лақап атпен атау, сөзін бөлу зорлыққа жата ма? Сізге қол тигізбей физикалық зорлықты қалай жасайды? Викторина сұрақтары: (кіру-шығу жолдарын бөгеу, зиян келтіремін деп қорқыту, адамға зат лақтыру, қабырғаны жұдырықпен ұру, көлікті әдейі қатты айдау).
18 слайд
18 слайд
19 слайд
19 слайд
20 слайд
Құрметті ата-аналар,
балаларымызды түрлі
жаманшылықтан
сақтайық!
20 слайд
Құрметті ата-аналар, балаларымызды түрлі жаманшылықтан сақтайық!