Материалдар / Бастауыш сынып дарабозы
МИНИСТРЛІКПЕН КЕЛІСІЛГЕН КУРСҚА ҚАТЫСЫП, АТТЕСТАЦИЯҒА ЖАРАМДЫ СЕРТИФИКАТ АЛЫҢЫЗ!
Сертификат Аттестацияға 100% жарамды
ТОЛЫҚ АҚПАРАТ АЛУ

Бастауыш сынып дарабозы

Материал туралы қысқаша түсінік
Мектеп мұғалімдеріне, оқушыларға қажет, сабаққа көмегі бар
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
08 Сәуір 2019
974
0 рет жүктелген
770 ₸
Бүгін алсаңыз
+39 бонус
беріледі
Бұл не?
Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
img_page_1
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!
Материалдың қысқаша түсінігі
Б а с т а у ы ш с ы н ы п д а р а б о з ы

1 слайд
Б а с т а у ы ш с ы н ы п д а р а б о з ы

1 слайд

Б а с т а у ы ш с ы н ы п д а р а б о з ы

3 -4 сынып 5 1 2 3 4 6 7

2 слайд
3 -4 сынып 5 1 2 3 4 6 7

2 слайд

3 -4 сынып 5 1 2 3 4 6 7

Әділ қазылар алқасын сайлап алу Шын жүйрік шабысынан танылады Нақты білім, терең ой сыналады. Баға берер әділқазы ортамызда Сіз

3 слайд
Әділ қазылар алқасын сайлап алу Шын жүйрік шабысынан танылады Нақты білім, терең ой сыналады. Баға берер әділқазы ортамызда Сіздерге құрметпенен қол соғылады .

3 слайд

Әділ қазылар алқасын сайлап алу Шын жүйрік шабысынан танылады Нақты білім, терең ой сыналады. Баға берер әділқазы ортамызда Сіздерге құрметпенен қол соғылады .

Н. Ә. Назарбаев. Сайыс ұраны:

4 слайд
Н. Ә. Назарбаев. Сайыс ұраны:

4 слайд

Н. Ә. Назарбаев. Сайыс ұраны:

Өту жоспары: ойын: “менің есімім”. 1-кезең: “кім көп біледі?” 2-кезең: “тапқырлық”. 3-кезең: “ мақалмен жауап” 4-кезең: “жорға

5 слайд
Өту жоспары: ойын: “менің есімім”. 1-кезең: “кім көп біледі?” 2-кезең: “тапқырлық”. 3-кезең: “ мақалмен жауап” 4-кезең: “жорға сайысы”. 5-кезең: “орамал тастау” ойыны.

5 слайд

Өту жоспары: ойын: “менің есімім”. 1-кезең: “кім көп біледі?” 2-кезең: “тапқырлық”. 3-кезең: “ мақалмен жауап” 4-кезең: “жорға сайысы”. 5-кезең: “орамал тастау” ойыны.

1-кезең 1-топқа 1. Ең алғаш қазақ балаларына арнап мектеп ашқан кім? 2. Табиғатты жырла

6 слайд
1-кезең 1-топқа 1. Ең алғаш қазақ балаларына арнап мектеп ашқан кім? 2. Табиғатты жырлаған ұлы ақын кім? 3. “шегіртке мен құмырсқа” мысал өлеңінің авторы кім? 4. Абайдың шын аты. 5. Желтоқсан оқиғасы қай жылы болды?

6 слайд

1-кезең 1-топқа 1. Ең алғаш қазақ балаларына арнап мектеп ашқан кім? 2. Табиғатты жырлаған ұлы ақын кім? 3. “шегіртке мен құмырсқа” мысал өлеңінің авторы кім? 4. Абайдың шын аты. 5. Желтоқсан оқиғасы қай жылы болды?

1-кезең 2- топқа 1. Өмірде болған адамның басынан өткен әңгіме қалай аталады? 2. “жаңбыр

7 слайд
1-кезең 2- топқа 1. Өмірде болған адамның басынан өткен әңгіме қалай аталады? 2. “жаңбыр жаумаса-жер жетім”деп басталатын шешендік сөзді айтқан биді ата. 3. Абылай ханға Төле бидің қойған аты қалай аталады? 4. Тұңғыш “әліппе” оқулығын жазған кім? 5. Шәмші Қалдаяқов кім?

7 слайд

1-кезең 2- топқа 1. Өмірде болған адамның басынан өткен әңгіме қалай аталады? 2. “жаңбыр жаумаса-жер жетім”деп басталатын шешендік сөзді айтқан биді ата. 3. Абылай ханға Төле бидің қойған аты қалай аталады? 4. Тұңғыш “әліппе” оқулығын жазған кім? 5. Шәмші Қалдаяқов кім?

тапқырлық Қиындықтан ешқашан біз қашпаймыз. Алғырлықпен тапқырлықты ұштаймыз Қиялдарға самғап ұшқан құстаймыз, Шегінбейм

8 слайд
тапқырлық Қиындықтан ешқашан біз қашпаймыз. Алғырлықпен тапқырлықты ұштаймыз Қиялдарға самғап ұшқан құстаймыз, Шегінбейміз жеңістерге бастаймыз.

8 слайд

тапқырлық Қиындықтан ешқашан біз қашпаймыз. Алғырлықпен тапқырлықты ұштаймыз Қиялдарға самғап ұшқан құстаймыз, Шегінбейміз жеңістерге бастаймыз.

ӘРКІМ ӨЗІНЕ СӘЙКЕС НӨМІРДЕГІ ЕСЕПТІ ШЫҒАРАДЫ 6 . Түйе, бота маң басқан Төрт аяғын тең басқан. Шұнақ құлақ бес ешкі Қос ла

9 слайд
ӘРКІМ ӨЗІНЕ СӘЙКЕС НӨМІРДЕГІ ЕСЕПТІ ШЫҒАРАДЫ 6 . Түйе, бота маң басқан Төрт аяғын тең басқан. Шұнақ құлақ бес ешкі Қос лақпен қос ешкі. Төрт қозылы екі қой Бәрін бірге санап қой. 7 . Көл тоғанды қырға бар Келіп қонды тырналар. Жұптан қонып сол жерде Отыр екен он жерде Санап берші тырналар Қанша болды ол жерде? 200 бен 80-нің қосындысынан 80-ді азайт 630-дың 3-ке бөліндісі. 45-тің 5-тен бір бөлігі нешеге тең? 200 шаршы дегенімізне? 9 Барлық қабырғалары тең 210 2017

9 слайд

ӘРКІМ ӨЗІНЕ СӘЙКЕС НӨМІРДЕГІ ЕСЕПТІ ШЫҒАРАДЫ 6 . Түйе, бота маң басқан Төрт аяғын тең басқан. Шұнақ құлақ бес ешкі Қос лақпен қос ешкі. Төрт қозылы екі қой Бәрін бірге санап қой. 7 . Көл тоғанды қырға бар Келіп қонды тырналар. Жұптан қонып сол жерде Отыр екен он жерде Санап берші тырналар Қанша болды ол жерде? 200 бен 80-нің қосындысынан 80-ді азайт 630-дың 3-ке бөліндісі. 45-тің 5-тен бір бөлігі нешеге тең? 200 шаршы дегенімізне? 9 Барлық қабырғалары тең 210 2017

ӘРКІМ ӨЗІНЕ СӘЙКЕС НӨМІРДЕГІ ЕСЕПТІ ШЫҒАРАДЫ 6 . Сарбаздар әр қатарға 5-тен Бөлініп,7-қатарға сап түзеп тұрды. Соңғы қаат

10 слайд
ӘРКІМ ӨЗІНЕ СӘЙКЕС НӨМІРДЕГІ ЕСЕПТІ ШЫҒАРАДЫ 6 . Сарбаздар әр қатарға 5-тен Бөлініп,7-қатарға сап түзеп тұрды. Соңғы қаатарға 1 сарбаз жетпей қалды. Барлық сарбаз нешеу? 5. Бір қариядан қанша балаңыз бар Деп сұрағанда, қарияның Жауабы:ұл-қыздарымның саны 6,әр ұлымның бір-бірден Қарындасы бар дейді. Неше ұл-қызы бар? Қабырғалары 6см шаршының Периметрі мен Ауданы100 мм неше сантиметр? 3ұл 3қыз Әлібек 1 күнде 3 кітап оқыды. Бір жұмада неше кітап оқиды? 5-санының кубы 10 21 24,36 см 34115

10 слайд

ӘРКІМ ӨЗІНЕ СӘЙКЕС НӨМІРДЕГІ ЕСЕПТІ ШЫҒАРАДЫ 6 . Сарбаздар әр қатарға 5-тен Бөлініп,7-қатарға сап түзеп тұрды. Соңғы қаатарға 1 сарбаз жетпей қалды. Барлық сарбаз нешеу? 5. Бір қариядан қанша балаңыз бар Деп сұрағанда, қарияның Жауабы:ұл-қыздарымның саны 6,әр ұлымның бір-бірден Қарындасы бар дейді. Неше ұл-қызы бар? Қабырғалары 6см шаршының Периметрі мен Ауданы100 мм неше сантиметр? 3ұл 3қыз Әлібек 1 күнде 3 кітап оқыды. Бір жұмада неше кітап оқиды? 5-санының кубы 10 21 24,36 см 34115

Мақалмен жауап Ал, балалар, балалар Мақал –мәтел айтайық. Қиындыққа қайыспай Асулардан өтейік

11 слайд
Мақалмен жауап Ал, балалар, балалар Мақал –мәтел айтайық. Қиындыққа қайыспай Асулардан өтейік

11 слайд

Мақалмен жауап Ал, балалар, балалар Мақал –мәтел айтайық. Қиындыққа қайыспай Асулардан өтейік

Ұстаздан кім озады? . ата-ананың қадірі Еңбектің қандай пайдасы Бар? Туған жердің несі ыстық? ) Ең тәтт

12 слайд
Ұстаздан кім озады? . ата-ананың қадірі Еңбектің қандай пайдасы Бар? Туған жердің несі ыстық? ) Ең тәтті не? Оттан не ыстық? МАҚАЛМЕН ЖАУАП Әр кім өзінің нөміріне сәйкес мақалды орындайды (отан оттан да ыстық) Еңбек етсең ерінбей, тояды Қарның тіленбей. Ұстаздан шәкірт озар. (Ананың сүті (күні де ыстық,түні де ыстық ) Ата-ананың қадірін Балалы болғанда білесің

12 слайд

Ұстаздан кім озады? . ата-ананың қадірі Еңбектің қандай пайдасы Бар? Туған жердің несі ыстық? ) Ең тәтті не? Оттан не ыстық? МАҚАЛМЕН ЖАУАП Әр кім өзінің нөміріне сәйкес мақалды орындайды (отан оттан да ыстық) Еңбек етсең ерінбей, тояды Қарның тіленбей. Ұстаздан шәкірт озар. (Ананың сүті (күні де ыстық,түні де ыстық ) Ата-ананың қадірін Балалы болғанда білесің

тістен шыққан сөз, рулы елге тарайды. Білгенің бір , білмегенің .

13 слайд
тістен шыққан сөз, рулы елге тарайды. Білгенің бір , білмегенің . Инемен құдық қазуға Бола ма? ( Туған жердің несі ыстық? (Адамның қай мүшесі қорқақ, Қай мүшесі батыр? МАҚАЛМЕН ЖАУАП Әр кім өзінің нөміріне сәйкес мақалды орындайды Тауық түс көре ме? () көз қорқақ,қол батыр) оқу инемен құдық 3. Қазғандай. 30 тауықтың түсіне тар кіреді ( к ү н і д е ы с т ы қ , т ү н і д е ы с т ы қ ) 9 , 9 9

13 слайд

тістен шыққан сөз, рулы елге тарайды. Білгенің бір , білмегенің . Инемен құдық қазуға Бола ма? ( Туған жердің несі ыстық? (Адамның қай мүшесі қорқақ, Қай мүшесі батыр? МАҚАЛМЕН ЖАУАП Әр кім өзінің нөміріне сәйкес мақалды орындайды Тауық түс көре ме? () көз қорқақ,қол батыр) оқу инемен құдық 3. Қазғандай. 30 тауықтың түсіне тар кіреді ( к ү н і д е ы с т ы қ , т ү н і д е ы с т ы қ ) 9 , 9 9

Тапқыр болсаң талас жоқ

14 слайд
Тапқыр болсаң талас жоқ

14 слайд

Тапқыр болсаң талас жоқ

Пан-ба-ла кітапхана балапан Тап-ха-на-кі Ған-бал-дыр Ңіл-ді-кө балдырған көнілді

15 слайд
Пан-ба-ла кітапхана балапан Тап-ха-на-кі Ған-бал-дыр Ңіл-ді-кө балдырған көнілді

15 слайд

Пан-ба-ла кітапхана балапан Тап-ха-на-кі Ған-бал-дыр Ңіл-ді-кө балдырған көнілді

Те-ма-ка-ти-ма математика қуыршақ Ыр-шақ-қу Ле-ди-те-дар Шан-қа-әр теледидар әрқашан

16 слайд
Те-ма-ка-ти-ма математика қуыршақ Ыр-шақ-қу Ле-ди-те-дар Шан-қа-әр теледидар әрқашан

16 слайд

Те-ма-ка-ти-ма математика қуыршақ Ыр-шақ-қу Ле-ди-те-дар Шан-қа-әр теледидар әрқашан

“ Кім көп біледі? ” сайысы Әр оқушыға 8 сұрақтан қойылады. Оған кім тез және қанша уақытта жауап беретіні ескріледі Білімні

17 слайд
“ Кім көп біледі? ” сайысы Әр оқушыға 8 сұрақтан қойылады. Оған кім тез және қанша уақытта жауап беретіні ескріледі Білімнің ұшқырлығын танытып сен, Асып - тасып, асықпа,қалыспа сен. Уақыт деген зымырап , зулап жатыр, Шапшаңдық бұл сайыста керек екен.

17 слайд

“ Кім көп біледі? ” сайысы Әр оқушыға 8 сұрақтан қойылады. Оған кім тез және қанша уақытта жауап беретіні ескріледі Білімнің ұшқырлығын танытып сен, Асып - тасып, асықпа,қалыспа сен. Уақыт деген зымырап , зулап жатыр, Шапшаңдық бұл сайыста керек екен.

3- сыныпқа 1. Орман дәрігері(тоқылдақ) 2. Ғұлама деген кім? 3. Заттың санын білдіретін сөз табы 4. Сиырдың пірін ата 5. Жыл басы

18 слайд
3- сыныпқа 1. Орман дәрігері(тоқылдақ) 2. Ғұлама деген кім? 3. Заттың санын білдіретін сөз табы 4. Сиырдың пірін ата 5. Жыл басы 6. Көкжиектің неше тұсы бар? 7. 1- ғасырдың жартысы неше жыл? тоқылдақ) ?(ғалым,оқымысты) (сан есім) (зеңгі баба) наурыз) (4) ( 50жыл)

18 слайд

3- сыныпқа 1. Орман дәрігері(тоқылдақ) 2. Ғұлама деген кім? 3. Заттың санын білдіретін сөз табы 4. Сиырдың пірін ата 5. Жыл басы 6. Көкжиектің неше тұсы бар? 7. 1- ғасырдың жартысы неше жыл? тоқылдақ) ?(ғалым,оқымысты) (сан есім) (зеңгі баба) наурыз) (4) ( 50жыл)

4-сыныпқа 1.Адам денесінің тірегі не? 2. Абай жолы романының авторы( 3. Жылқының пірін ата( 4. Айтылу мақсатына қарай сөйлем неш

19 слайд
4-сыныпқа 1.Адам денесінің тірегі не? 2. Абай жолы романының авторы( 3. Жылқының пірін ата( 4. Айтылу мақсатына қарай сөйлем нешеге бөлінеді? 5. Ең кіші натурал сан, 6.Баланы тәй-тәй бастырып көрмеу жіп шешетін кезең) 7. Басты байлық( ?(қаңқа) М.Әуезов) Қамбар ата) (1) (тұсаукесер) денсаулық)

19 слайд

4-сыныпқа 1.Адам денесінің тірегі не? 2. Абай жолы романының авторы( 3. Жылқының пірін ата( 4. Айтылу мақсатына қарай сөйлем нешеге бөлінеді? 5. Ең кіші натурал сан, 6.Баланы тәй-тәй бастырып көрмеу жіп шешетін кезең) 7. Басты байлық( ?(қаңқа) М.Әуезов) Қамбар ата) (1) (тұсаукесер) денсаулық)

Сайысымыздың соңғы сәті таяп қалды Ал, қазір әділқазылар сөз алады. Сайысымыздың жеңімпазын анықтап, Мадақтап, мақтау қағазын та

20 слайд
Сайысымыздың соңғы сәті таяп қалды Ал, қазір әділқазылар сөз алады. Сайысымыздың жеңімпазын анықтап, Мадақтап, мақтау қағазын тапсырады.

20 слайд

Сайысымыздың соңғы сәті таяп қалды Ал, қазір әділқазылар сөз алады. Сайысымыздың жеңімпазын анықтап, Мадақтап, мақтау қағазын тапсырады.

Қ а т ы с қ а н д а р ы ң ы з ғ а р а х м е т !

21 слайд
Қ а т ы с қ а н д а р ы ң ы з ғ а р а х м е т !

21 слайд

Қ а т ы с қ а н д а р ы ң ы з ғ а р а х м е т !

Омар Хайям (1048 – 1131) Омар Хайям – ең әуелі, сырға толы, парасатты пайымдаулар мен ойға негізделген рубаяттар

22 слайд
Омар Хайям (1048 – 1131) Омар Хайям – ең әуелі, сырға толы, парасатты пайымдаулар мен ойға негізделген рубаяттардың авторы. Рубаят Шығыс ақындары арасында мол таралған өлең формасы. Омар Хайямнан бізге 300-га тарта осындай рубаяттар қалды. Омар Хайям бірнеше философиялық трактаттар жазған ғұлама. Ол Аристотель, Фараби, Ибн-Синаның көзқарастарын қабыл алып, дамытушы. 1074 жылы Омар Хайям сельджук сұлтаны Жәлелиддин Мәлік шахтың сарайына шақыртылды. Сұлтанның өзі, әсіресе, оның прогресшіл уәзірі Низам әл-Мүлік Омар Хайямның білгірлігін жоғары бағалап, оны Исфағандағы обсерваторияның басына қояды. Омар Хайям мұнда Мәлік немесе Жәлелиддин эрасы деп аталатын календарьдың жобасын дайындайды. Омар Хайям «Алтын мен күмістен тұратын заттардағы алтын, күмістің мөлшерін анықтау өнері жөнінде» физикалық трактат жаған. Омар Хайямның ғылыми еңбектерінің салмақты жағы оның математикалық жетістіктерінде жатыр. Ол алгебра жөнінде «Алгебра және әлмукабала мәселелерін дәлелдеу туралы» көлемді трактат жазады. Оның концепциясы бойынша: алгебра және әлмукабала өнері – ғылми өнер. Мұның мәні – белгісіз бола тұра басқа бір белгілі нәрсеге байланыстырып анықталатын абсолют сан немесе кескінді, алгебралық есептеулер, теңдеу құру арқыл шешіледі. Ойшыл ақын, терең философ, асқан математик – Омар ибн-Ибрагим әл- Хайями (1048-1130) Хорасанның басты қалаларының бірі болған Нишапурдан шыққан. Алайда, ол өмірінің түрлі кезеңдерінде Орта Азия мен Иранның, Самарқанд, Мерв (қазіргі Мары), Исфаған, Рей мен басқа қалаларында тұрып, қызмет жасайды.

22 слайд

Омар Хайям (1048 – 1131) Омар Хайям – ең әуелі, сырға толы, парасатты пайымдаулар мен ойға негізделген рубаяттардың авторы. Рубаят Шығыс ақындары арасында мол таралған өлең формасы. Омар Хайямнан бізге 300-га тарта осындай рубаяттар қалды. Омар Хайям бірнеше философиялық трактаттар жазған ғұлама. Ол Аристотель, Фараби, Ибн-Синаның көзқарастарын қабыл алып, дамытушы. 1074 жылы Омар Хайям сельджук сұлтаны Жәлелиддин Мәлік шахтың сарайына шақыртылды. Сұлтанның өзі, әсіресе, оның прогресшіл уәзірі Низам әл-Мүлік Омар Хайямның білгірлігін жоғары бағалап, оны Исфағандағы обсерваторияның басына қояды. Омар Хайям мұнда Мәлік немесе Жәлелиддин эрасы деп аталатын календарьдың жобасын дайындайды. Омар Хайям «Алтын мен күмістен тұратын заттардағы алтын, күмістің мөлшерін анықтау өнері жөнінде» физикалық трактат жаған. Омар Хайямның ғылыми еңбектерінің салмақты жағы оның математикалық жетістіктерінде жатыр. Ол алгебра жөнінде «Алгебра және әлмукабала мәселелерін дәлелдеу туралы» көлемді трактат жазады. Оның концепциясы бойынша: алгебра және әлмукабала өнері – ғылми өнер. Мұның мәні – белгісіз бола тұра басқа бір белгілі нәрсеге байланыстырып анықталатын абсолют сан немесе кескінді, алгебралық есептеулер, теңдеу құру арқыл шешіледі. Ойшыл ақын, терең философ, асқан математик – Омар ибн-Ибрагим әл- Хайями (1048-1130) Хорасанның басты қалаларының бірі болған Нишапурдан шыққан. Алайда, ол өмірінің түрлі кезеңдерінде Орта Азия мен Иранның, Самарқанд, Мерв (қазіргі Мары), Исфаған, Рей мен басқа қалаларында тұрып, қызмет жасайды.

Омар Хайямның ғылыми еңбектерінің салмақты жағы оның математикалық жетістіктерінде жатыр. Ол алгебра жөнінде « Алгебр

23 слайд
Омар Хайямның ғылыми еңбектерінің салмақты жағы оның математикалық жетістіктерінде жатыр. Ол алгебра жөнінде « Алгебра және әлмукабала мәселелерін дәлелдеу туралы » көлемді трактат жазады. Оның концепциясы бойынша: алгебра және әлмукабала өнері – ғылми өнер. Мұның мәні – белгісіз бола тұра басқа бір белгілі нәрсеге байланыстырып анықталатын абсолют сан немесе кескінді, алгебралық есептеулер, теңдеу құру арқыл шешіледі. Егер Хорезми бірінші және екінші дәрежелі (квадрат) теңдеулерді бес түрге келтірген болса, Омар Хайям оларға үшінші дәрежелі (куб) теңдеулер түрін қосып, барлығы 25 түрлі теңдеуді қарастырдады. Омар Хайямның математика тарихында көрнекті роль атқарған тағы бір трактаты – « Евклид кітабындағы қиын аксиомаларға (постулаттарға) түсініктеме » деп аталады. Шығарманың атынан көрініп тұрғандай, бұл еңбекті ол ескі гректерден қалған математикалық мұраларды түсігдіру, зерттеу негізінде жазған. Омар Хайямнның шығармалары төмендегілер: • Арифметика мәселелері. • « Әл-Жебр » мен әл-мұқабала есептерінің дәлелдемелері туралы. (1961 жылы орыс тілінде жарияланған); • Евклид кітабындағы қиын постулаттарға т.сіндірмелер; • Даналық таразысы. (1961 жылы орыс тіліне аударылған); • Болмыс туралы. (Философиялық кітап 1917 жылы Каирде араб тілінде басылған. 1961 жылы орыс тіліне аударылған); • Дүниенің болуының жалпылығы туралы. (Философия мәселелері жөнінде. 1961 жылы орыс тіліне аударылған); • Омар Хайямның өлеңдері. (Әлденеше рет басылған. Көптеген халықтардың тілдеріне аударылған).

23 слайд

Омар Хайямның ғылыми еңбектерінің салмақты жағы оның математикалық жетістіктерінде жатыр. Ол алгебра жөнінде « Алгебра және әлмукабала мәселелерін дәлелдеу туралы » көлемді трактат жазады. Оның концепциясы бойынша: алгебра және әлмукабала өнері – ғылми өнер. Мұның мәні – белгісіз бола тұра басқа бір белгілі нәрсеге байланыстырып анықталатын абсолют сан немесе кескінді, алгебралық есептеулер, теңдеу құру арқыл шешіледі. Егер Хорезми бірінші және екінші дәрежелі (квадрат) теңдеулерді бес түрге келтірген болса, Омар Хайям оларға үшінші дәрежелі (куб) теңдеулер түрін қосып, барлығы 25 түрлі теңдеуді қарастырдады. Омар Хайямның математика тарихында көрнекті роль атқарған тағы бір трактаты – « Евклид кітабындағы қиын аксиомаларға (постулаттарға) түсініктеме » деп аталады. Шығарманың атынан көрініп тұрғандай, бұл еңбекті ол ескі гректерден қалған математикалық мұраларды түсігдіру, зерттеу негізінде жазған. Омар Хайямнның шығармалары төмендегілер: • Арифметика мәселелері. • « Әл-Жебр » мен әл-мұқабала есептерінің дәлелдемелері туралы. (1961 жылы орыс тілінде жарияланған); • Евклид кітабындағы қиын постулаттарға т.сіндірмелер; • Даналық таразысы. (1961 жылы орыс тіліне аударылған); • Болмыс туралы. (Философиялық кітап 1917 жылы Каирде араб тілінде басылған. 1961 жылы орыс тіліне аударылған); • Дүниенің болуының жалпылығы туралы. (Философия мәселелері жөнінде. 1961 жылы орыс тіліне аударылған); • Омар Хайямның өлеңдері. (Әлденеше рет басылған. Көптеген халықтардың тілдеріне аударылған).

Садуақас Хасенұлы Боқаев 1907 – 1942) Боқаев С.Х. (1907-1942) – математика саласы бойынша Қазақстаннан шыққан тұңғы

24 слайд
Садуақас Хасенұлы Боқаев 1907 – 1942) Боқаев С.Х. (1907-1942) – математика саласы бойынша Қазақстаннан шыққан тұңғыш , алғашқы ғылым кандидаттарының бірі, қазақстандағы жоғары математикалық білім беру ордаларының қара шаңырақтары – Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті мен әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университетінің физика-математика факультетінің негізін қалаушылардың бірі. С.Боқаев 1907 жылы 17 наурызда Семей облысы, Абай ауданы, Көкбай ауылында дүниеге келген. Сауатын Зайсанда ашады. Әкесі Сәдуақасты кішкене күнініен бастап інісі Тайыр Жомарбаевтың (қазақтың көрнекті ағартушы- педагогы, ақын және драматург) пен Адгия Фархисламовнаның тәрбиесіне берді. Соның арқасында мектеп бағдарламасы көлеміндегі математиканы жақсы игеріп, олар оны Орынбор халық ағарту институтының физика-математика бөліміне оқуға жіберген.

24 слайд

Садуақас Хасенұлы Боқаев 1907 – 1942) Боқаев С.Х. (1907-1942) – математика саласы бойынша Қазақстаннан шыққан тұңғыш , алғашқы ғылым кандидаттарының бірі, қазақстандағы жоғары математикалық білім беру ордаларының қара шаңырақтары – Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті мен әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университетінің физика-математика факультетінің негізін қалаушылардың бірі. С.Боқаев 1907 жылы 17 наурызда Семей облысы, Абай ауданы, Көкбай ауылында дүниеге келген. Сауатын Зайсанда ашады. Әкесі Сәдуақасты кішкене күнініен бастап інісі Тайыр Жомарбаевтың (қазақтың көрнекті ағартушы- педагогы, ақын және драматург) пен Адгия Фархисламовнаның тәрбиесіне берді. Соның арқасында мектеп бағдарламасы көлеміндегі математиканы жақсы игеріп, олар оны Орынбор халық ағарту институтының физика-математика бөліміне оқуға жіберген.

Осы институтта сабақ берген К.И.Торопов қабілетін байқап, институт директоры Қ.Тоқыбаевтың алдында С.Боқаевты Мәск

25 слайд
Осы институтта сабақ берген К.И.Торопов қабілетін байқап, институт директоры Қ.Тоқыбаевтың алдында С.Боқаевты Мәскеуге оқуға жіберу туралы мәселе қояды. Ол Орынбор халық ағарту институтының физика- математика бөлімін, 1928 ж І – Мәскеу мемлекеттік университетінің астрономия-математика бөлімін бітірген. Ғылыми педагогикалық қызметі : КазПИ де ассисент, доцент, кафедра меңгерушісі, декан, профессор міндетін атқарушы. Ғылыми-зерттеу жұмыстары: 1. Кез-келген аралықта жинақталатын қатардың қосындысы болатын функцияның құрылымдық қасиеттері; 2. Арнайы функциялар және олардың жалпы жағдайлардағы ерекше нүктелері; 3. Жалпы түрдегі кейбір анықталмаған интегралдарды интегралдау әдістері; 4. Конформдық бейнелеулер және олардың механикада қолданылуы. ҚазПИ-де онымен қызметтес болған қазақтың көрнекті математикатерінің бірі С.А.Аяпбергенов айтқандай: « Сәдуақас Боқаев орта бойлы, кең маңдайлы, жанары өткір, батыл және ширақ мінезді, тартымды бет пішінімен ерекшеленетін адам еді. Ол көтеріңкі дауыспен айтатын, жағымпаздық пен жалқаулықты суқаны сүймейтін, бүкіл болмысымен тынымсыз еңбек етуге барлық уақытын өзі сүйетін іске арнаған азамат болатын » . Міне, қазақ математикасының жарық жұлдызы Сәдуақас Боқаевты біз осылай танимыз. Садуақас Хасенұлы Боқаев (1907 – 1942 )

25 слайд

Осы институтта сабақ берген К.И.Торопов қабілетін байқап, институт директоры Қ.Тоқыбаевтың алдында С.Боқаевты Мәскеуге оқуға жіберу туралы мәселе қояды. Ол Орынбор халық ағарту институтының физика- математика бөлімін, 1928 ж І – Мәскеу мемлекеттік университетінің астрономия-математика бөлімін бітірген. Ғылыми педагогикалық қызметі : КазПИ де ассисент, доцент, кафедра меңгерушісі, декан, профессор міндетін атқарушы. Ғылыми-зерттеу жұмыстары: 1. Кез-келген аралықта жинақталатын қатардың қосындысы болатын функцияның құрылымдық қасиеттері; 2. Арнайы функциялар және олардың жалпы жағдайлардағы ерекше нүктелері; 3. Жалпы түрдегі кейбір анықталмаған интегралдарды интегралдау әдістері; 4. Конформдық бейнелеулер және олардың механикада қолданылуы. ҚазПИ-де онымен қызметтес болған қазақтың көрнекті математикатерінің бірі С.А.Аяпбергенов айтқандай: « Сәдуақас Боқаев орта бойлы, кең маңдайлы, жанары өткір, батыл және ширақ мінезді, тартымды бет пішінімен ерекшеленетін адам еді. Ол көтеріңкі дауыспен айтатын, жағымпаздық пен жалқаулықты суқаны сүймейтін, бүкіл болмысымен тынымсыз еңбек етуге барлық уақытын өзі сүйетін іске арнаған азамат болатын » . Міне, қазақ математикасының жарық жұлдызы Сәдуақас Боқаевты біз осылай танимыз. Садуақас Хасенұлы Боқаев (1907 – 1942 )

Қазақтың тұңғыш профессор математигі Әлімхан Ермеков қазақтың математика саласындағы тұңғыш профессоры, қазақ тіліндег

26 слайд
Қазақтың тұңғыш профессор математигі Әлімхан Ермеков қазақтың математика саласындағы тұңғыш профессоры, қазақ тіліндегі тұңғыш жарық көрген « Жоғарғы математика курсы » оқулығының иесі, қарапайым құмға аунап өскен қазақтың баласы. Ол 1891 жылы Семей облысының Қарқаралы уезі, Темірші болысында туған. Әлімханның арғы атасы Ермек Байтасов Құнанбайдың төсекте басы, төскейде малы қосылған туыстас елдің азаматы. Өз әкесі Әбеу Әмірхан, Әлімхан, Әлихан атты үш ұл тәрбиелеген, көзі ашық, көкірегі ояу жан болыпты. Әлімханның алғырлығы мен зеректігін ақылды әке ерте бастан-ақ таныған. Бастауыш сыныпты үздік бітірген баласын әкесі Семей гимназиясына түсірді. Осында оқыған жылдары оны саяси сенімсіз деп стипендиядан қақса да, ара-арасында ауқаттылардың баласын ақылы оқытып, оқуын алтын медальмен бтірді. Бұл кезде ардақты әкесі 1911 жылы 54 жасында дүниеден өткен еді. Ол кезде ережеге сай гимназияна алтын медальмен бітірген түлек Санкт-Петербург Политехникалық институтына қабылданатын. Қаржы қол байласа да, қисынын тапқан Әлімхан Томск Технологиялық институтының тау-кен факультетіне конкурссыз қабылданады. Небір алмағайып заманды бастан өткерген Әлімхан аталарың көптеген жылдар бойы жоспарлау комитетінде, тағы да басқа жауапты қызметтерді істей жүріп, Қазақстанда алғашқы жоғарғы оқу орындарын ашып, қазақтың баласына білім беремін деген арманын орындау барысында, ұстаздық жұмысқа ауысты. Жоғары техникалық білімі бар ол әуелі Ташкентте педагогикалық институтта дәріс береді. Алматы политехникалық институның іргетасын қаласты. Ол мал дәрігерлік, политехникалық институттарда, Қазақ мемлекеттік университеттерінде жоғарғы математика және теориялық механика кафедрасының меңгерушісі, жалпы техникалық факультеттің деканы болып қызмет істеді. 1935 жылы ол математика профессоры атанды. Ол Қазақ ССР-ы оқу-ағарту халық комиссариатының тапсырмасымен математика терминологиясын жасады. Жоғарғы оқу орындарына арнап қазақ тілінде математика оқулығын жазды. Бұл қазақ тіліндегі тұңғыш математика оқулығы еді . Ертеректе Ленинмен дауласып жүріп, Каспий теңізінің солтүстігіндегі жағалауды Астрахань губерниясының меншігінен алып, Қазақстанға қосқан Әлімхан Ермеков қазақ баласының математика саласының қыр-сырын үйренуге осылай еңбек етті. Ол 1970 жылы 22-маусымда Қарағанды қаласында қайтыс болды. Оның ісі жалғасын тауып жатыр.

26 слайд

Қазақтың тұңғыш профессор математигі Әлімхан Ермеков қазақтың математика саласындағы тұңғыш профессоры, қазақ тіліндегі тұңғыш жарық көрген « Жоғарғы математика курсы » оқулығының иесі, қарапайым құмға аунап өскен қазақтың баласы. Ол 1891 жылы Семей облысының Қарқаралы уезі, Темірші болысында туған. Әлімханның арғы атасы Ермек Байтасов Құнанбайдың төсекте басы, төскейде малы қосылған туыстас елдің азаматы. Өз әкесі Әбеу Әмірхан, Әлімхан, Әлихан атты үш ұл тәрбиелеген, көзі ашық, көкірегі ояу жан болыпты. Әлімханның алғырлығы мен зеректігін ақылды әке ерте бастан-ақ таныған. Бастауыш сыныпты үздік бітірген баласын әкесі Семей гимназиясына түсірді. Осында оқыған жылдары оны саяси сенімсіз деп стипендиядан қақса да, ара-арасында ауқаттылардың баласын ақылы оқытып, оқуын алтын медальмен бтірді. Бұл кезде ардақты әкесі 1911 жылы 54 жасында дүниеден өткен еді. Ол кезде ережеге сай гимназияна алтын медальмен бітірген түлек Санкт-Петербург Политехникалық институтына қабылданатын. Қаржы қол байласа да, қисынын тапқан Әлімхан Томск Технологиялық институтының тау-кен факультетіне конкурссыз қабылданады. Небір алмағайып заманды бастан өткерген Әлімхан аталарың көптеген жылдар бойы жоспарлау комитетінде, тағы да басқа жауапты қызметтерді істей жүріп, Қазақстанда алғашқы жоғарғы оқу орындарын ашып, қазақтың баласына білім беремін деген арманын орындау барысында, ұстаздық жұмысқа ауысты. Жоғары техникалық білімі бар ол әуелі Ташкентте педагогикалық институтта дәріс береді. Алматы политехникалық институның іргетасын қаласты. Ол мал дәрігерлік, политехникалық институттарда, Қазақ мемлекеттік университеттерінде жоғарғы математика және теориялық механика кафедрасының меңгерушісі, жалпы техникалық факультеттің деканы болып қызмет істеді. 1935 жылы ол математика профессоры атанды. Ол Қазақ ССР-ы оқу-ағарту халық комиссариатының тапсырмасымен математика терминологиясын жасады. Жоғарғы оқу орындарына арнап қазақ тілінде математика оқулығын жазды. Бұл қазақ тіліндегі тұңғыш математика оқулығы еді . Ертеректе Ленинмен дауласып жүріп, Каспий теңізінің солтүстігіндегі жағалауды Астрахань губерниясының меншігінен алып, Қазақстанға қосқан Әлімхан Ермеков қазақ баласының математика саласының қыр-сырын үйренуге осылай еңбек етті. Ол 1970 жылы 22-маусымда Қарағанды қаласында қайтыс болды. Оның ісі жалғасын тауып жатыр.

Сақыш Ескендірқызы Шәкілікова Ы.Алтынсарин атындағы Қазақтың білім академиясының мектеп және мектепке дейінгі

27 слайд
Сақыш Ескендірқызы Шәкілікова Ы.Алтынсарин атындағы Қазақтың білім академиясының мектеп және мектепке дейінгі білім институтының жаратылыстану-математикалық пәндерді оқытудың мазмұнымен әдістері лабораториясының меңгерушісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор Сақыш Ескендірқызы Шәкілікованың есімі бүкіл республикаға танымал. Оны орта мектептің геометрия курсына арналған оқулық, оқу-әдістемелік құралдар және жарияланған көптеген ғылыми-әдістемелік еғбектері, симпозиум, конференция, семинарлар мен лекцияла...

27 слайд

Сақыш Ескендірқызы Шәкілікова Ы.Алтынсарин атындағы Қазақтың білім академиясының мектеп және мектепке дейінгі білім институтының жаратылыстану-математикалық пәндерді оқытудың мазмұнымен әдістері лабораториясының меңгерушісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор Сақыш Ескендірқызы Шәкілікованың есімі бүкіл республикаға танымал. Оны орта мектептің геометрия курсына арналған оқулық, оқу-әдістемелік құралдар және жарияланған көптеген ғылыми-әдістемелік еғбектері, симпозиум, конференция, семинарлар мен лекцияла...