бесінші сынып "Сыртандар" слайды қазақ әдебиеті

1 слайд
Қарабұлаұ негізгі мектебі Қазақ тілі және әдебиет пәнінің мұғалімі Нурмухамбетов Елубай Бекович

1 слайд

2 слайд
Сабақтың тақырыбы: “Сырттандар” ертегісі Сабақтың мақсаты: 1. “Сырттандар” ертегісі мен “сырттан” сөзінің мағынасын меңгереді; 2. Ой түйе, салыстыра алады, тағылық пен қатыгездікті ажырата білуге баулынады; 3. Табиғаттағы тепе-теңдікті сақтауға, қорғауға тәрбиеленеді;

2 слайд

3 слайд
• Сабақтың түрі: Жаңа сабақ. «Ертекшіде қонақта». • Сабақты;ң тәсілі : СТО стратегиялары. • Пәнаралық байланыс: биология. • Қолданылатын көрнекіліктер: суреттер, сызба, интерактивті тақта.

3 слайд

4 слайд
“ Ой шақыру” стратегиясы - Балалар, “сырттан” деген сөзді естулеріңіз бар ма? - Бүгінгі сабақта не туралы білетіндеріңізді білгілеріңіз келе ме?

4 слайд

5 слайд
“ Миға шабуыл” стратегиясы • Жолаушы ма, бірі ме, әлде малшының, Жай кезбе ме, біле алмадым дәл шынын. Келе жатып көріп қалды қасқырды, Дұрыс айтсақ арланы емес, қаншығын. • Жортып өскен тағы түздің тағы аңы, Жатыр екен жосадай боп тамағы. Күрең қызыл, қызыл күрең қақ тұрған, Қалың көде боз жусанға қаны ағып. • Кім кінәлі айуандар ма, аңшы ма, Кім жығыпты мұны сойыл, қамшыға? Аш күшіктер таласып кеп емеді, Ақ емшекті бөккен қызыл тамшыға. • Жақын түгіл, аяр еді жат тегі, Оянбайтын бір ұйқыға батты өлік. Жарақаттың аузын жалап күшіктер, Шешесінің жылы қанын жатты еміп. • Бірте-бірте мұзға айналып от дене, Көкжал-дәурен өтті бастан әттеген!.. Қанмен бірге күшіктердің бойына, Сіңе берді ашу-ыза, кек деген. • Әлгі кісі кезіп жүрген қиянды, Қасқырлардың қас жауы екен зиянды. Бірақ та ол анасынан айырылған, Күшіктерді өлтіруге ұялды...

5 слайд

6 слайд
Қасқыр

6 слайд

7 слайд
“ Ассоциация” Жыртқыш Қатыгез Қырады, жейді Мықты Азулы Бөлтірігі болады Аяуды білмейді Кекшіл

7 слайд

8 слайд
Жануарлар, хайуанаттар туралы ертегілердің түрлері • Жануарлар туралы ертегілер, хайуанаттар туралы ертегілер — ертегінің көне замандағы мифтер мен әр түрлі тұрмыстық, аңшылық әңгімелердің негізінде пайда болып, кейінгі замандардағы адамдар мінезін, олардың өзара қатынасы мен байланысын аллегориялық түрде жан-жануарлар бейнесі арқылы тұспалдап көрсететін түрі. Жануарлар туралы ертегілер, негізінен, үш топқа бөлінеді: этиологиялық жануарлар туралы ертегілер, классикалық жануарлар туралы ертегілер және мысал ертегілер (аполог). Этиологиялық жануарлар туралы ертегілер — өзінің шығу мерзімі жағынан мұндай ертегілердің ең көнесі. Мұнда хайуанаттардың сыртқы пішіндегі немесе жүріс-тұрысы, мінез- құлқындағы бір ерекшелігі, оның солай болу себебі жайында баяндалады. Бұл топтағы ертегілердің басты ерекшелігі — оқиғаны себеп-салдарлы сипатта баяндауы және ба сақтап қалуы мен этиологиялық мифке жақын болуы.

8 слайд

9 слайд
Қасқырлардың түрлері Қызыл қасқыр Қорқау қасқыр

9 слайд

10 слайд
Бразилияны, Парагвайды және Аргентинаны мекен ететін қасқырлар Жалды қасқыр Көкжал қасқыр

10 слайд

11 слайд
Қасқырдың сырттаны

11 слайд

12 слайд
- Балалар, біздің бүгін өтетін ертегіміздегі оқиға қалай өрбитінін білгілеріңіз келсе, онда тыңдаңыздар. Ертегі былай басталады : “ Бұрында бір байдың жалғыз баласы болыпты...”

12 слайд

13 слайд
- Қасқыр баланы жеуге неге сонша қатты құмартып келеді?

13 слайд

14 слайд
Қасқыр баланы жеді деп ойлайсыздар ма?

14 слайд

15 слайд
Сені қуған қара қасқыр адамға жерік еді. Ол қасқырдың сырттаны еді, сені алып қашқан кербесті жылқының сырттаны еді. Қара қасқырдың саған жерік болатынын білген кербесті: « Сені алып қашсам-ау! » деумен жүруші еді. Соны арман қылып, өмір бойы өзін-өзі жаратты, аз оттап, көп жусады. Үстінен өлі жүні түспеді. Ақыр алып қашқан екен, кербестіден басқа жылқы болғанда, қасқырдың аузына түсер едің. Мына жатқан қара ауыз иттің сырттаны еді. Кербестімен сенің қашып келе жатқаныңды, қара қасқырдың сені қуып келе жатқанын, екі сырттанның дүбірі қараауыз5а күндік жерден естілді. Соны біліп, бұл үріп жіберді. Егер қара ауыз үрмегенде, қасқыр саған ауыз салар еді. Егер қара қасқыр жеген болса, барлық қасқыр атаулы адамға жерік болар еді. Өмір бойы қасқыр адамды қойша домалатып жей беретін еді де, адамға қожа болатын еді. Ал енді мен болсам, мен жігіттің сырттаны едім. Қара ауыз бен менің осы жақта екенімді Кербесті білді. Ол шыққаннан-ақ осылай қарай бастап алып келді. Саған жерік болған қара қасқыр әлі кеткен жоқ, мына төбенің басында сені күтіп жатыр. Ол сені жемей тоқтамайды. Сенің осында екеніңді біледі, бірақ Кербестінің, (ара ауыздың, менің осында екенімді біліп, үш сырттанның үстіне батып келе алмайды. Таң атқан соң қара ауызды ертіп, ол қасқырдың соңына түсеміз... Оқиға қалай болғанын өздеріңіз үйде оқып білесіздер.

15 слайд

16 слайд
“ Болжау” стратегиясы • Қайсысы жеңді деп ойлайсыздар? • Қасқырдың сырттанын Қараауыз жеңді. • Қараауызды қасқырдың сырттаны жеңді. • Қасқырдың сырттанын жігіттің сырттаны жеңді.

16 слайд

17 слайд
• Қара ауыз ит өлтірген болса, ит атаулы қасқырға қожа болатын еді. Енді иттің ілуде біреуі-ақ қасқыр алатын болады. Әрине, қасқырдың да итті алатыны санаулы болады. • Қайсысы жеңді деп ойлайсыздар?

17 слайд

18 слайд
• . Егер қара қасқыр сені жеген күнде, қасқыр атаулы адамға қожа болатын еді. Оны енді мен өлтірдім, енді адам қасқырға қожа,- деп сырттан жігіт сөзін тоқтатты.

18 слайд

19 слайд
Тақырыпты түйіндеу Сырттан деп кімді және нені айтамыз?

19 слайд

20 слайд
Сырттандар

20 слайд

21 слайд
Бейбіт Ыстыбаев 2012 жылғы “Қазақстан барысы” 22 қыркүйек еліміздің әр түкпірінен келген сайыпықыран 34 палуан “Қазақстан барысы” атағын сарапқа салды. • Нәтижесінде былтыр күміс жүлдегер атанған жамбылдық Бейбіт Ыстыбаев биыл өзінің нағыз мықты екенін дәлелдеп, бас бәйгені жеңіп алды. Ол Жамбыл облысының Талас ауданындағы Көшек батыр ауылында 1985 жылы дүниеге келген. Қазақша күрестен халықаралық дәрежедегі спорт шебері. Осы спорт түрінен Әлем және Азия чемпионы. • Екінші және үшінші орындарды шығысқазақстандық палуандар Шалқар Жоламанов пен Айбек Нұғымаров жеңіп алды.

21 слайд

22 слайд
Қазақы төбеттер • Ертеде қазақ малшылары Төбеттерді тамақтандыратын ағаш ит аяқтарды жасатқанда ішкі өңіріне қасқыр терісін қаптатады екен. Бұл Төбет иттің тағам иісі мен қасқырдың иісін де қатар алып, өз қасиетін ұштай түсуіне баулиды. Таза қанды Төбет қасқырдан тайынбайды. Екі жасар Төбеттің төрт қасқырмен бір мезетте алысқан айқасы туралы да мәліметтер бар. Мұндай күш пен қуаттың кез– келген жануарға беріле бермейтіні анық. Қасқыр алатын итті өсірушілер пір тұтатын қазақ даласының айбыны – төбеттер туралы аңыздар осылай қалыптасқан еді.

22 слайд

23 слайд
“ Соңғы сөзді мен айтамын”стратегиясы Тағылардың заңын сақтайды Өте мейірімді Балажан, жақсы әке Қасқыр апанында қайырымды Текті, отбасына берік Бауырмал Аяйды «Қасқыр да қас қылмайды жолдасына»

23 слайд

24 слайд
Қорытынды сөз • - Балалар, адамның сырттаны болу үшін қандай болу керек және не істеу керек?

24 слайд

25 слайд
• Балалар, еңбекте, оқуда,өнерде алғыр болыңыздар, табиғатты сүйіңіздер, Бұл дүниеде артық-кем ештеңе жоқ. Бәріміздің атқарар міндетіміз бар.

25 слайд

26 слайд
Үйге тапсырма: 1. Ертегіні оқу. 2. Кербестіні суреттейтін тұсты тауып алып, дәптерге жазу. 3. Сөздік жұмыс жасау.

26 слайд