Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу. Мәндес теңдеулер. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Сабақтың тақырыбы:
Бір айнымалысы бар сызықтық
теңдеу. Мәндес теңдеулер. Бір
айнымалысы бар сызықтық
теңдеулерді шешу
5 «А» сынып
Пән мұғалімі: Ибрагимов Н.Е.
1 слайд
Сабақтың тақырыбы: Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу. Мәндес теңдеулер. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу 5 «А» сынып Пән мұғалімі: Ибрагимов Н.Е.
2 слайд
Теңдеу
Уравнение
The equation .
2 слайд
Теңдеу Уравнение The equation .
3 слайд
Осы сабақта қол
жеткізілетін оқу
мақсаттары
6.2.2.2 бір айнымалысы бар
сызықтық теңдеудің, мәндес
теңдеулердің
анықтамаларын білу;
6.2.2.3 бір айнымалысы бар
сызықтық теңдеулерді
шешу;
3 слайд
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары 6.2.2.2 бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің, мәндес теңдеулердің анықтамаларын білу; 6.2.2.3 бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу;
4 слайд
Сабақ мақсаттары
Оқушылар:
Бір айнымалысы бар сызықтық
теңдеудің анықтамасын біледі;
Мәндес теңдеудің анықтамасын
біледі;
Бір айнымалысы бар сызықтық
теңдеуді шешудің алгоритмін
біледі;
Бір айнымалысы бар сызықтық
теңдеудің қасиеттерін біледі;
Бір айнымалысы бар сызықтық
теңдеулерді шеше біледі.
4 слайд
Сабақ мақсаттары Оқушылар: Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің анықтамасын біледі; Мәндес теңдеудің анықтамасын біледі; Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешудің алгоритмін біледі; Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеудің қасиеттерін біледі; Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шеше біледі.
5 слайд
Сабақтың құрылымы:
1. Ұйымдастыру
2. Үй тапсырмасын тексеру 1
3. Бинго ойыны (өткен тақырыпқа шолу) 1, 2
4. Оқулықпен жұмыс (Сабақты бекіту) 1, 2, 3
5. Топтық жұмыс 1, 2
6. Ойлан тап 1
7. Математикалық диктант 1
8. Үйге тапсырма
9. Оқушыларды бағалау.
10. Қорытындылау
5 слайд
Сабақтың құрылымы: 1. Ұйымдастыру 2. Үй тапсырмасын тексеру 1 3. Бинго ойыны (өткен тақырыпқа шолу) 1, 2 4. Оқулықпен жұмыс (Сабақты бекіту) 1, 2, 3 5. Топтық жұмыс 1, 2 6. Ойлан тап 1 7. Математикалық диктант 1 8. Үйге тапсырма 9. Оқушыларды бағалау. 10. Қорытындылау
6 слайд
Сабақтың эпиграфы:
Математиканы түсінсең қызық
түсінбесең қытайдың жазуы
Ибрагимов
6 слайд
Сабақтың эпиграфы: Математиканы түсінсең қызық түсінбесең қытайдың жазуы Ибрагимов
7 слайд
Үй тапсырмасын тексеру:
№ 782 2) 2 3) 4 4) 5 5) -3 6) 4
№ 783 2) 7 3) -1 4) 3
7 слайд
Үй тапсырмасын тексеру: № 782 2) 2 3) 4 4) 5 5) -3 6) 4 № 783 2) 7 3) -1 4) 3
8 слайд
Билеттер таратылады, билеттен
1 сан шығады, шыққан сан
кімде бар, сол оқушыға сұрақ
қойылады. Қойылған сұраққа
оқушылар жауап береді.
8 слайд
Билеттер таратылады, билеттен 1 сан шығады, шыққан сан кімде бар, сол оқушыға сұрақ қойылады. Қойылған сұраққа оқушылар жауап береді.
9 слайд
9 слайд
10 слайд
1155
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
10 слайд
1155 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
11 слайд
11 слайд
12 слайд
Жәутіков Орынбек
Ахметбекұлы
1911 жылы
Қарағанды облысы Ақтоғай
ауданының Қызыларай ауылында
дүниеге келген. Ғалым, физика-
математика ғылымдарының
докторы, профессор, Қазақстан Ғылым
академиясының академигі, Қазақстанның
еңбек сіңірген ғылыми және техника қайраткері,
Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының лауреаты.
Алғашқы ұлттық жоғары математика оқулығының
авторы.
12 слайд
Жәутіков Орынбек Ахметбекұлы 1911 жылы Қарағанды облысы Ақтоғай ауданының Қызыларай ауылында дүниеге келген. Ғалым, физика- математика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Ғылым академиясының академигі, Қазақстанның еңбек сіңірген ғылыми және техника қайраткері, Қазақстанның Мемлекеттік сыйлығының лауреаты. Алғашқы ұлттық жоғары математика оқулығының авторы.
13 слайд
13 слайд
14 слайд
7755
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
14 слайд
7755 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
15 слайд
ах=в түріндегі теңдеу бір
айнымалысы бар
сызықтық теңдеу деп
аталады. Мұндағы х-
айнымалы, а және в-
қандай да бір сандар
15 слайд
ах=в түріндегі теңдеу бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп аталады. Мұндағы х- айнымалы, а және в- қандай да бір сандар
16 слайд
16 слайд
17 слайд
151555
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
17 слайд
151555 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
18 слайд
Теңдеудің түбірі
дегеніміз
айнымалының
теңдеуді тура
теңдікке
айналдыратын мәні
18 слайд
Теңдеудің түбірі дегеніміз айнымалының теңдеуді тура теңдікке айналдыратын мәні
19 слайд
19 слайд
20 слайд
202055
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
20 слайд
202055 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
21 слайд
Түбірлері бірдей немесе
түбірлері болмайтын теңдеулер
мәндес теңдеулер болып
табылады.
21 слайд
Түбірлері бірдей немесе түбірлері болмайтын теңдеулер мәндес теңдеулер болып табылады.
22 слайд
22 слайд
23 слайд
111155
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
23 слайд
111155 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
24 слайд
13х+0,8 = 4х-12 қандай түрге келеді
ах=в түріне келтіріледі
а-айнымалының коэффициенті в
мүше х айнымалы ах =в түріндегі
теңдеулер бір айнымалысы бар
сызықтық теңдеулер.
24 слайд
13х+0,8 = 4х-12 қандай түрге келеді ах=в түріне келтіріледі а-айнымалының коэффициенті в мүше х айнымалы ах =в түріндегі теңдеулер бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер.
25 слайд
25 слайд
26 слайд
6655
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
26 слайд
6655 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
27 слайд
Теңдеулерді ах=в түріне келтіру үшін
қандай қасиеттерді пайдаланамыз
а. Қасиет- Теңдеулерді қосылғыштың
таңбасын қарама-қарсыға өзгертіп оны
теңдеудін бір жағынан екінші жаққа көшіргенде
теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.
б.қасиет. Теңдеудін екі жағында одан өзге
бірдей санға көбейткенде немесе бөлгенде
теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.
27 слайд
Теңдеулерді ах=в түріне келтіру үшін қандай қасиеттерді пайдаланамыз а. Қасиет- Теңдеулерді қосылғыштың таңбасын қарама-қарсыға өзгертіп оны теңдеудін бір жағынан екінші жаққа көшіргенде теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді. б.қасиет. Теңдеудін екі жағында одан өзге бірдей санға көбейткенде немесе бөлгенде теңдеу мәндес теңдеуге түрленеді.
28 слайд
28 слайд
29 слайд
9955
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
29 слайд
9955 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
30 слайд
Теңдеудің екі жақ бөлігіне де бірдей
санды қосқанда мәндес теңдеуге
түрленеді. Бұл түрлендіруді енгізген
кім?
ІХ ғасырдағы Орта Азия
ғалымы Мұхаммед Мұса әл-
Хорезми
30 слайд
Теңдеудің екі жақ бөлігіне де бірдей санды қосқанда мәндес теңдеуге түрленеді. Бұл түрлендіруді енгізген кім? ІХ ғасырдағы Орта Азия ғалымы Мұхаммед Мұса әл- Хорезми
31 слайд
31 слайд
32 слайд
161655
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
32 слайд
161655 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
33 слайд
2х+х =9-х бір айнымалысы бар сызықтық
теңдеуді шешу алгоритмін көрсету
1. теңдеудің анықталу аймағы өзгермейтіндей
етіп оның бір жақ бөлігін немесе екі жақ бөлігін
тепе-тең түрлендіріп ықшамдау керек
2. айнымалысы бар мүшелерді теңдіктің сол
жағына бос мүшелерді оң жағына жинақтау
керек
3. теңдеудегі ұқсас мүшелерді біріктіріп
теңдеуді ах=в түріне келтіреміз
33 слайд
2х+х =9-х бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешу алгоритмін көрсету 1. теңдеудің анықталу аймағы өзгермейтіндей етіп оның бір жақ бөлігін немесе екі жақ бөлігін тепе-тең түрлендіріп ықшамдау керек 2. айнымалысы бар мүшелерді теңдіктің сол жағына бос мүшелерді оң жағына жинақтау керек 3. теңдеудегі ұқсас мүшелерді біріктіріп теңдеуді ах=в түріне келтіреміз
34 слайд
34 слайд
35 слайд
101055
33
22
88 44
6677
1010
99 1212
11111313
1414
1 5 1 5 16161717 1818
19192020
2121 2222
2 32 3
2 4 2 4
2525
35 слайд
101055 33 22 88 44 6677 1010 99 1212 11111313 1414 1 5 1 5 16161717 1818 19192020 2121 2222 2 32 3 2 4 2 4 2525
36 слайд
ах=в теңдеудін екі жағында а коэффициентіне
бөліп түбірін табуының үш жолын көрсету
І. а≠0 в≠0 болса теңдеудің екі жағын а-ға бөліп
теңдеуін жазамыз. Мысалы:
6х=12 х=12:6 х=6
ІІ. а=0 в≠0 болса 0х=в түрінде жазылады ах=в
теңдігі ешқандай мәнінде тура болмайды,
Мұндай жағдайда теңдеудің түбірі болмайды.
Мысалы: 3х+4=7+3х 3х-3х = 7-4 0х=3 түбір жоқ
ІІІ. а=0 в=0 болса 0х= 0 түрінде жазылады. Кез-
келген санның 0-ге көбейтіндісі 0 болғандықтан х-
тің кез-келген мәнінде теңдік тура болады .
Мысалы: 0,5х+3=0,5х+6⁄2 0х=0
36 слайд
ах=в теңдеудін екі жағында а коэффициентіне бөліп түбірін табуының үш жолын көрсету І. а≠0 в≠0 болса теңдеудің екі жағын а-ға бөліп теңдеуін жазамыз. Мысалы: 6х=12 х=12:6 х=6 ІІ. а=0 в≠0 болса 0х=в түрінде жазылады ах=в теңдігі ешқандай мәнінде тура болмайды, Мұндай жағдайда теңдеудің түбірі болмайды. Мысалы: 3х+4=7+3х 3х-3х = 7-4 0х=3 түбір жоқ ІІІ. а=0 в=0 болса 0х= 0 түрінде жазылады. Кез- келген санның 0-ге көбейтіндісі 0 болғандықтан х- тің кез-келген мәнінде теңдік тура болады . Мысалы: 0,5х+3=0,5х+6⁄2 0х=0
37 слайд
Оқулықпен жұмыс
№ 793 қатесін тап
1) 4х+5(3 – 2х) = 5 -11x
4x – 15 + 10x = 5 -
11x
4x + 10x – 11x = 5 –
15
5x = – 5
x= – 1
№ 794(1,3)
№ 795(1,3)
№ 810(1,3)
37 слайд
Оқулықпен жұмыс № 793 қатесін тап 1) 4х+5(3 – 2х) = 5 -11x 4x – 15 + 10x = 5 - 11x 4x + 10x – 11x = 5 – 15 5x = – 5 x= – 1 № 794(1,3) № 795(1,3) № 810(1,3)
38 слайд
Топтық жұмыс
№ 811 топқа бөлініп шығару
38 слайд
Топтық жұмыс № 811 топқа бөлініп шығару
39 слайд
Т А Й Н Ы М А Л Ы Б
Ү Е С Ы З Ы Қ Т Ы Қ
Б А Ң Б А Ғ Р Ү А Р
М Ә Н Д Е С А Б Г А
Р З Һ Ү Е Э Т І Р Л
Ш Ұ Ю Т Й У А Р И Д
39 слайд
Т А Й Н Ы М А Л Ы Б Ү Е С Ы З Ы Қ Т Ы Қ Б А Ң Б А Ғ Р Ү А Р М Ә Н Д Е С А Б Г А Р З Һ Ү Е Э Т І Р Л Ш Ұ Ю Т Й У А Р И Д
40 слайд
Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешу
алгоритмі:
•
Теңдеуді ........................ түрлендіріп ықшамдау қажет;
•
Айнымалысы бар мүшелерді теңдеудің ............
жағына, бос мүшелерді теңдеудің ................... жағына
жинақтау қажет;
•
Теңдеудегі .................................... біріктіріп, теңдеуді
ах=b түріне келтіру қажет;
•
Теңдеудің екі бөлігін де ........................... коэффицентіне
бөліп, теңдеудің х= bа түбірін табу қажет.
40 слайд
Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешу алгоритмі: • Теңдеуді ........................ түрлендіріп ықшамдау қажет; • Айнымалысы бар мүшелерді теңдеудің ............ жағына, бос мүшелерді теңдеудің ................... жағына жинақтау қажет; • Теңдеудегі .................................... біріктіріп, теңдеуді ах=b түріне келтіру қажет; • Теңдеудің екі бөлігін де ........................... коэффицентіне бөліп, теңдеудің х= bа түбірін табу қажет.
41 слайд
Үйге тапсырма: №810(2,4)Үйге тапсырма: №810(2,4)
Оқушыларды бағалау.Оқушыларды бағалау.
Сабақты қорытындылау. Сабақты қорытындылау.
41 слайд
Үйге тапсырма: №810(2,4)Үйге тапсырма: №810(2,4) Оқушыларды бағалау.Оқушыларды бағалау. Сабақты қорытындылау. Сабақты қорытындылау.
42 слайд
Рефлесия:
Сабақ Мен
саб а қта Қорытынды
1. қызық 1 жұмыс
істедім 1 материалды
түсіндім.
2. қызықсыз 2.Демалды
м 2. білетінімнен
де көп білдім.
3.енжарлық
Басым 3. басқалар
ға
көмектесті
м. 3 . түсінбедім
42 слайд
Рефлесия: Сабақ Мен саб а қта Қорытынды 1. қызық 1 жұмыс істедім 1 материалды түсіндім. 2. қызықсыз 2.Демалды м 2. білетінімнен де көп білдім. 3.енжарлық Басым 3. басқалар ға көмектесті м. 3 . түсінбедім
43 слайд
Қосымша
«Иә-жоқ» арифметикалық диктанты.
Егер берілгенді дұрыс деп есептесе «+»,
ал дұрыс емес деп есептесе «—» таңбасын
қояды.
1.Теңдеудің түбірі дегеніміз айнымалының
теңдеуді тура теңдікке айналдыратын мәні.
2.Жәутіков Орынбек Ахметбекұлы 1911-1989 жж
аралығында өмір сүрген
3.Кез-келген сан теңдеудің түбірі бола алмайды.
4.Теңдеудің түбірлері- шектеусіз жиын.
5. ах=в түріндегі теңдеу бір айнымалысы бар
сызықтық теңдеу деп аталады. Мұндағы х-
коэффициент.
43 слайд
Қосымша «Иә-жоқ» арифметикалық диктанты. Егер берілгенді дұрыс деп есептесе «+», ал дұрыс емес деп есептесе «—» таңбасын қояды. 1.Теңдеудің түбірі дегеніміз айнымалының теңдеуді тура теңдікке айналдыратын мәні. 2.Жәутіков Орынбек Ахметбекұлы 1911-1989 жж аралығында өмір сүрген 3.Кез-келген сан теңдеудің түбірі бола алмайды. 4.Теңдеудің түбірлері- шектеусіз жиын. 5. ах=в түріндегі теңдеу бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп аталады. Мұндағы х- коэффициент.
44 слайд
44 слайд