Дәріс сабақ: ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТІ АСПАПТАР

1 слайд
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ПӘН: ӨНЕРКӘСІПТІК ЭЛЕКТРОНИКАПӘН: ӨНЕРКӘСІПТІК ЭЛЕКТРОНИКА ДӘРІС ТАҚЫРЫБЫ: ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТІ АСПАПТАРДӘРІС ТАҚЫРЫБЫ: ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТІ АСПАПТАР ҚЫЗЫЛОРДА ҚАЛАСЫ, 2020 ЖЫЛ.ҚЫЗЫЛОРДА ҚАЛАСЫ, 2020 ЖЫЛ.

1 слайд

2 слайд
ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕРЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕР

2 слайд

3 слайд
МЕНМЕН ШІКТІ ӨТКІЗГІШТІКШІКТІ ӨТКІЗГІШТІК SiSi • Электрондық өткізгіштік – электрондар ( n – типті ) • Кемтіктік – электронның бос орны – кемтік ( p – типті)

3 слайд

4 слайд
ҚОСПАЛЫ ӨТКІЗГІШТІКҚОСПАЛЫ ӨТКІЗГІШТІК • Донорлық қоспа • Индий In • ( III валентті) • Акцепторлық қоспа Мышьяк As ( V валентті )

4 слайд

5 слайд
ТРАНЗИСТОРТРАНЗИСТОР ““ ТранзисторТранзистор ” ” термині термині ағылшынның екі ағылшынның екі сөзінен құралғансөзінен құралған :: transfer-transfer- түрлендіргіш және түрлендіргіш және resistor-resistor- кедергікедергі ..

5 слайд

6 слайд
Транзистордың қосылу Транзистордың қосылу сұлбаларысұлбалары

6 слайд

7 слайд
Транзистордың сипаттамасыТранзистордың сипаттамасы Транзистор Транзистор Төменгі Төменгі жиілік жиілік ( 3 МГц - ке ( 3 МГц - ке дейінгі)дейінгі) Орташа Орташа жиілік (3жиілік (3 …… 3030 МГц)МГц) Жоғары Жоғары жиілікжиілік (30 МГц - тен (30 МГц - тен жоғары)жоғары) Аз қуатта Аз қуатта (0(0 ,3 ,3 Вт - қа дейінгі)Вт - қа дейінгі) Орташа қуатта (0Орташа қуатта (0 ,, 33 …… 33 Вт) Вт) Үлкен қуатта (3 Вт - Үлкен қуатта (3 Вт - тан жоғары )тан жоғары ) 101…199101…199 401…499401…499 701…799701…799 201…299201…299 501…599501…599 801…899801…899 301..399301..399 601…699601…699 901…999901…999

7 слайд

8 слайд
p-n-p p-n-p жәнежәне n-p-n n-p-n транзистордың транзистордың құрылымдық сұлбасындағы сұлбалық құрылымдық сұлбасындағы сұлбалық құрылғысы және кескіндік белгіленуі құрылғысы және кескіндік белгіленуі

8 слайд

9 слайд
Жартылай өткізгішті диодЖартылай өткізгішті диод Жартылай өткізгішті диодтың сұлбалық құрылғысы және жұмысы

9 слайд

10 слайд
Диодтың қолданылуы және дайындалуыДиодтың қолданылуы және дайындалуы • Германий • Кремний • Селен Жасанды жер серігінде, ғарыштық кемелерде, электронды есептеуіш машинасында қолданылады.

10 слайд

11 слайд
Диод құрылғысыДиод құрылғысы • N -типті (германий) • P -типті (индий) • P-n ауысуы екі аймақтың арасында пайда болады Германий – катод Индий - анод

11 слайд

12 слайд
Жартылай өткізгішті аспаптар  Түрлері: 1. Жартылай өткізгішті диод 2. Жартылай өткізгішті транзистор 3. Пьезоэлектрлік датчиктер

12 слайд

13 слайд
Интегралды сұлбалар  Жартылай өткізгішті аспаптар миниатюрлі көлемде бір жартылай өткізгішті кристалда жалғанады.  Компьютердің процессорында, басқару жүйелерінде, тұрмыстық электроникада қолданылады.

13 слайд

14 слайд
Компьютер буындары  I буын ( 1940 - 1955)  электронды-вакуумды шамдар  II буын ( 19 5 5 - 19 6 5)  транзисторлар  III буын ( 19 6 5 - 19 80 )  интегралды микросхемалар  IV буын ( 1980 - … )  үлкен және өте үлкен интегралды схемалар  V буын бұл буын әлі қарастырылуда

14 слайд

15 слайд
ТЕРМИСТОРЛАР ФОТОРЕЗИСТОРЛАР

15 слайд

16 слайд
ӨРІСТІК ТРАНЗИСТОРӨРІСТІК ТРАНЗИСТОР ТИРИСТОРЛАР

16 слайд

17 слайд
Жартылай өткізгіштердегі электр тогы 2 жартылай өткізгіштіктердің түйісуі Кері өткізгіштік Тура өткізгіштік0  I Негізгі емес q ж үзеге асады  I Негізгі q ж үзеге асады үлкен    I   0  I 3 жартылай өткізгіштіктердің түйісуіЖартылайөткізгішті диод: кр U шыг U ЭI КI НI Эмиттер тізбегі Коллектор тізбегіЖартылай өткізгішті транзистор:

17 слайд

18 слайд
Жартылай өткізгіштердегі электр тогы Жартылай өткізгіштердің металдардан айырмашылығы а) әртүрлі меншікті кедергі ә) R(t) –тәуелділігі әртүрлі б) жартылай өткізгіштердегі “ R ” жарықтандыруға байланысты (ішкі фотоэффект)диэл о ж мет      / Өзіндік өткізгіштік Коваленттік байланыс Электронды- кемтіктік өткізгіштік Қоспалы өткізгіштік 5валентті  4валентті Электронды өткізгіштік n- типті. Кемтіктер аз 3валентті  4валентті Кемтікті өткізгіштік p- типті. Электрондар аз

18 слайд