ДНҚ молекуласының құрылымының ерекшеліктері

1 слайд
Сабақтың тақырыбы: ДНҚ молекулалық құрылысының принциптері: нуклеотидтердің комплементарлығы. Модельдеу «ДНҚ молекуласын құру» Оқу мақсаты: 9.4.1.2 ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын сипаттау 9.4.1.3 ДНҚ-ны құрылымдық қағидалары негізінде үлгілеу. Бағалау критериі: Нуклеин қышқылдарының құрылысын біледі. ДНҚ молекуласының құрылымын түсінеді. ДНҚ молекуласының құрылымдық қағидаларын сипаттайды

2 слайд
Нуклеотидтің құрамбөліктері Азотты негіздер Бес көміртекті қант Фосфор қышқылы А-аденин Г-гуанин Ц-цитозин Т-тимин У-урацил Пириминдер бір сақиналы молекуладан тұрады:Т,Ц,Ужатады. Пуриндер екі сақиналы молекуладан тұрады:А,Г жатады. ДНҚ да – дезоксирибоз а. С 5 Н 10 О 4 РНҚ да – рибоза С 5 Н 10 О 5 Формуласы Н 3 РО 4

3 слайд
ДНҚ ның нуклеотидтері: А,Т,Г,Ц РНҚ ның нуклеотидтері: А,У,Г,Ц ДНҚ молекуласының құрылымының ерекшеліктері:  ДНҚ қос шиыршықты болып келеді.  Әр тізбектегі қант – фосфатты көпірше ішіндегі байланыс – ковалентті полюсті.  Дезоксирибозадағы көміртек және фосфор қышқылдарындағы оттек атомдары арасында түзіледі.Мұны фосфодиэфирлі байланыс деп атайды.  ДНҚ тізбектері арасындағы сутектік байланыс пайда болады. ДНҚ молекуласының құрылысы

4 слайд
Нуклеотидтер ің азотты негіздері сутектік байланысты белгілі бір ретпен түзуі комплементарлық ережесі деп аталады. А нуклеотиді Т Нуклеотидке, ал Г -Ц комлементарлы болады.ГЦ арасында үш, АТ арасында екі сутектік байланыс болады. Комлементарлық ережені екі жағдайда анықтауға болады: І. Егер бір тізбектегі нуклеотидтер реті белгілі болса,екі тізбектен тұратын тұтас ДНҚ молекуласын құру.Аденинге тиминді, гуаниниге цитозинді керсінше қойып комплементарлы тізбекті құрады. ІІ.Егер біреуі белгілі болса,азотты негіздердің пайыздық құрамын есептеуге болады. М: ДНҚ да 10% аденин бар6 демек комплементарлы тимин де 10% болады. Қалған 80% цитозин мен гуаниниге тиеселі. Демек, цитозин мен гуанин 40% дан болады. Комплементарлық ережесі

5 слайд
Тапсырмалар № 1 тапсырма: Төменде ДНҚ молекуласының тізбегі берілген. ДНҚ -ны ң екінші комлементарлы тізбегін аяқтаңыздар. ААГТЦЦТТАГАЦГАТТАГЦЦА ТТЦАГГААТЦТГЦТААТЦГГТ

6 слайд
№ 2 тапсырма: Егер ДНҚ-ның екі тізбегінде тимин 18 нуклеотид болса қалған нуклеотидтердің үлесін табыңыздар. Ж: аденин -18%, Гуанин мен цитозин -34%   дан болады.

7 слайд
№ 3 тапсырма: Суретте ДНҚ молекуласы берілген.. А, В, С белгілерімен берілген нуклеотидтердің құрам бөліктерін анықтаңыздар

8 слайд
Қорытынды Нуклеин қышқылдары күрделі молекулалы биополимер.Нуклеотидтердің құрам бөліктері азотты негіздер,бес көміртекті қант, фосфор қышқылының қалдығынан тұрады. Азотты негіздерге А,Г,Ц,Т,У жатады. Барлық азотты негіздер сақина тәрізді молекуласының саны бойынша бөлінеді:пиримин және пурин. Пириминдер бір сақиналы молекуладан тұрады, оларға Т,Ц,У жатады. Пуриндер 6,7 көміртекті екі сақиналы молекуладан тұрады, оларға А,Г жатады.