Энергия. Энергия түрлері

1 слайд
О й л а н ы п к ө р е й ік ш і...Энергия

1 слайд

2 слайд

2 слайд

3 слайд
Экспо 2017 — 2017 жылдың 10 шілдесінен бастап 10 қыркүйегіне дейін Қазақстанның Елордасы - Астана қаласында Халықаралық көрмелер бюросы мен (ХКБ) ұйымдастырылатын Халықаралық көрме

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд
25 қараша Энергия. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы. h 1 h 2 h 1 h 2 v v = 0

5 слайд

6 слайд
Күш жұмысы  Денеге әсер ететін тұрақты күштің A жұмысы деп күш модулі мен орын ауыстырудың және олардың арасындағы α бұрыштың косинусына көбейтіндісіне тең шаманы айтады.  ХБЖ-де жұмыс джоульмен өлшенеді. ( Дж ).  Жұмыс – скаляр шама. Мына жағдайларда:  Жұмыс оң болады ( 0° ≤ α < 90° ),  Жұмыс теріс болады ( 90° < α ≤ 180° ).  Егер α = 90° болса, күш жұмысы нольге тең болады.  Денеге түсірілген күштердің жұмысы тең әрекетті күштің жұмысына тең болады. 1 Дж = 1 Н ∙ 1 м cos Fs A 

6 слайд

7 слайд
Күш жұмысының формуласы

7 слайд

8 слайд
Қай жағдайда күш жұмысы ноьге тең болады? Дұрыс жауап жоқ

8 слайд

9 слайд
Массасы 1кг дене 30Н күштің әсерінен 5м биіктікке көтерілді. Осы күштің жұмысы неге тең?

9 слайд

10 слайд
Денелер жүйесі жұмыс жасай алатын болса, онда оның энергиясы бар дей аламыз. h 0

10 слайд

11 слайд
• Энергия – дененің күйін сипаттайтын физикалық скаляр шама. • Күй – дененің берілген уақыт мезетіндегі жағдайы. • Механикада дененің механикалық күйі сөз болады. Оны көрсету үшін 2 мәселеге тоқталуымыз қажет: Дененің берілген уақыт мезетіндегі орны Дененің қалай қозғалатынын сипаттай алуымыз керек • Бұл – нүктенің қайсыбір уақыт мезетіндегі координаталары мен жылдамдығын көрсету деген сөз. Механикалық энергия дегеніміз дененің механикалық жұмыс жасай алу қабілеті

11 слайд

12 слайд
Кинетикалық энергия  Кинетикалық энергия – бұл қозғалыс энергиясы.  Дене массасы мен жылдамдығының квадратының көбейтіндісінің жартысына тең физикалық шаманы дененің кинетикалық энергия деп аталады:  Кинетикалық энергия туралы теорема: денеге түсірілген күштердің тең әрекетті күштерінің жұмысы оның кинетикалық энергиясының өзгерісіне тең болады:  Егер дененің бастапқы жылдамдығы нольге тең және дене өзінің жылдамдығын арттырса,онда күш жұмысы кинетикалық энергияның соңғы мәніне тең болады2 2  m E k  1 2 k k E E A   2 0 2 2 2 1 2   m m E E A k k     

12 слайд

13 слайд
Кинетикалық энергия v 0 =0 F S v A=E k ; a S= v 0 t+at 2 /2=at 2 /2; A=F∙S∙cos α =maS; a=( v - v 0 )/t= v /t; A=m v 2 /2 } Қозғалыс энергиясы E k =m v 2 /2

13 слайд

14 слайд
массалары m 1 , m 2 и m 3 денелердің жылдамдықтары сәйкесінше v 1 , v 2 и v 3 . үш денеден тұратын жүйенің кинетикалық энергиясын жаз. v 1 v 2 v 3m 1 m 2 m 32 2 2 2 3 3 2 2 2 2 1 1    m m m E k   

14 слайд

15 слайд
Потенциалдық энергия  Ауырлық күшінің жұмысы  Дене көлбеу жазықтық бойымен төмен қозғалатын болса,ауырлық күшінің жасайтын жұмысы  Дене қозғалысының траектроиясының кез келген нүктесіндегі жұмыс  Ауырлық күшінің жұмысы дене қозғалысының траекториясына тәуелді емес  Жұмысы қозғалыс траекториясына тәуелді болмайтын және бастапқы және соңғы орындарымен анықталатын күштер консервативті күштер деп аталады.  Консервативті күштердің тұйықталған траекториядағы жұмысы нольге тең болады.  2 1 h h mg Fs A    mgh mgs A    cos     2 1 ... ... h h mg h h h mg mgh h mg h mg A n n           

15 слайд

16 слайд
Потенциалдық энергия h h 0 =0F а S α =0 F а = mg; S=h; A=F∙S∙cos α =mgh; A=E p Өзара әсерлесу энергиясы E p =mgh E p =(1/2) k∆x∙ 2

16 слайд

17 слайд
Энергияh h 0 =0 жұмысБерілген деңгейден нольдік деңгейге өткендегі жұмыс Нольдік деңгейден берілген деңгейге өткендегі жұмысДж Дж

17 слайд

18 слайд
Нольдік деңгейге байланысты массасы 10кг бүркіттің және массасы 5т тікұшақтың бүркіт ұясына байланысты потенциалдық энергияларын тап. 300 250 0Y , м

18 слайд

19 слайд
Т ұйықталған жүйеде ішкі күштердің оң жұмысы кинетикалық энергияны арттырады және потенциалдық энергияны кемітеді. h v = 0 E k v = 0 = 0 Дене еркін түскенде ауырлық күші оң жұмыс жасайды, сондықтан да кинетикалық энергия артуы тиіс, ал потенциалдық энергия керісінше кемиді. А= – ∆ E n ∆ Е k = – ∆ E nА= ∆ E к => ∆ Е k + ∆ E n = 0 Яғни энергиясы тұрақты болып қалады. дене – Жер жүйесін қарастырайық E n

19 слайд

20 слайд
∆ Е k + ∆ E n = Е – жүйенің толық механикалық энергиясы Тұйықталған жүйеде толық механикалық энергия сақталады. mv 1 2 2 + mgh 1 = mv 2 2 2 + mgh 2 Үйкеліс күшінің ролі • А үйк әрқашанда теріс болады, кинетикалық энергияның кемуіне әкеледі; • А үйк траектория формасына тәуелді, дененің бастапқы және соңғы орнына байланысты анықталмайды,сондықтан да Е п • артуын болдырмайды.

20 слайд

21 слайд
Үйкеліс күші бар денелер жүйесінде толық механикалық энергия кемиді. А үйк = ∆ E mv 2 2 2 + mgh 2 - mv 1 2 2 + mgh 1 = А үйк ( ) F тр v

21 слайд

22 слайд
7ñèëà òðåíèÿ è êèíåòè÷åñêàÿ ýíåðãèÿ.avi

22 слайд

23 слайд
Қорытынды: E p1 -E p2 =E k2 -E k1 ; E k1 +E p1 =E k2 +E p2 ;Механикалық энергияның сақталу заңы: Тұйық жүйе құрайтын және бір-бірімен бүкіләлемдік тартылыс күші мен серпінділік күші арқылы әрекеттесетін денелрдің кинетикалық және потенциалдық энергияларының қосындысы тұрақты болады

23 слайд

24 слайд
Ойлан ! Дене Жер бетінен Н биіктіктен түсіп келеді. Жер бетінен биіктікке тәуелділігіне байланысты потенциалдық, кинетикалық және толық энергияның графиктері қандай болады? E H E p E k E

24 слайд

25 слайд
• 5м биіктіктен төмен қарай допты лақтырғанда 25м максимал биіктікке секіріп көтерілу үшін қандай жылдамдықпен лақтырылу керек? Соқтығысу серпінсіз. Бер: h 1 = 5 м h 2 = 25 м v – ? Шешуі: Е k 1 + E n 1 = Е п2 ; mv 2 2 + mgh 1 = mgh 2 ; v 2 2 + gh 1 = gh 2 ; v = √ 2 g ( h 2 - h 1 ) = 20 м/с ; h 1 h 2 v v = 0E к = 0 E n 1 E n 2 E к1 Жауабы : 20 м/с

25 слайд

26 слайд
ОЖСБ-ға дайындық

26 слайд

27 слайд
ДЕНЕНІҢ КИНЕТИКАЛЫҚ ЭНЕРГИЯСЫ 2 ЕСЕ КЕМУ ҮШІН ДЕНЕ ЖЫЛДАМДЫҒЫН ҚАЛАЙ ӨЗГЕРТУ КЕРЕК?m E m E k k 2 2 2      1) 2 есе 2)

27 слайд

28 слайд
МАССАСЫ 1КГ ДЕНЕ 50Н КҮШ ӘСЕРІНЕН 3М БИІКТІККЕ КӨТЕРІЛЕДІ. ДЕНЕНІҢ КИНЕТИКАЛЫҚ ЭНЕРГИЯСЫНЫҢ ӨЗГЕРІСІ НЕГЕ ТЕҢ? 1. 30 Дж 2. 120 Дж 3. 150 Дж 4. 180 Дж cos Rs A E k    F  g m  1 0 cos 0    mg F R   Дж 120 3 10 1 50       k E

28 слайд

29 слайд
БИІКТІГІ h = 3 М БАЛКОННАН ЖЕРГЕ МАССАСЫ m = 2 КГ ДЕНЕ ҚҰЛАДЫ.ОНЫҢ ЖЕРГЕ ТАРТЫЛУЫНЫҢ ЭНЕРГИЯСЫНЫҢ ӨЗГЕРУІ НЕГЕ ТЕҢ? 1. 6 Дж. 2. 60 Дж. 3. 20 Дж. 4. 20/3 Дж.  Дж h mg E p 60 3 10 2       

29 слайд

30 слайд
АУЫР БАЛҒА СВАЯҒА ҚҰЛАП ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕРГЕ ЕНГІЗІП ЖІБЕРЕДІ. БҰЛ ПРОЦЕСТЕ ЭНЕРГИЯ ТҮРЛЕНУІ 1. Балғаның потенциалдық энергиясы сваяның ішкі энергиясына айналады 2. Балғаның кинетикалық энергиясы оның, сваяның, топырақтың ішкі энергиясына айналады 3. Ішкі энергиядан балғының механикалық энергиясына айналады 4. Балғаның ішкі энергиясы свая мен топырақтың ішкі энергиясына айналады

30 слайд

31 слайд
ШАРИК ҮШ ЖАҒДАЙДА ҚОЗҒАЛЫСҚА КЕЛДІ. ҚАЙ ЖАҒДАЙДА ШАРИК ЖЫЛДАМДЫҒЫ ЖОЛДЫҢ СОҢЫНДА ҮЛКЕН БОЛАДЫ? ҮЙКЕЛІСТІ ЕСКЕРМЕ.. 1. Бірінші жағдайда 2. Екінші жағдайда 3. Үшінші жағдайда 4. Барлық жағдайда жылдамдық бірдей

31 слайд

32 слайд
ЖЕРДЕН ЖОҒАРЫ КӨТЕРІЛГЕН ДЕНЕ ЖОҒАРЫ НҮКТЕГЕ ЖЕТІП ЖЕРГЕ ҚҰЛАЙДЫ. АУА КЕДЕРГІСІН ЕСКЕРМЕСЕК, ДЕНЕНІҢ ТОЛЫҚ МЕХАНИКАЛЫҚ ЭНЕРГИЯСЫ ҚАНДАЙ БОЛАДЫ? 1. дене қозғалысының кез келген моментінде бірдей болады 2. қозғалыс басында максималь 3. ең жоғарғы нүктеде максималь 4. Жерге құлау моментінде максималь

32 слайд

33 слайд
МАССАСЫ 5КГ ДЕНЕНІҢ ЖЕРМЕН ӨЗАРА ӘСЕРЛЕСУІНДЕГІ ПОТЕНЦИАЛДЫҚ ЭНЕРГИЯСЫ 75 Дж-ге АРТТЫ. БҰЛ КІРТАСТЫҢ…. 1. 1,5 м-ге көтерілді 2. 1,5м-ге түсірілді 3. 7 м-ге көтерілді 4. 7 м-ге түсірілдім 5, 1 10 5 75       mg E h mgh E p p

33 слайд

34 слайд
Арнайы пәндік лексика және терминология: Энергия  –  энергия  –  energy Механикалық энергия – механическая энергия – mechanical energy Кинетикалық энергия – кинетическая энергия –  kinetic energy Потенциалдық энергия – потенциальная энергия –  potential energy Тұйық жүйе – замкнутая система –  closed system Механикалық жұмыс – механическая работа –  mechanical work Механикалық энергияның сақталу за ңы -  Закон сохранения механической энергии -   The lawof conservation of mechanical energy Денелердің өзара әсерлесуі - Взаимодействие тел -  The interaction of bod ies

34 слайд

35 слайд
Сұрақты тап … Сұрақтардың бірнеше жауабы ұсынылған . Қандай сұрақтар қойылды ?Қозғалыс энергиясы Е Ұшып бара жатқан ұшақ Дененің жұмыс істей алу қабілеті Биіктікке тәуелді Жылдамдықтың квадратына тура пропорционалӨзара әсерлесу энергиясы1 Дж E p =mgh 1 2 3 4 5 6 7 89102 2  m E k 

35 слайд

36 слайд
Сабақ материалын қандай деңгейде меңгере алдың? «5» «4» «3»

36 слайд

37 слайд
Б іл ім д і ұ р п а қ - е л б о л а ш а ғ ы ! Е л Т ә у е л с із д іг ін ің 2 5 ж ы л д ы ғ ы қ ұ т т ы б о л с ы н !

37 слайд