Физика пәні мұғалімдеріне арналған көмекші құрал

1 слайд
ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ КЕНТАУ ҚАЛАСЫ С.ҚОЖАНОВ АТЫНДАҒЫ №9 ЖАЛПЫ БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕБІ ӘДІСТЕМЕЛІК ҚҰРАЛ ФИЗИКА ПӘНІ МҰҒАЛІМДЕРІНЕ АРНАЛҒАН КӨМЕКШІ ҚҰРАЛ (3D КІТАП) КИБИШЕВА БОТАКОЗ ШИНАДИЛОВНА КЕНТАУ 2024

2 слайд
АҢДАТПА Ұсынылып отырған бағдарлама 7-11 сыныптар физика курсы бойынша құрастырылған. Білім алушылардің мектеп қабырғасында алған білімдерін жүйелі түрде қайталап, нығайтуларына септігін тигізеді. Сонымен қатар жас мұғалімдерге де өте қолайлы көмекші құрал болып табылады. Бұл жинақта механика, молекулалық физика, термодинамика, электр құбылыстары бойынша тақырыптар енгізілген. Әр тарауды қарастырғанда нақты компонентерін талдап, негізгі түсініктері, заңдары, қасиеттері, өмірде қайда қолданатыны туралы жүйелі бір схема түрінде көрсетілген. Яғни кез келген тарауды қайталағанда қажетті кесте арқылы қорытындылауға болады. Жас мұғалімдерге оқушыларының физика пәніне деген қызығушылық қабілеттерін ашу барысында сенімді көмекші болады деген ниеттемін. 

3 слайд
АЛҒЫ СӨЗ « Физика ғылымының барлық заңдары мен ережелерін білмеуіңіз мүмкін. Бірақ оған бағыну, бағынбау сіздің таңдау еркіңізде емес. Жаратушының заңдылықтары да дәл солай» Автор:  Нарша Булгакбаев   Ұсынылған әдістемелік жинақ физика пәнінің бағдарламасы бойынша оқытылатын тарауларға құрастырылды. Атқарылған жұмыстарда қоршаған ортада болып жатқан құбылыстарды түсіндіруге назар аударылды. Физика пәнін оқу барысында оқушы теориялық және тәжірибелік білімін ұштастыруға мүмкіндік беріледі. Осы өзара байланысты сезіну арқылы оқушылар табиғатта және қоршаған ортада болып жатқан құбылыстарды өздігінен түсіндіре білуіне жағдай жасалады. Бұл оқушының пәнге деген қызығушылығын арттырады. Тәжірибелік зерттеулік жұмыстарды орындау арқылы меңгерген білімдерін дәлелдеуге дағдыланумен қатарлогикалық ой өрісі дамып, құбылыстарды зерттеуге деген қызығушылығы пайда болады. Тәжірибелік жұмыстарды орындау барысында оқушының өздігінен ізденісі, оқуға деген құлшынысы артады. Физика пәнінің күрделі заңдарын қарапайым қолжетімді құралдар арқылы тәжірибе жасау арқылы меңгеріп, ғылыми көзқарасы қалыптасады. Тәжірибелік жұмыстарды орындаунәтижесінде құбылыстарды бақылау, тәжірибені жоспарлау, нәтижесін қорытындылау, шамалардың өзара байланысын көру, қорытынды шығару және тағы да басқа дағдылары қалыптасады. Тәжірибелік жұмыстарды орындау арқылы меңгерген білімдерін қайталап, жаңа құбылыстармен танысады. Табиғат құбылыстарын зерттеп, түсіндіріп, қорытынды шығаруды үйренеді. Тәжірибелерді жасау арқылы оқушылардың ғылымға деген көзқарасы артып, ізденісі, шығармашылығы қалыптасады. Өз жұмысын қорғау үшін презентациялар құрастырып, өз ойын толық жеткізуді үйренеді. Сонымен қатар жұмыстарды қарапайым үй жағдайында орындауғатолық мүмкіндіктері бар. Тәжірибелік жұмыс тапсырмалары сыпайылыққа назар аударту, сенімділікті қалыптастыруды көздеп «сіз» деп жазылды.

4 слайд
КІРІСПЕ   3D модельдеу бағдарламасы үшөлшемді сандық эффекттерді шығарады. 3D-модельдеудің нәтижелерін көрмеген фильмдерде, анимацияларда және осы ойындарға емес, осы әлемдегі тіршілік иелері мен құрылымдарымен толтырылған бейне ойындарда көрдіңіз. 3D-модельдеу - бұл симуляцияланған 3D кеңістіктегі полигондарды, шеттерін және шыңдарын манипуляциялау арқылы кез келген беттің немесе объектінің  3D көрінісін  жасау үдерісі. 3D модельдеуді арнайы 3D өндіріс бағдарламалық жасақтамасымен қол жеткізуге болады, ол суретшіге  полигональды  беттерді жасайды және деформациялайды немесе нысандарды сандық түрде көрсету үшін пайдаланылуы мүмкін деректер нүктелерінің жиынтығына нақты объектілерді сканерлеу арқылы қол жеткізуге болады. 3D модельдеу бағдарламалары кейіпкерлердің немесе нысандардың негізгі 3D модельдерін жасауға мүмкіндік береді. Толық сипаттамалы бағдарламалар сізге өзіңіздің конструкцияларыңызды шынайы мәліметтермен жасақтауға қажетті құралдарды ұсынады. Қазіргі таңдағы ақпараттандырылған заманда сабақта интерактивті тақтаны тиімді пайдалана отырып, оқушының білім сапасын шығармашылық негізінде арттыру - өмір талабы. Ол үшін мұғалім тиімді интерактивті әдістер арқылы проблемалық ситуациялар туғызып, оқушылардың топтық жұмысының нәтижесінде олардың өз бетімен тақырыпты түсінуге қолайлы жағдай туғызады, танымдық қызметін басқарып, ілгері жетелеп отырады. Соңында оқушылар өздері қорытындысын шығарып, практикалық жұмыстармен бекітеді. Жаңа технологияның тиімді әдіс- тәсілдерін ұрпақтың бойына сіңірте білу - ұстаздардың басты міндеті.

5 слайд
Жаңа технологияның тиімділігі сол, оқушы: • мақсат қоюға үйренеді; • есте сақтау қабілеттері дамиды; • басқалармен бірігіп жұмыс жасайды; • кітаппен жұмыс жасауға үйренеді; • қатарынан қалмауға тырысады; • дарынды оқушылар өз қабілеттерін одан әрі бекіте түседі; • әлсіздер оқуға ниет білдіріп, өзіне деген сенімсіздіктен арылады. • күшті сыныптарда оқуға деген ынта артады. • білім дәрежесі бірдей сыныптарда оқу жеңілдейді • өздігінен жұмыс істеуге дағдыланады Біздің заманымыз ғылым мен техниканың ғарыштап дамыған кезеңі, біз ұстаздар сол заманмен бірдей қадам басуға міндеттіміз, себебі біз адам тағдырына, бала тағдырына жауаптымыз. Сондықтан оқушылардың физикалық білімін арттыру үшін мынадай жұмысын жүргізуіміз керек: 1. Сабақ берудің жаңа технологиясы негізінде құрастырылған сабақтың әр тарауы, әр тақырыбы бойынша “білу – түсіну – қолдану – тұжырымдау” деңгейлік тапсырмаларымен жүйелі жұмыс жасауды күшейту; 2. Сабақта практикалық мазмұнды есептерді, әртүрлі форматтағы тест тапсырмаларын, стандартты емес жағдайларда білімді қолдануға арналған қызықты есептер шығарту; 3. Физика пәні сабақтарында, таңдау курстарында алған білімдерін өмірмен ұштастыруға, оны практикада қолдануға, логикалық есептер шығаруға үйрету; 4. Халықаралық зерттеулер мен Ұлттық емтихандардың нәтижелері бойынша мектепте оқушылармен мақсатты түрде жұмыс істеу; 5. Мектеп оқушыларының оқу сауаттылығын дамытуға бағытталған белсенді оқыту стратегияларын пайдалануды үйрену. Мектеп оқушыларының физикалық сауаттылығы дегеніміз – оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімін сыныптан тыс жерде, кез келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету, яғни, оқушылардың мектепте алған білімдерін өмірде тиімді қолдануына үйрету.

6 слайд
ТҮСІНІК ХАТ   Мазмұнында физикалық ақпараттың болуы есептің құндылығын, маңыздылығын арттырады. Сондықтан классикалық фундаментальді тәжірибелер мен қазіргі кездегі физиканың негізіндегі жаңалықтар сипатталатын, сондай-ақ зерттеудің физикаға тән әдістерін көрсеткен есептерге ерекше көңіл бөліну керек. Эксперимент табиғат құбылыстарын зерттеудің негізгі әдістерінің бірі, әрі оның негізіне физикалық шамалар арасындағы физикалық байланыстың математикалық зерттеулері мен өлшеулер алынатындықтан оқушыларға эксперименттік есептерді көбірек шығартқан жөн. Тарихи мазмұнды есептер шешу арқылы физик-ғалымдарға кездескен қиыншылықтар мен оларды шешу жолдарын көрсетуге болады. Мұндай есептерге жарық жылдамдығын анықтау, атом құрылысын зерттеу тәжірибелері негізіндегі есептер мысал болды. Есеп шығару процесінде оқушылар техника мен тұрмыстағы, табиғаттағы әртүрлі физикалық құбылыстарды талдауға өз білімдерін қолдану; графиктер, сызбалар, суреттер салу; есептеулер жүргізу; анықтамалық әдебиеттер қолдану; эксперименттік есептерді шығаруда әртүрлі құрал-жабдықтарды қолдану дағдылары мен біліктіліктерін меңгереді. Есеп шығарудың тәрбиелік маңызы ерекше. Есеп шығару барысында оқушыларды жаңа прогресшіл идеялармен таныстырып, олардың зейіні ғылым мен техника жетістіктеріне аударылады. Мазмұнына космосты игеру, электр станциялары және жаңа техникалық жаңалықтар қамтылған есептердің орны ерекше. Есеп шығару – үлкен күшті қажет ететін қиын еңбек. Бұл процесс кезінде шығармашылық жетістіктер қуанышы, пәнге деген қызығушылық, көңіл қалдыратын өкініш, өз күшіне сенбеушілік пайда болуы да, пәнге деген қызығуышылықтың жойылуы да мүмкін. Есеп шығарту арқылы мұғалім оқушылардың жетістігін, көңіл-күйін, өзінің оқу-тәрбие жұмысының тиімділігін үнемі бақылап отыратындықтан, есеп шығару сезімтал барометр тәрізді. Мәтіндік есептердің қатарына абстрактілі есептерді жатқызуға болады, бұл күнделікті өмірде бақыланған құбылыстар мен процестер сөз болатын есептер, өндірістік – техникалық мазмұнды есептер және тарихи мазмұнды есептер. Кейде мәтіндік есептер қатарына «қызықты есептер» (занимательные) де жатқызылады. Есептердегі эксперимент түрліше қолданылады. Кейбір жағдайларда демонстрациялық столда жүргізілетін тәжірибеден немесе оқушылардың өздері орындаған тәжірибелерінен есептер шығаруға қажетті мәліметтерді алады. Бұл жағдайда есепті тәжірибесіз шығаруға болмайды. Екінші бір жағдайларда есептің шартында көрсетілген мәліметтерге сүйеніп, есепті тәжірибесіз де шығаруға болады. Мұндай жағдайларда тәжірибені есепте айтылған құбылыстар мен процестерді иллюстрациялау үшін пайдаланылады. Бірақ егер эксперимент тек қана есепті тексеру үшін қолданылса, ондай есепті эксперименттік деп атауға болмайды. Эксперименттік есептерді шығару барысында оқушылардың бақылағыштығы дамумен қатар, аспаптармен жұмыс істеудегі дағдылары жетіледі. Мұнда оқушылар физикалық құбылыстар мен заңдардың мәнін тереңірек танып біледі. Графиктік есептерді шығару процесінде графиктер қолданылады.

7 слайд
Физика табиғат туралы ғылым Физика пәнінің мақсаты

8 слайд
Физикалық шамалар. ХБЖ Эрстед және Фарадей тәжірибесі

9 слайд
Аспап шкаласы Орын ауыстыру

10 слайд
Бірқалыпты қозғалыс Қисықсызықты қозғалыс

11 слайд
Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысы Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің жылдамдығы

12 слайд
Жылу мөлшері Заттың меншікті жылу сыйымдылығы

13 слайд
Ішкі энергия Газдың ішкі энергиясы

14 слайд
Изопроцесстер Изотермиялық процесс

15 слайд
Адиабаталық прцесс Архимед заңы

16 слайд
Кинематиканың негізгі формулалары Механикалық тербелістер