Ғарыштық сәулелер, ядролық күштер.

1 слайд
§9§9 .. 1 1 Ғарыштық Ғарыштық сәулелерсәулелер §9§9 .. 2 2 Ядролық Ядролық күштеркүштер

1 слайд

2 слайд
а) білімділік: Оқушыларға ғарыштық сәулелер, олардың энергиясы туралы атап өту, элементар бөлшектер туралы түсініктерін қалыптастыру . б) тәрбиелік: Өз біліміне, интуициясына в) дамытушылық: Оқушылардың ғылыми көзқарасын қалыптастыру

2 слайд

3 слайд
Сабақтың Сабақтың мақсаттарымақсаттары :: а) білімділік:а) білімділік: Оқушыларға ғарыштық сәулелер, Оқушыларға ғарыштық сәулелер, олардың энергиясы туралы атап өту, элементар олардың энергиясы туралы атап өту, элементар бөлшектер туралы түсініктерін қалыптастыру . бөлшектер туралы түсініктерін қалыптастыру . б) тәрбиелік: б) тәрбиелік: Өз біліміне, интуициясынаӨз біліміне, интуициясына в) дамытушылық:в) дамытушылық: Оқушылардың ғылыми Оқушылардың ғылыми көзқарасын қалыптастырукөзқарасын қалыптастыру

3 слайд

4 слайд
Сабақтың түрі: конференция-сабақ, СТО Сабақтың көрнегілігі: слайдтар, карточкалар Сабақтың әдісі: түсіндіру, әңгімелесу • Сабақтың құрылымы: • 1. Ұйымдастыру кезеңі • 2. Тірек білімдерін актуальдау, сабаққа дайындық • 3. Жаңа материалды баяндау және бекіту • 4. Ғарыштық сәулелердің биологиялық әсері • 5. Ғарыштық сәулелердің химиялық әсері • 6. Қорытындылау, бағалау

4 слайд

5 слайд
Құрметті қазақстандықтар ! ЕҚЫҰ төрағалық болу шешімі біздің бағыт -бағдарымыз бен ұстанған жолымыздың дұрыс екенін тағы бір мәрте дәлелдеп берді . Мәртебелі ұйымның Саммитін өткізу – баршамызға абыройлы міндет пен ерекше жауапкершілік жүктейді және ЕҚЫҰ ХХІ ғасырдағы әлемнің көпқырлылығын танитын құрылым болуы үшін бәрін де жасайтын боламыз . Ендеше , осы жолда баршаңызға мол табыс тілеймін ! Н .Ә .Назарбаев /Қазақстан халқына Жолдауынан /“ Біз өмір бойына жететін білім алу” моделінен өмір бойы білім алып өту моделіне көшуге тиіспіз. Болашаққа біліммен қадам басып, лайықты қолтаңбамызды қалдырайық. “Білімді азамат – ел ертеңі ”

5 слайд

6 слайд
Сұрақ: • Ғарыштан келетін сәулелердің энергиясы қандай? Зияны бар ма?? • Егер ядро протон мен нейтрондардан тұрса, онда оң зарядты протондардың кулондық тебу күштерінің әрекетінен неге ядро ыдырап кетпейді? Бейне көрініс

6 слайд

7 слайд
• Бөлшектерді тіркейтін құрал(1908 ж Гейгер санағышы) ойлап табылғаннан кейін-ақ • 1911 ж ғарыштық сәулелер ашылды. Олар- әлем кеңістігінен Жерге келетін өте жоғары энергиялы (1021 эВ дейін) орнықты бөлшектердің ағыны және осы бөлшектердің атмосферадағы атом ядроларымен өзара әрекеттесуінен пайда болатын екінші ретті бөлшектер.

7 слайд

8 слайд
Цифрлар 1 с- та 1 м 2 жерге түсетін бөлшекте р санын көрсетеді.

8 слайд

9 слайд
1932 ж Вильсон камерасының көмегімен К.Д.Андерсон суреттен қарама-қарсы бағытта қозғалған екі бөлшектің қисайған ізін байқаған

9 слайд

10 слайд
Ядродағы нейтрон өзінен -өзі ыдырауға ұшырап, протон мен электронға және анти нейтриноға ауысады

10 слайд

11 слайд
Қазіргі заманғы үдеткіштердегі зарядталған бөлшектердің энергиясы өте аз, тығыздығы көп. Дегенмен ғалымдар өздерінің зерттеулерінде соқтығысуы сирек ғарыштық сәулелерді пайдаланады. Осындай соқтығысулар кезінде бұрын белгісіз жаңа элементар бөлшектер пайда болады

11 слайд

12 слайд
• Сонымен «біздің әлемдегі» әрбір бөлшек (фотоннан басқасы) антибөлшекке ие. 1955ж антипротон, 1956 ж антинейтрон, 1969 ж антигелий ашылды.

12 слайд

13 слайд
• Нуклондарды ядроның ішінде қандай да бір жаңа күштер ұстап тұр. Бұл сұрақтың жауабын ғалымдар эксперимент жолымен іздеді. Олардың болжамы бойынша массасы тыныштықтағы электрон массасынан 250 есе үлкен делдал бөлшек бар деп есептелінді. Бұл бөлшектер мю- мезондар немесе мезондар деп аталынды.

13 слайд

14 слайд
• Бірақ тәжірибе көрсеткендей, мезондар нуклондармен де, ядролармен де тіпті бір-бірімен өзара әрекеттеспейтін болып шықты. Тек 1947 ж массасы тыныштықтағы электронның массасынан 270 есе көп π-мезондар немесе пиондар деп аталатын бөлшектер ашылды.

14 слайд

15 слайд
• Үлкен энергиялы протондар басқа нуклондармен кездескенде, энергиясының артығын жаңа бөлшектерге береді. Эйнштейннің теңдеуінен • Me/mp=1014/109=105 есе үлкен. Яғни артық энергия қоры жаңа ауыр бөлшектердің пайда болуына жеткілікті. Мұндай массалары протон массасынан үлкен бөлшектер гиперондар, яғни асқын ауыр деп аталады.

15 слайд

16 слайд
Адам өмiрi оны қоршаған табиғатпен, ғарыштық кеңiстiкпен, күн сәулелерiмен және радиацияның жер бетiндегi тiршiлiкке, соның iшiнде адамға да тигiзетiн әсерiмен биосфералық жағынан тығыз байланыста өтедi. Бұл жөнiнде Чижевскийдiң “Күн бетiндегi отты борандардың жер бетiндегi жаңғырығы” атты кiтабында айтылады

16 слайд

17 слайд
Ғарыштық сәулелері және Жердің радиактивтік заттарының сәулеленуі табиғи радиациялық фон құрады. Табиғи радиациялық фон Жер бетіндегі бүкіл тірі жәндіктерге, жануарларға, адамға және өсімдіктерге әсерін тигізеді.

17 слайд

18 слайд
КІМ ЖҮЙРІК?КІМ ЖҮЙРІК? ББ лиц-лиц- турниртурнир

18 слайд

19 слайд
1-сұрақ Микродүниеде болып жататын құбылыстарды зерттейтін бөлім? А: Механика B: оптика С : ядролық физика D : Электр

19 слайд

20 слайд
2-сұрақ Энергияның өлшем бірлігі А: Дж B: Ом C : А D: В

20 слайд

21 слайд
3-сұрақ Протон қашан ашылды? А : 1918 B : 1919 C : 1911 D: 1915

21 слайд

22 слайд
4-сұрақ Ядроның өлшемінің шамасы А:10 -15 м B : 10 -12 C : 10 -10 D: 10 -6

22 слайд

23 слайд
5-сұрақ Табиғи радиоактивті құбылысын кім ашты? А: Беккерель B: Резерфорд C : Чедвик D: Томсон

23 слайд

24 слайд
6-сұрақ Нейтронның заряды қандай? А: оң B: оң және теріс C : теріс D: бейтарап

24 слайд

25 слайд
7 -сұрақ Гелий атомының ядросы А: β сәуле B: α сәуле C : γ сәуле D: ω бөлшек

25 слайд

26 слайд
• Қорытындылау Жеңген топты марапаттау Бағалау Үйге тапсырма § 9 .1 § 9.2

26 слайд

27 слайд

27 слайд