1 слайд
Геотермалды
энергиясына бай
мемлекеттер
және
Қазақстанның қай
аумақтарында
өндіріледі
2 слайд
2Геотермалды
қ энергетика
Геотермалдық энергетика-геотермалдық электр
станцияларында электр энергиясын өндіру үшін
немесе тікелей жылыту немесе ыстық сумен
жабдықтау үшін жер қойнауының жылу энергиясын
пайдалануға негізделген энергетика бағыты. Әдетте
жаңартылатын энергия ресурстарын пайдаланатын
баламалы энергия көздеріне жатады.
Жердің жылу қоры іс жүзінде сарқылмайды — тек
Жердің ядросы (мантия мен жер қыртысын
қоспағанда) 1 ° C салқындаған кезде 2*1020 кВт / сағ
энергия бөлінеді, бұл барлық барланған қазба
отындарынан 10000 есе көп және адамзаттың
жылдық энергия тұтынуынан миллиондаған есе көп.
Бұл жағдайда ядроның температурасы 6000 ° C- тан
асады, ал салқындату жылдамдығы миллиард жыл
ішінде 300-500 ° C деп бағаланады. 2
3 слайд
33Жер қойнауынан оның беті арқылы өтетін жылу ағыны
47±2 ТВТ жылуды құрайды (жылына 400 мың ТВт. сағ,
бұл бүкіл әлемдік өндірістен 17 есе көп және 46
миллиард тонна көмірді жағуға тең), ал уранның,
торийдің және калийдің радиоактивті ыдырауы арқылы
жер өндіретін жылу қуаты-40 33±20 ТВт деп
бағаланады, яғни жердің жылу шығынының 70% - на
дейін толтырылады. Бұл қуаттың 1% -. Пайдалану
бірнеше жүздеген қуатты электр станцияларына тең.
Алайда, жылу ағынының тығыздығы 0,1 Вт / м-ден аз2
(күн радиациясының тығыздығынан мыңдаған және
ондаған мың есе аз), бұл оны пайдалануды
қиындатады.
4 слайд
4Жанартау аймақтарында айналымдағы су салыстырмалы түрде таяз тереңдікте қайнау
температурасынан жоғары қызып кетеді және жарықтар арқылы бетіне көтеріледі,
кейде өзін Гейзер ретінде көрсетеді. Жер асты жылы суларына Ұңғымаларды терең
бұрғылау арқылы қол жеткізуге болады. Мұндай паротермалардан гөрі құрғақ Жоғары
температуралы жыныстар жиі кездеседі, олардың энергиясы айдау және одан кейін
қызып кеткен суды алу арқылы қол жетімді. Температурасы +100 ° C- тан төмен тау
жыныстарының биік көкжиектері көптеген геологиялық белсенді емес аймақтарда жиі
кездеседі, сондықтан геотермаларды жылу көзі ретінде пайдалану ең перспективалы
болып саналады. 4
5 слайд
5Геотермалдық энергияның басты артықшылығы оның
практикалық сарқылмауы және қоршаған орта
жағдайынан, тәулік пен жыл уақытынан толық тәуелсіздігі
болып табылады. ГеоТЭС-тің белгіленген қуатын пайдалану
коэффициенті 80% - ға жетуі мүмкін, бұл кез келген басқа
баламалы энергетика үшін қол жетімсіз (биоотынмен
жұмыс істейтін ЖЭС-тен басқа).Геотермал
дық
энергияны
ң
артықшыл
ығы
6 слайд
6Геотермалдық көздерді
қолдану
Тұрғылықты тұрмыстық мақсатта геотермалды жылуды пайдалану Исландия, Жаңа Зеландия, Италия,
Франция, Литва, Мексика, Никарагуа, Коста-Рика, Филиппинада, Индонезия, Қытай, Жапония, Кения
елдерінде пайдалану кеңінен таралған. Бұл жерде атап кеткені жөн, Исландия өзінің геотермалды
жылу қорын барынша тиімді пайдалануда. Исландия елінің 85% қуат көзі табиғи жаңартылмалы
энергияға негізделген және ол толассыз сарқылмайтын энергия қоры.
7 слайд
7Әлемдегі геотермалдық
электр энергетикасы
Геотермалдық электр станцияларының (ГеоТЭС) таза қуаты 2018 жылдың аяғында 13155 МВт немесе
белгіленген қуаттың 0,2%-мира құрайды-әлемнің таза электр станцияларының (мұнда және одан әрі әлем 179
елді қамтиды). 1990 жылмен салыстырғанда ГеоТЭС белгіленген қуатының өсімі 7454 МВт немесе 56,7%
құрады.Сонымен қатар, әлемнің электр станцияларының белгіленген қуатының құрылымында 2018 жылы
ГеоТЭС үлесі 1990 жылмен салыстырғанда 0,1 % - ға төмендеді. Әлемнің жаңартылатын энергия көздерінің
құрылымында 2018 жылдың соңында ГеоТЭС үлесіне 0,6% келеді. 1990 және 2018 жылдары ГеоТЭС-те электр-
брутто өндірісі сәйкесінше 36,4 және 87,9 млрд кВт-сағ немесе 1990 және 2018 жылдары әлемдік (әлемнің 179
елі) электр-брутто өндірісіне 0,4% және 0,3% құрады
8 слайд
8Амери
ка
Құрама
Штатта
ры Геотермалдық электр энергиясының ең ірі өндірушісі АҚШ
болып табылады, ол 2005 жылы шамамен 16 миллиард кВт / сағ
жаңартылатын электр энергиясын өндірді. 2009 жылы АҚШ-
тағы 77 геотермалдық электр станциясының жалпы қуаты 3086
МВт құрады.
Геотермалдық электр станцияларының ең қуатты және әйгілі
тобы Сан-Францискодан солтүстікке қарай 116 км жерде
Сонома мен Лейк округтерінің шекарасында орналасқан. Ол
"гейзерлер"(" Geysers") деп аталады және жалпы белгіленген
қуаты 1517 МВт болатын 22 геотермалдық электр станциясынан
тұрады. "Гейзерлер қазір Калифорнияда өндірілген барлық
баламалы энергияның төрттен бірін құрайды".
9 слайд
9
Исландияда жалпы электр қуаты 570 МВт
(2008) болатын жеті жылу геотермалдық
электр станциясы жұмыс істейді, олар
елдегі барлық электр энергиясының 25%
өндіреді.
Осындай станциялардың бірі Рейкьявик
жеткізеді. Станция жер асты суын
пайдаланады, ал артық су алып бассейнге
төгіледі.
2000 жылы Исландиялық терең бұрғылау
жобасы ( ICDP) басталды, оның мақсаты
суперкритикалық күйдегі гидротермиялық
сұйықтықтардың энергиясын пайдалану
технологияларын әзірлеу болып табылады. Исландия
Несьявеллир қаласындағы ГеоЖЭС, Исландия
10 слайд
10 Қазақстанда
геотермалдық
энергетика Қапланбек (Шымкент қаласына жақын
арада) геотермалдық кенішінің су
температурасы 80°С, тұрғын-үйлерді
жылумен жабдықтау үшін
пайдаланылады. Алматы қаласының
жанында температурасы 80-120°С
геотермалдық су көзі бар, ол қыста
жылыжайды жылытуға және жазда
ауабаптағыш ретінде пайдаланылады.
Қазақстан 2007 жылдағы жағдайға
қарағанда, геотермалдық ресурстарды
электр энергиясын өндіру үшін
пайдаланбайды.
Геотермалдық ресурстарды бағалау мұнай
мен газды барлау және өндіру үшін
бұрғыланған көптеген ұңғымалар
негізінде жүргізілді. Болашағы зор
геотермалдық резервуарлар
Қазақстанның оңтүстігі мен оңтүстік-
батысында борлық түзілулерден пайда
болды. Қазақстан орта және төмен
температурадағы
геотермалдық судың елеулі
ресурстарына ие.
11 слайд
11Негізгі
геотермалдық
аудандар:
Шымкент қаласының маңында, Жамбыл, Қызылорда, тереңдігі
1200-2100 м, температура 45-80°С, жалпы минералдылығы 1
г/л.
Шу өзенінің алқабы және Қызылқұм шөлінің солтүстігі;
геотермалдық градиент 35 °/ км, температура 80-90°С, жалпы
минералдау 1,5 г/л.
Іле өзенінің алқабы (Панфилов егісі); борлық сусорғы көкжиегі
–тереңдігі 2000-3500 м, температура 90-115° C, жалпы
минералдау 1,5 г/л, жұмсау 20-90 л/с; араласуымен
анықталды.
Алматы қаласының төңірегі; тереңдігі 2500-3500 метр,
температурасы 80-120° C.
Талдықорған облысы; ыстық (90°С) судың елеулі ресурстары
табылды.
Үстірт платосы (Каспий теңізінің жағалауы жанында); мұнай
ұңғымаларының деректері ыстық судың (>120° C) елеулі
ресурстарын көрсетеді (120° C).
11
12 слайд
12Назар
аударғандары
ңызға рахмет!
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз