#1 слайд
Түркістан облысы Кентау қаласы, “Шаштөбе” жалпы орта мектебі ХИМИЯ пәні мұғалімі ХАБИБОВА МАРХАБА Сабақ тақырыбы : «Жай және күрделі эфирлер »

1 слайд

#2 слайд
Сабақтың мақсаты :  Жай және күрделі эфирлер туралы ұғым қалыптастыру.  Олардың құрамы , құрылысы , атаулары, изомерлері туралы білу.  Физикалық,химиялық қасиеттерін,алыну әдістерін білу,химиялық реакция теңдеулерін жаза білу.  Салыстыру,талдау , қолдану,ой жинақтау, тұжырымдай алу біліктерін дамыту.

2 слайд

#3 слайд
«Даналық ағашы» сұрақтары  І деңгей  Карбон қышқылдары деп қандай қосылыстарды айтамыз? Табиғатта таралуы туралы не білесің? \3 ұпай \  Карбон қышқылдары қалай жіктеледі? Негізділігіне байланысты нешеге жіктейміз? \3 ұпай\  Қанықпаған карбон қышқылдары қандай қосылыстар? Жалпы формуласын ата.\3ұпай\  ІІ деңгей  Жоғары қанықпаған қарбон қышқылдарының формуласын жазып, қысқаша сипаттама бер\4 ұпай\  Екі негізді гидрокси, ароматты карбон қышқылдарының формуласын жаз. Қысқаша сипаттама бер.\4 ұпай\  Қанықпаған қышқылдарды алу реакция теңдеуін жаз.\4ұпай\  ІІІ деңгей  .Қанықпаған қышқылдарда галогенсутектерді қосып алғанда Марковников ережесі сақталына ма?түсіндір \5 ұпай\  СН3-СН3----х----СН3-СН2ОН---у--- СН3СООН Х ,У заттарын тап. Химиялық реакция теңдеуін жаз.\5 ұпай \

3 слайд

#4 слайд
Мына заттардың арасында қандай байланыс бар?

4 слайд

#5 слайд
Эфирлер –спирттер молекула- сындағы гидроксил тобының сутек атомын радикалға алмастырғанда түзілетін қосылыстар. Жалпы формуласы : R--- O--- R ,

5 слайд

#6 слайд
Эфирлердің жіктелуі  Жай эфирлер Күрделі эфирлер Минерал қышқылдарының эфирлері Карбон қышқылдарының эфирлері Эфирлер

6 слайд

#7 слайд
Жай эфир Оттекпен байланысқан екі көмірсутек радикалы С 2 H 5 – О - C 2 Н 5 Диэтилэфирі СН 3 –О-СН-СН 3 СН 3 Метилизопропил эфирі Күрделі эфир Радикалдың біріншісі көмір сутек,екіншісі қышқыл қалдығы С 2 Н 5– C ОО - СН 3 пропион қышқылының метил эфирі С 2 Н 5 - О - NO 2 азот қышқылының этил эфирі

7 слайд

#8 слайд
Жай эфир түрлері С 2 H 5 – О - C 2 Н 5 Диэтил эфирі Түссіз сұйықтық .Өзіне тән иісі бар ұшқыш, тез оталғыш. Суда ерімейді. Судан жеңіл. Ауамен жарылғыш зат түзеді. Пероксид тері жарылғыш, суда нашар ериді. Еріткіш-органикалық заттар жақсы ериді Медицинада: жүрек қызметін реттейді.Наркоз Өндірісте : талшық алуда Түтінсіз оқ дәрі жасайды .

8 слайд

#9 слайд
Күрделі эфир түрлері

9 слайд

#10 слайд
СН 3 СООС 2 Н 5 Тамақ өнеркәсі- бінде парфюмер ияда,полимер лерге еріткіш Этилацетат СН 2 = С –СООСН 3 СН 3 Органикалық шыны.техникадаМетилметакрила т СН 2 О NO 2 - CH О NO 2 - CH 2 О NO 2 динамит 1% ертіндісі ада медицинада Глицерин тринитраты

10 слайд

#11 слайд
Сипаттама лары Жай эфир Күрделі эфир Қалай аталады?     Оттек атомы мен байланыс қан көмірсутектер атымен аталады Халықаралық номенклатура бойынша қышқылдың атына спирт радикалының атын қосымша етіп атайды Мысалы СН 3 -О-СН 3 Диметил эфирі = О Н-С -- ОСН 3 Құмырсқа қышқылының метил эфирі Метилформиат =О СН 3 --С - ОСН3 Сірке қышқылының этил эфирі \Этилацетет\ Изомер лері 1.Радикалдар бойынша Метил пропил эфирі мен метилизипропил эфирі 2.Класаралық Спирттер изомер Диэтил эфирі мен бутанол 1.қышқыл мен спирт радикалы 2.класаралық изомерия Карбон қышқылдары изомер С 3 Н 6 О 2 Этилформиат Метилацетат Пропан қышқылы І топ . Жай эфирлер мен күрделі эфирлердің атауларымен изомерлерін салыстыра отырып өзгешеліктерін түсіндіріңдер .

11 слайд

#12 слайд
Сипаттама сы Жай эфирлер Күрделі эфирлер Табиғатт а кездесе ме? Кездеспейді . Синтез- деп алады.   Табиғи өнімдерден алынады. Қандай заттар дан алады? 1.Спирттерді молекулааралық дегидратациялап 2.Этанолдың екі молекуласынан 3.Алкоголяттар+ галогеналкилдер 1.Этерификация реакциясы Карбон қышқыл+спирт 2. Қышқылдың галогенангидрид + спирт 3. Бейорг. қыш +спирт—К.ЭІІ топ Жай және күрделі эфирлердің алыну әдістерін салыстырыңдар . химиялық реакция теңдеулерін тақтаға жазып түсіндіріңдер .

12 слайд

#13 слайд
Сипаттамасы Жай эфирлер Күрделі эфирлер Физикалық қасиеттері \25,26 кестені қараңдар\ Агрегаттық күй     Иісі Температура Ерігіштігі Алғашқы екі өкілі газ,диэтил эфирінен бастап оңай буланатын сұйықтық,жоғарылаған сайын қатты . Ұшқыш, өздеріне тән иісі бар. T қайнау төмен Суда нашар ериді судан жеңіл     Түссіз сұйықтық   Жағымды хош иісті Төмен Суда ерімейд і . Химиялық қасиеттері 1.Инертті. Гидро- лизденбейді. 2.Ж.Э+Н 2 SO 4 ---- диэтилсульфат 1. Гидролизденеді К.Э+Н 2 О---- Карбон қышқыл+спирт ІІІ топқа Физикалық, химиялық қасиеттерін салыстырыңдар . Химиялық реакция теңдеулерін тақтаға жазып түсіндіріңдер .

13 слайд

#14 слайд
« Бас қатырғылар базары » • Домино І топ • Сиқырлы сандықшаІІ топ • Қатемді тап ІІІ топ

14 слайд

#15 слайд
Қорытындылау «Айтқаныңды ұмытып қаламын, көрсеткеніңді есте сақтауым мүмкін,өзіме берсең- мәңгілік мендік болады» Қытай мақалы Рефлексия Дескрипторлар арқылы критериалды бағалау .

15 слайд

#16 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!

16 слайд