жасауша,жасауша түрлері қолдануы

1 слайд

1 слайд

2 слайд
ХVII ғасырдың 70-жылдары нидерландиялық табиғат зерттеуші Антон Ван Левенгук объектіні үш есе үлкейтетін микроскоп жасап, онымен қанның құрамындағы эритроциттерді және бір жасушалы ағзаларды тұңғыш рет көрді. Осыдан кейін жасушаның құрылысы жан-жақты зерттеле басталды. ХVII және ХVIIІ ғасырларда өсімдік қабықшасы зерттелді. Ал ХІХ ғасырдың басында жүргізілген микроскопиялық зерттеулердің нәтижесінде өсімдіктердің және жануарлар ағзаларының жасушалардан тұратындығы дәлелденіп, органикалық дүниенің даму заңдылықтары ашыла бастады. Сонымен қатар, 1831 жылы ағылшын ғалымы Р.Броун өсімдік жасушасының ядросын ашса, 1839 жылы чех ғалымы Я.Пуркине жасушасының ішіндегі сұйықтықты “протоплазма” немесе “ алғашқы плазма” деп атады. ХІХ ғасырдың басында неміс ғалымдары ботаник М.Шлейден мен зоолог Т. Шванн өсімдіктер және жануарлар жасушаларын салыстыра отырып зерттеді. Нәтижесінде олардың құрылыстары өте ұқсас және тіршіліктің дербес иесі екендігі анықталды. Демек, жасуша тірі ағзаныңнің ең кіші өлшем бірлігі, сонымен қатар, тіршіліктің негізгі тірегі.

2 слайд

3 слайд
Жасуша – тірі ағзалардың бөліну қабілеттілігін сақтап, заттар мен энергия алмасуын қамтамасыз ететін ең кішкене бірлік өлшемі Тірі ағзаларға тән қасиеттер Зат алмасу Қозғалу Тітіркену Өсу Көбею Бейімделу

3 слайд

4 слайд
Жасуша теориясының негізгі қағидалары төмендегідей: 1. Жасуша – барлық тірі ағзалардың ең кіші өлшем бірлігі. 2.Әр түрлі ағзалардың жасушалары - құрылысы, құрылымы, химиялық құрамы зат алмасуы және негізгі тіршілік әрекеттері жөнінен ұқсас. 3. Жасушалар бөліну арқылы көбейеді.Левенгук

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд
 1665 жылы алғаш рет Роберт Гук өсімдік қабығының жұқа кесіндісін микроскоппен қараған. Ол майда ұяшықтарды көріп, оны жасуша деп атаған. Әдетте біз жасушаны жай көзбен көре алмаймыз. Оның мөлшері миллиметрдің мыңнан бір бөлігімен өлшенеді. Өсімдіктер мен жануарлар дүниесінде денесі бір ғана жасушадан тұратын өте қарапайм ағзаларды біржасушалылар дейді. Біржасушалылыр көпжасушалылы ағзалар сияқты тіршілік етеді.

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
Құрылысы Жасуша Құрамы Негізгі бөліктері Цитоплазма Ядро (46 Хромосома) Эндоплазмалық тор Мембрана Митохондрия Жасуша орталығы Гольджи жиынтығы Лизосома Рибосома Органикалық заттар Бейорганикалық заттарАқуыз Су Майлар Нуклеин қышқылы Көмірсу АТФ Минералды тұздар (C,O, H,N, P,F,Fe, Na,K,S,CI)

8 слайд

9 слайд
 Жасуша - тірі ағзалардың (вирустардан басқа) құрылымының ең қарапайым бөлігі, құрылысы мен тіршілігінің негізі; жеке тіршілік ете алатын қарапайым тірі жүйе. Клетка өз алдына жеке организм ретінде (бактерияда, қарапайым- дарда, кейбір балдырлар мен саңырауқұлақтарда) немесе көп клеткалы жануарлар,өсімдіктер және саңырауқұлақтардың тіндері мен ұлпаларының құрамында кездеседі. Тек вирустардың тіршілігі клеткасыз формада өтеді.

9 слайд

10 слайд
Атақты ғалымдар

10 слайд

11 слайд
Жасуша Ұлпа Мүше Мүшелер жүйесі Ағза 200 дей астам жасушалар, Нейрон Жүрек Бүйрек Өкпе Асқазан Дәнекер Эпителий Бұлшықет Жүйке Қанайналым Жүйке жүйесі Ас қорыту Зәр шығару Біртұтас құрылым

11 слайд

12 слайд
Жасуша – ағзаның тіршілік белгілерін сақтайтын ең кіші құрылымдық өлшем бірлігі.

12 слайд

13 слайд
Жасуша қабықшасы Жасушаға пішін береді. Қорғаныштық

13 слайд

14 слайд
Плазмалық жарғақша Өткізгіштік

14 слайд

15 слайд
Цитоплазма Жасушалар арасындағы зат алмасу Жасушаларды байланыстырушы

15 слайд

16 слайд
Ядро және ядрошық Тұқымқуалау белгілерін жеткізуші Жасушаның ең негізгі реттеуші бөлімі

16 слайд

17 слайд
Пластидтер Түссіз (лейкопласттар) Жасыл (хлоропласттар) Қызыл- сары (хромопласттар)

17 слайд

18 слайд
Пластидтер (хлоропласт) Фотосинтез

18 слайд

19 слайд

19 слайд

20 слайд
Жасуша органоидтары Митохондрия Эндоплазмалық тор Ядро Вакуоль

20 слайд