Жерді қашықтықтан зерттеу

1 слайд
Жерді қашықтан зерделеу мәліметтерін пайдалану

1 слайд

2 слайд
Дистанционды мониторинг үшін қолданылатын спутникт ер .  GPS жүйесі спутниктері  SPOT  LANDSAT

2 слайд

3 слайд
GPS жүйесі спутниктері GPS ( ағылш. Global Positioning System — жаһандық позициялау жүйесі, Джи Пи Эс деп оқылады) — аралықты, уақытты және орналасу нүктесін анықтауға арналған навигацияның жерсеріктік жүйесі. Жердің кез келген жерінде (полярлық аумақты қоспағанда), кез келген ауа- райында, сонымен қатар ғаламшардың ғарыштық аймағында нысанның орны мен жүру жылдамдығын анықтап бере алады. Жүйені АҚШ Қорғаныс министрлігі жасаған. GPS жүйесіндегі жерсерік орбитада

3 слайд

4 слайд
SPOT Жердің табиғи ресурстарын зерттейтін француздық SPOT ғарыш жүйесі ( Systeme Probatoire d'Observation de la Terre) 1986 жылдың ақпан айынан бері жұмыс істейді. Бұл жүйе, негізінен, қашықтықтан зерделеу мәліметтерін алып, картографиялау тапсырмаларын шешу үшін, жерді пайдалану, ауыл шаруашылық және орман шаруашылық, қала құрылысын жоспарлау, аймақтың цифрлық карталарын жасау және қоршаған ортаның жай-күйін бақылау үшін қолданылады.

4 слайд

5 слайд
LANDSAT спутнигі Landsat бағдарламасы Жер планетасының жерсеріктік суреттерін алудың ең ұзақ мерзімді жобасы болып табылады. Бағдарлама бойынша алғашқы спутниктер 1972 жылы ұшырыла бастады; ең соңғы Landsat 8-11 ақпан 2013 жылы ұшырылды. Landsat жерсеріктерінде орнатылған жабдықтар миллиардтаған суреттерді жасады. Америка Құрама Штаттарында және әлемдегі спутниктік қабылдау станцияларында алынған суреттер ауыл шаруашылығы, картография, геология, орман шаруашылығы, білім беру және ұлттық қауіпсіздік салаларында әртүрлі ғылыми зерттеулер жүргізу үшін бірегей ресурс болып табылады.Мысалы, Landsat 7 спутнигі нүктеге 15-60 м-ге дейін кеңістік рұқсаттылығы бар, 8 спектральды диапазондағы суреттерді жеткізеді.

5 слайд

6 слайд
Жерді қашықтықтан зондтау технологиясы мен әдістері  ЖҚЗ материалдары күрделі өңдеу, тіркеу және деректерді қолдану  жүйесінің бөлігі болып табылады. Оның техникалық жүйесі ғарыштық тасушылардың орбиталарын таңдау, датчиктер жиыны, бірінші деректі жердегі кешендерге өңдеу және тасымалдау жиынының сипаттамасы және тұтынушыға ұсынылған материалдар типі сияқты  нақты тапсырмаларды шешуге бағдарланған.  Бүгінгі таңда ЖҚЗ – электромагнитті спектрдің толқын ұзындығының барлық диапазонында және радиодиапазонда бейнені алудың сан түрлі әдістерін, бейнені әр түрлі жағынан шолуды – бүкіл жарты  шарды қамтитын метеорологиялық геостанциялық спутниктердің кескіндерінен жүздеген квадрат метр участоктардағы аэротүсірілімдерге дейін қамтиды.    Жер үстінің фотографиялық түсірілімдерін пилотталатын корабльдер мен орбиталық станциялардан немесе автоматты спутниктерден алады. Съемка масштабы екі маңызды параметрге тәуелді: түсірілім биіктігіне және объективтің фокустық қашықтығына. Ғарыштық фотоаппараттар оптикалық осьтің иілуіне байланысты жер үстінің жоспарлы және перспективті түсірілімдерін алуға мүмкіндік береді.  Фотографиялық әдістің белгілі кемшіліктері пленканы жерге қайтару қажеттілігімен және борттағы шектеулі қорымен байланысты. Дегенмен фотографиялық әдіс – қазіргі таңда ғарыш кеңістігінен түсірудің  ең ақпаратты түрі. Таңбаның тиімді өлшемі 18х18 см, тәжірибе көрсеткендей бұл адамның көру физиологиясымен сәйкес келіп, барлық бейнені бір уақытта көруге мүмкіндік береді.  Жеке ҒС-нан қолданудың ыңғайлығы үшін фотосхемалар немесе топографиялық тіреу нүктелерінің дәлдігі 0,01 болатын фотокарталар құрастырылады. Фотосхемаларды монтаждауға тек жоспарлы ҒС қолданылады.  Сканерлер көмегімен көптеген жекелеген тізбектеліп алынатын элементтерден тұратын кескіндер құралады. Сканерлі жүйелер көмегімен жер үсті түсірілімінде әр элементке лезде көру өрісінің шегінде тұратын жер телімінің  сәулелену жарықтылығы сәйкес келетін кескін қалыптасады. Сканерлік кескін – радиоканалдар арқылы Жерге жіберілген жарық деректерінің реттелген пакеті, олар магнитті лентаға бекітіліп, содан кейін кадрлық пішінге келтіріледі.

6 слайд

7 слайд
Жерді қашықтықтан зондтау әдісінің қолдану аяс ы:  Типографиялық карта жасауда Қашықтықтан зондтау әдісімен алынған мәліметтер жерді пайдалану және типографиялық карта жасауда негізгі қайнар көзі ретінде қолданылады.  Антропогендік бұзылу картасын жасауда Жерді қашықтықтан зондтау әдісін қолдану арқылы табиғат және антропогендік факторлардың әсерінен топырақ және өсімдік қабатының өзгеру мониторингсін жүргізуге болады. Сондай-ақ желілік жерлердің антропогендік бұзылу картасын жасауға болады.  Ауылшаруашылық мәдениеттің даму ырғақтылығын болжауда Ауылшаруашылықта игерілетін жерлердің жағдайын реттеп отыру қиынға соғып отыр. Сол себепті ғарыштан түсірілетін суреттер келесідей мәселелерді шешеді: егістік жағдайын бақылау, эрозияға ұшыраған жерлерді анықтау, жерлердің батпақтану, сорлану және шөлдену аясын анықтау, топырақ құрамын анықтау және тағы басқа. Жүйелі түрде суретке түсіру – ауылшаруашылық мәдениеттің даму ырғақтылығын болжауды бақылауға мүмкіндік береді. Ал қашықтықтан зондтау геологиялық ғылымдар саласында аса кең қолданыс табуда. Қашықтықтан зондтаумен алынған мәліметтер породалардың типтерін көрсетілуімен, сондай-ақ мекеннің құрылымдық және тектониялық ерекшеліктерін ескеріп геологиялық карталар дайындалады. Экономикалық геологияда жерді қашықтықтан зондтау әдісі арқылы алынған мәліметтер пайдалы қазбалардың орналасуын анықтауда аса құнды.

7 слайд

8 слайд
 Ғарыштық фототүсірістердің сан алуан түрлері мыналарға байланысты жіктеледі: – камераның оптикалық осінің жағдайы (жоспарлық, келешектік, конвергенттік); – қолданылатын фотопленкаларының типтері (ақ-қара, түрлі- түсі, спектрозоналдық); – ғарыштық түсіріс камераларының типтері мен сипаттамалары (топографиялық, топографиялық емес, көп аймақтық, кадр пішіні бойынша, фотокамералардың фокустық арақашықтығының ұзындығы бойынша және т.б.).

8 слайд

9 слайд
Қ. Р жоғарыдәлдікті спутниктік навигация жүйесінің жерүсті инфрақұрылымын құру Мақсаты :   Қазақстан Республикасының тұтынушылары сапалы координаттық- уақыттық және навигациялық қызметтерді кепілді алу үшін жағдайлар қалыптастыру. Міндеттері: Инфрақұрылымды дайындау және сараланған түзетілген ақпаратты тұтынушыға дейін тарату, оны қолдану жүйе тұтынушыларына координаттық анықтамалардың талап етілетін деңгейге дейінгі дәлдігін арттыруға мүмкіндік береді; Жұмысындағы бұзушылықтар туралы тұтынушыларды уақытында сақтандыру мақсатында спутниктік радионавигациялық жүйелер мониторингі

9 слайд

10 слайд
Жерді қашықтықтан зондтау Ғарыштан алынған ЖҚЗ фотографиялық әдісінің негізгі артықшылықтары :  1) түсірістердің жоғары кеңістіктік қамту ауқымы;  2) жоғары геометриялық және фотометрлік дәлдік;  3) түсірістерді даярлаудың қарапайымдылығы мен арзандылығы;  4) стереобейнелерді құру мүмкіндігі;  5) орталық проекцияны бейнелеу құрылысы, жақсы зерттелген және сыналған өңдеу мен түсіндіру әдістері. ЖҚЗ фотографиялық әдісінің кемшіліктеріне мыналарды жатқызуға болады:  1) мәліметтерді жедел ала алмау;  2) орбитаның төмен биіктігі мен борттағы үлдірдің шектеулі қоры салдарынан жер серігі жұмысының қысқа мерзімі (1 айға дейін);  3) ақпаратты баламалық түрде беру.

10 слайд

11 слайд
Аэроәдіс  Аэроәдіс - жер аумағының ұшу аппараттары арқылы зерттеу әдісі. Физикалық-географиялық аэросуреттерді алу үшін олар түрлерге бөлінеді. Жерді қашықтықтан зондтау-жер бетін әр түрлі түсіруші құрал жабдықтармен жабдықталған әуелік және ғарыштық құрылғылармен бақылау.

11 слайд

12 слайд
Аэрофототүсірістердің әдістері  Берілген жерді түсіргенде, антенналық камераның линзасының оптикалық осі қатаң тік немесе көлбеу орналасуды алады. Бұл жағдайда аэроғарыштықтүсірілім тиісінше жоспарлы немесе перспективалы деп аталады. Айналмалы линзамен цилиндрлік бетті суретке түсіруге болады. Мұндай зерттеу панорамалық деп аталады.  Жалпы алғанда, аэрофототүсірілім бір линзалы камерамен орындалады, бірақ суреттің аумағын көбейту керек болса, көпмақсатты әуе камералары қолданылады .  Сонымен қатар, суреттерді белгілі бір бағытта немесе аймақта жүзеге асыруға болады. Бұл жағдайда аэрофототүсірілім маршрут немесе аймақ деп аталады.

12 слайд

13 слайд
Аэротүсіру  Фототүсірілім кезіндегі аэрофототүсірілім кезінде базаның жылжымалы болуына байланысты объективтік дизайн орталығы және аэрофототүсірілім жазықтығы өздігінен орын алады. Кескіннің қабылданған координат жүйесіне қатысты кеңістіктік позициясын анықтайтын мәндер кескіннің сыртқы бағдары элементтері деп аталады. Бұл жобалау орталығының үш сызықтық координаты x s , y s , z s және координаттардың үш осі айналасында кескін айналуын анықтайтын үш бұрыш.  Спутниктік позициялау технологиясының дамуына байланысты GPS және ГЛОНАСС жүйесі жақында аэрофототүсірілімде танымал болды (нәтижелерді өңдеуді жеңілдету мақсатында)

13 слайд

14 слайд
Ғарыштық әдіс  Ғарыштық әдіс- географиялық зерттеу әдісі 1960 жылы алғаш рет метеорлогиялық спутник ұшырылып алғаш рет космостық сурет алғаннан кейін, тың серпіліс алды. Жәнеде қайта даму үдерісінде болды. Бұл арқылы адамзат баласы географиялық қабаттар, заңдылықтар, компоненттік ерекшеліктері туралы анық біле бастады.

14 слайд

15 слайд

15 слайд

16 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!

16 слайд