Кассадағы ұлттық және шетел валютасы операцияларының есебі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Кассадағы ұлттық және шетел валютасы
операцияларының есебіМ. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
мемлекеттік университетінің колледжі
Шымкент, 2019ж. Орындаған: Камардинов Е.К.
Топтар: ЕАн 17-1к
АЖн-16-4к
1 слайд
Кассадағы ұлттық және шетел валютасы операцияларының есебіМ. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің колледжі Шымкент, 2019ж. Орындаған: Камардинов Е.К. Топтар: ЕАн 17-1к АЖн-16-4к
2 слайд
Кассадағы ұлттық және шетел валютасы
операцияларының есебі
2 слайд
Кассадағы ұлттық және шетел валютасы операцияларының есебі
3 слайд
Кассалық жұмыстың дұрыс ұйымдастырылуы мен
есептің дұрыс жүргізілуі және уақытылы есеп беруді
жүзеге асыру үшін материалды жауапты тұлғаға
жауаптылық бекітіледі:
3 слайд
Кассалық жұмыстың дұрыс ұйымдастырылуы мен есептің дұрыс жүргізілуі және уақытылы есеп беруді жүзеге асыру үшін материалды жауапты тұлғаға жауаптылық бекітіледі:
4 слайд
Қаржылық халықаралық есеп стандарты № 7
•
«Ақша қаражатының қозғаласы туралы есеп»
ҚХЕС/IAS 7 бухгалтерлік есеп стандартында ақшалай
қаражат - кассадағы және банктегі шоттардағы қолма-
қол ақша ретінде анықталады.
•
Ақша қаражаты қозғаласы – олардың операциялық,
инвестициялық және қаржылық қызметінің нәтижесіндегі
түсімімен жұмсалуы.
•
«Ақша қаражатының қозғаласы туралы есеп»
ҚХЕС/IAS 7 сәйкес, ақша қаражатына қолма-қол
ақшамен талап етілгенге дейінгі салымдар кіреді.
•
Кассадағы ақша қаражатын сақтау, жұмсау және
есептеу тәртібі есеп саясатына сәйкес шаруашылық
жүргізуші субъектінің дербес жасайтын кассалық
операцияларды жүргізу ережелерінде белгіленген.
4 слайд
Қаржылық халықаралық есеп стандарты № 7 • «Ақша қаражатының қозғаласы туралы есеп» ҚХЕС/IAS 7 бухгалтерлік есеп стандартында ақшалай қаражат - кассадағы және банктегі шоттардағы қолма- қол ақша ретінде анықталады. • Ақша қаражаты қозғаласы – олардың операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметінің нәтижесіндегі түсімімен жұмсалуы. • «Ақша қаражатының қозғаласы туралы есеп» ҚХЕС/IAS 7 сәйкес, ақша қаражатына қолма-қол ақшамен талап етілгенге дейінгі салымдар кіреді. • Кассадағы ақша қаражатын сақтау, жұмсау және есептеу тәртібі есеп саясатына сәйкес шаруашылық жүргізуші субъектінің дербес жасайтын кассалық операцияларды жүргізу ережелерінде белгіленген.
5 слайд
•
Касса – бұл ақша сақталуын қамтамасыз ететін арнайы жабдықталған бөлме.
Операция жүргізілетін уақытта есіктер ішкі жағынан жабылады, сейфтің және
темір шкафтың кілтері кассирде сақталады, ал кілттердің көшірмелері мөрленген
пакетте кәсіпорын басшысында болады.
•
Қабылдаған құндылықтардың сақталуы үшін материалдық толық жауапкершілік
көтеретін кассир кассалық операцияларды жүргізеді.
•
Кассирді – жұмысқа тағайындау туралы бұйрық шыққаннан кейін басшы
оны кассалық операцияларды жүргізу тәртібімен таныстыруға міндетті және
толық жеке жауапкершілік жайлы шарт жасасады.
•
Кәсіпорындар өздерінің есепшоттарынан қолма-қол ақша алады, бұл
мақсаттар үшін оларға банк чектік кітапша береді. Субъект чек жаза отырып,
онда талап етілетін соманың тағайындалуын (еңбекақы төлеуге, жәрдемақыға
және шаруашылық шығындарына және т.б.) көрсетуге міндетті. Қолма – қол ақша
алу үшін субъект банкке алдын ала талап етілген сомаға тапсырыс жолдайды.
5 слайд
• Касса – бұл ақша сақталуын қамтамасыз ететін арнайы жабдықталған бөлме. Операция жүргізілетін уақытта есіктер ішкі жағынан жабылады, сейфтің және темір шкафтың кілтері кассирде сақталады, ал кілттердің көшірмелері мөрленген пакетте кәсіпорын басшысында болады. • Қабылдаған құндылықтардың сақталуы үшін материалдық толық жауапкершілік көтеретін кассир кассалық операцияларды жүргізеді. • Кассирді – жұмысқа тағайындау туралы бұйрық шыққаннан кейін басшы оны кассалық операцияларды жүргізу тәртібімен таныстыруға міндетті және толық жеке жауапкершілік жайлы шарт жасасады. • Кәсіпорындар өздерінің есепшоттарынан қолма-қол ақша алады, бұл мақсаттар үшін оларға банк чектік кітапша береді. Субъект чек жаза отырып, онда талап етілетін соманың тағайындалуын (еңбекақы төлеуге, жәрдемақыға және шаруашылық шығындарына және т.б.) көрсетуге міндетті. Қолма – қол ақша алу үшін субъект банкке алдын ала талап етілген сомаға тапсырыс жолдайды.
6 слайд
Кассалық операцияларды құжаттық рәсімдеу
Кассалық кіріс ордері (ф. № КО-1)
•
Кассалық операциялар қолма-қол ақша қабылдаған соң бас бухгалтер қол қойған
кассалық кіріс ордерімен (ККО) (ф. № КО-1) ресімделеді. Кассалық кіріс ордерін
бухгалтерия қызметкері бір данамен жазады, оған бас бухгалтер және кассир қол
қояды, кассирдің мөрімен куәландырады, кассалық кіріс және шығыс құжаттар
тіркеу журналында тіркеледі және ақша тапсырушының қолына түбіртекті беріледі,
ал ордер кассада қалада.
6 слайд
Кассалық операцияларды құжаттық рәсімдеу Кассалық кіріс ордері (ф. № КО-1) • Кассалық операциялар қолма-қол ақша қабылдаған соң бас бухгалтер қол қойған кассалық кіріс ордерімен (ККО) (ф. № КО-1) ресімделеді. Кассалық кіріс ордерін бухгалтерия қызметкері бір данамен жазады, оған бас бухгалтер және кассир қол қояды, кассирдің мөрімен куәландырады, кассалық кіріс және шығыс құжаттар тіркеу журналында тіркеледі және ақша тапсырушының қолына түбіртекті беріледі, ал ордер кассада қалада.
7 слайд
Кассалық шығыс ордері (ф. №КО-2)
•
Қолма-қол ақша берумен байланысты операциялар кассалық шығыс
ордерімен (КШО) (ф. №КО-2) немесе басқа құжатармен (төлем тізімдемесі,
ақша беру туралы өтініш) және фискалды жады бар бақылау – кассалық
аппараттар арқылы жүргізіледі. Бухгалтерия қызметкері бір данамен жазады,
оған бас бухгалтер мен ұйым басшысы қол қояды, кассалық кіріс және шығыс
құжаттар тіркеу журналында тіркеледі. Ақша беру туралы құжаттарға басшы
және бас бухгалтер қол қояды.
7 слайд
Кассалық шығыс ордері (ф. №КО-2) • Қолма-қол ақша берумен байланысты операциялар кассалық шығыс ордерімен (КШО) (ф. №КО-2) немесе басқа құжатармен (төлем тізімдемесі, ақша беру туралы өтініш) және фискалды жады бар бақылау – кассалық аппараттар арқылы жүргізіледі. Бухгалтерия қызметкері бір данамен жазады, оған бас бухгалтер мен ұйым басшысы қол қояды, кассалық кіріс және шығыс құжаттар тіркеу журналында тіркеледі. Ақша беру туралы құжаттарға басшы және бас бухгалтер қол қояды.
8 слайд
Кіріс және шығыс құралдарды тіркеу журналы (ф. № КО-3)
•
ККО, КШО және оларды ауыстыратын құжаттар сиямен немесе шарикті қаламмен
(қызыл мен жасыл түстен басқасымен) анық, түсініктті толтырылуға тиісті, не
болмаса компьютерде басылады. Бұл құжаттардың түзетілген жері, түзетуі болмау
керек. ККО, КШО-ларында оны жасау үшін негіз көрсетіледі және оларға
тіркелетін құжаттар аталады. ККО, КШО кассаға тапсырылуға дейін бухгалтерияда
кіріс және шығыс құралдарды тіркеу журналында (ф.№КО-3) тіркеледі.
8 слайд
Кіріс және шығыс құралдарды тіркеу журналы (ф. № КО-3) • ККО, КШО және оларды ауыстыратын құжаттар сиямен немесе шарикті қаламмен (қызыл мен жасыл түстен басқасымен) анық, түсініктті толтырылуға тиісті, не болмаса компьютерде басылады. Бұл құжаттардың түзетілген жері, түзетуі болмау керек. ККО, КШО-ларында оны жасау үшін негіз көрсетіледі және оларға тіркелетін құжаттар аталады. ККО, КШО кассаға тапсырылуға дейін бухгалтерияда кіріс және шығыс құралдарды тіркеу журналында (ф.№КО-3) тіркеледі.
9 слайд
9 слайд
10 слайд
Кассалық кітап (№КО-4 ф.)
•
Түсу мен жұмсау бойынша барлық операцияларды кассир 1 жылға ашылатын
(№КО-4 ф.) кассалық кітапқа жазады. Оны ашқан кезде кітаптың барлық
парақтары нөмерленіп, жіппен қайымдалуы тиіс және парақтардың жалпы
саны кассалық кітаптың соңғы бетінде көрсетілуі тиіс. Кітап мөрмен
мөрленіп, бас бухгалтер мен басшының қолдарымен бекітіледі.
10 слайд
Кассалық кітап (№КО-4 ф.) • Түсу мен жұмсау бойынша барлық операцияларды кассир 1 жылға ашылатын (№КО-4 ф.) кассалық кітапқа жазады. Оны ашқан кезде кітаптың барлық парақтары нөмерленіп, жіппен қайымдалуы тиіс және парақтардың жалпы саны кассалық кітаптың соңғы бетінде көрсетілуі тиіс. Кітап мөрмен мөрленіп, бас бухгалтер мен басшының қолдарымен бекітіледі.
11 слайд
11 слайд
12 слайд
Төлем ведомосы (ф.№КО-5)
• Егер кәсіпорында жұмысшылар
саны көп болса және жалақы
банкоматпен емес қолма-қол
берілсе, жалақы төлеу үшін
кассир атына кассалық шығыс
ордері толтырып, бас бухгалтер
мен басшының қолы қойылып,
төлем ведомосы ресімделеді.
12 слайд
Төлем ведомосы (ф.№КО-5) • Егер кәсіпорында жұмысшылар саны көп болса және жалақы банкоматпен емес қолма-қол берілсе, жалақы төлеу үшін кассир атына кассалық шығыс ордері толтырып, бас бухгалтер мен басшының қолы қойылып, төлем ведомосы ресімделеді.
13 слайд
•
«Кассир қабылдаған және берген ақшалар кітабы» (ф. № КО-5 )
• Алайда жалақы төлеуді тездету үшін басшы бұйрығымен «қоғамдық
кассирлер» тағайындалып, олардың кассадан ақша алып, өз бөлімшесіне
тізімдеме негізінде ақша төлеуіне болады. Кассир қоғамдық кассирге ақшаны
«Кассир қабылдаған және берген ақшалар кітабын» тіркеу арқылы қолхат
бойынша береді (ф.№КО-5). Бұл кітапты кассир жүргізеді. Ақшаны беру мен
қайтару қол қою арқылы бекітіледі.
13 слайд
• «Кассир қабылдаған және берген ақшалар кітабы» (ф. № КО-5 ) • Алайда жалақы төлеуді тездету үшін басшы бұйрығымен «қоғамдық кассирлер» тағайындалып, олардың кассадан ақша алып, өз бөлімшесіне тізімдеме негізінде ақша төлеуіне болады. Кассир қоғамдық кассирге ақшаны «Кассир қабылдаған және берген ақшалар кітабын» тіркеу арқылы қолхат бойынша береді (ф.№КО-5). Бұл кітапты кассир жүргізеді. Ақшаны беру мен қайтару қол қою арқылы бекітіледі.
14 слайд
Кассалық операциялардың синтетикалық есебі
№ Шаруашылық операцияларының мазм ұн ы Дебет Кредит
1 2 3 4
1 Банктегі есептшоты кассаға түскен ақша қаражаты (еңбекақы
беруге, шаруашылық шығындары және т.б.) 1010 1030
2 Тапсырыс берушілерден, с атып алушылардан , көрсеткен қызмет,
өнім үшін кассаға түскен қолма қол ақша 1010 1210
3 Өнім өткізіп, қолма-қол есеп айырысудан (өткізуден түскен,
жұмыстан, көрсеткен қызметтен) түсім 1010 6010
4 Өткізілген негізгі құралдар, МЕА құнды қағаздар үшін төленген
түсім 1010 6210
5 Жолда деп саналатын ақшалай қаражат кассаға түсті 1010 1030
6 Жұмсалған есеп берілетін сома кассаға қайтарылды 1010 1250
7 Банктен қысқа мерзімді қарыз қолма-қол ақшамен алынды 1010 3010
8 Алдағы кезеңдер табысы шотына әртүрлі төлемдер кассаға түсті
(жалға беру ақысы және т.б.) 1010 3520
9 Түгендеу кезінде анықталып, кіріске алынған кассадағы ақшаның
артық шығуы 1010 6280
10 Жабдықтағаны орындалған қызмет үшін аванс түскенде 1010 3510
11 Еншілес серіктестіктерден (тәуелді, бірлесіп бақылана-тын)
қайтқан берешектер 1010 1220 ,
1230Дебет бойынша 1010 шотында кассаға түскен қолма-қол ақша сомасы
14 слайд
Кассалық операциялардың синтетикалық есебі № Шаруашылық операцияларының мазм ұн ы Дебет Кредит 1 2 3 4 1 Банктегі есептшоты кассаға түскен ақша қаражаты (еңбекақы беруге, шаруашылық шығындары және т.б.) 1010 1030 2 Тапсырыс берушілерден, с атып алушылардан , көрсеткен қызмет, өнім үшін кассаға түскен қолма қол ақша 1010 1210 3 Өнім өткізіп, қолма-қол есеп айырысудан (өткізуден түскен, жұмыстан, көрсеткен қызметтен) түсім 1010 6010 4 Өткізілген негізгі құралдар, МЕА құнды қағаздар үшін төленген түсім 1010 6210 5 Жолда деп саналатын ақшалай қаражат кассаға түсті 1010 1030 6 Жұмсалған есеп берілетін сома кассаға қайтарылды 1010 1250 7 Банктен қысқа мерзімді қарыз қолма-қол ақшамен алынды 1010 3010 8 Алдағы кезеңдер табысы шотына әртүрлі төлемдер кассаға түсті (жалға беру ақысы және т.б.) 1010 3520 9 Түгендеу кезінде анықталып, кіріске алынған кассадағы ақшаның артық шығуы 1010 6280 10 Жабдықтағаны орындалған қызмет үшін аванс түскенде 1010 3510 11 Еншілес серіктестіктерден (тәуелді, бірлесіп бақылана-тын) қайтқан берешектер 1010 1220 , 1230Дебет бойынша 1010 шотында кассаға түскен қолма-қол ақша сомасы
15 слайд
№ Шаруашылық операцияларының мазм ұн ы Дебет Кредит
1 2 3 4
1 Қолма-қол ақша төленген НҚ, МЕА сатып алынды және кіріске
алынды 2410
2730 1010
2 Кассадан есепшотқа ақшалай қаражат тапсырылды 1030 1010
3 Кассадан еңбекақы, зейнетақы, жәрдемақы берілді 3350 1010
4 Қолма-қол ақша төленген, өнімді тиеу мен өткізу шығындары 7110 1010
5 Қолма-қол есеп айырысумен алынған акциялар, облигациялар 1130 1010
6 Жабдықтаушылардың шоттарына кассадан қолма-қол ақша
төлеу 3311 1010
7 Кассадан есеп берілетін ақша берілді 1251 1010
8 Жалға қолма-қол ақшамен төленгенде 3360 1010
9 ТМҚ жабдықталған, орындалған жұмыспен көрсетілген қызмет
үшін берілген аванстар сомасы 1610 1010
10 Қарыздарды (қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді) жеке және заңды
тұлғаларға кассадан қолма-қол ақшамен қайтыру 3020 1010
11 Алынған аванстың қайтарылуы 3510 1010
12 Түгендеу кезінде анықталған кассадағы ақша қаражатының кем
шығуы 1280 1010
13 Анықталған кем шығу кінәліге қойылады 1252 1280
14 Кінәлі кем шығуды өтеді 1010 1252
15 Егер кінәлі табылмаса немесе сот өндіруден бас тартса 7470 1280
16 Түсім банкке инкассатор арқылы тапсырылады 1020 10101010 шотының кредиті бойынша кассадан төленген ақша қаражатының сомасы
15 слайд
№ Шаруашылық операцияларының мазм ұн ы Дебет Кредит 1 2 3 4 1 Қолма-қол ақша төленген НҚ, МЕА сатып алынды және кіріске алынды 2410 2730 1010 2 Кассадан есепшотқа ақшалай қаражат тапсырылды 1030 1010 3 Кассадан еңбекақы, зейнетақы, жәрдемақы берілді 3350 1010 4 Қолма-қол ақша төленген, өнімді тиеу мен өткізу шығындары 7110 1010 5 Қолма-қол есеп айырысумен алынған акциялар, облигациялар 1130 1010 6 Жабдықтаушылардың шоттарына кассадан қолма-қол ақша төлеу 3311 1010 7 Кассадан есеп берілетін ақша берілді 1251 1010 8 Жалға қолма-қол ақшамен төленгенде 3360 1010 9 ТМҚ жабдықталған, орындалған жұмыспен көрсетілген қызмет үшін берілген аванстар сомасы 1610 1010 10 Қарыздарды (қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді) жеке және заңды тұлғаларға кассадан қолма-қол ақшамен қайтыру 3020 1010 11 Алынған аванстың қайтарылуы 3510 1010 12 Түгендеу кезінде анықталған кассадағы ақша қаражатының кем шығуы 1280 1010 13 Анықталған кем шығу кінәліге қойылады 1252 1280 14 Кінәлі кем шығуды өтеді 1010 1252 15 Егер кінәлі табылмаса немесе сот өндіруден бас тартса 7470 1280 16 Түсім банкке инкассатор арқылы тапсырылады 1020 10101010 шотының кредиті бойынша кассадан төленген ақша қаражатының сомасы
16 слайд
Клиенттерге кассалық операциялары
бойынша қызмет көрсету және қолма – қол
ақшаны өңдеу үшін банктерде мынадай
бөлімшелер болуы тиіс:
16 слайд
Клиенттерге кассалық операциялары бойынша қызмет көрсету және қолма – қол ақшаны өңдеу үшін банктерде мынадай бөлімшелер болуы тиіс:
17 слайд
17 слайд