"Көшпелілер мәдениеті" тарауы бойынша НӘТИЖЕ САБАҚ

1 слайд
«ГАГАРИН АТЫНДАҒЫ № 34 ЖОББМ»КММ САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: «НӘТИЖЕ САБАҚ» СЫНЫП: 5 ПӘНІ: ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН ӘДЕБИЕТІ (Т 2) МҰҒАЛІМ: АБДИРАЙМОВА Г.С. • ШЫМКЕНТ ҚАЛАСЫ, 2023ЖЫЛ

2 слайд
С А Б А Қ Т Ы Ң О Қ У М А Қ С А Т Т А Р Ы :5.3.6.1 тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру 5.5.1.2 лексикалық мағынасы жағынан заттың түрін, түсін сапасын білдіретін сын есімдерді ажырата білу, жазба, ауызша жұмыстарда қолдану

3 слайд
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒЫМДЫ АХУАЛ ҚАЛЫПТАСТЫРУ КҮННЕН, ЖЕРДЕН НӘР АЛҒАН БІЗ – ӨМІРДІҢ ГҮЛІМІЗ. БҮГІНГІ КҮННІҢ СӘТІНДЕ СӘТТІ БОЛСЫН КҮНІМІЗ!

4 слайд
ҮЙ ТАПСЫРМАСЫН ТЕКСЕРУ, СҰРАУ «ЫСТЫҚ ОРЫНДЫҚ» ӘДІСІ АРҚЫЛЫ СҰРАҚТАРҒА ЖАУАП БЕРУ 1. ЕСІМДІК ДЕГЕНІМІЗ НЕ?ЕСІМДІК МАҒЫНАСЫНА ҚАРАЙ НЕШЕГЕ БӨЛІНЕДІ? 2. ҚАЗАҚ ЖЕРІНЕН НЕШЕ АЛТЫН АДАМ ТАБЫЛДЫ? 3. ЖАУЫНГЕР САҚТАР ЖАЙЛЫ ТАРИХШЫЛАР НЕ АЙТАДЫ? 4. АЛТЫН АДАМ ҚАЙ ЗАМАННЫҢ ЕСКЕРТКІШІ? 5. САҚ ПАТШАЙЫМЫНЫҢ ЕСІМІ ЕЖЕЛГІ ЖАЗБАЛАРДА ҚАЛАЙ КӨРСЕТІЛГЕН? 6.ТОМИРИСТІҢ АТЫ ТАРИХТА ҚАЛАЙ ҚАЛДЫ?

5 слайд
1-ТАПСЫРМА. ЖАЗЫЛЫМ. «БИНГО» ОЙЫНЫ. КІМ ТОРДЫ ТЕЗ ТОЛТЫРАДЫ?ӘР ТОРҒА ТИІСТІ СӨЗДЕРДІ ЖАЗЫҢДАР. Томирис патшайым Кир патша Алтын адам Сақ жауынгері

6 слайд
2-тапсырма Айтылым. «Оймоншақ» . Шарты: Сынып бес топқа бөлінеді. «Ежелгі көшпелілер мәдениеті» бөлімінде өтілген тақырыптардың бірін таңдап алып,топ өздерінің білгендерін тұтас мәтін түрінде айтып шығуы тиіс.Ол үшін бірінші оқушы сөйлемді бастайды.Қалған балалар бірінен кейін бірі сол ойды ары қарай жалғастырып, тақырып бойынша алған білімдерін көрсетуі тиіс. Сынып ең мәнді әрі дұрыс мәтін құраған топты анықтайды. Тақырыптар: 1.Көшпелілер – жауынгер халық. 2.Тұмар (Томирис) – массагеттердің патшайымы. 3.Алтын адам ескерткіші.

7 слайд
СЫН ЕСІМ - ИМЯ ПРИЛАГАТЕЛЬНОЕ. ИМЕНА ПРИЛАГАТЕЛЬНЫЕ КАК В РУССКОМ, ТАК И В КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ ОБОЗНАЧАЮТ ПРИЗНАКИ ПРЕДМЕТОВ И УПОТРЕБЛЯЮТСЯ ПЕРЕД СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫМИ. НО В ОТЛИЧИЕ ОТ РУССКОГО ЯЗЫКА ИМЯ ПРИЛАГАТЕЛЬНОЕ, СОЧЕТАЯСЬ С СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫМ НЕ ИЗМЕНЯЕТСЯ НИ ПО ПАДЕЖАМ, НИ ПО ЧИСЛАМ, НЕ СОГЛАСУЕТСЯ С СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫМ, А ПРОСТО ПРИМЫКАЕТ К НЕМУ. СЫН ЕСІМ ОТВЕЧАЕТ НА ВОПРОСЫ ҚАНДАЙ? ҚАЙ? КАКОЙ? /АЯ, ОЕ/. СЫН ЕСІМ /ПРИЛАГАТЕЛЬНЫЕ/ ОБОЗНАЧАЕТ РАЗЛИЧНЫЕ ПРИЗНАКИ ПРЕДМЕТОВ: К АЧЕСТВО И ПРИЗНАК ПРЕДМЕТОВ

8 слайд
ПРИМЕРЫ - МЫСАЛДАР 1. ЦВЕТ - ТҮРІ, ТҮСІ АҚ - БЕЛЫЙ, ҚАРА - ЧЕРНЫЙ, ҚЫЗЫЛ - КРАСНЫЙ, САРЫ - ЖЕЛТЫЙ, КӨК - СИНИЙ, ЖАСЫЛ - ЗЕЛЕНЫЙ, СҰРҒЫЛТ - СЕРЫЙ, ҚОҢЫР - КОРИЧНЕВЫЙ, ҚЫЗҒЫЛТ - РОЗОВЫЙ, КӨК СҮР - ЛИЛОВЫЙ, КӨГІЛДІР - ГОЛУБОЙ, ҚЫЗҒЫЛТ КӨК /СИРЕНЬ ТҮКТЕС/ - СИРЕНЕВЫЙ, КҮЛГІН - ФИОЛЕТОВЫЙ, САРҒЫЛТЫМ - БЕЖЕВЫЙ, КҮРЕҢ ҚЫЗЫЛ - БОРДОВЫЙ, ҚЫЗЫЛ ҚОШҚЫЛ /ШИЕ ҚЫЗЫЛ/ - ВИШНЕВЫЙ, ҚЫЗЫЛ САРЫ - ОРАНЖЕВЫЙ, СҰРҒЫЛТ КӨК - СТАЛЬНОЙ. 2. ОБЪЕМ ВЕЛИЧИНА - КӨЛЕМ ҮЛКЕН - БОЛЬШОЙ, КІШКЕНТАЙ - МАЛЕНЬКИЙ, КЕҢ - ШИРОКИЙ, ТАР - УЗКИЙ, БИІК - ВЫСОКИЙ, ҚЫСҚА - КОРОТКИЙ, ТЕРЕҢ - ГЛУБОКИЙ, ТАЙЫЗ - МЕЛКИЙ. 3. ХАРАКТЕР ИЛИ СВОЙСТВО - МІНЕЗ ЖУАС - СМИРНЫЙ, ТЕНТЕК - ОЗОРНОЙ, ЖАЛҚАУ - ЛЕНИВЫЙ, ҚАТТЫ - ТВЕРДЫЙ, ЖҰМСАҚ - МЯГКИЙ, КҮЛКІЛІ - СМЕШНОЙ, БАЙСАЛДЫ - СЕРЕЗНЫЙ, АДАМ - ЧЕСТНЫЙ, АРАМ - НЕЧЕСТНЫЙ, ӨТІРІКШІ – ВРУН, АҚЫЛСЫЗ - ГЛУПЫЙ, ҚУ - ХИТРЫЙ. 4. ВКУС - ДӘМІ АЩЫ – ГОРЬКИЙ, ТӘТТІ - СЛАДКИЙ, ДӘМДІ - ВКУСНЫЙ, ДӘМСІЗ - БЕЗВКУСНЫЙ, ТҰЩЫ - ПРЕСНЫЙ, ҚЫШҚЫЛ - КИСЛЫЙ, МАЙЛЫ - ЖИРНЫЙ, ТҰЗДЫ - СОЛЕНЫЙ. 5. ФОРМА - ФОРМАСЫ ДОМАЛАҚ - КРУГЛЫЙ, ЖАЛПАҚ - ПЛОСКИЙ, ТОМПАҚ - ВЫПУКЛЫЙ, ҚИСЫҚ - КРИВОЙ, ТҰЗУ - РОЗОВЫЙ, СТРОЙНЫЙ, СОПАҚ - ПРОДОЛГОВАТЫЙ, ҚЫРЛЫ - ГРАНЕНЫЙ.

9 слайд
В КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ СЫН ЕСІМДЕР ДЕЛЯТСЯ НА САПАЛЫҚ /КАЧЕСТВЕННЫЕ/ - ҚЫЗЫЛ /КРАСНЫЙ/, ЖАҢА /НОВЫЙ/, АЩЫ /ГОРЬКИЙ/ ҚАТЫСТЫҚ /ОТНОСИТЕЛЬНЫЕ/ - ВЫРАЖАЮЩИЕ ПРИЗНАКИ, ПРИПИСЫВАЕМЫЕ ПРЕДМЕТАМИ ПО ПРИНАДЛЕЖНОСТИ, МЕСТОНАХОЖДЕНИЮ. НАПРИМЕР: ҚАРЛЫ ТАУ /СНЕЖНАЯ ГОРА/, ЖАЗҒЫ КҮН /ЛЕТНИЙ ДЕНЬ/, КҮЗГІ ЖАУЫН /ОСЕННИЙ ДОЖДЬ/, ҒЫЛЫМИ ЕҢБЕК /НАУЧНЫЙ ТРУД/.

10 слайд
СЕРГІТУ СӘТІ. СӨЗЖҰМБАҚ ШЕШІП КӨРЕЙІК…         1. К и р           2. К Ө з         3. П а т Ш а й ы м         4. П а т ш а     5. Ә ш Е к е й       6. С і Л т е у       7. Е с І к           8. К ү Л - О б а       9. С Е м с е р 10 Т ұ м а Р        1.Пар сылардың патшасы кім? 2. «Глаза» сөзінің қазақша аудармасы қалай? 3. Тұмар кім? 4. Кир кім? 5. «Алтын адамның» жанынан 4 000-нан а са не табылды? 6. Анау, мынау, сол, бұл қандай есімдіктер? 7. Әлемді елең еткізген, біртума ескерткіш «Алтын адам» қай қорғаннан табылған? 8.Алтын құмыра қай қорғаннан табылған? 9.Томирис 6 жасында қолына ақинақ- қысқа не алып, соғыс өнеріне жаттыға бастаған? 10.Томирис патшайымның (ж.ж.с.д.570-520)есімі ежелгі жазбаларда кім деп көрсетілген?

11 слайд
ЖАУАБЫ         1. К и р           2. К Ө з         3. П а т Ш а й ы м         4. П а т ш а     5. Ә ш Е к е й       6. С і Л т е у       7. Е с І к           8. К ү Л - О б а       9. С Е м с е р 10 Т ұ м а Р        1.Пар сылардың патшасы кім? 2. «Глаза» сөзінің қазақша аудармасы қалай? 3. Тұмар кім? 4. Кир кім? 5. «Алтын адамның» жанынан 4 000-нан а са не табылды? 6. Анау, мынау, сол, бұл қандай есімдіктер? 7. Әлемді елең еткізген, біртума ескерткіш «Алтын адам» қай қорғаннан табылған? 8.Алтын құмыра қай қорғаннан табылған? 9.Томирис 6 жасында қолына ақинақ- қысқа не алып, соғыс өнеріне жаттыға бастаған? 10.Тұмар патшайымның (ж.ж.с.д.570-520)есімі ежелгі жазбаларда кім деп көрсетілген?

12 слайд
АУДАРМА ЖҰМЫСЫ. МӘТІНДІ ҚАЗАҚ ТІЛІНЕ АУДАРЫҢДАР

13 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ. « АЯҚТА ЛМАҒАН СӨЙЛЕМ» ӘДІСІ. Жеке жұмыс: - бүгінгі сабақта мен....түсіндім, ...білдім, ....көзімді жеткіздім. - бүгін сабақта қуантқаны..... - мен өзімді.....үшін мақтар едім. - маған ерекше ұнағаны..... - сабақтан соң маған........келді - бүгін маған..........сәті түсті. - қызықты болғаны..... - ......қиындық тудырды.   - менің түсінгенім..... - енді мен......аламын.

14 слайд
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА: ЕРЕЖЕЛЕРДІ ҚАЙТАЛАУ