логопедиялық уқалау

1 слайд
Мырзатаева Гүлзинат 2018ж

2 слайд
* Мақсаты:Логопедиялық массаж туралы түсінік беру,міндетін,мақсатын,түрін атап өту.Зонд түрлерімен таныстырып,қызметін көрсету.Сөйлеу тілінде бұзылысы бар баланың тіліне уқалау жасау,артикуляциялық бұлшық ет тонусын қалыптастыру.Тілдің иілгіштігн,икемділігін арттыру. * Қолданылатын құралдар:Уқалау майы,бинт,зонд құралдары,стерильді қолғап.

3 слайд
• Емдеу-сауықтыру мен түзету-дамыту шараларының бір бөлігі.Сөйлеу тілінде ауыр бұзылыстары бар балаларға педагогикалық- коррекциялық әсер ету барысында қолданылатын әдіс-тәсілдердің бірі. • Перифериялық сөйлеу тіл аппаратының қан тамырлары мен тканьдерінің,бұлшық еттердің,нервтердің жағдайын механикалық әсермен өзгертетін белсенді әдіс.Тіл мүкістігі бар адамдардың сөйлеу тілінің дыбысталуы мен эмоционалдық жағын қалыптандыруда әсер ететін логопедиялық техниканың бірі..• Емдеу-сауықтыру мен түзету-дамыту шараларының бір бөлігі.Сөйлеу тілінде ауыр бұзылыстары бар балаларға педагогикалық- коррекциялық әсер ету барысында қолданылатын әдіс-тәсілдердің бірі. • Перифериялық сөйлеу тіл аппаратының қан тамырлары мен тканьдерінің,бұлшық еттердің,нервтердің жағдайын механикалық әсермен өзгертетін белсенді әдіс.Тіл мүкістігі бар адамдардың сөйлеу тілінің дыбысталуы мен эмоционалдық жағын қалыптандыруда әсер ететін логопедиялық техниканың бірі..

4 слайд
• Логопедиялық уқалау -сөйлеу тілінде кемістігі бар балаларды,ересектерді кешенді медициналық-педагогикалық оңалтуда қолданылады.Уқалау сөйлеу тілінде мынадай бұзылыстар анықталған жағдайда жүргізіледі:дизартрия,ринолалия,тұтығу және дауысы бұзылғанда.Жалпы түзету педагогикасында бұлшық еттер тонусы бұзылған барлық жағдайда қолданылады.. • Логопедиялық уқалау -сөйлеу тіл бұзылыстарын түзетуге бағытталған кешенді психологиялық-педагогикалық жұмыстың бөлігі.Оны түзету жұмыстарының барлық кезеңдерінде қолданылуға болады,дегенмен жұмыстың бастапқы кезеңінде қолданған маңызды.Уқалау логопедиялық жұмыстың нәтижелі болуына жағдай туғызды.Артикуляциялық бұзылыстарды жоюда логопедиялық уқалау енжар,енжар-белсенді және белсенді артикуляциялық жаттығулармен бірге жүргізіледі.Сөйлеу тынысын,дауысты қалыптастыруда,эмоционалдық жағдайды жақсартуда дәстүрлі логопедиялық жаттығулар мен босаңсыту жаттығуларында қолданылады.• Логопедиялық уқалау -сөйлеу тілінде кемістігі бар балаларды,ересектерді кешенді медициналық-педагогикалық оңалтуда қолданылады.Уқалау сөйлеу тілінде мынадай бұзылыстар анықталған жағдайда жүргізіледі:дизартрия,ринолалия,тұтығу және дауысы бұзылғанда.Жалпы түзету педагогикасында бұлшық еттер тонусы бұзылған барлық жағдайда қолданылады.. • Логопедиялық уқалау -сөйлеу тіл бұзылыстарын түзетуге бағытталған кешенді психологиялық-педагогикалық жұмыстың бөлігі.Оны түзету жұмыстарының барлық кезеңдерінде қолданылуға болады,дегенмен жұмыстың бастапқы кезеңінде қолданған маңызды.Уқалау логопедиялық жұмыстың нәтижелі болуына жағдай туғызды.Артикуляциялық бұзылыстарды жоюда логопедиялық уқалау енжар,енжар-белсенді және белсенді артикуляциялық жаттығулармен бірге жүргізіледі.Сөйлеу тынысын,дауысты қалыптастыруда,эмоционалдық жағдайды жақсартуда дәстүрлі логопедиялық жаттығулар мен босаңсыту жаттығуларында қолданылады.

5 слайд
• Жалпы ым және артикуляция мускулатурасының бұлшық еттер тонусын қалыптандыру: • Артикуляциялық аппарат бұлшық еттерінің парез және сал болуын азайту; • Сөйлеу тіл аппаратының патологиялық қимыл-қозғалысын төмендету.(синкезия гиперкинез тырысулар және т.б.). • Пропроцептикалық сезімін ынталандыру; • Артикуляциялық қозғалыстың көлемін және амплитудасын үлкейту. • Перифериялық артикуляциялық аппараттың тартылу белсенділігі төмен бұлшық еттерін белсендіру • Артикуляция мүшелерінің ырықты қимылдарын қалыптастыру.• Жалпы ым және артикуляция мускулатурасының бұлшық еттер тонусын қалыптандыру: • Артикуляциялық аппарат бұлшық еттерінің парез және сал болуын азайту; • Сөйлеу тіл аппаратының патологиялық қимыл-қозғалысын төмендету.(синкезия гиперкинез тырысулар және т.б.). • Пропроцептикалық сезімін ынталандыру; • Артикуляциялық қозғалыстың көлемін және амплитудасын үлкейту. • Перифериялық артикуляциялық аппараттың тартылу белсенділігі төмен бұлшық еттерін белсендіру • Артикуляция мүшелерінің ырықты қимылдарын қалыптастыру.

6 слайд
• Классикалық • Нүктелік • Аппараттық(құралдармен) Қолмен классикалық уқалаудың негізгі тәсілдері:сипалау,сылау,жұмсарту,дірілдету. Сипалауда-уқалаушының саусақтары бостау өзара бір-біріне жабысқан күйінде бір тегістікке орналасып әр бағытта қимылдар жасайды.Уқалаудың әрбір сеансы сипалаумен басталып,сипалаумен аяқталады.Сипалауды жәйлап және бір қалыпты жүргізеді.Сипалаудың қосалқы түрі- қысқыштәріздес(шымшылау)Қысқыш тәрізді қосылған 1-2-3 немесе 1-2 саусақтармен орындайды.Логопедияда артикуляциялық органдарға тілге,еріндерге жасалады.• Классикалық • Нүктелік • Аппараттық(құралдармен) Қолмен классикалық уқалаудың негізгі тәсілдері:сипалау,сылау,жұмсарту,дірілдету. Сипалауда-уқалаушының саусақтары бостау өзара бір-біріне жабысқан күйінде бір тегістікке орналасып әр бағытта қимылдар жасайды.Уқалаудың әрбір сеансы сипалаумен басталып,сипалаумен аяқталады.Сипалауды жәйлап және бір қалыпты жүргізеді.Сипалаудың қосалқы түрі- қысқыштәріздес(шымшылау)Қысқыш тәрізді қосылған 1-2-3 немесе 1-2 саусақтармен орындайды.Логопедияда артикуляциялық органдарға тілге,еріндерге жасалады.

7 слайд
• Сылау сипалауға қарағанда күшпен басу қолданылады.Қол терінің бетімен сырғанамайды,оны орнынан қозғалтады.Сылау саусақтардың соңғы фалангаларымен немесе бүгілген саусақтардың сырт жағымен жасалады.Бұл тәсіл бірнеше бағытта жүргізіледі.Осыдан сылаудың негізгі түрлерінің атаулары шыққан:түзусызық,айнала,шиыршық. • Артикуляциялық аппаратты уқалауда саусақтардың 1-2 фалангаларымен жасалатын,қысқыштәріздес сылау қолданылады. • Жұмсарту-уқалаушы қол 2-3фазаны орындайтын тәсіл:фиксация,уқалайтын аймақты ұстап алу,басу,қысу,жаю,жаншу. • Созу-жұмсартудың бір түрі.Екі қолмен жасалады.Уқалайтын беткейді айқындап алып,бірнеше саусақтармен теріні бір- бірінен жылжытып,қысқа ырғақты қозғалыстар жасайды.• Сылау сипалауға қарағанда күшпен басу қолданылады.Қол терінің бетімен сырғанамайды,оны орнынан қозғалтады.Сылау саусақтардың соңғы фалангаларымен немесе бүгілген саусақтардың сырт жағымен жасалады.Бұл тәсіл бірнеше бағытта жүргізіледі.Осыдан сылаудың негізгі түрлерінің атаулары шыққан:түзусызық,айнала,шиыршық. • Артикуляциялық аппаратты уқалауда саусақтардың 1-2 фалангаларымен жасалатын,қысқыштәріздес сылау қолданылады. • Жұмсарту-уқалаушы қол 2-3фазаны орындайтын тәсіл:фиксация,уқалайтын аймақты ұстап алу,басу,қысу,жаю,жаншу. • Созу-жұмсартудың бір түрі.Екі қолмен жасалады.Уқалайтын беткейді айқындап алып,бірнеше саусақтармен теріні бір- бірінен жылжытып,қысқа ырғақты қозғалыстар жасайды.

8 слайд
Ұзына бойы сипалау Көлденеңінен сипалау Иректеп сипалау Дөңгелетіп сипалау Ерін бұлшық еттерін ширатудағы уқалау 1.Үстіңгі еріннің ортасынан ауыздың шетіне дейін 2.Астыңғы еріннің ортасынан ауыздың шетіне дейін 3.Еріндердің шетінен ортасына дейін Сегментарлы-рефлекторлық уқалау(бет бұлшық еттерін) 1.Маңдайдың ортасынан самайларға қарай 2.Маңдайдың ортасынан құлақ қабыршақтарына қарай

9 слайд
3.Қастардың латеральды шетінен шаштарға қарай 4.Қастардың медиальды шетінен көз ұясы бойымен көздердің ішкі бұрыштарына қарай 5.Мұрынның үстінен құлақ қабыршақтарына қарай 6.Мұрынның желбезектерінен құлақ қабыршақтарынан қарай 7.Үстіңгі еріннің ортасынан құлақ қабыршақтарына қарай 8.Үстіңгі еріннің ортасынан иекке қарай 9.Мұрын желбезектерінен мұрын-ерін бүкпелерінің бойымен ауыздың шеттеріне қарай 10.Иектің ортасынан құлақ қабыршақтарына қарай3.Қастардың латеральды шетінен шаштарға қарай 4.Қастардың медиальды шетінен көз ұясы бойымен көздердің ішкі бұрыштарына қарай 5.Мұрынның үстінен құлақ қабыршақтарына қарай 6.Мұрынның желбезектерінен құлақ қабыршақтарынан қарай 7.Үстіңгі еріннің ортасынан құлақ қабыршақтарына қарай 8.Үстіңгі еріннің ортасынан иекке қарай 9.Мұрын желбезектерінен мұрын-ерін бүкпелерінің бойымен ауыздың шеттеріне қарай 10.Иектің ортасынан құлақ қабыршақтарына қарай

10 слайд
• Логопедтің немесе баланың терісінің іріңдеуі • Уқалау жасайтын аймақтағы гематомалар • Туберкулездің ашық формасы • Қан мен капилляр аурулары • Квинке ісігі,қышыма • Қатерлі ісік аурулары • Инфекция түскен жара • Шиқан • Респираторлық аурулар • Баланың гиперсезімдігі • Стоматит,гингивит,герпес • Кез келген соматикалық және инфекциялық аурулар• Логопедтің немесе баланың терісінің іріңдеуі • Уқалау жасайтын аймақтағы гематомалар • Туберкулездің ашық формасы • Қан мен капилляр аурулары • Квинке ісігі,қышыма • Қатерлі ісік аурулары • Инфекция түскен жара • Шиқан • Респираторлық аурулар • Баланың гиперсезімдігі • Стоматит,гингивит,герпес • Кез келген соматикалық және инфекциялық аурулар

11 слайд
__ Зондпен___ __Саусақпен__ __Тіс щеткасымен___ ___ Шпателмен__

12 слайд

13 слайд
* И. И. Панченко, 1979; * Е. М. Мастюкова, М.В. Ипполитова, 1985; * Е.Е. Шевцова, 1993; * Е.П. Недорезова, 1995; * И. В. Блысина, В. А. Ковшиков, 1995; * О.Г. Приходько, 1999; * Е.В.Новикова, 2000; * Дьякова Е.А., 2005.