Мектепке дейінгі бейнелеу өнері теориясы мен әдістемесі

1 слайд
МҮСІН ӨНЕРІ

1 слайд

2 слайд
Мүсіндеу -  көркемөнердің бір түрі. Мүсін өнері — латынша кесу, шабу, жону деген мағынаны білдіреді. Мүсіндеудің сызба мен кескіндемеден айырмашылығы-барлық көлемін ,пішінін анық көрсетеді. Мүсіндеудің негізгі объектісі - адам. Мүсін өнері ежелден келе жатқан көне өнердің бір түрі болып табылады. Ол тас дәуірінен бастап қалыптасқан, өңделе келіп классикалық өнерге айналған.

2 слайд

3 слайд
Мүсін , яғни "скульптура" /латынша  sculptura/ сөзі алғашқыда қатты материалдардан фигураларды қалап жасауды, шекуді /мүсін жасауды/ білдірген. Кеңінен пішіндеу арқылы жасалған шығармалар да осы ұғыммен білдірілген. Мүсінннің басқа бейнелеу өнері түрлерінен айырмашылығы сол, оның басты әсерлік құралы аймақтық форма. Мұның өзі оны жасаған кезде ағаш, металл, тас сияқты ұзақ сақталатын материалдарды пайдалануға мүмкіндік береді. Мүсіннің шығу тарихы Қазақстан аумағында ежелгі мүсін өнері ескерткіштері тас дәуірінде пайда болған. Бұл тас мүсін – Балбал тастар.

3 слайд

4 слайд
Оны жасауға сопақ пішінді тастарды іріктеп алған. Олар: Орталық Қазақстан, Жетісу өңірінде көп кездеседі. Ертеректегі тас  мүсін дер жалпақ, әрі көлемді болып келеді. Одан кейінгілері жұмырлы  мүсін  болып келеді. Мүсін деу өнері - көркем өнердің бір түрі.  Мүсін деудің графика мен кескіндемеден айырмашылығы кескіннің барлық жағынан анық көрсетілуі..

4 слайд

5 слайд
Мүсіндеудің түрлері: 1. жұмыр мүсіндеу 2. рельеф(бедерлі) Жұмыр мүсінді барлық жағынан қарауға болады. Мүсіншілер өздерінің шығармаларын жасау барысында адам мен жануарлардың мүсіндерін жан - жақты қарап отырып сомдайды. Мысалы: Хакімжан Наурызбаев (27. 08. 1925 жылы туған, қазіргі Қостанай облысы, Ленин ауданы) — қазақтың тұңғыш кәсіпқой мүсіншісі, қазақ халқының көрнекті қайраткері, А. Иманов, Ж. Жабаев, А, Құнанбаевтың монументалды бюстері шықты.

5 слайд

6 слайд
Түрлі халықтар мен дәуірлердің толып жатқан мүсіндік шығармалары бізге дейін жетті. Ежелгі Мысырдың, Үндістан мен Американың мүсіндері  кеңінен мәлім. Антикалық Грекия аса керлекті мүсіншілер - Фидийдің, Мирон мен Поликлеттің мәнгі өшпейтін шығармаларын әлемге тарту етті. Мүсін жұмыр /оны барлық жағынан қарауға болады/ және бедерлі (рельеф) болып келеді.

6 слайд

7 слайд
Жұмыр мүсінде, адамды бейнелей отырып тек маскамен, яғни бетпен, баспен ғана шектеліп қала алады. Басты иықпен бірге кеудеге, кейін мүсіндеу кеуіт (бюст) болып табылады. Адамды беліне кейін бейнелеу жартылай фигура, ал бүкіл бойымен бейнелеу мүсінше (статуя) деп аталады. Көпфигуралы композиция мүсіндік топ немесе ансамбль деп аталады. Рельеф - тек бір жағынан қарағанда жақсы көрінетін, жазық беттегі мүсіндік бейне. Рельеф екі түрге бөлінеді: фигуралар фонның жазықтығынан өз көлемінің жартысынан аз шығып тұрса, барельеф деп, ал фигуралар жартысынан көбірек шығып тұрса ол горельеф деп аталады. Мүсін шығармалары жанды бейнедегі сияқты станокты және монументті сәндік болып бөлінеді. Станокты шығармалар айналадағыларға тәуелсіз өмір сүреді, сондықтан түрлі жағдайларда қоюға болады. Монументті-сәндік шығармалар әдетте жеке ансамбльдің, алаңның немесе саябақтың сәулет композициясының  бөлігі болып табылады. Мектепке дейінгі ұйымда  мүсін тақырыбын оқу барысында ермексазбен жұмыс жасаймыз. Яғни алғашқы машықтану жұмысы ермексаз болып табылады. Балалар ертегілер кейіпкерлерін ермексаздан жапсырмалау арқылы жасап үйренеді.

7 слайд