Мектептегі буллинг пен моббингтің алдын-алу

1 слайд
«Мектептегі буллинг пен моббинг мектептегі зорлық-зомбылық көрсеткіші» Ақпараттық дәріс

1 слайд

2 слайд
 Міндеттері:  сынып жетекшілерді педагогтарды «буллинг» ұғымымен таныстыру, ақпараттандыру;  Жасөспірімдер арасындағы буллинг пен моббингті болдырмау жолдарын қарастыру.Мақсаты: жасөспірімдер арасындағы зорлық- зомбылықтың суицидтің алдын-алу шараларын жүзеге асыру.

2 слайд

3 слайд
1. Буллинг және моббинг зорлық-зомбылық түрінде; 2. Қандай балалар «булли» тобына жатады? 3. Мектеп буллиінің құрбаны қандай балалар? 4. Жасөспірімдегі жағымсыз мінез-құлықтың алдын-алуға 5 қадам 5. Жасөспірімдер арасындағы буллинг және моббингтің алдын-алу жолдары. 6. Мектептегі зорлық-зомбылықпен күрес жүргізу алгоритмі (Д.Ольвеус бойынша) Жоспар:

3 слайд

4 слайд
 Буллинг дегеніміз не? Өзі айтып тұрғандай: қысымшылық, ізіне түсу, қудалау, басынушылық, келемежтеу (ат айдар тағу) , қорқыту, бопсалау. Бұл бір адамға деген екінші бір адамның немесе топтың физикалық, психикалық тұрғыдан саналы түрдегі қатігез қарым-қатынасы. «Буллинг» сөзі ағылшын тілінен «bull» аударылғанда «бұқа» сөзі, яғни өзгелерге үстемдік танытып, қорқыныш сезімінде үстау. Мұндай жасөспірімдер көшбасшылық қасиетке ие, агрессивті, эмоционалды, озбыр және өзіне өте сенімді.  Буллингтің 2 түрі кеңінен тараған: «тікелей, физикалық» іс-әрекеттік және «жанама» сөздік түрдегі әлеуметтік агрессия. Буллинг және моббинг зорлық-зомбылық түрінде:

4 слайд

5 слайд
 Мұндай балалар, сыныптастарына бұйырып үйренгендіктен, өз мақсатына тез жететін;  Физикалық мықты;  Тез қозғыш, қызба, ашушаң;  Өз құрбанының жан айқайын сезінбейтін;  Сондай-ақ:  Сыныпта көзге түскісі, өзін мойындатықысы келетін;  Құрбан баладан өзінің артықшылығын сезінетін;  Құрбан балаға өзін дәлелдегісі келетін;  Сыныпта лидер болуды аңсайтын;  Өзіндік бақылауы төмен;  Келісімге келгісі келмейтін. Қандай балалар «булли» тобына жатады?

5 слайд

6 слайд
Агрессор буллидің іс- әрекеті  Физикалық агрессия  Создік агрессия  Қорқыту  Шеттету  Бопсалау  Мүлік бүлдіру

6 слайд

7 слайд
 Оның көмекшісі кімдер: «Зорлықшымен» қарым-қатынасын жоғары бағалайтын;  «құрбанның» орнында болуға қорқатын;  Сыныптастар «тобырынан» бөлінгісі келмейтін;  «қысым жасауды» қызық деп түсінетін;  Өзгелердің жанын түсінбейтін;  Өзіндік ынтасы жоқ;  ата-анасы қатігез балалар;  Жазадан қорқатын сәтсіз отбасы баласы;  Өзін төмендеткен құрдастарына есе қайтарғысы келетін балалар Сыныпта (мектепте) «булли» жасайтын – бір немесе екі бала

7 слайд

8 слайд
 Сезімтал, қорқақ, тұйық, ұялшақ;  Мазасыз, өзіне сенімсіз, өзіндік бағасы төмен, бақытсыз;  Депрессияға бейім, сыныптастарына қарағанда өзіне қол жұмсау туралы жиі ойлайтын;  Досы жоқ, құрдастарымен, ересек балалармен араласқысы келетін;  Құрдастарына қарағанда физикалық тұрғыдан әлсіз ер балалар.  Сонымен қатар:  Жалғыздықтан жапа шегетін, жағымсыз өмірлік тәжірибесі бар;  Әлеуметтік сәтсіз отбасылардан: үйде физикалық-психикалық зорлыққа ұшырайтын, осы әрекетке көнбістік танытатын балалар;  Толымсыздық комплекісіне ұшыраған;  Зорлық-зомбылыққа, күлкі болуға көзжұмбайлықпен қарайтын;  Педагогтар қорғайды дегенге сенбейтін, өзін балалар ұжымының маңызды бөлшегі ретінде сезінбейтын;  Өзін құрбан болуға лайықты есептейді және қуғыншылардың зорлығын үнсіз күтетін;  Жазу мен оқуды қиын меңгеретін;  Мұғалімдердің сүйіктісі,  Ата-анасынан шектен тыс қамқорлық көретіндер;  ДМШ балалар,  әлеуметтік аз қамтылған жанұя балалары. Мектеп буллиінің құрбаны қандай балалар?

8 слайд

9 слайд
 Баланың мектепке баруға ынтасы төмен, мектепке бармау үшін кез-келген сылтау табады;  Мектептен ұнжырғасы түсіп оралады;  Себепсіз нәрсеге жылай береді;  Сыныптастары жайлы есіне алғысы келмейді;  Мектеп туралы өте аз айтады;  Оны туған күндерге, қонаққа шақырмайды, өзі де ешкімді үйіне шақырғысы келмейді.Мектеп буллигі құрбанының мінез-құлық ерекшелігі:

9 слайд

10 слайд
 «Моббинг» сөзі ағылшыннан аударғанда «тобыр» мағынасын береді. Яғни, бұл бұзақылар тобыры мақсатты түрде бір адамға немесе әлсіздерге психологиялық қысым жасауы. Бопсалау, намысына тию, ортада жүргізбеу т.б.

10 слайд

11 слайд
1. Өзара сыйластық орнатыңыз және сақтай біліңіз. 2. Жасөспірімдегі жағымсыз мінез-құлықтың себебін, мақсатын анықтаңыз. 3. Жасөспірімге кінә артпай-ақ, өз қателігін түсінуге көмектесіңіз. 4. жағымсыз мінез-құлықтың мәнсіз, орынсыз екендігін түсінетін жағдай туғызыңыз. 5. Жасөспірімді мадақтай отырып, мүмкіндік беріңіз:  Пайдалы іс жасау және өзінің маңыздылығы мен жетістігін сезінуге, шараларға қатысыру арқылы қызыушылығының артатырын мойындату. 7. Атқарылар ісінен көбірек қуаныш пен қанағат табу үшін  істі соған байланыстырып қойыңыз;  Өз проблемасына көңіл аударып қана қоймай, алдағы уақытта оны жоюға әрекет жасау. 9. Оның шарттарын өзіңіздікімен (немесе басқа оқушылармен) біріктіріңіз және бірлескен жұмыста көп жетістікке жететінін ұқтырыңыз.Жасөспірімдегі жағымсыз мінез-құлықтың алдын-алуға 5 қадам:

11 слайд

12 слайд
 Норвегиялық психолог Д.Ольвеус мектептегі зорлық-зомбылықты «мектеп буллингі» деп атаған болатын, буллингпен күрес жүргізудің келесі тәсілдерін ұсынады:   • Сіздің мектебіңізде кездесетін буллинг түрін анықтаңыз.     Буллинг дегеніміз – «күштінің» «әлсізге» қорлық көрсетуден (материалды немесе рухани түрде) «ләззат» алуы.     • Дене немесе психологиялық күш көрсетуге бейім тұратын балаларды бақылауға алыңыз. Бұл мұғалімдер мен ата-аналарға да қатысты болуы мүмкін.   • Оқушылар арасында жасырын сауалнама жүргізіп, буллингтің көлемі мен себептері туралы мәлімет жинаңыз, бұл бала¬ны қорғау шараларын анықтау үшін де керек.     • Оқушылармен жеке және топтық әңгіме жүргізіңіз. Олардың сезімдерін бағалап, кінәлілердің әрекетіне рухани баға беріңіз.     • Мекепте буллингті құрту, жою комитетін құрыңыз, осы арқылы оқытушылар мен ата- аналарға көмектесіңіз.    Мектептегі зорлық-зомбылықпен күрес жүргізу алгоритмі (Д.Ольвеус бойынша)

12 слайд

13 слайд
 • Оқушылар арасындағы жағымды қарым-қатынасқа ықпал ететін іс-шаралар жо¬спарын құрыңыз.   • «Айыптылармен» міндетті түрде әңгіме жүргізіңіз, және де олардың ата-ана¬сымен сөйлесіңіз. Бұл жұмыстың түрі әр түрлі болуы мүмкін: жай әңгімелесу, айыптыларды мәселені шешуге қатыстыру сияқты форма¬ларда болуы мүмкін.   • Жәбірленген балаларды анықтап, оларға көмектесіңіз.   • Ата-аналармен буллинг себептерін талқылаңыз, себебі буллингке барушылардың көбісі «берекесіз» отбасынан шығады.    Түзету жұмысы кезінде екі негізгі бағытты ескеру керек:   • Әлеуметтік агрессорлармен (мұғалімдер, ата-аналар, оқушылар) жұмыс істеу;   • Әлеуметтік зорлық-зомбылық көрушілермен жұмыс істеу. Агрессиялық жүріс- тұрысты түзетудің негізгі шарттары:   • Қоршаған әлеуметтік ортада жағымды жағдайға бағдарлану;   • Қарым-қатынас мәдениетін дамыту;   • Бірлік, өзара түсінушілік, жылылық сияқты эмоциялық қалыпты ұстап отыру.    Осыған байланысты жасөспірімдерге жақсы көңілде қарап, жайдарылық көрсетіп, оларға сенім білдіріп, белсенді әрекеттерге шақырып, олардың жетістіктерін мақтап, «кері байланыс» жасап отыру керек.      

13 слайд

14 слайд
Жасөспірімдер – «қоғамның айнасы» яғни, қоғамдағы, жанұядағы теріс әрекеттер жасөспірімдерден қайталанады. Қоғам дертін емдегеннен гөрі, алдын-алған дұрыс .

14 слайд

15 слайд
Буллингке –ЖОҚ дейміз!

15 слайд